Milieubewustzijn bij kinderen ontwikkelen: tips over educatie voor families

De interesse van kinderen voor het thema "milieubescherming" en milieubewustzijn vergroten, gebeurt in het dagelijks leven vrij incidenteel: als je samen het afval scheidt, een wandeling door de natuur maakt of zelfs samen tuiniert. Kinderen leren meestal met veel nieuwsgierigheid over de natuur en willen de processen ervan begrijpen. Je kunt deze natuurlijke dorst naar kennis in milieueducatie thuis gebruiken om je kind kennis te laten maken met milieukwesties en zo hun milieubewustzijn en daarmee hun relatie met de natuur te versterken. Hier laten we zien waarom milieueducatie zo belangrijk is en hoe je met behulp van spelletjes en spannende experimenten complexe feiten aan je kind kunt uitleggen.

Wat is milieueducatie? Hoe kan ik milieubewustzijn van mijn kinderen stimuleren?

Milieueducatie brengt belangrijke kennis over de natuur over. Kinderen leren niet alleen de dieren en planten van hun thuisland en daarbuiten kennen, maar ook complexere onderwerpen zoals "Hoe werkt een ecosysteem?" maken deel uit van dit belangrijke educatieve werk. Naarmate je kind meer over het milieu leert, zal zijn milieubewustzijn en zijn relatie met de natuur verbeteren. Het begrijpt waarom de natuur zo fascinerend is en daarom het beschermen waard is.

Naast basiskennis over de natuur komen ook de gevolgen van menselijk handelen voor de natuur aan bod in het kader van milieueducatie. Deze thema's zijn daarom onder meer een belangrijk onderdeel van milieueducatie voor kinderen:

• Vervuiling (bijv. door verkeer, afval, etc.)

• Milieu- en klimaatbescherming (Hoe kan ik het milieu beschermen?)

• Verantwoord gebruik van energiebronnen (Hoe kan ik elektriciteit/water/energie besparen?)

• Bescherming van diersoorten (Welke dieren leven hier? Hoe kan ik ze helpen?)

• Duurzaamheid (Wat betekent "duurzaam"? Hoe kan ik duurzaam leven?)

Samen met je kind kan je stap voor stap de natuur beter leren kennen en tegelijkertijd een besef creëren waarom natuurbehoud zo'n belangrijk onderwerp is van deze tijd. Je hoeft deze onderwerpen natuurlijk niet allemaal tegelijk te behandelen. Stap voor stap kan je samen de deelgebieden verkennen en in je eigen tempo verder gaan.

Bovendien zal je kind door milieueducatie een sterkere band met de natuur ontwikkelen. Het begrijpt waar ons voedsel vandaan komt, leert de natuur kennen als een fascinerende plek om te spelen en zich terug te trekken en ontwikkelt interesse in wetenschappelijke verbanden. Zo versterken ervaringen in de natuur ook persoonlijke vaardigheden.

Hoe kan ik bij milieueducatie helpen en het milieubewustzijn van mijn kind versterken?

Je kunt in twee stappen te werk gaan om kinderen bewust te maken van belangrijke aspecten van milieubescherming:

• Leg de feiten uit en bouw begrip op: Eerst moet je kind de basis begrijpen. Het loont de moeite om met experimenten of excursies processen zichtbaar te maken, de natuur met al je zintuigen te ervaren of processen tastbaarder te maken met modellen of schema's.

  • Voorbeeld: Je kind moet eerst weten waarom het de natuur schaadt als het achteloos afval weggooit. Alleen dan begrijpt het waarom goed afvalbeheer belangrijk is. Of je kind moet eerst begrijpen waar elektriciteit vandaan komt en hoe bepaalde soorten elektriciteitsopwekking schadelijk zijn voor het milieu voordat je samen gaat nadenken over hoe je elektriciteit kunt besparen.

• Gebruik het dagelijks leven: Breng de basiskennis over naar een alledaagse situatie of zoek een voorbeeld in je omgeving (bijvoorbeeld een elektriciteitscentrale zoeken of afval ophalen in de natuur). Daarna kun je altijd samen nadenken over hoe je met je acties de natuur kunt beschermen.

Met deze aanpak laat je jouw kind op een luchtige manier kennismaken met de onderwerpen van milieueducatie. Het begrijpt waarom een bepaald gedrag belangrijk is en is automatisch meer gemotiveerd om milieuvriendelijk te handelen.

Andere ideeën om het milieubewustzijn van je kind te vergroten zijn bijvoorbeeld:

• Maak vanaf het begin wandelingen in de natuur en laat je kind de natuur met al zijn zintuigen vrij ontdekken.

• Ontdek samen de natuurlijke habitat in je regio, bijv. het bos, watermassa's (van de beek tot de zee), berggebieden, etc.

• Breng een verband tot stand met milieubeschermingskwesties tijdens gezamenlijk spel (bijv. bij het spelen met knuffelbeesten of bij het spelen met de kruidenierswinkel).

• Maak de dagelijkse taken speels (bijv. quizzen over afvalscheiding, streekproducten zoeken bij het boodschappen doen etc.).

• Betrek media bij milieueducatie om dingen tastbaarder te maken (bijv. kinderboeken over het onderwerp, uitlegvideo's die geschikt zijn voor de leeftijd of game-apps).

• Maak uitstapjes naar musea of kindertentoonstellingen over natuurthema's voor kinderen.

• Profiteer van aanbiedingen van de lokale milieu- en dierenbeschermingsverenigingen (bijv. vakantiekampen, actieweekenden of educatieve evenementen).

• Bezoekt een milieueducatiecentrum (bijv. als korte pauze of samen deelnemen aan cursussen).

• Kweek samen groenten en fruit in de tuin of zorg voor kruiden in het keukenraam.

• Boek een korte vakantie op een biologische boerderij of nabij een natuurgebied.

• Zoek samen naar knutsel- of upcyclingprojecten die het thema 'duurzaamheid' spelenderwijs dichterbij brengen.

Zelfs kleine experimenten kunnen kinderen kennis laten maken met wetenschappelijke onderwerpen en onzichtbare processen zichtbaar maken. Hieronder presenteren we activiteiten, spelletjes en experimenten voor bepaalde aspecten van milieueducatie in de verschillende artikelen die je kunt gebruiken om deze onderdelen samen met je kind te ontdekken.

______________________________________________

Bronnen en overige informatie

https://www.boltenergie.be/nl/encyclopedie/groene-energie/hernieuwbare-energiebronnen/wat-zijn-hernieuwbare-energiebronnen

(geraadpleegd op 11-04-2023)

https://www.staatsbosbeheer.nl/wat-we-doen/natuureducatie

(geraadpleegd op 11-04-2023)

https://kiind.nl/milieubewustzijn/

(geraadpleegd op 11-04-2023)

Bronnen van afbeeldingen

iStock.com/romrodinka

iStock.com/FamVeld

iStock.com/RichLegg

iStock.com/Imgorthand

iStock.com/Shangarey

iStock.com/martinwimmer

iStock.com/kiankhoon

iStock.com/jacoblund

iStock.com/Ralf Hahn