Karkonosze – szlaki piesze oraz odpowiedzialna turystyka górska

Karkonosze to prawdziwy raj dla wędrowców i miłośników przyrody. Przechadzając się wśród majestatycznych kotłów polodowcowych, wysokich wodospadów i ogromnych głazów ostańcowych łatwo zrozumieć, dlaczego najwyższe pasmo Sudetów nosi również miano Krainy Olbrzymów. Według polskich i czeskich legend to przede wszystkim kraina Ducha Gór, słowiańskiego Krkonoša, który do dziś strzeże tutejszej przyrody.

W naszym poradniku przedstawiamy sprawdzone szlaki turystyczne w Karkonoszach. Zachęcamy, gdzie warto wybrać się na wędrówkę pieszą. Dajemy wskazówki, jak inaczej aktywnie spędzić czas na świeżym powietrzu zwiedzając malownicze rejony Karpacza i Szklarskiej Poręby. Podpowiadamy przy tym, jak chronić karkonoską faunę i florę oraz co rozrobić, aby zasłużyć na miano odpowiedzialnego turysty.

Karkonosze – odpowiedzialna turystyka i ochrona przyrody

Karkonosze stanowią wyjątkowy region w Polsce, który wymaga ciągłej ochrony i odpowiedzialnej turystyki. Aby zachować piękno natury dla kolejnych pokoleń utworzono na tym obszarze Karkonoski Park Narodowy oraz Krkonošský národní park.

Poniżej udzielamy kilku przydatnych rad, jak zachować się odpowiedzialnie, nie powodując zagrożeń dla siebie i innych oraz jak przyczynić się do ochrony karkonoskiej przyrody:

• Wkraczając na teren Karkonoskiego Parku Narodowego, koniecznie zaopatrz się w bilet wstępu w jednej z kas lub na stronie internetowej. Kupując bilety, wspierasz ochronę przyrody oraz utrzymanie szlaków turystycznych.

• Nie lekceważ warunków meteorologicznych w górach. Pamiętaj o tym, że w najwyższych partiach gór nawet latem temperatura nie przekracza 15°C. Szczególnie ekstremalne zjawiska pogodowe zachodzą na Śnieżce, gdzie mgła pojawia się przez 306 dni w roku, a prędkość wiatru dochodzi do 200 km/h! Niezależnie od pogody w dolinie zabierz ze sobą ciepłą odzież i sprawdź aktualne komunikaty meteorologiczne.

• Zimą wiele karkonoskich szlaków pokrywa gruba warstwa lodu. W dbałości o swoje bezpieczeństwo zabierz do plecaka raczki lub nakładki antypoślizgowe na buty. Przydadzą się szczególnie na stromych podejściach.

• Jeżeli podróżujesz z psem, zapoznaj się z mapą szlaków zamkniętych dla czworonogów. Na terenie Parku twój pupil może poruszać się jedynie na smyczy. Należy ze sobą mieć również kaganiec, aby nie zakłócać spokoju i zachować bezpieczeństwo.

• W karkonoskich lasach można zetknąć się z jadowitą żmiją zygzakowatą. Jeśli spotkasz ją na szlaku, kieruj się najprostszą i najskuteczniejszą zasadą – omiń zwierzę szerokim łukiem. Pamiętaj przy tym, że żmija atakuje tylko wtedy, gdy poczuje się bezpośrednio zagrożona. W przypadku spotkania innych dziki zwierząt na szlaku takich jak np. dzik czy niedźwiedź, sprawdź, jak należy postępować.

• Od kwietnia do maja wiele szlaków w okolicy Szklarskiej Poręby jest zamykanych ze względu na okres godowy cietrzewi. Na czasowym zamknięciu szlaków korzystają też sokoły wędrowne, które w okresie lęgowym są tak płochliwe, że potrafią ze strachu porzucić swoje gniazda.

• Na karkonoskich łąkach, takich jak np. Hala Szrenicka, co roku kwitną endemiczne dzwonki karkonoskie, a w podmokłych miejscach można dojrzeć purpurowe gnidosze sudeckie. Obie rośliny są objęte ścisłą ochroną gatunkową, a ich zrywanie i deptanie jest surowo zabronione.

• Wysoko w górach ilość koszy na śmieci jest ograniczona. Na trasach znajduje się jednak dużo schronisk. Miej to na uwadze i zabieraj swoje śmieci ze sobą, by wyrzucić je do kosza w schronisku lub w dolinie. Dajesz tym dobry przykład, chronisz przyrodę i jesteś odpowiedzialnym turystą na karkonoskich szlakach.

