Jak chronić się przed słońcem? Popularne metody w pigułce
Jak chronić się przed słońcem?
Popularne metody w pigułce
Właściwa ochrona przed nadmiernym promieniowaniem UV odgrywa kluczową rolę nie tylko podczas letnich kąpieli słonecznych. Wbrew pozorom każdy dłuższy pobyt na słońcu może stać się dla skóry prawdziwą udręką. Dzieje się tak, ponieważ latem intensywność promieni słonecznych osiąga swój zenit, a skóra pozbawiona ochrony jest narażona na podrażnienia, a nawet oparzenia. Aby temu zapobiec, przygotowaliśmy zestawienie sprawdzonych metod, które pozwolą w jak największym stopniu ograniczyć szkodliwe działanie promieniowania UV.
Chętnie uprawiasz sport na świeżym powietrzu? Kompleksowa ochrona przeciwsłoneczna jest wręcz nieunikniona! Zapewnij sobie solidną dawkę ochrony, sięgając po wodoodporny krem przeciwsłoneczny i odzież z filtrem UV. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zajrzyj do naszego poradnika.
Chętnie uprawiasz sport na świeżym powietrzu? Kompleksowa ochrona przeciwsłoneczna jest wręcz nieunikniona! Zapewnij sobie solidną dawkę ochrony, sięgając po wodoodporny krem przeciwsłoneczny i odzież z filtrem UV. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zajrzyj do naszego poradnika.
Wpływ promieni słonecznych na skórę
Początkowo niepozorne światło słoneczne daje uczucie przyjemnego ciepła, jednak po dłuższej chwili może spłatać ci niezłego figla i wywołać poważne oparzenie. Winowajcą jest tu niewidoczne gołym okiem promieniowanie ultrafioletowe (UV), które, bez odpowiedniej ochrony, może przyczynić się do rozwoju wielu chorób skóry. Najbardziej niebezpieczne okazują się krótkofalowe promienie UV-B. Ten rodzaj promieniowania słonecznego jest szczególnie intensywny, przez co daje on silniejszy efekt cieplny. A to sprawia, że chętniej przebywamy na słońcu i narażamy naszą skórę na uszkodzenia[1].
Rzecz jasna, skóra początkowo samodzielnie podejmuje walkę ze słońcem, aktywując własne mechanizmy obronne. W wyniku kontaktu promieni słonecznych z powierzchnią skóry pogrubia się warstwa rogowa naskórka, który utrudnia przenikanie promieni UV-A i UV-B w głąb skóry i chroni ją przed uszkodzeniami mechanicznymi i chemicznymi. Co więcej, promieniowanie słoneczne wpływa stymulująco na produkcję melaniny – pigmentu, dzięki któremu nasza skóra przybiera oliwkowy lub brązowy odcień[2]. Wprawdzie oba mechanizmy zabezpieczają skórę przed promieniowaniem słonecznym, to jednak należy pamiętać, że ochrona ta nie jest ani trwała, ani kompleksowa.
Niemowlęta i dzieci są niewątpliwie najbardziej podatne na nadmierną ekspozycję na słońce. Maluchy mają zdecydowanie większe skłonności do oparzeń słonecznych niż ich rodzice, co jest uwarunkowane bardzo cienką i delikatną skórą szkrabów. Nie oznacza to jednak, że osoby dorosłe nie podlegają grupie ryzyka. Wręcz przeciwnie – dorośli mogą równie szybko odczuć nieprzyjemne skutki długotrwałego przebywania na słońcu. A należą do nich osoby o jasnej karnacji, a także posiadacze pieprzyków, znamion lub większych blizn, które nie mają jeszcze 6 miesięcy.

Podsumowując, osoby ze skłonnościami do oparzeń powinny zwracać szczególną uwagę na właściwą ochronę przeciwsłoneczną i zdecydowanie częściej przebywać w cieniu. Dodatkowo, jeśli należysz do grupy ryzyka, regularnie zgłaszaj się na wizyty kontrolne u dermatologa.
