Ochrona przed słońcem podczas treningów
Nareszcie lato! Pogoda niemal codziennie rozpieszcza wysokimi temperaturami i bezchmurnym niebem, a ty dość masz już nużących treningów na bieżni, siłowni i basenie? Zacznij ćwiczyć na świeżym powietrzu! W ten sposób nie tylko dotlenisz się, ale również stopniowo usprawnisz swoje krążenie i wzmocnisz układ odpornościowy. Promienie słoneczne dostarczą ci drogocennej witaminy D i pomogą uzupełnić zimowe niedobory. Pamiętaj jednak, że słońce wcale nie jest tak niewinne, na jakie wygląda, a bolesne oparzenia potrafią przyćmić radość z najbardziej udanego treningu. W naszym poradniku podkreślamy, jak ważna jest odpowiednia ochrona przed słońcem u osób aktywnych fizycznie, a jednocześnie dzielimy się sprawdzonymi patentami dla konkretnych grup sportowców.
Najważniejsze zasady i wskazówki dotyczące letnich treningów na świeżym powietrzu znajdziesz w przygotowanym przez nas zestawieniu PDF „Profilaktyka oparzeń słonecznych dla sportowców”.
Ochrona przed słońcem dla aktywnych – o czym warto pamiętać?
Podczas gdy dla większości śmiertelników wybór kremu z filtrem to pestka, sportowcy muszą się nieco bardziej natrudzić, by zapewnić sobie skuteczną ochronę przed słońcem. Intensywny wysiłek fizyczny sprawia, że na ich skórze co chwilę skrapla się pot, który rozpuszcza i zmywa ochronną warstwę kremu, niwelując jego działanie. Stąd zadbaj o wybór odpowiedniego produktu, mając na uwadze kryteria, które powinny spełniać kosmetyki dla sportowców[1]:
- krem z filtrem powinien być przede wszystkim wodoodporny, by utrzymywać się jak najdłużej na spoconej skórze,
- świetnie sprawdzają się środki o lekkiej i nietłustej konsystencji, która zapewnia szybsze i dokładniejsze wchłanianie – wypróbuj też środki przeciwsłoneczne w sztyfcie
- skóra sportowca ma często skłonności do przesuszania, stąd warto zainwestować w kosmetyki pozbawione dodatkowo podrażniających substancji zapachowych i środków konserwujących (np. alkoholu[2])
Podsumowując, krem przeciwsłoneczny dla aktywnych musi być wodoodporny i szybko się wchłaniać. By w pełni wykorzystać jego ochronne działanie, pamiętaj o właściwej aplikacji: nałóż grubą i równomierną warstwę środka ok. 30 minut przed rozpoczęciem treningu. Zwróć uwagę na często zapominane miejsca[3] – nos, policzki, małżowinę uszu, dłonie i stopy. Pamiętaj o ustach! Spierzchnięte i popękane wargi są prawdziwą plagą wśród biegaczy i rowerzystów. Przed wyjściem użyj pomadki ochronnej z filtrem UV.
Dlaczego tak ważne jest, by posmarować się wcześniej? Twoja skóra potrzebuje mniej więcej pół godziny, by krem zdążył się dobrze wchłonąć. Jeśli nałożysz filtr tuż przed treningiem, najpewniej zostanie spłukany przez pot, jeszcze zanim zacznie na dobre działać. Pamiętaj też, by raz po raz nakładać kolejną warstwę kosmetyków przeciwsłonecznych – najlepiej co 2-3 godziny. Jednak nawet najgrubsza warstwa kremu nie pomoże, jeśli zbyt długo pozostaniesz w palącym słońcu. By dowiedzieć się, po jakim czasie należy schronić się w cieniu oraz jakie dodatkowe środki ochronią cię przed upałem, zajrzyj do naszego artykułu o sposobach ochrony przed słońcem.
Nic tak nie chroni przed niebezpiecznym udarem słonecznym, jak odpowiednie nakrycie głowy. Czapka dla sportowca powinna mieć zarówno daszek, jak i dodatkową osłonę karku – dzięki nim unikniesz spieczenia szyi, czoła i czubka nosa. Coraz częściej można już kupić sportowe nakrycia głowy z filtrem UV. Takie czapki jeszcze lepiej blokują szkodliwe promieniowanie. Przy wyborze stroju na trening pamiętaj o tym, że lekkie i jasne tkaniny przepuszczają część promieni słonecznych, przez co możesz nabawić się oparzeń słonecznych również pod ubraniem. Dlatego nie zapomnij nanieść kremu na zakryte części ciała, a, w miarę możliwości, w szczególnie upalne dni załóż specjalną odzież z filtrem UV.
