Surfen, windsurfen & kitesurfen als sport

Surfers zijn de koningen van de golven. Ze gebruiken de wind en de natuurlijke beweging van het water om over de golven te glijden en te springen. De actieve sport is niet alleen mooi om naar te kijken, het traint ook het hele lichaam, de coördinatie en balans. Surfen - met of zonder zeil/ vlieger - houdt je fit en geeft plezier voor jong en oud. Wil je surfen en meer leren over de watersport? Dan geeft deze gids je een overzicht van de drie populaire disciplines surfen, windsurfen en kitesurfen. Naast informatie over de uitrusting geven we ook waardevolle tips voor beginners.

Welke soorten surfen zijn er in de surfsport?

Degenen die graag op de golven willen surfen, kunnen dit op zee, in de binnenwateren, rivieren en surfhallen doen. Je kunt grofweg onderscheid maken tussen golfsurfen en surfen met hulpmiddelen zoals zeilen of vliegers. Over het algemeen is de watersport onderverdeeld in drie surfdisciplines:

• Golfsurfen: tijdens het golfsurfen of surfen gebruik je de natuurlijke beweging en dynamiek van de golf om met op surfplank mee te glijden met de golf. Je moet de bewegingen van de golven nauwkeurig inschatten en op het juiste moment op de surfplank klimmen.

• Windsurfen: bij windsurfen gebruik je een zeil dat aan de surfplank is bevestigd om door het water te navigeren. Het zeil kan tijdens het surfen worden gedraaid en gekanteld, waardoor je optimaal de wind kunt opvangen en spectaculaire sprongen kunt maken.

• Kitesurfen: bij het kitesurfen word je door een stuntvlieger op het board door het water getrokken. Je zit met een trapeze om je middel vast aan de vlieger en je voeten staan los op het board. De vlieger kan je zelf besturen om zo de wind optimaal te gebruiken. Je kunt zelfs opstijgen vanuit het water en meters door de lucht vliegen.

Over het algemeen wordt windsurfen beschouwd als een goede discipline voor beginners. Het kan snel en relatief gemakkelijk worden geleerd. Tegelijkertijd krijg je een gevoel voor de surfplank en voor de interactie tussen wind en water. Als je al een goede balans hebt en zonder zeil of vlieger de golven wilt bedwingen, kun je natuurlijk meteen beginnen met golfsurfen. Kitesurfen is bijzonder geschikt voor adrenalinejunkies die een goede motoriek in hun handen hebben en tegelijkertijd de beweging van het water en de wind kunnen beheersen.

Wat zijn de vereisten om te kunnen surfen?

In principe heb je voor alle drie de disciplines de volgende voorwaarden nodig om watersporten zo veilig en zoveel mogelijk te kunnen beoefenen:

• Kunnen drijven: Je moet veilig in het water kunnen zwemmen en duiken. Ervaring met golven en stromingen is ook een voordeel.

• Goed evenwichtsgevoel: Een goede balans is de sleutel om op de surfplank te kunnen staan.

• Een bepaalde basisconditie: Als beginner ga je sneller vooruit als je een bepaalde basisconditie hebt. Je ontwikkelt dan automatisch de nodige spierkracht en uithoudingsvermogen.

Als je niet zeker weet of surfen de juiste sport voor je is, kun je eerst thuis droog oefenen. Skaten en snowboarden zijn vergelijkbare sporten waar je het gevoel kan krijgen om een board te gebruiken. Als je hieraan plezier beleeft, zul je waarschijnlijk ook surfen leuk vinden.

Het wordt aangeraden om een surftraining te volgen. Hoe langer je de surfcursus volgt, hoe meer kennis en ervaring je kunt meenemen voor je solotochten. Aan het einde van een cursus kun je zelfs een surflicentie ontvangen. Dit bewijst je vaardigheden en is op veel plaatsen vereist. Over het algemeen kan je als surfbeginner het best beginnen op een plek met golven die zachtjes breken en langzaam rollen. Hier kun je de basis goed leren. Want zoals bij veel andere sporten geldt: Oefening baart kunst. Begin daarom met zachte golven en leg de lat stapsgewijs hoger.

De juiste uitrusting voor het surfen

Wanneer je een surfcursus start, kun je de uitrusting eerst bij de surfschool huren. Je kunt dus in alle rust verschillende watersporten testen en leren, zonder dat je geld hoeft uit te geven aan een uitrusting.