Ochrona przed słońcem w pigułce
Jeśli chcesz uniknąć oparzeń słonecznych, a tym samym zapobiec rozwojowi wielu chorób skóry, opalaj się świadomie, a przede wszystkim bezpiecznie. A sposobów ochrony przed bezlitosnym słońcem jest co niemiara! W pierwszej kolejności unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne i sięgaj po kosmetyki do ochrony i pielęgnacji skóry. Ponadto zwróć uwagę na to, by zawsze mieć na sobie odpowiednią odzież i nakrycie głowy. Czyli, krótko mówiąc, przestrzegaj zasad bezpiecznego przebywania na słońcu. A co należy do kompleksowej ochrony przeciwsłonecznej? O tym dowiesz się z kolejnych stron naszego poradnika. Ponadto przedstawimy ci kilka sposobów na to, jak zapewnić sobie odrobinę cienia, przebywając na plaży, w ogrodzie lub podczas wycieczek.
Jak właściwie wybrać filtr UV?
Aby zapewnić sobie maksimum ochrony, dowiedz się, jak długo możesz przebywać na słońcu w danym regionie i jaki krem do opalania z filtrem UV będzie dla ciebie odpowiedni.
Czas naturalnej ochrony skóry jest zależy od jej fototypu. Rodzaj karnacji, a tym samym czas działania mechanizmów obronnych można określić za pomocą rozmaitych testów. W zależności od reakcji skóry na promieniowanie ultrafioletowe, przyjęte są fototypy zgodne z klasyfikacją amerykańskiego dermatologa Thomasa Fitzpatricka[3].
- Fototyp I – blady kolor skóry, niebieskie lub piwne oczy, blond lub rude włosy, bardzo często piegi; skóra nigdy się nie opala, praktycznie zawsze ulega oparzeniom
- Fototyp II – jasny kolor skóry, zielone lub piwne oczy, blond, rude lub brązowe włosy, często piegi; skóra trudno się opala, zazwyczaj ulega oparzeniom
- Fototyp III – kremowy kolor skóry, włosy ciemny blond lub brązowe, szare lub brązowe oczy, rzadko piegi; skóra opala się przeciętnie, umiarkowanie ulega oparzeniom
- Fototyp IV – skóra jasnobrązowa do oliwkowej, ciemne włosy, brązowe lub ciemnobrązowe oczy, brak piegów; skóra zawsze się opala, bardzo rzadko ulega oparzeniom
- Fototyp V – brązowa skóra, ciemne lub czarne włosy, ciemnobrązowe oczy; skóra łatwo i mocno się opala, bardzo rzadko ulega oparzeniom
- Fototyp VI – skóra ciemnobrązowa lub czarna, czarne włosy, ciemnobrązowe oczy, brak piegów; skóra nigdy się nie opala i nigdy nie ulega oparzeniom
Do fototypów najczęściej występujących w Polsce zalicza się[4]:
- Fototyp celtycki – cera blada, włosy rude lub jasny blond, bardzo często piegi; czas bezpiecznego opalania: 10 minut
- Fototyp północnoeuropejski – cera jasna, włosy jasne lub ciemny blond, często piegi; czas bezpiecznego opalania: 10-20 minut
- Fototyp środkowoeuropejski – cera śniada, włosy ciemny blond lub brązowe, czas bezpiecznego opalania: 20-30 minut
- Fototyp południowoeuropejski – cera jasnobrązowa lub oliwkowa, włosy ciemne lub czarne; czas bezpiecznego opalania: powyżej 30 minut
Wiosna nadchodzi wielkimi krokami, a ty już dziś planujesz z rozmachem rozpocząć porządki ogrodowe? Dowiedz się, jaki Indeks całkowitego promieniowania słonecznego UV (Global Solar UV Index) występuje w twojej szerokości geograficznej. Indeks UV to nic innego jak miara intensywności promieniowania ultrafioletowego Słońca w danym miejscu i dniu, wyrażana w skali od 1 do 12[5]. W Polsce, na terenach górzystych, Indeks UV nierzadko osiąga wartość 10[6]. W niskich szerokościach geograficznych Indeks może przekroczyć nawet wartość 11. Brzmi strasznie? Nic bardziej mylnego! Informacja o intensywności promieniowania słonecznego jest podawana w większości prognoz pogody, a w wielu krajach również z wymaganym stopniem zastosowania środków ochrony przeciwsłonecznej. Przykładową prognozę Indeksu UV znajdziesz pod adresem www.pogodynka.pl.
