Leren lezen voor kleuters

Leesbevordering en taalspelletjes voor kinderen

Hoe eerder kinderen gemotiveerd zijn om te lezen, hoe beter: leesvaardigheid kan al in de kleuterleeftijd worden bevorderd door voorlezen, prentenboeken bekijken, taalspelletjes en verhalen vertellen. Kleine kinderen ontdekken nieuwsgierig hun omgeving en zijn ook geïnteresseerd in letters en symbolen. Vanaf de leeftijd van 5 tot 6 jaar is de spraakverwerving voltooid en ontwikkelt het kind zijn fonologisch bewustzijn. Dit is het vermogen om klanken bewust te herkennen, een gevoel voor spraakritme op te bouwen, woorden in lettergrepen te verdelen en te rijmen. Dit is een belangrijke voorwaarde om te leren lezen. Je kunt je kind helpen met kleine letter- en woordspelletjes. Wij tonen eenvoudige oefeningen en taalspelletjes voor kinderen waarmee jij je kind op een speelse manier kunt laten kennismaken met lezen.

Waarom is leesondersteuning voor jonge kinderen zo belangrijk?

Leesondersteuning voor jonge kinderen is een belangrijke bouwsteen voor de taalkundige en cognitieve ontwikkeling van kinderen. In de kleuterleeftijd worden belangrijke fundamenten voor taalvaardigheid gelegd, die niet alleen helpen bij het leren schrijven en lezen, maar ook de communicatieve vaardigheden verbeteren. Kinderen die op jonge leeftijd in aanraking komen met boeken en verhalen ontwikkelen een beter taalbegrip, een grotere woordenschat en een beter ontwikkeld taalgevoel. Deze vaardigheden maken het gemakkelijker voor hen om de overgang naar school onder de knie te krijgen en later complexere leerinhouden te begrijpen.

Als het gaat om leren lezen op jonge leeftijd, dan geldt: hoe eerder, hoe beter. De volgende aspecten zijn vooral belangrijk voor de leesbevordering voor jonge kinderen:

• Voorlezen: Regelmatig voorlezen stimuleert de interesse in boeken, ondersteunt de taalontwikkeling, vergroot de woordenschat en versterkt het fonologische bewustzijn.

• Bibliotheek bezoeken: Een bezoek aan de bibliotheek geeft kinderen toegang tot een gevarieerde selectie boeken en wekt hun nieuwsgierigheid naar lezen. Veel bibliotheken bieden ook speciale programma's en evenementen voor kinderen.

• Gevarieerd boekenaanbod: Kinderen profiteren van een ruime keuze aan boeken die aansluiten bij hun ontwikkelingsniveau en aansluiten bij hun interesses.

• Taal- en leesspelletjes: Samen zingen, rijmen en verhalen vertellen bevordert de taalontwikkeling op een speelse en ongedwongen manier. Ze helpen het oor te scherpen voor klanken, lettergrepen en ritmes en leggen zo een belangrijke basis voor het latere leren lezen en schrijven.

Spelenderwijs leren lezen: klanken en letters

Voordat je kind begint te lezen, moet het eerst de klanken en letters leren. Hij of zij zal je waarschijnlijk al op kleuterleeftijd naar letters vragen. Dan is het belangrijk om deze nieuwsgierigheid te ondersteunen en aan te moedigen met gemakkelijke taal- en leesspelletjes.

Taalspel 1 voor kinderen: Ik zie, ik zie wat jij niet ziet

"Ik zie, ik zie wat jij niet ziet" is een uitstekend spel voor het leren en begrijpen van letters. Verbind gewoon een voorwerp met de overeenkomstige letter, bijvoorbeeld "Ik zie, ik zie wat jij niet ziet en het begint met de letter N". Om het voorwerp te vinden, moet je kind dan de klank herkennen en het associëren met een woord.