Ben je tot ontdekking gekomen dat surfen bij jou past en wil je de sport regelmatig gaan uitoefenen, heb je als surf beginner de volgende uitrusting nodig:

• Surf bikini of boardshort

• Wetsuit (voor het koude water in de Noordzee)

• Surfboard (een Malibu of Mini-Malibu wordt aanbevolen voor beginners)

• Bijpassende tas voor je surfboard

• Koord voor je surfboard

• Bijpassende vinnen (de trackhouder op de surfplank) en wax

Om geld te besparen op je uitrusting, kan je als beginner ook op zoek gaan naar een gebruikt surfboard. Je kan gebruikte surfplanken online vinden, in surfscholen of onder surfvrienden. Hier moet je de toestand van het bord kritisch beoordelen. Controleer of het bord intact is en de leash-plug stevig is. Bekijk ook vooraf de vinnen: Zijn de pluggen van de vinnen in orde? Wordt er een standaard vin systeem gebruikt waar je makkelijk nieuwe onderdelen voor kunt krijgen?

Veiligheidsregels voor surfers

Als je op een nieuwe plek aan het surfen bent, moet je je eerst vertrouwd maken met de omgeving en de lokale surfregels. Bekijk het water en de golven, zoek andere surfers en let op waar veel mensen zwemmen. Oriënteer je als beginner op ervaren surfers.

Je moet over het algemeen deze regels volgen om veilig met anderen te kunnen surfen:

• Houd je board altijd onder controle.

• Wees voorzichtig bij het peddelen. Peddel niet door de golf van een andere surfer.

• Snijd anderen niet af in de golf. Kijk om je heen voordat je op een golf peddelt. Iemand had sneller kunnen zijn dan jij.

• Dring niet voor met de opstelling. Begin aan de buitenkant en probeer een overzicht van de opstelling te krijgen.

• Houd rekening met andere surfers en sla ook af en toe een golf voor hen over. Zo heeft iedereen plezier bij het surfen.

• Ga niet alleen surfen. Samen met een surfmaatje is surfen niet alleen leuker, het is ook veiliger.

• Pas op voor zwemmers, andere surfers en boten.

In België heb je geen windsurflicentie nodig om te mogen surfen, maar in sommige andere Europese landen heb je een basis windsurflicentie nodig om te kunnen surfen. Het wordt daarom aangeraden lessen te volgen bij een professional met de juiste certificaten. Hier leer je niet alleen evenwicht op het bord te houden en de wind goed te gebruiken, maar leer je ook belangrijke veiligheidsregels. Aan het einde van een cursus kun je verantwoord en zelfstandig windsurfen.

Windsurfen is geschikt voor alle leeftijden. Zowel kinderen als senioren kunnen deze sport beoefenen en het snel leren. Het is een voordeel als je begint als windsurf beginner in vlak, stilstaand water. Zo bespaar je energie en hoef je minder te zwemmen/ peddelen.

De perfecte uitrusting voor windsurfen

Als beginner heb je na je eerste les de volgende uitrusting nodig om met zeilen te surfen:

• Zwemkleding en wetsuit

• Board (voor beginners wordt een freeride board aanbevolen)

• Zeil (Beginners kunnen het beste een complete set kopen. Het zeil, mast, mastvoet, giek en verlenging, passen perfect in elkaar. Het zeil moet klein en licht zijn en geen profielversterking hebben. De mast moet deelbaar zijn.)

• Trapeze (in het begin kies je liever een harnas om je krachten te sparen.)

• Geschikte vinnen (freeride vinnen worden aanbevolen voor beginners.)

Wil je het windsurfen eerst uitproberen, dan kun je de benodigde uitrusting lenen of huren bij een surfschool.

Veiligheidsregels voor windsurfers

Windsurfers zijn snel en behendig op het water. Daarom moet je letten op andere watersporters om ongelukken te voorkomen. Ga het water in met windsurfvrienden. Zo kun je op elkaar letten en hulp bieden als dat nodig is.

Deze veiligheidsregels zijn van toepassing op alle windsurfers en moeten in acht worden genomen, zodat het windsurfen ordelijk verloopt:

• Lij voor loef. De windsurfer in loefzijde moet een andere surfer in de lijzijde vermijden.

• Bakboord voor stuurboord. Als je jouw zeil naar links hebt (aan bakboordzijde), heb je voorrang. Als je zeil in de vaarrichting rechts van je zit (stuurboord), moet jij uitwijken.

• In de branding hebben surfers die uit het water gaan voorrang. Surf je tegen de brekende golven in, dan heb je voorrang - bakboord voor stuurboord is hier niet van toepassing.