Aby dowiedzieć się, jaką wartość wskaźnika ochrony przeciwsłonecznej wybrać, zastosuj poniższy wzór:
- Jeśli posiadasz fototyp 1, pomnóż wartość Indeksu UV przez 4.
- Jeśli posiadasz fototyp 2, pomnóż wartość Indeksu UV przez 3.
- Jeśli posiadasz fototyp 3, pomnóż wartość Indeksu UV przez 2.
Wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej, znany również jako filtr SPF (Sun Protection Factor), służy do oznaczania stopnia ochrony przed promieniowaniem UVB. Jego wartość wskazuje na to, jak długo skórę chronioną filtrem UV można poddawać działaniu słońca bez wywołania reakcji rumieniowej[7]. Aby określić dokładny czas ochrony przeciwsłonecznej, wystarczy pomnożyć czas naturalnej ochrony skóry – zależny od jej fototypu – przez filtr SPF zawarty w danym kremie. Dzięki temu dowiesz się, jak długo możesz przebywać na słońcu, unikając ryzyka pojawienia się rumienia. Pamiętaj: dodatkowa warstwa kremu nie przedłuży czasu trwania twojej maksymalnej ochrony przed słońcem!
Przykład:
Maciek chce spędzić dzisiaj większość dnia w ogrodzie. Nastolatek ma rude włosy, jasne oczy, piegi i bardzo jasną karnację – można go więc przyporządkować do fototypu 1. Z prognozy pogody wynika, że tego dnia dla jego regionu wartość Indeksu UV wyniesie 8. Aby wybrać właściwy filtr SPF, pomnóż wartość Indeksu przez współczynnik 4, ponieważ ten odpowiada fototypowi jego skóry. W ten sposób otrzymasz wartość 32, czyli tyle, ile wyniesie minimalny filtr SPF Maćka.
Podsumowując: aby skóra Maćka uniknęła negatywnego oddziaływania promieni słonecznych, musi on zastosować krem z filtrem co najmniej SPF 32.
Teraz nadszedł czas na określenie maksymalnego czasu trwania ochrony z zastosowaniem kremu z filtrem. Aby obliczyć, jak długo skóra Maćka będzie odpierała atak promieni bestialskiego słońca, należy pomnożyć filtr UV przez czas naturalnej ochrony jego skóry. Jako że Maciek jest posiadaczem fototypu 1, wynosi on mniej niż 10 minut. Oznacza to, że maksymalny czas przebywania na słońcu bez wystąpienia reakcji rumieniowej to w przypadku Maćka 320 minut.
Tak oto nastolatek ma w ręku wszystkie informacje niezbędne do zapewnienia sobie właściwej ochrony przed słońcem w jego regionie. Dzięki nim Maciek może teraz odpowiednio zaplanować swój pobyt w ogrodzie.
Pamiętaj: takie obliczenia stanowią wyłącznie pewien punkt zaczepienia. Aby otrzymać realny wynik, odejmij od wartości dodatkowe 30-40%.
Pamiętaj: takie obliczenia stanowią wyłącznie pewien punkt zaczepienia. Aby otrzymać realny wynik, odejmij od wartości dodatkowe 30-40%.