Planując czas, który chcesz spędzić w Karkonoszach, warto zajrzeć do lokalnych informacji turystycznych. Tu znajdziesz aktualne wskazówki, które szlaki są zamknięte, gdzie są utrudnienia oraz otrzymasz garść porad z pierwszej ręki, jak najlepiej spędzić swój urlop w Karkonoszach. Oto lista kilku punktów, w których możesz zasięgnąć informacji:

Karkonoska Informacja Turystyczna

Strona internetowa: www.turystyka.jeleniagora.pl

Informacja Turystyczna w Karpaczu

Strona internetowa: www.karpacz.pl/informacja-turystyczna

Informacja Turystyczna w Szklarskiej Porębie

Strona internetowa: www.turystyczna.szklarskaporeba.pl

Centrum Informacji Karkonoskiego Parku Narodowego

Strona internetowa: www.kpnmab.pl

Miejskie Centrum Kultury, Aktywności i Promocji Gminy Świeradów – Zdrój „Stacja Kultury“

Strona internetowa: www.swieradowzdroj.pl

Karpacz – turystyka i szlaki wędrowne we wschodnich Karkonoszach

Od Świątyni Wang na Śnieżkę

• Długość: 9 km

• Suma podejść: 894 m

• Stopień trudności: łatwy

• Przebieg trasy: Karpacz Górny – Świątynia Wang – Polana – Samotnia/Strzecha Akademicka – Śnieżka

Aktywny wypad w rejon Karpacza nie może obyć się bez zdobycia Królowej Karkonoszy. Trasę na Śnieżkę rozpocznij przy Świątyni Wang w Karpaczu Górnym, nieopodal której znajduje się przystanek PKS i kilka wygodnych parkingów. Zanim wyruszysz na szlak, poświęć chwilę na zwiedzenie kościoła. Skandynawski, drewniany zabytek został przeniesiony do Karpacza z południowej Norwegii i do dziś zachwyca głowami smoków i nordyckich lwów, przywodzącymi na myśl statki wikingów. Tuż obok rozpoczyna się niebieski szlak na Śnieżkę. Po godzinnym spacerze wyjdziesz z lasu na Polanę, którą otaczają młaki i torfowiska pełne ciekawej roślinności, m.in. fiołków błotnych i turzycy kędzierzawej. Stąd zaczyna się już dość strome podejście pod górę. Niedługo potem szlak rozgałęzia się. Brukowana droga biegnie aż do schroniska Strzecha Akademicka, natomiast oznakowana niebiesko leśna ścieżka do kultowej Samotni i Małego Stawu. Stąd już jedynie godzina marszu dzieli cię od szczytu Śnieżki i zachwycającej panoramy okolicy.

Szlakiem skałek i kotłów polodowcowych

• Długość: 10,8 km

• Suma podejść: 513 m

• Stopień trudności: średni

• Przebieg trasy: Samotnia/Strzecha Akademicka – Spalona Strażnica – Kocioł Małego Stawu – Kocioł Wielkiego Stawu – Słonecznik – Pielgrzymy – Przełęcz Karkonoska – Odrodzenie

Spacer krawędziami Kotła Wielkiego i Małego Stawu to spore wyzwanie. Niejeden wędrowiec patrząc w dół majestatycznych, stromych ścian poczuje przyjemny dreszczyk emocji. Nasza propozycja wędrówki za punkt wyjścia przyjmuje Samotnię lub pobliską Strzechę Akademicką. Wybierz jeden z nich i kieruj niebieskim szlakiem ku Spalonej Strażnicy, by następnie skręcić w prawo i czerwoną trasą dojść do Słonecznika – jednej z najpiękniejszych karkonoskich formacji skalnych. W dawnych czasach położenie słońca względem głazu pomagało sudeckim góralom określić porę dnia, przez co zasłużył na miano najstarszego naturalnego zegara słonecznego w Polsce. Żółtym odcinkiem łącznikowym dojdziesz do kolejnego pomnika karkonoskiej przyrody – intrygujących, granitowych Pielgrzymów. Stąd udaj się zielonym, trawersującym szlakiem w kierunku Przełęczy Karkonoskiej i schroniska Odrodzenie. Przy dobrej widoczności roztacza się stąd widok na niemal całą Kotlinę Jeleniogórską.

