Wpływ promieni słonecznych na skórę

Początkowo niepozorne światło słoneczne daje uczucie przyjemnego ciepła, jednak po dłuższej chwili może spłatać ci niezłego figla i wywołać poważne oparzenie. Winowajcą jest tu niewidoczne gołym okiem promieniowanie ultrafioletowe (UV), które, bez odpowiedniej ochrony, może przyczynić się do rozwoju wielu chorób skóry. Najbardziej niebezpieczne okazują się krótkofalowe promienie UV-B. Ten rodzaj promieniowania słonecznego jest szczególnie intensywny, przez co daje on silniejszy efekt cieplny. A to sprawia, że chętniej przebywamy na słońcu i narażamy naszą skórę na uszkodzenia^[1].

Podsumowując, osoby ze skłonnościami do oparzeń powinny zwracać szczególną uwagę na właściwą ochronę przeciwsłoneczną i zdecydowanie częściej przebywać w cieniu. Dodatkowo, jeśli należysz do grupy ryzyka, regularnie zgłaszaj się na wizyty kontrolne u dermatologa.

Ochrona przed słońcem w pigułce

Jeśli chcesz uniknąć oparzeń słonecznych, a tym samym zapobiec rozwojowi wielu chorób skóry, opalaj się świadomie, a przede wszystkim bezpiecznie. A sposobów ochrony przed bezlitosnym słońcem jest co niemiara! W pierwszej kolejności unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne i sięgaj po kosmetyki do ochrony i pielęgnacji skóry. Ponadto zwróć uwagę na to, by zawsze mieć na sobie odpowiednią odzież i nakrycie głowy. Czyli, krótko mówiąc, przestrzegaj zasad bezpiecznego przebywania na słońcu. A co należy do kompleksowej ochrony przeciwsłonecznej? O tym dowiesz się z kolejnych stron naszego poradnika. Ponadto przedstawimy ci kilka sposobów na to, jak zapewnić sobie odrobinę cienia, przebywając na plaży, w ogrodzie lub podczas wycieczek.

Jak właściwie wybrać filtr UV?

Aby zapewnić sobie maksimum ochrony, dowiedz się, jak długo możesz przebywać na słońcu w danym regionie i jaki krem do opalania z filtrem UV będzie dla ciebie odpowiedni.

Czas naturalnej ochrony skóry jest zależy od jej fototypu. Rodzaj karnacji, a tym samym czas działania mechanizmów obronnych można określić za pomocą rozmaitych testów. W zależności od reakcji skóry na promieniowanie ultrafioletowe, przyjęte są fototypy zgodne z klasyfikacją amerykańskiego dermatologa Thomasa Fitzpatricka^[3].

• Fototyp I – blady kolor skóry, niebieskie lub piwne oczy, blond lub rude włosy, bardzo często piegi; skóra nigdy się nie opala, praktycznie zawsze ulega oparzeniom
• Fototyp II – jasny kolor skóry, zielone lub piwne oczy, blond, rude lub brązowe włosy, często piegi; skóra trudno się opala, zazwyczaj ulega oparzeniom
• Fototyp III – kremowy kolor skóry, włosy ciemny blond lub brązowe, szare lub brązowe oczy, rzadko piegi; skóra opala się przeciętnie, umiarkowanie ulega oparzeniom
• Fototyp IV – skóra jasnobrązowa do oliwkowej, ciemne włosy, brązowe lub ciemnobrązowe oczy, brak piegów; skóra zawsze się opala, bardzo rzadko ulega oparzeniom
• Fototyp V – brązowa skóra, ciemne lub czarne włosy, ciemnobrązowe oczy; skóra łatwo i mocno się opala, bardzo rzadko ulega oparzeniom
• Fototyp VI – skóra ciemnobrązowa lub czarna, czarne włosy, ciemnobrązowe oczy, brak piegów; skóra nigdy się nie opala i nigdy nie ulega oparzeniom

Do fototypów najczęściej występujących w Polsce zalicza się^[4]:

• Fototyp celtycki – cera blada, włosy rude lub jasny blond, bardzo często piegi; czas bezpiecznego opalania: 10 minut
• Fototyp północnoeuropejski – cera jasna, włosy jasne lub ciemny blond, często piegi; czas bezpiecznego opalania: 10-20 minut
• Fototyp środkowoeuropejski – cera śniada, włosy ciemny blond lub brązowe, czas bezpiecznego opalania: 20-30 minut
• Fototyp południowoeuropejski – cera jasnobrązowa lub oliwkowa, włosy ciemne lub czarne; czas bezpiecznego opalania: powyżej 30 minut