Kompleksowa ochrona przed słońcem – kremy przeciwsłoneczne
Stosowanie właściwych kosmetyków to bez wątpienia jedna z najbardziej skutecznych metod ochrony przed nadmiernym promieniowaniem UV. Sięgając po krem lub olejek do opalania z odpowiednio dobranym filtrem UV, możesz mieć pewność, że twoja skóra uniknie bolesnych oparzeń. Rynek kosmetyczny aż pęka w szwach od różnorodności ofert produktów przeciwsłonecznych, a ty zastanawiasz się, który wybrać? Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, czym kierować się podczas zakupu:
- Właściwie dobierz filtr przeciwsłoneczny.
- Zwróć uwagę na ochronę przed promieniami UV-A i UV-B.
- Sprawdź przyczepność kremu do skóry.
- Przetestuj preparat i sprawdź jego tolerancję przez skórę.
- Dopilnuj, by produkt był wodoodporny.

Wybór optymalnego produktu ochrony przeciwsłonecznej zależy przede wszystkim od indywidualnych preferencji i fototypu skóry. Osoby posiadające skórę suchą powinny stosować kremy z filtrem UV – zawierają one bowiem więcej olejów i fazy tłuszczowej, które zabezpieczają skórę przed nadmiernym wysychaniem. W przypadku skóry mieszanej najlepiej sprawdzi się mleczko do opalania, ponieważ charakteryzuje się ono wysoką zawartość wody. Olejek do opalania jest natomiast łatwy i szybki w aplikacji, jednak co jakiś czas należy nakładać nowe warstwy preparatu, ponieważ pot i woda powodują jego zmywanie.
Złota zasada: jeśli chcesz zapewnić sobie maksimum ochrony, aplikację kremów z filtrem powtarzaj kilkakrotnie w ciągu dnia. Pamiętaj jednak o tym, że częstsze stosowanie preparatów do ochrony przeciwsłonecznej nie wydłuży maksymalnego czasu przebywania na słońcu bez wystąpienia reakcji rumieniowej! Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak prawidłowo stosować produkty do ochrony przed słońcem, zajrzyj do naszego poradnika.
Słoneczne BHP – odzież z filtrem UV
Podstawą skutecznej ochrony przed słońcem nie są wyłącznie produkty z filtrem UV. Jeśli chcesz zapewnić sobie kompleksową ochronę zarówno na co dzień, jak i podczas wakacji, łącz preparaty do ochrony przeciwsłonecznej z właściwą odzieżą. Planujesz intensywne opalanie? Weź ze sobą jasne, zwiewne ubranie i odpowiednie nakrycie głowy – tylko tak unikniesz oparzeń słonecznych i udaru!
Kolejnym, niezawodnym sposobem na to, jak uniknąć negatywnych skutków promieniowania ultrafioletowego, jest specjalna odzież z filtrem UV. A to za sprawą tekstyliów wykonanych z wyjątkowo gęstej sieci pojedynczych włókien, które tworzą barierę ochronną i w ten sposób zatrzymują znaczną część promieniowania UV[8]. Dodatkowo do ubrań z serii ochronnej wykorzystuje się często specjalne nici poliamidowe, które są miłe w dotyku, niezwykle elastyczne, a przede wszystkim odporne na uszkodzenia mechaniczne. Przy zakupie zwróć szczególną uwagę na to, czy odzież zawiera filtr przynajmniej SPF 30 (optymalnie SPF 40 lub więcej) i czy jej jakość jest potwierdzona licznymi certyfikatami. Odzież ochronna UV to doskonała alternatywa dla niemowląt, małych dzieci, dorosłych pracujących w pełnym słońcu, a także sportowców.
Eksperci radzą, by przed niebezpiecznym promieniowaniem chronić nie tylko ciało, lecz także… oczy. Powód? Intensywna ekspozycja na promieniowanie UV może wywołać reakcje alergiczne, a w najgorszym przypadku nawet zapalenie spojówek, które z kolei prowadzi do owrzodzenia rogówki[9]. Dlatego, aby tego uniknąć, koniecznie sięgnij po okulary przeciwsłoneczne i nakrycie głowy z rondem lub daszkiem, które okazują się niezastąpione również na dużych wysokościach i na śniegu. Najważniejsze kryterium wyboru okularów stanowią bez wątpienia atest CE, normy jakościowe EN 1836 lub EN 172, a także kolor soczewek[10]. Jeśli jednak chcesz mieć pewność, że dokonasz właściwego wyboru, koniecznie poproś o pomoc specjalistę.