Tajemnicza Dolina Białej Łaby

• Długość: 10,5 km

• Suma podejść: 508 m

• Stopień trudności: średni

• Przebieg trasy: Odrodzenie – Bouda Bílé Labe – Luční Bouda – Równia pod Śnieżką – Spalona Strażnica – stacja kolejki krzesełkowej na Kopie – Karpacz Górny

Następnego dnia rozpocznij wędrówkę z Odrodzenia i udaj się w odwiedziny do naszych południowych sąsiadów, by przejść jeden z najładniejszych i najbardziej nieodkrytych szlaków okolicy. Kierując się na południe od Przełęczy Karkonoskiej, dojdziesz żółtym szlakiem do czeskiego schroniska Bouda Bílé Labe. Stąd, po zasmakowaniu svíčkovej lub knedliczków z jagodami, udaj się niebieskim szlakiem w górę nurtu Białej Łaby i ciesz się niezwykłym spokojem i pięknem tego miejsca. Ostatni odcinek trasy wiedzie z Luční Boudy do Równi pod Śnieżką. Zimą miejsce to przypomina arktyczną tundrę, a latem można tu podziwiać rzadkie rośliny typowe dla torfowisk subalpejskich oraz relikty epoki lodowcowej, m.in. malinę moroszkę. Stąd niecała godzina spaceru dzieli cię już od stacji kolejki krzesełkowej na Kopie, którą zjedziesz z powrotem do Karpacza Górnego.

Wyprawę na Szrenicę najwygodniej rozpocząć na parkingu przy skrzyżowaniu ul. Mickiewicza z Szosą Czeską. Rozpoczyna się tu czerwony Główny Szlak Sudecki, prowadzący do Wodospadu Kamieńczyka, którego 27-metrowa kaskada jest najwyższa w polskiej części Sudetów. Stamtąd dosyć stroma trasa prowadzi przez świerkowy las prosto na Halę Szrenicką. Tu linia drzew powoli ustępuje i zazwyczaj wieje silny wiatr. Zaledwie kilometr dzieli cię od szczytu Szrenicy, skąd możesz podziwiać niezwykły Kocioł Szrenicki w całej okazałości. Odpocznij chwilę i wróć na Szlak Sudecki. Kolejny odcinek obfituje w niezwykłe formacje skalne, m.in. słynny Twarożnik. Po obejrzeniu głazu cofnij się kawałek i kieruj na zachód zielonym szlakiem aż do Schroniska Pod Łabskim Szczytem. Stąd żółty szlak doprowadzi cię do rozdroża Ryzy, a następnie zielony z powrotem na parking w Szklarskiej Porębie.

Wskazówka: Na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego występuje aż pięć endemitów, czyli gatunków niespotykanych nigdzie indziej. Należy do nich m.in. dzwonek karkonoski.

Na Śnieżne Kotły z Michałowic/Piechowic

• Długość: 18 km

• Suma podejść: 1076 m

• Stopień trudności: trudny

• Przebieg trasy: Michałowice w Piechowicach – Rozdroże pod Wielkim Szyszakiem – Obniżenie pod Śmielcem – Wielki Śnieżny Kocioł – Mały Śnieżny Kocioł – Łabski Kocioł – Schronisko pod Łabskim Szczytem – Michałowice w Piechowicach

Bardziej wprawni wędrowcy i osoby o dobrej kondycji mogą pokusić się o wycieczkę na Śnieżne Kotły z Piechowic (wersja dłuższa) lub parkingu w Michałowicach. Niebieski szlak wędrówkowy rozpoczyna się tuż obok Punktu Informacji Turystycznej w Piechowicach. Stosunkowo nieskomplikowana trasa prowadzi stromo pod górę aż do Rozdroża pod Łabskim Szczytem i należy do dość wymagających. Szczególnie wiele trudności przysparza odcinek od Obniżenia pod Śmielcem do krawędzi Śnieżnych Kotłów, gdzie zimą często zbierają się grube zaspy śniegu. Majestatyczny widok ogromnych mis wykutych w skale przez lodowiec rekompensuje cały trud wspinaczki. W żlebach Kotłów nawet latem można dojrzeć resztki zimowego śniegu. W drodze powrotnej kieruj się w stronę Schroniska Pod Łabskim Szczytem. Czerwony, czarny a następnie żółty szlak sprowadzą cię do doliny i parkingu w Michałowicach.

Turystyka w Karkonoszach – więcej pomysłów i porad:

Trasy rowerowe w Karkonoszach

Nawet po górach można poruszać się rowerem. Na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego dozwolona jest jazda wyłącznie po wyznaczonych szlakach i drogach wewnętrznych. Należą do nich następujące lokalizacje:

• Droga Sudecka

• Górna i dolna droga wewnętrzna w rejonie Góry Szerzawy i Kopistej

• Szlak niebieski od Przesieki i Borowic do Przełęczy Karkonoskiej

• Droga Urszuli

• Szlak czerwony do Schroniska PTTK Nad Łomniczką

• Droga wewnętrzna pod Chojnikiem (przy miejskim centrum aktywności w Sobieszowie).

Rowerem można dojechać także na Śnieżkę lub Szrenicę. Zgodnie z informacjami Karkonoskiego Parku Narodowego należy jednak wziąć udział w oficjalnie zorganizowanej wycieczce.