Taalspel 3 voor kinderen: Het alfabet memory spel: letters met afbeeldingen combineren

Memory is ook een populair spel bij de kleintjes en kan geweldig zijn om hen te helpen leren lezen. Er zijn verschillende manieren om het spel te ontwerpen.

Variant 1 - Zoek naar paren:

Beplak kleine kaartjes met paren en leg ze met de beeldzijde naar beneden op tafel. De paren kunnen hoofdletters en kleine letters zijn of letters en plaatjes die bij elkaar horen. Je kind onthult twee kaarten tegelijk en moet proberen de letters of afbeeldingen te vinden die bij elkaar horen.

Variant 2 - Voorwerpen onthouden:

Verzamel een paar voorwerpen en spreid ze uit op een tafel. Je kind heeft nu kort de tijd om zoveel mogelijk voorwerpen te onthouden. Daarna worden ze bedekt met een doek. Dan probeert je kind de voorwerpen te beschrijven. Hij of zij moet echter een letter of klank gebruiken die van tevoren is vastgesteld. Bijvoorbeeld, je besluit dat alle voorwerpen moeten worden beschreven met woorden die beginnen met een "G". Een blikje wordt dan bijvoorbeeld een "geel blikje" of een "groot blikje".

Leren lezen voor kleuters: Tips om moeilijke letters te leren

Sommige letters zijn uitdagender dan andere. Bijvoorbeeld, de uitspraak van "B" en "P" kan voor kinderen moeilijk te onderscheiden zijn. Om je kind te helpen deze letters te leren, kan de volgende oefening helpen:

1. Leg kleine wattenbolletjes naast elkaar op een tafel.

2. Laat je kind de ballen wegblazen door het geluid "B" te maken. Het watje zal langzaam bewegen.

3. Nu kan je kind proberen de ballen naar voren te blazen met de klank "P". Dit zou veel makkelijker moeten werken.

4. Zoek dan samen naar woorden die beginnen met "B" en "P" en vergelijk ze om verschillen te vinden.

De letters "S" en “Z” kunnen ook een paar struikelblokken met zich meebrengen, omdat ze soms moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Je kunt de uitspraak van deze letters zo oefenen:

1. Je kind gaat op de grond liggen met zijn ogen dicht.

2. Je kruipt nu in de huid van een bij of een horzel en maakt verschillende Z-geluiden, afhankelijk van het insect.

3. Als de bij dichterbij komt, kan hij op het lichaam van het kind landen. Maar als de horzel nadert, moet je kind wegrennen en hem wegjagen.

4. Voor de S kun je hetzelfde met sisgeluiden van bijvoorbeeld een slang doen.

5. Ook kunnen jullie het erover hebben welke woorden met een “S” worden gesproken en welke met een “Z”. Dit helpt later ook om duidelijker te maken hoe de woorden worden geschreven.

Ook het opzeggen van tongbrekers – het liefst een paar keer achter elkaar – kan helpen om je kinderen op een uitdagende manier te laten oefenen met bepaalde klanken. Denk bijv. aan “Liesje leerde Lotje lopen…” of “de kat krabt de krullen van de trap”.

Een populair spel voor taalontwikkeling is het klappen van lettergrepen. Kies een woord naar keuze. In het begin is een kort woord met weinig lettergrepen geschikt. Verleng geleidelijk de lengte van het woord. Spreek nu langzaam het woord uit en klap samen met je kind in je handen na elke lettergreep. In plaats van klappen, kun je het spel ook aanpassen en een bal heen en weer gooien na elke lettergreep.

Een andere manier is om liedjes te zingen. Neem bijv. het lied “ik zag twee beren broodjes smeren”. Zing het samen met je kind en leg nadruk op de lettergrepen: “ik zag twee be-ren brood-jes sme-ren”. Let erop dat de kinderen het ook goed uitspreken. Om het wat leuker te maken en ook focus te leggen op de betekenis, kunnen jullie er ook bewegingen bij doen om de tekst uit te beelden.