Sposoby ochrony przed słońcem w podróży
Nie ulega wątpliwości, że właściwy krem z filtrem przeciwsłonecznym i odpowiednia odzież są w stanie zdziałać cuda. Mimo to należy unikać zbyt długiej ekspozycji na promieniowanie UV. Dlaczego? Cały szkopuł tkwi w cieple słonecznym, które oddziałuje nie tylko na naszą skórę, lecz także na krążenie. Długie przebywanie w pełnym słońcu może sprawić, że przyjemna uczucie ciepła szybko zamieni się w koszmar i wywoła udar słoneczny. Dlatego pamiętaj o tym, by regularnie udawać się do cienia i chłodnych pomieszczeń, co pozwoli zachować właściwą gospodarkę cieplną twojego organizmu. Niestety, znalezienie takiego miejsca nie zawsze jest możliwe. Przykładem jest niewątpliwie plaża, gdzie zwykle trudno o drzewa dające cień. Chcesz temu zaradzić? Dowiedz się, jak – wskazówki znajdziesz w kolejnych akapitach.
Składany parasol słoneczny to swoisty klasyk wśród sposobów ochrony przed bestialskim promieniowaniem UV. A dostać go można praktycznie we wszystkich kolorach, kształtach i rozmiarach, dzięki czemu nie tylko idealnie sprawdzi się na balkonie lub tarasie. Również jako stałe akcesorium podczas wycieczek i spacerów okaże się być prawdziwym strzałem w dziesiątkę.
- Zalety: niebywale łatwy w przenoszeniu i montażu
- Wady: nie chroni przed wiatrem, wymaga regulacji odpowiednio do zmieniającej się pozycji słońca
Parasol wybrany? Zanim po niego sięgniesz, sprawdź, czy zawiera on filtr UV – informację znajdziesz w opisie. Największą ochronę zapewni niewątpliwie faktor ochrony przeciwsłonecznej równy 50 lub wyższy. Ponadto zwróć uwagę na to, by miał on wystarczająco ciężką podstawę, dzięki czemu skutecznie stawi czoła powiewom morskiej bryzy. A jeśli chcesz uniknąć noszenia go w tę i we w tę, skorzystaj z oferty wypożyczalni i ośrodków, znajdujących się nierzadko bezpośrednio przy plaży.


Kolejną, skuteczną metodą ochrony przeciwsłonecznej podczas kąpieli słonecznych jest korzystanie z namiotu plażowego. Sięgnij po jeden z dwóch wariantów namiotu: modelu samorozkładającego, którego rozłożenie i złożenie zajmie dosłownie kilka sekund lub klasycznego, do montażu od podstaw.
- Zalety: chroni przed wiatrem i nadmiernym nasłonecznieniem
- Wady: niektóre modele są podatne na powiewy wiatru
Podobnie jak w przypadku parasola, również tutaj warto sprawdzić, czy namiot hamuje przenikanie promieni UV, zapewniając w ten sposób maksimum ochrony przed słońcem. Dodatkowo upewnij się, że jest on wystarczająco stabilny, by mógł oprzeć się silniejszym powiewom wiatru. Stąd zwróć uwagę na szerokość jego podstawy oraz ilość kotew do mocowania. Opcjonalnie możesz nabyć wersję namiotu z możliwością dociążania piaskiem.
Innym, przenośnym sposobem ucieczki do promieni ultrafioletowych jest żagiel przeciwsłoneczny. Markiza doskonale sprawdzi się zarówno w ogrodzie, jak i na wycieczkach i można ją ustawić według indywidualnych potrzeb.
