Diervriendelijke tuin: dieren in de tuin onderzoeken (met handige handleiding)

De tuin biedt kinderen de mogelijkheid om in een veilige omgeving de natuur te leren kennen en belangrijke ervaring op te doen in de omgang met planten en dieren. Op deze manier ontwikkelen kinderen al op jonge leeftijd een bewustzijn van hun omgeving en leren ze waarom dieren- en milieubescherming essentieel is. In dit artikel vind je veel praktische tips zodat jij en je kind dieren in de tuin kunnen observeren en je tuin zo diervriendelijk mogelijk kunnen maken. We laten je onder andere zien hoe je zelf een vogelhuisje bouwt en een vogelbad maakt, welke planten insecten aantrekken en hoe je de egel in de tuin verwelkomt.

Vogels in de tuin: zo kan je vogels met je kind in de tuin bestuderen

Je kunt het hele jaar door vogels in de tuin zien. Zodat zoveel mogelijk verschillende vogels in je huis kunnen ravotten en je je kind dichter bij de biodiversiteit in het vogelrijk kunt brengen, zijn er een paar tips om je tuin uitnodigender te maken voor vogels.

In deze bouwgids voor vogelhuisjes leggen we stap voor stap uit hoe je je vogelhuisje bouwt en goed onderhoudt:

Handleiding vogelhuisje bouwen als PDF downloaden

Vogelbadje zelf maken: vogels bestuderen terwijl ze drinken en zich wassen

Op warme zomerdagen zoeken alle dieren in de tuin naar water om te drinken en af te koelen. In de zomer kunt je met name vogels zien badderen in het vogelbad. Heb je nog geen drinkbak voor vogels in je tuin, dan laten we je zien hoe je zelf met je kind een drinkbak of vogelbadje voor vogels kunt maken:

Voor het doe-het-zelf vogelbad heb je alleen een geschikte bak nodig die tussen de 3 en 10 cm diep is. Dit kan bijvoorbeeld een diepe onderzetter van klei zijn, een oude koekenpan of een kom. In het midden van je pot plaats je een grote, ruwe steen. Zo vinden insecten hun weg uit het water en vinden bijen een veilige plek om te landen en te drinken. Tot slot hoef je alleen nog maar het vogelbad te vullen met water.

De beste plaats voor jouw zelfgemaakte vogelbad is een iets verhoogde locatie. Zorg voor voldoende vrije ruimte rond jouw vogelbad zodat katten er niet op kunnen sluipen. Ververs dagelijks het water in de bak en spoel deze uit met heet water zodat alle ziektekiemen worden gedood

Vogels in de tuin in de winter bekijken: Met zelfgemaakt vogelvoer helpen

Als de grond in de winter bedekt is met sneeuw, hebben veel vogels moeite om voedsel te vinden. We laten je zien hoe je zelf vogelzaad maakt en hoe je samen met je kind naar de vogels kunt kijken in de winter

Handleiding: vogelvoer zelf maken

Insecten bestuderen met kinderen: zo leer je de insectenwereld kennen

In de zomer zoemt de tuin. De insecten zijn druk bezig en je kunt ze aan het werk zien. Het is het beste om geen enkele verlegenheid of angst te tonen, zodat je kind onbevooroordeeld de wereld van insecten kan ontdekken. We geven tips om insecten naar je tuin te lokken om samen met je kind te kijken.

Met behulp van deze instructies kun je zelf een insectenhotel bouwen:

Insectenhotel zelf bouwen

Insecten bestuderen met kinderen: welke insecten leven in struiken?

Insecten leven overal in de tuin - onder de stenen, op het grassprietje in de wei of verstopt in struiken. Om je kind te laten zien welke insecten er in de struiken in de tuin leven, kun je dit kleine experiment uitvoeren:

Leg een lichtgekleurde doek (bijvoorbeeld een oud, wit laken) onder de struik en schud dan heel voorzichtig de takken van de struik. Zometeen vallen er insecten op je doek. Je kunt ze dan beter bekijken met een vergrootglas.

Vlinders lokken: planten voor vlinders

De transformatie van de vlinder van rups naar pop naar kleurrijke vlinder is een spannend natuurspektakel dat kinderen inspireert. De rupsen komen echter steeds meer voedselplanten te kort. Zo kun je in je tuin of in een verhoogde bloembak op het balkon een klein vlinderbed creëren en de levenscyclus van vlinders het hele jaar door observeren. Deze planten voor vlinders (bijvoorbeeld voor de pauwvlinder) zijn bijzonder geschikt en kunnen als volgt in (verhoogde) perken worden geplant:

• Linksboven: Buddleia (plant een kleine variant in een verhoogd bed)

• Rechtsonder: bramen (cultivar Navaho)

• Midden: 1 tot 2 brandnetels (laat ook bestaande planten in de tuin staan, belangrijke voedselplant voor rupsen)

• Linksonder en rechterbovenhoek: Zoet viooltje, gladiolen, Tweejarige teunisbloem, Wonderbloem, Zilverblad, Nachtviooltje, Zoete venkel, Dille en hoornklaver

Gebruik voor dit vlinderbed een voedselarm substraat. De struiken en viooltjes worden vanaf maart geplant, de overige planten voor vlinders kunnen vanaf begin mei gezaaid/geplant worden.