Słońce świeci najintensywniej w godzinach okołopołudniowych. By uniknąć najgorszego żaru z nieba, postaraj się trenować rano lub wieczorem.
Słońce świeci najintensywniej w godzinach okołopołudniowych. By uniknąć najgorszego żaru z nieba, postaraj się trenować rano lub wieczorem.
Jak dopasować ochronę przeciwsłoneczną do uprawianego sportu?
Wielu sportowców z utęsknieniem wyczekuje lata, by po wielu miesiącach uwięzienia we wnętrzach budynków nareszcie oddać się swojej pasji na świeżym powietrzu. Do tego grona należą bez wątpienia biegacze, kolarze, pływacy, wspinacze oraz entuzjaści wielu sportów drużynowych, którzy niejednokrotnie poświęcają treningom długie godziny. Z tego powodu trafiają oni do grupy podwyższonego ryzyka oparzeń i innych problemów skórnych wywoływanych przez słońce. Poniżej przyglądamy się najpopularniejszym dyscyplinom sportowym uprawianym na świeżym powietrzu i podpowiadamy, jak dostosować ochronę przeciwsłoneczną do potrzeb ich miłośników.
Siatkówka plażowa – patenty, które pokonają wodę i piasek
Entuzjaści siatkówki plażowej muszą mieć się szczególnie na baczności. Przyczyna jest prosta – rozpoczęcie sezonu siatkarskiego zbiega się zazwyczaj z pierwszą falą letnich upałów. Co więcej piasek szybko oblepia spoconą skórę, ścierając nawet najbardziej pieczołowicie nałożony krem przeciwsłoneczny. Na domiar złego zarówno woda, jak i biały piasek odbijają promienie UV i zarazem zwielokrotniają ich szkodliwe działanie. Stąd tak ważne jest, by gracze przestrzegali poniższych zasad ochrony przed słońcem na plaży.
Udając się na trening siatkówki plażowej, zabierz ze sobą spore opakowanie wodoodpornego kremu z filtrem UV[4]. Siatkarze powinni szczególnie dokładnie czytać etykiety na kosmetykach oraz zawsze wybierać środki o jak najszybszym działaniu. Wśród nich królują spraye przeciwsłoneczne, ze względu na możliwość błyskawicznej aplikacji w przerwie między kolejnymi setami. Jednak, by zapewnić optymalne działanie środka, nie wystarczy rozpylić go na skórze – za każdym razem emulsja musi zostać dokładnie rozsmarowana. Uporczywy piasek przeszkadza ci w nałożeniu dodatkowej warstwy kremu? Sięgnij po małą szczotkę do rąk, by z jej pomocą z grubsza oczyścić skórę. W pośpiechu siatkarze często lekceważą dokładne smarowanie łydek i tylnej strony ud. A warto o nich pamiętać, bo właśnie te miejsca są szczególnie podatne na spiekanie podczas rozgrywek w upale. Również stopy mogą okropnie ucierpieć od nadmiaru słońca. Uniknij bolesnych oparzeń i zaopatrz się w praktyczne neoprenowe skarpetki, które skutecznie blokują promienie UV i dodatkowo chronią podeszwy stóp przed rozpalonym piaskiem.

Jednym z najlepszych patentów na uniknięcie oparzeń jest stopniowe przyzwyczajanie skóry do działania słońca. Jeśli tylko masz taką możliwość, po każdej skończonej rozgrywce odpocznij przez chwilę w cieniu. Na początku sezonu unikaj też intensywnej, wielogodzinnej gry kilka dni pod rząd. Dzięki temu zapewnisz twojej skórze czas niezbędny do wykształcenia naturalnej odporności na słońce.
Trudno skupić się na piłce, gdy słońce świeci ci prosto w oczy? By zapewnić sobie komfort gry w gorący, letni dzień, zaopatrz się w sportowe okulary przeciwsłoneczne z polaryzacją[5]. Dobrze dobrane zapewnią ci nie tylko ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV, ale również przed oślepieniem wtórnymi refleksami świetlnymi. Sportowe okulary z filtrem mają z reguły bardziej opływowy kształt i są wykonane z materiałów odpornych na zarysowania i złamanie.