Spelenderwijs leren lezen: Het ontwikkelen van een gevoel voor woorden door middel van zang en rijm

Een volgende stap in het leren lezen is het leren van de betekenis van woorden. Je kunt je kind spelenderwijs leren welke woorden wat beschrijven met behulp van kaartjes. De beste manier om dit te doen is om foto's te gebruiken van dingen waarin je kind erg geïnteresseerd is. Als je kind bijvoorbeeld van dieren houdt, kun je de helft van de kaartjes labelen met dierennamen en de bijpassende dierenplaatjes op de andere helft plakken. Meng de kaarten goed door elkaar. Je kind moet nu proberen de namen van de dieren te koppelen aan de plaatjes.

Om je kind te helpen een gevoel voor woorden te ontwikkelen, kun je ook samen rijmen. Je hebt hier geen spullen voor nodig. Je begint gewoon en noemt een woord. Dan moet je kind een woord vinden dat erop rijmt. Dan is het weer jouw beurt. Om de beurt, tot je geen woorden meer kunt bedenken.

Er zijn ook talloze kinderrijmpjes die je samen met je kind kunt opzeggen. Een paar voorbeelden zijn deze:

Schuitje varen, theetje drinken
Varen we naar de overtoom
Drinken zoete melk met room
Zoete melk met brokken
Kindertjes mogen niet jokken

Daar was er eens een vrouw
Die koeken bakken wou
Maar het meel dat wou niet rijzen
De pan viel om
En de koeken waren krom
En de man heet Jan van Gijzen

Twee emmertjes water halen
Twee emmertjes pompen
Meisjes op je klompen
Jongens op je houten been
Rij maar door mijn poortje heen
Van je ras, ras, ras
Rijdt de koning door de plas
Van je voort, voort, voort
Rijdt de koning door de poort
Van je sterk, sterk, sterk
Rijdt de koning door de kerk
Van je een, twee, drie

Of het welkbekende: "slaap kindje, slaap…"

Conclusie: Taalspelletjes voor kinderen bevorderen taalgevoel kleuters

Voordat kinderen beginnen te lezen, moeten ze klanken, letters en woorden begrijpen. Je kunt je kind leren dit te doen met eenvoudige taal- en leesspelletjes. Er zijn ook leerspelletjes en digitale spelletjes voor oudere kinderen die de leesvaardigheid verder bevorderen. Voor de meeste ervan is niet eens veel hulp nodig en de spelletjes kunnen gemakkelijk in het dagelijks leven worden geïntegreerd. Dit is de beste manier om je kind voor te bereiden op het lezen.

______________________________________________

Bronnen en meer informatie

https://elo.encora.be/courses/LOGOPEDIE/index.php
(geraadpleegd op 14-06-2024)

https://www.computermeester.be/eerste-klinkers-en-tweeklanken.htm
(geraadpleegd op 14-06-2024)

https://www.uitgeverijzwijsen.be/blog/hoe-kunnen-ouders-hun-kinderen-helpen-met-lezen-enkele-tips
(geraadpleegd op 14-06-2024)

https://www.mamaliefde.nl/klanken-oefenen-thuis-uitspraak-kleuters-leren/
(geraadpleegd op 14-06-2024)

https://www.zwijsen.nl/lezen/je-kind-heeft-zichzelf-al-leren-lezen-en-dan/
(geraadpleegd op 14-06-2024)

https://wildcooky.com/kind-leren-lezen/
(geraadpleegd op 14-06-2024)

https://www.onderwijsconsument.nl/hoe-krijg-ik-mijn-kind-aan-het-lezen/
(geraadpleegd op 14-06-2024)

Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde

Omslagfoto: iStock.com/FatCamera
Foto 1 in de tekst: iStock.com/Liderina
Foto 2 in de tekst: iStock.com/ilmoro100
Foto 3 in de tekst: iStock.com/nilimage