Met kinderen de natuur ontdekken: ideeën voor een speelse natuurbeleving
Omringd door het stadslandschap komen kinderen tegenwoordig in het dagelijks leven minder vaak in aanraking met de natuur. Regelmatig contact met de natuur is in de geïndustrialiseerde wereld niet meer vanzelfsprekend. Toch raken de meeste kinderen gemakkelijk geïnspireerd door hun omgeving: de natuur is altijd weer een stukje wildernis en belooft avontuur: ook al gaat het maar om een klein stukje bos of een stil meertje. Het ervaren van de natuur is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van kinderen. Daarom vindt u in onze gids tips en ideeën over hoe u uw kind de natuur met al zijn of haar zintuigen kunt laten ervaren.
De natuur beleven met kinderen: zo wordt de ontwikkeling van kinderen bevorderd door de natuur te ervaren met behulp van alle zintuigen
Hoewel digitale media kinderen een breed scala aan binnenactiviteiten bieden, is spelen in de natuur nog steeds erg belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Luid kunnen zijn, een keertje vies kunnen worden, wild kunnen ravotten: Dit zijn allemaal ervaringen die kinderen het best in de frisse lucht kunnen opdoen. Samen met kinderen het bos ontdekken en de plaatselijke natuur beter leren kennen is niet alleen erg leuk, de natuur beleven met behulp van alle zintuigen heeft ook een positieve invloed op de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling:
Cognitieve ontwikkeling: Actieve ervaringen met de natuur zijn erg goed voor de geestelijke ontwikkeling van kinderen. Enerzijds is de kennisoverdracht een stuk beter wanneer kinderen leren van “levende” voorbeelden. Aan de andere kant vraagt direct contact met de natuur veel concentratie en geduld van kinderen: bladeren en vruchten aan de juiste boom koppelen, vogelgeluiden herkennen en de geur en smaak van wilde kruiden ontdekken zijn lastige taken, maar wanneer ze lukken, geven ze direct een gevoel van prestatie.
Emotionele ontwikkeling: Regelmatig tijd doorbrengen in de natuur biedt kinderen gevarieerde ervaringen die hen ook emotioneel kunnen helpen groeien. De natuur als toevluchtsoord biedt hun rust en leert ze evenwicht, rondrennen laat ze vrijheid ervaren, en contact met dieren en planten leert ze verantwoordelijk te zijn.
Motoriek: In de natuur kunnen kinderen lekker bewegen, wat niet alleen de gezondheid bevordert, maar ook de lenigheid en het evenwichtsgevoel Balanceren en klimmen over stenen of omgevallen bomen daagt de motoriek van kinderen op nieuwe manieren uit.
Tip: Knutselen met natuurlijke materialen bevordert ook de handvaardigheid, de fijne motoriek en, natuurlijk, de creativiteit.
Sociale vaardigheden en empathie: Door direct, maar voorzichtig, contact met dieren en planten krijgen kinderen een dieper inzicht in het feit dat de natuur de leefruimte is voor allerlei schepsels. Dit leert ze ook de natuur met respect te behandelen. De empathie die ze opdoen kan een positief effect hebben op hun sociale gedrag: ze leren medeleven te voelen, begrip te tonen en rekening te houden met anderen.
Milieubewustzijn: Direct contact met dieren en planten kan kinderen leren de natuur en andere levende wezens met respect te behandelen, wat op zijn beurt het belang van milieu- en klimaatbescherming al op jonge leeftijd in hun bewustzijn verankert. Avonturen in de natuur bevorderen hun begrip van de natuur als een ecosysteem dat het waard is beschermd te worden en waarvan de mens slechts een klein deel uitmaakt.
__________
Vergeet niet...
Uitstapjes in de natuur zijn ook uitstekend geschikt als groepsactiviteit - bijvoorbeeld op verjaardagspartijtjes. Kinderen ontdekken samen de natuur, vooral tijdens spelletjes of zoekopdrachten en ze leren ook samenwerken en elkaar te helpen. Mocht u echter met meerdere kinderen de natuur willen ontdekken, dan zult u wel voldoende begeleiders mee moeten nemen.
__________
Zien: de natuur met de ogen beleven
Voor jong en oud is de natuur een plaats van verwondering: het weelderige groen van weilanden en bossen, het glinsterende verenpak van vogels of de felle kleuren van verschillende bloemen maken de natuur een lust voor het oog. Als u uw kind de gelegenheid wilt geven de natuur van dichtbij te bekijken, kunt u samen insecten, vogels en andere bewoners van het bos en de wei observeren, of knutselen met natuurlijke materialen. In ons artikel vindt u ideeën voor verschillende speelse en creatieve natuurervaringen.