Wiosna nadchodzi wielkimi krokami, a ty już dziś planujesz z rozmachem rozpocząć porządki ogrodowe? Dowiedz się, jaki Indeks całkowitego promieniowania słonecznego UV (Global Solar UV Index) występuje w twojej szerokości geograficznej. Indeks UV to nic innego jak miara intensywności promieniowania ultrafioletowego Słońca w danym miejscu i dniu, wyrażana w skali od 1 do 12^[5]. W Polsce, na terenach górzystych, Indeks UV nierzadko osiąga wartość 10^[6]. W niskich szerokościach geograficznych Indeks może przekroczyć nawet wartość 11. Brzmi strasznie? Nic bardziej mylnego! Informacja o intensywności promieniowania słonecznego jest podawana w większości prognoz pogody, a w wielu krajach również z wymaganym stopniem zastosowania środków ochrony przeciwsłonecznej. Przykładową prognozę Indeksu UV znajdziesz pod adresem www.pogodynka.pl.

Aby dowiedzieć się, jaką wartość wskaźnika ochrony przeciwsłonecznej wybrać, zastosuj poniższy wzór:

• Jeśli posiadasz fototyp 1, pomnóż wartość Indeksu UV przez 4.
• Jeśli posiadasz fototyp 2, pomnóż wartość Indeksu UV przez 3.
• Jeśli posiadasz fototyp 3, pomnóż wartość Indeksu UV przez 2.

Wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej, znany również jako filtr SPF (Sun Protection Factor), służy do oznaczania stopnia ochrony przed promieniowaniem UVB. Jego wartość wskazuje na to, jak długo skórę chronioną filtrem UV można poddawać działaniu słońca bez wywołania reakcji rumieniowej^[7]. Aby określić dokładny czas ochrony przeciwsłonecznej, wystarczy pomnożyć czas naturalnej ochrony skóry – zależny od jej fototypu – przez filtr SPF zawarty w danym kremie. Dzięki temu dowiesz się, jak długo możesz przebywać na słońcu, unikając ryzyka pojawienia się rumienia. Pamiętaj: dodatkowa warstwa kremu nie przedłuży czasu trwania twojej maksymalnej ochrony przed słońcem!

Przykład:

Maciek chce spędzić dzisiaj większość dnia w ogrodzie. Nastolatek ma rude włosy, jasne oczy, piegi i bardzo jasną karnację – można go więc przyporządkować do fototypu 1. Z prognozy pogody wynika, że tego dnia dla jego regionu wartość Indeksu UV wyniesie 8. Aby wybrać właściwy filtr SPF, pomnóż wartość Indeksu przez współczynnik 4, ponieważ ten odpowiada fototypowi jego skóry. W ten sposób otrzymasz wartość 32, czyli tyle, ile wyniesie minimalny filtr SPF Maćka.

Podsumowując: aby skóra Maćka uniknęła negatywnego oddziaływania promieni słonecznych, musi on zastosować krem z filtrem co najmniej SPF 32.

Teraz nadszedł czas na określenie maksymalnego czasu trwania ochrony z zastosowaniem kremu z filtrem. Aby obliczyć, jak długo skóra Maćka będzie odpierała atak promieni bestialskiego słońca, należy pomnożyć filtr UV przez czas naturalnej ochrony jego skóry. Jako że Maciek jest posiadaczem fototypu 1, wynosi on mniej niż 10 minut. Oznacza to, że maksymalny czas przebywania na słońcu bez wystąpienia reakcji rumieniowej to w przypadku Maćka 320 minut.

Tak oto nastolatek ma w ręku wszystkie informacje niezbędne do zapewnienia sobie właściwej ochrony przed słońcem w jego regionie. Dzięki nim Maciek może teraz odpowiednio zaplanować swój pobyt w ogrodzie.

Kompleksowa ochrona przed słońcem – kremy przeciwsłoneczne

Stosowanie właściwych kosmetyków to bez wątpienia jedna z najbardziej skutecznych metod ochrony przed nadmiernym promieniowaniem UV. Sięgając po krem lub olejek do opalania z odpowiednio dobranym filtrem UV, możesz mieć pewność, że twoja skóra uniknie bolesnych oparzeń. Rynek kosmetyczny aż pęka w szwach od różnorodności ofert produktów przeciwsłonecznych, a ty zastanawiasz się, który wybrać? Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, czym kierować się podczas zakupu:

• Właściwie dobierz filtr przeciwsłoneczny.
• Zwróć uwagę na ochronę przed promieniami UV-A i UV-B.
• Sprawdź przyczepność kremu do skóry.
• Przetestuj preparat i sprawdź jego tolerancję przez skórę.
• Dopilnuj, by produkt był wodoodporny.