Podczas amatorskich turniejów piłki siatkowej, po skończonej rozgrywce, członkowie jednej z drużyn często zostają na boisku, by sędziować kolejnym. Jeśli znajdziesz się w takiej sytuacji i stracisz szansę na chwilę regeneracji w cieniu, koniecznie użyj dodatkowych środków ochrony przeciwsłonecznej. Świetnie sprawdzi się wtedy koszulka z długim rękawem z materiałów wyposażonych w filtr UV. By w trakcie sędziowania lepiej chronić twarz przed oparzeniami słonecznymi, zamień czapkę z daszkiem na kapelusz z szerokim rondem. Możesz też zarzucić na ramiona lekko zmoczony ręcznik kąpielowy i w ten sposób połączyć ochronę przeciwsłoneczną z przyjemnym orzeźwieniem.
Siatkarzy plażowych obowiązują dwie żelazne reguły: powinni często uzupełniać płyny i regularnie schładzać organizm. W trakcie długiego, upalnego dnia turniejowego, zawodnik powinien wypić cztery a nawet pięć litrów wody!
Ochrona przeciwsłoneczna a sporty wodne – pływanie i nurkowanie
Błękitne, bezchmurne niebo i ciepłe promienie letniego słońca to wymarzone warunki pogodowe do uprawiania większości sportów wodnych. Nie daj się jednak zwieść beztrosce tej idyllicznej sceny. Szkodliwe promienie UV potrafią zaatakować skórę nawet kilka metrów pod taflą wody. Jeszcze bardziej niebezpieczne jest pozostawanie na powierzchni morza lub jeziora, gdzie światło słoneczne zostaje błyskawicznie odbite i jeszcze silniej spieka twarz i ramiona pływaka.
Jeśli uprawiasz sporty wodne, miej zawsze pod ręką wodoodporny krem do opalania o wyjątkowo dobrym wchłanianiu. Niweluj działanie odbitych promieni UV, nakładając na twarz grubą warstwę kremu o nieco wyższym faktorze, najlepiej dobranego z gamy specjalnych kosmetyków dla pływaków. Dokładnie posmaruj również plecy, kark, tylne partie łydek i ud oraz podeszwy stóp, które są szczególnie narażone na działanie słońca w wodzie. W razie potrzeby nie poproś o pomoc osobę towarzyszącą.
Pamiętaj jednak, że schłodzona skóra wcale nie opala się wolniej! Wręcz przeciwnie: krople wody mogą powodować „efekt lupy”, zwielokrotniając palące działanie słońca. Jeśli mimo to doznasz oparzeń słonecznych, zajrzyj do naszego poradnika pierwszej pomocy.
Pamiętaj jednak, że schłodzona skóra wcale nie opala się wolniej! Wręcz przeciwnie: krople wody mogą powodować „efekt lupy”, zwielokrotniając palące działanie słońca. Jeśli mimo to doznasz oparzeń słonecznych, zajrzyj do naszego poradnika pierwszej pomocy.

Kluczem do skutecznej ochrony przeciwsłonecznej jest odpowiednia odzież. Tę należy dopasować do uprawianej dyscypliny. U nurków głębinowych najlepiej sprawdzi się profesjonalny kombinezon z neoprenowej pianki. Taki strój nie przepuszcza promieni słonecznych, a jednocześnie chroni organizm przed wychłodzeniem. Jeśli nie planujesz zanurzać się zbyt głęboko i nurkujesz z rurką, załóż np. ciemne, długie leginsy i T-shirt z długim rękawem. Na rynku dostępne są również specjalne ubrania z filtrem UV, przeznaczone właśnie do snorkelingu.
Pływacy i osoby uprawiające inne sporty wodne powinni zaopatrzyć się w specjalny kostium kąpielowy lub kąpielówki, a także czepek basenowy z filtrem UV. By lepiej chronić oczy przed szkodliwym promieniowaniem i oślepiającymi refleksami, noś na treningach specjalne okulary do pływania z polaryzacją[6]. Docenisz je, gdy, po długich treningów pływackich w słońcu, unikniesz zmęczenia i przekrwienia oczu, a także uporczywego bólu głowy.