DIY: insectenhotel
Als u een leerzaam knutselidee zoekt dat natuurbehoud en natuuronderwijs combineert, kunt u samen met uw kind een insectenhotel bouwen. In ons artikel vindt u een begrijpbare handleiding en diverse ideeën voor de inrichting die u gemakkelijk kunt uitvoeren met slechts een paar materialen.
Horen: luisteren naar de melodie van het bos
De moderne wereld is vol alledaags lawaai, wat betekent dat uitstapjes in de natuur vaak dienen als een rustgevende bron van kalmte. Er zijn echter veel opwindende geluiden te ontdekken in de natuur: U kunt bijvoorbeeld het gehoor van uw kind trainen door vogel- of dierengeluiden in het bos te raden, of het op de proef stellen tijdens een spannende nachtwandeling. Anderzijds kunt u thuis ook spelenderwijs het gehoorzintuig ontdekken door zelf eenvoudige instrumenten of een windklokkenspel te maken van natuurlijke materialen.
Ruiken: de geuren van de natuur ontdekken
Van de zoete geur van bloemen tot de geur van aarde na regen: De neus krijgt in bossen en op de boerderij met heel andere indrukken te maken dan veel stadsbewoners gewend zijn. Niet elke geur is misschien aangenaam, maar het kan toch een prikkelende ervaring zijn die de belangstelling van een kind voor zijn of haar natuurlijke omgeving stimuleert. Om de reukzin uit te dagen kunnen eenvoudige spel- en knutselideeën gebruikt worden, die we in dit artikel bespreken.
DIY: zelf zeep maken
In dit artikel vindt u een geurig en duurzaam doe-het-zelf-idee: We laten zien hoe u, ook met kleine kinderen, natuurlijke zeep kunt maken van ruwe zeep of zeepresten en laten verschillende zeeprecepten zien.
Proeven: smullen van het buffet uit het bos en de wei
Tuinen, weilanden en bossen bieden een rijke keuze aan noten, vruchten en kruiden, waarvan heerlijke salades, thee of jam gemaakt kunnen worden. Maar om veilig met deze natuurlijke ingrediënten te koken, is een grondige kennis van eetbare- en giftige planten nodig. Ons artikel geeft u een overzicht van veel voorkomende giftige planten en verzamelt ook enkele basisveiligheidstips voor het koken met zelf geplukte planten, zodat het culinaire uitstapje in de natuur veilig blijft.
Voelen: spelenderwijs de natuur verkennen
Avonturen in de natuur zijn het ideale alternatief voor beeldschermtijd of activiteiten binnenshuis. Om nieuwe kennis over de natuur te verwerven, wordt ook de tastzin uitgedaagd - bijvoorbeeld tijdens wandelingen op blotevoetenpaden of bij het voelen en raden van natuurlijke materialen. In dit artikel vindt u tips voor uitstapjes, maar ook ideeën voor binnenshuis, waarmee u de kinderen dichter bij de natuurlijke omgeving kunt brengen en ze spelenderwijs een respectvolle omgang met de dieren- en plantenwereld kunt bijbrengen.
__________
Onthoud dat...
Door regelmatige ervaringen met de natuur leren kinderen al vroeg het milieu waarderen en willen ze graag hun steentje bijdragen aan het beschermen hiervan. U kunt van uw volgende boswandeling ook gemakkelijk een "opruimactie" maken. Pak grote vuilniszakken, werkhandschoenen in kindermaatjes en desgewenst een vuilnisgrijper - en maak een stuk bos of strand vrij van afval. Veel kleuterscholen of schoolklassen voeren regelmatig zulke acties in de natuur uit. Zo worden alle deelnemers zich snel bewust van hoe belangrijk het voorkomen van zwerfvuil is in het dagelijks leven en van milieubewust gedrag tijdens buitenactiviteiten.
______________________________________________
Bronnen:
https://www.bosplus.be/k/nl/n167/news/view/56648/12551/8-opzienbarende-manieren-hoe-kinderen-profiteren-van-ervaringen-met-de-natuur.html
(geraadpleegd op 10-06-2021)
https://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=31023
(geraadpleegd op 10-06-2021)
https://www.hoedoenzodoen.be/fiche.php?id=63
(geraadpleegd op 10-06-2021)
Bronnen van de afbeeldingen:
iStock.com/SolisImages
iStock.com/Imgorthand
iStock.com/Hakase_
iStock.com/hsvrs
iStock.com/Sasha_Suzi
iStock.com/Halfpoint
iStock.com/Alina Demidenko
iStock.com/stockstudioX
