Schaken voor kinderen: info over de hobby en tips voor leren schaken

Schaken is een fascinerend spel waar niet alleen volwassenen maar ook kinderen van kunnen genieten. Met slimme en doordachte zetten proberen de spelers de koning van de tegenstander schaakmat te zetten en zo het spel te winnen. Het spel vereist daarom dat je vooruitdenkt, strategisch plant en beslissingen neemt. Vooral kinderen kunnen veel vaardigheden leren en trainen door regelmatig te schaken, wat nuttig kan zijn op school en later in het beroepsleven. We laten je daarom kennismaken met schaken voor kinderen en laten je de voordelen zien van schaken als hobby voor kinderen.

Schaken voor kinderen: vanaf welke leeftijd kunnen kinderen leren schaken?

Afhankelijk van hun interesses, kan je kind leren schaken op de basisschool. De basisregels van het spel zijn relatief eenvoudig te begrijpen. Kinderen maken zich snel eigen hoe de stukken kunnen bewegen en wat "schaakmat" is. Schaken is echter een complex spel, aangezien er talloze opstellingen van stukken en mogelijke zetten in de loop van het spel zijn die kinderen eerst moeten begrijpen. Bovendien moeten kinderen bij elk spel leren anticiperen op de bewegingen van hun tegenstander en zelf de juiste verdediging vinden of een aanval plannen. Spelenderwijs leren kinderen deze vaardigheden geleidelijk aan.

Naast het bevorderen van een goed concentratievermogen heeft schaken voor kinderen deze voordelen:

• Schaken leert kinderen analytisch denken en vooruitdenken. Ook kunnen ze de gevolgen van hun eigen handelen beter inschatten.

• Je hebt veel geduld nodig om te schaken. Aan de ene kant is er vaak doorzettingsvermogen nodig om de eigen plannen uit te voeren, aan de andere kant moeten kinderen geduld hebben tijdens de bedenktijd van de tegenstander.

• Schaken bevordert creativiteit en “out of the box denken”. Kinderen leren ook het vermogen om oplossingen te vinden voor complexe problemen.

• Schaken leert kinderen bedachtzaam te handelen, zelfs onder druk. Spelen met een schaakklok kan je bijvoorbeeld helpen om ondanks tijdsdruk toch verstandig te handelen.

• Schaken voor kinderen helpt bij het ontwikkelen van ruimtelijk denken. Bij het berekenen van de bewegingen verplaatsen kinderen de figuren mentaal op het veld, waardoor hun ruimtelijke verbeelding voortdurend wordt getraind.

• Geheugen wordt ook getraind in schaken. Kinderen moeten dus bij het maken van plannen rekening houden met de zetten. Als je kind in een schaakclub speelt, leert het ook verschillende openingen om te onthouden.

• Schaken vergroot het zelfvertrouwen van kinderen. Met elke goede zet, elke succesvolle strategie en elke gewonnen spel, neemt het gevoel van eigenwaarde en het vertrouwen in eigen kunnen toe.

Daarnaast leren kinderen, net als bij andere sporten, omgaan met nederlaag en overwinning en begrijpen ze het belang van fair play. Regelmatig spelen geeft kinderen ook de kans om zichzelf beter te leren kennen: spelen ze liever verdedigend of aanvallend? Geeft het de voorkeur aan middenspelen of eindspelen? Beetje bij beetje ontwikkelen kinderen hun eigen speelstijl en spelen ze graag elk spel zoals ze willen.

Kinderen leren schaken: hoe leren kinderen schaken?

Als je kind wil leren schaken, dan zijn er verschillende opties om het de schaakregels te leren. Wij zetten er een paar voor je op een rij:

Schaken voor kinderen: leren bij familie & vrienden

Als jij of iemand in je familie of vriendenkring kan schaken, kan die persoon zijn kennis doorgeven aan je kind. Samen schaken kan zelfs verschillende generaties samenbrengen.

Begin echter langzaam en doorloop alle figuren en hun verplaatsingsregels. Begin bijvoorbeeld met gewoon spelen met de pionnen en zorg dat je er zoveel mogelijk op de basislijn van je tegenstander krijgt. Ga dan rustig verder.

Schaken voor kinderen: leren schaken met behulp van boeken en programma‘s

Als niemand in je gezin kan schaken, heb je de mogelijkheid om het spel samen te leren. Je kunt schaakboeken gebruiken die het onderwerp schaken voor kinderen behandelen op een leeftijdsgeschikte manier. Voorbeelden hiervan zijn “Schaken voor Dummies” van James Eade of “Bobby Fischer teaches chess” van o.a. schaaklegende Bobby Fischer. Dit spel leert basisschoolkinderen stap voor stap schaken en maakt dit leerproces speels en kindvriendelijk.

Schaken voor kinderen: leren schaken bij een schaakvereniging

Veel schaakclubs en schaakscholen bieden regelmatig trainingen voor kinderen aan waarin de basisregels worden aangeleerd. Daarnaast organiseren velen ook weekendcursussen voor kinderen, zomerkampen en online cursussen waar kinderen kunnen leren schaken. Op deze manier kun je er zeker van zijn dat je kind het spel leert op een leeftijdsgeschikte manier en vanaf het begin tips krijgt van schaakexperts.

Door het lidmaatschap van de schaakclub kan je kind ook deelnemen aan schaaktoernooien en kampioenschappen en zo zijn vaardigheden op de proef stellen in wedstrijden.

Om erachter te komen of het lidmaatschap van de club iets voor je kind is, kun je je kind aanmelden voor een proefles. Zo kun je erachter komen of hij van schaaktraining houdt.

Conclusie: Schaken voor kinderen: een hobby voor mentale fitheid

Als kinderen regelmatig schaken, profiteren ze van de vele voordelen die het strategiespel te bieden heeft. Enerzijds leren ze zich voor langere tijd op iets te concentreren. Aan de andere kant erkennen ze door hun schaaktraining dat elke actie een direct gevolg heeft en leren ze deze effecten in te schatten. Deze en andere positieve effecten zoals een goede geheugentraining of het ontwikkelen van probleemoplossende strategieën zijn vaardigheden die je kind zijn hele leven kan gebruiken. Schaken is dus niet alleen leuk, het kan ook een positief effect hebben op de ontwikkeling van je kind.

______________________________________________

Bronnen van afbeeldingen en overige informatie

https://www.chessity.com/nl/wat_is_de_beste_leeftijd_om_je_kind_te_leren_schaken

(geraadpleegd op 11-07-2023)

https://schaakbond.nl/

(geraadpleegd op 11-07-2023)

https://www.chessity.com/nl/de_3_allerbeste_tips_om_zelf_je_kind_te_leren_schaken

(geraadpleegd op 11-07-2023)

https://goedeboekentips.nl/schaakboeken-beginners-gevorderden/

(geraadpleegd op 11-07-2023)

Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde:

Omslagfoto: iStock.com/Pixfly

Foto 1 in de tekst: iStock.com/Ivan Pantic

Foto 2 in de tekst: iStock.com/South_agency

Foto 3 in de tekst: iStock.com/Alex Potemkin