Sport na świeżym powietrzu – wspinaczka, wędrówki, rower i bieganie w upale
Dla wielu miłośników aktywności fizycznej na świeżym powietrzu piękna pogoda podczas treningu to prawdziwy uśmiech od losu. Biegacze, wpinacze, rowerzyści i wędrowcy z reguły doceniają piękno mijanych krajobrazów i uwielbiają bliskość natury. Nie zawsze jednak zdają sobie sprawę z tego, że ich pasja wiąże się z większym ryzykiem chorób i problemów skórnych wywoływanych przez słońce. Dlatego tak ważne jest, by sportowcy znali i stosowali podstawowe zasady ochrony przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Im dłużej ćwiczysz na świeżym powietrzu, tym bardziej się pocisz. Jest to normalny mechanizm chłodzący naszego organizmu – niemniej jednak ma on ogromny wpływ na ochronę skóry przed słońcem. Zwyczajna odzież sportowa przepuszcza od 20 do 38% promieniowania UV[7]. Jednak, aby to było możliwe, ubranie musi być suche. Mokra od potu koszulka nie stanowi dla promieni słonecznych prawie żadnej bariery. W takiej sytuacji dużo lepiej sprawdzą się specjalne stroje sportowe z filtrem UV. Dzięki wyjątkowo grubym splotom i nowoczesnym technologiom tkania nie tracą one swoich właściwości, nawet po zamoczeniu[8]. Nie zapomnij o kremie do opalania! Asfalt odbija sporą część promieni słonecznych – podobnie jak woda, piasek i śnieg. Jeśli wybierasz się na rajd rowerowy lub długi bieg po asfaltowej szosie, dokładnie posmaruj kremem stopy, łydki i uda.
Odrobina ochrony przeciwsłonecznej należy się również twojej głowie – centrum dowodzenia całego organizmu. Uprawiając sport na świeżym powietrzu zawsze noś czapkę, chustę lub kapelusz. Zadbaj też o odpowiednio dobrane sportowe okulary przeciwsłoneczne. Nadmierna ekspozycja oczu na słońce może powodować bolesne zapalenie rogówki. Jeśli potrzebujesz okularów przeciwsłonecznych z korekcją wzroku, zasięgnij porady optyka, który pomoże dopasować szkła i oprawki do uprawianej dyscypliny sportowej.
Wspinacze i wędrowcy górscy to grupa szczególnie narażona na poważne oparzenia słoneczne. I nic dziwnego! Przyjmuje się bowiem, że im większa wysokość tym więcej promieni słonecznych przebija się przez atmosferę – w praktyce co 300 m promieniowanie UV wzrasta o dodatkowe 4%[9]. By chronić twarz przed silnym, górskim słońcem, nie wystarczy zwykły krem przeciwsłoneczny. Sięgnij wtedy po kosmetyki z filtrem mineralnym, który działa jak solidna tarcza, odbijając większość promieni UV od powierzchni skóry. U alpinistów najlepiej sprawdzają się odporne na ścieranie preparaty w sztyfcie[10]. Ogromną rolę odgrywa tu także regularne nakładanie kolejnych warstw kremu.

Gdy uprawiasz sport w upale, dużo szybciej tracisz wodę. Pamiętaj więc, by regularnie uzupełniać płyny.
Gdy uprawiasz sport w upale, dużo szybciej tracisz wodę. Pamiętaj więc, by regularnie uzupełniać płyny.
Podsumowanie
Wielu sportowców długo szuka idealnych sposobów ochrony przeciwsłonecznej, szytych na miarę ich dyscypliny. Jedno jest pewne – bez względu na uprawiany sport warto przestrzegać żelaznej zasady – nanosić pierwszą warstwę kremu z filtrem co najmniej 30 minut przed rozpoczęciem treningu. Pot, piasek i woda to zatwardziali przeciwnicy w walce o skuteczną ochronę przed promieniowaniem UV. Jednak dzięki kilku sprawdzonym wskazówkom można ich pokonać i w pełni cieszyć się z aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. W przygotowanym przez nas pliku PDF znajdziesz zestawienie najprzydatniejszych wskazówek i sprawdzonych patentów.
Źródła
[1] https://www.runners-world.pl/zdrowie/Pielegnacja-biegacza-Jak-dbac-o-skore-sportowca,5655,1
[2] http://biegambolubie.com.pl/zachowaj-twarz-czyli-pielegnacja-cery-biegaczki/
[3] https://bieganieuskrzydla.pl/kosmetyki-sportowe-biegacza/
[4] https://www.menshealth.pl/wyzwania/Siatkowka-plazowa-wejdz-do-gry,6361,2
[5] https://born86.pl/blog/sportowe-okulary-przeciwsloneczne.html
[6] https://www.klubben.pl/blog/plywanie/rid,14.html
[7] http://www.uwagaslonce.pl/site.php?sid=11
[8] https://wiedza.pkn.pl/web/strefa-edukacji/oswiata-artykuly/-/asset_publisher/ljKN27z6Ahjj/content/
[9] http://www.witajwpodrozy.pl/inspiracje/z-tlustym-ci-do-twarzy.html
[10] https://8a.pl/8academy/sprawdzone-patenty-na-gory-najwyzsze/
Źródła zdjęć
istock.com/Mykola Sosiukin
istock.com/cdwheatley
istock.com/microgen
iStock/Stuny