• Houd voldoende afstand bij het inhalen. Hier moet minimaal één mastlengte tussen beide surfers blijven.

• Golfsurfers hebben voorrang op windsurfers.

• Houd rekening met zwemmers, duikers en boten. Hier moet je minimaal 15 meter afstand houden.

Of het nu op zee is of op een groot meer - met de juiste weersomstandigheden is kitesurfen mogelijk waar er voldoende water is en een vrije ruimte om op te stijgen en te landen. Voor beginners is rustig water met kleine golven ideaal omdat ze energie kunnen besparen en niet veel hoeven te zwemmen. Bovendien hebben kitesurfers tijdens de training betere leeromstandigheden op een groot meer of aan zee, omdat hier de wind constant kan waaien en niet wordt tegengehouden door bomen en andere obstakels.

Tijdens kitesurflessen onder professionele begeleiding leer je het kitesurfen stap voor stap. Hier leer je eerst op het land om de vlieger goed onder controle te hebben, voordat je het water in gaat. Aan het einde van je kitesurfopleiding kun je een kitesurflicentie halen bij IKO, die je vaardigheden officieel certificeert.

De goede uitrusting voor kitesurfen

Als je je kitesurfcursus hebt afgerond en door wilt blijven gaan met kiten, moet je deze basisuitrusting aanschaffen:

• Zwemkleding en wetsuit

• Kiteboard (ook hier voor beginners: hoe groter hoe beter.)

• Vlieger (kies om te beginnen een boog- of deltavlieger.)

• Trapeze (een trapezium maakt het makkelijker om comfortabeler te staan tijdens het sporten en is daarom geschikt voor beginners.)

• Bar, de stang die je vasthoudt (moet deel uitmaken van de vlieger, zodat alles perfect in elkaar past.)

• Pomp met aluminium as

• Leash (Moet voor de beginner van gemiddelde lengte zijn en met een hand losgemaakt kunnen worden.)

Bij kiten in diepere wateren zijn ook een valbescherming en een helm aan te raden. Zo voorkom je blessures. Bovendien geeft het stootbeschermingsvest je wat drijfvermogen in het water.

Veiligheidsinstructies voor kitesurfers

Bij het kiten houd je je aan de algemene voorrangsregels voor zeilers. Met je kite ben je erg snel en veelzijdig in het water, daarom moet je extra aandacht besteden aan andere watersporters.

Over het algemeen gelden deze regels voor kitesurfen:

• Loef voor lij. De kiter in loefzijde richting moet degene in de lijzijde vermijden. Hier geldt: de snellere kiter moet de langzamere vermijden.

• Bakboord voor stuurboord. Degenen met de rechterhand vooraan hebben voorrang.

• Voorrang in de branding. Degenen die op een golf surfen, hebben voorrang.

• De achterste moet bijdraaien. Als twee kiters achter elkaar naar een obstakel surfen, moet de achterste kiter op tijd draaien.

• Kiters die niet kunnen manoeuvreren hebben voorrang.

• Laat voldoende ruimte bij het inhalen.

• 45 graden regel. De kiter in lijzijde vliegt met zijn vlieger laag, degene in de wind trekt zijn vlieger zo hoog mogelijk.

Conclusie: surfen, kitesurfen & windsurfen houdt je fit en daagt je uit

Surfen is een van de meest veelzijdige watersporten. Het kan met of zonder hulp van een zeil of vlieger: je gebruikt de natuurlijke beweging van het water om golven te berijden en sprongen te maken. Daarbij wordt je balans op de proef gesteld om stabiel te blijven staan op het bord. Dit traint het hele lichaam en maakt surfen tot een effectieve training die leuk is en af en toe een adrenalinestoot geeft.

______________________________________________

Bronnen en overige informatie

https://krachttraining.net/trainen-voor-golfsurfen.html

(geraadpleegd op 22-02-2023)

https://www.boardshortz.nl/surfen/

(geraadpleegd op 22-02-2023)

https://sport.infonu.nl/watersport/42379-windsurfen-hoe-kun-je-het-leren.html

(geraadpleegd op 22-02-2023)

https://www.leerwindsurfen.nl/windsurf-regels-2/

(geraadpleegd op 22-02-2023)

Bronnen van afbeeldingen

iStock.com/Richinpit

iStock.com/thehague

iStock.com/YinYang

iStock.com/ManuelVelasco

iStock.com/EpicStockMedia