Dieren in de tuin: werk van regenwormen zichtbaar maken voor kinderen

Regenwormen zijn fascinerende dieren die veel belangrijke taken in de tuin uitvoeren; zoals het losmaken van de grond of het verwerken van plantenresten. Om deze processen zichtbaar te maken voor je kind, kun je een regenwormshowcase bouwen:

• Neem een glazen pot en vul deze samen met je kind voor 2/3 afwisselend met tuinaarde en zand. De lagen moeten altijd ongeveer 3 cm dik zijn.

• Daarop leg je een laag ruwvoer van verse bladeren, oude bladeren en uienschillen.

• Bevochtig alles een beetje en doe de regenwormen erin die je eerder in de tuin hebt verzameld.

• Je kunt de container nu op een koele, donkere plaats zetten. Zorg ervoor dat de grond in de bak altijd licht vochtig blijft.

• Na verloop van tijd kun je zien hoe de regenwormen tunnels graven en zich voeden met de voerlaag.

Zorg goed voor je regenwormshowcase en laat je gevangen regenwormen weer vrij in de tuin nadat je je observaties hebt voltooid.

Deze tips kun je samen toepassen zodat je vaker eekhoorns in de tuin kunt verwelkomen en samen met je kind kunt bekijken:

• Als er veel sneeuw ligt, kun je ook eten voor de eekhoorns neerzetten. Het beste is om het voer in het vogelhuisje aan de boom te zetten.

• Geschikt voedsel: Noten (hazelnoten en walnoten), zonnebloempitten, suikervrij beschuit, vers fruit (bijv. appels, druiven) of wortels.

• Plant een hazelnootstruik in de tuin. Het is de favoriete voedselplant van eekhoorns.

• Dek de regentonnen in de tuin af met een deksel zodat er geen eekhoorns in kunnen vallen.

Egel in de tuin: zo voelt een egel zich in jouw tuin op zijn gemak

In de schemering is de egel op pad en komt ook in tuinen om voedsel te zoeken. Jij en je kind kunnen kijken hoe de egel over de weiden rent of zich bij gevaar achter zijn stekels verschuilt. Om een egel in de tuin te zien, kun je met deze tips de tuin diervriendelijker of egelvriendelijker maken:

• Zorg voor gaten: laat gaten onderaan de schutting of gebruik een heg als begrenzing. Zo komt de egel in je tuin.

• Als je een tuinvijver hebt, leg er dan een plank schuin in. Deze hulp redt een in de vijver gevallen egel van de verdrinkingsdood.

• Zet op warme zomerdagen een bakje water in de tuin.

• Bouw in de herfst samen met je kind een schuilplaats voor de egel. Daarbij leg je gelijk een grote stapel bladeren bij elkaar. Neem dan takken, kreupelhout en stenen en bouw een beschermend raamwerk rond de stapel bladeren. Met een beetje geluk zal een egel dit verblijf gebruiken voor zijn winterslaap.

Conclusie: in een diervriendelijke tuin kun je veel verschillende dieren en insecten bestuderen met kinderen

Hoe diervriendelijker je tuin is, hoe meer er voor je kind te ontdekken valt. Om ervoor te zorgen dat dieren en insecten zich prettig voelen in je tuin, kun je deze tips toepassen of gewoon een beetje "wanorde" in de tuin tolereren. Gebieden met hoog gras, stapels bladeren, stenen en kreupelhout en dood hout bieden onderdak aan insecten, spinnen, hagedissen en vele andere dieren, die je vervolgens met je kind kunt observeren en meer te weten kunt komen over hun manier van leven.

______________________________________________

Bronnen en overige informatie

https://www.natuurpunt.be/pagina/wat-kan-je-doen-voor-de-eekhoorn-je-tuin

(geraadpleegd op 21-03-2023)

https://www.vogelbescherming.nl/in-mijn-tuin/nestkasten/zelf-een-nestkast-maken

(geraadpleegd op 21-03-2023)

https://www.natuurmonumenten.nl/kinderen/tips-om-de-egel-te-helpen

(geraadpleegd op 21-03-2023)

https://www.natuurpunt.be/pagina/vlinders-je-tuin

(geraadpleegd op 21-03-2023)

Bronnen van afbeeldingen

iStock.com/martinwimmer

iStock.com/schulzie

iStock.com/stefbennett

iStock.com/JackF

iStock.com/Ralph Blankart