- Zalety: zapewnia prywatność i ochronę przed wiatrem
- Wady: podatny na porywy wiatru, wymaga regulacji w zależności od położenia słońca
Żagiel przeciwsłoneczny na plażę powinien charakteryzować się pewnym zakresem stabilności. Dlatego jeśli chcesz, by markiza na stałe zagościła w twoim ogrodzie, zwróć szczególną uwagę na jakość materiału, z jakiego została wykonana. Dodatkowo, aby zapobiec rozerwaniu, żagiel powinien mieć wzmocnione krawędzie i metalowe wykończenia otworów[11]. I co najważniejsze – sprawdź, czy wybrany żagiel jest wyposażony w filtr UV.
Obok znajdziesz krótkie zestawienie najważniejszych sposobów ochrony przeciwsłonecznej:
W wyniku częstego użytkowania materiały mogą ulec zużyciu, stać się porowate lub, co gorsza, mniej odporne na działanie promieni słonecznych. Stąd pamiętaj o tym, by regularnie wymieniać stosowany parasol, namiot lub żagiel przeciwsłoneczny.
W wyniku częstego użytkowania materiały mogą ulec zużyciu, stać się porowate lub, co gorsza, mniej odporne na działanie promieni słonecznych. Stąd pamiętaj o tym, by regularnie wymieniać stosowany parasol, namiot lub żagiel przeciwsłoneczny.
Podsumowanie
Aby skutecznie zapobiec oparzeniom lub udarowi słonecznemu, pamiętaj o kompleksowej ochronie przed słońcem zarówno podczas wakacji, jak i na co dzień. Przede wszystkim sięgaj po długie i zwiewne ubrania, dzięki czemu zabezpieczysz swoją skórę przed promieniami słonecznymi. Jednak na tym nie koniec. Odzież łącz z odpowiednimi preparatami do ochrony przeciwsłonecznej. Tyko tak zapobiegniesz poparzeniom skóry podczas kąpieli słonecznych! Dodatkowo pamiętaj o tym, by od czasu do czasu poszukać zacienionego miejsca i pozwolić organizmowi wyregulować jego gospodarkę cieplną. A jeśli zamierzasz korzystać z promieni słońca na plaży, koniecznie zabierz ze sobą parasol, namiot lub żagiel przeciwsłoneczny. Podsumowanie najważniejszych informacji i wskazówek dotyczących ochrony przeciwsłonecznej znajdziesz również w naszym praktycznym pliku PDF, który możesz pobrać tutaj.
Źródła
[1]https://klinikakolasinski.pl/chirurgia-estetyczna-skory/niekorzystny-wplyw-slonca-na-skore.html
[2]https://mediweb.pl/proces-powstawania-opalenizny
[3]http://www.kosmetykawpolsce.pl/slownik,
[4]https://polskieradio24.pl/5/240/Artykul/
[5]https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/pl/12-sposobow/narazenie-na-oddzialywanie-promieniowania-slonecznego-uv/3717-co-oznacza-indeks-uv
[6]http://www.gios.gov.pl/pl/aktualnosci/142-prognoza-indeksu-uv?highlight=WyJpbmRla3MiLCJ1diIsImluZGVrcy
[7]https://wsse.rzeszow.pl/nadzor-sanitarny/oddzial-higieny-zywnosci-zywienia-i-przedmiotow-uzytku/kosmetyki/ochrona-przeciwsloneczna-bezpieczenstwo-zdrowotne
[8]https://www.e-horyzont.pl/blog/ochrona-przed-uv-dobierz-odziez-ktora-cie-ochroni
[9]https://tylkomedycyna.pl/wiadomosc/nadmiar-slonca-moze-wywolywac-choroby-oczu
[10]https://infomiasto.eu/?p=3227
[11]https://www.nikotools.pl/blog/jaki-zagiel-przeciwsloneczny-wybrac.html
Źródła zdjęć
iStock.com/Imgorthand
iStock.com/PeopleImages
iStock.com/pixdeluxe
iStock.com/SonjaBK