Wspinaczka skałkowa

Oprócz szlaków wędrówkowych rejon Karpacza ma do zaoferowania masę innych możliwości aktywnego wypoczynku. Latem warto wybrać się na Krucze Skały, by spróbować swoich sił we wspinaczce skałkowej. W okolicy działa wiele szkółek skupiających wokół siebie pasjonatów tego sportu. Pod okiem instruktorów postawisz pierwsze kroki na granitowej ścianie lub udoskonalisz wcześniej nabyte umiejętności. Trasy wspinaczkowe o długości od 8 do 25 m są wyposażone w stałe przeloty i stanowiska, a stopień trudności przejść waha się od III do VI. Skały znajdują się na urokliwej, słonecznej polanie.

Rafting

Okolice Karpacza dostarczają też wyjątkowej okazji do spróbowania raftingu, czyli spływu pontonem po rwącej górskiej rzece. Świetną bazą wypadową takiej wycieczki jest m.in. położona 30 km na północ od Karpacza Bobrowa Dolina z przystanią wodną we Wleniu. Rzeka Bóbr na odcinku Bobrów-Łomnica posiada sporo spokojnych odcinków dla początkujących, przez co świetnie nadaje się też na rodzinny wypad. W górnym biegu rzeki, powyżej Marciszowa znajdą się z kolei miejsca pełne ekscytujących kaskad i wirów, które skradną serca poszukiwaczy silniejszych wrażeń.

Kowarskie trasy dla aktywnych

W bezpośrednim sąsiedztwie Kowar możesz skorzystać z licznych szlaków przeznaczonych dla miłośników spacerów, biegania, nordic walking, kolarstwa czy jazdy konnej. Dobrze oznakowane trasy o różnym stopniu trudności zaczynają się w centrum miasta i prowadzą leśnymi duktami w głąb Karkonoszy oraz mniej znanych Rudaw Janowickich. Dzięki nim docenisz walory turystyczne i przyrodnicze okolicy.

Jeśli lubisz gry miejskie lub wypoczywasz z pociechami, koniecznie zajrzyj do Świeradowa-Zdroju, by wziąć udział w górskiej zabawie „Śladem Izerskich Tajemnic”. Do uczestnictwa w grze potrzebujesz jedynie zeszytu, kredek świecowych i… wygodnych butów! Wędrując szlakiem śladami przyjaznej żabki Kwisi zahaczysz o wszystkie najważniejsze atrakcje miasta i okolicy, od Czarciego Młyna i Domu Zdrojowego przez Stóg Izerski po Sępią Górę i Wodospad Kwisa. Wszystkie te i inne przystanki wyznaczają ogromne głazy, na których kryją się tajemnicze piktogramy do odrysowania. Śmiałkowie, którzy zbiorą przynajmniej 15 mogą zgłosić się do Miejskiego Centrum Kultury, Aktywności i Promocji Gminy „Stacja Kultury” przy ul. Dworcowej 1, gdzie zostaną wpisani do „Księgi Odkrywców Gór Izerskich” i otrzymają pamiątkowy „Certyfikat Odkrywcy”.

Trekking połączony ze zwiedzaniem Zamku Chojnik

Kultura czy natura? Wcale nie musisz wybierać! Wycieczka na Zamek Chojnik to propozycja dla wszystkich, którzy chcą połączyć uroki górskiej wędrówki z odkrywaniem sekretów lokalnej historii. Do warowni na urwisku można dojść na co najmniej 10 różnych sposobów. Aktywni urlopowicze z pewnością zakochają się w stosunkowo trudnym czarnym szlaku z Sobieszowa, zwanym również Zbójecką Drogą. Stroma ścieżka kusi licznymi atrakcjami. Zobaczysz przy niej m.in. Zbójeckie Skały i Grotę, jaskinię Dziurawy Kamień oraz charakterystyczny Skalny Grzyb.

Rakiety śnieżne, biegówki i ski touring

Od października do kwietnia kapryśna, górska pogoda może sprawić, że z dnia na dzień trasy wędrówkowe znikną pod metrową warstwą białego puchu. Gdy zima pokrzyżuje twoje trekkingowe plany, zamiast rezygnować z wyprawy zamień buty na rakiety śnieżne. Z kolei, jeśli lubisz nieco intensywniejszy sportowe zmagania, spróbuj swych sił na nartach biegowych lub carvingowych. Wbrew pozorom skiturowa przygoda nie wymaga specjalnych przygotowań. Potrzebny sprzęt wypożyczysz na miejscu, a doświadczeni instruktorzy i przewodnicy przeszkolą cię w technice jazdy i nauczą obsługi lawinowego ABC. Do idealnych tras dla początkujących narciarzy biegowych i skitourowych zaliczają się m.in. szlak krawędzią Kotła Małego i Wielkiego Stawu oraz przejścia do czeskich schronisk, pełne rozległych wierzchowin i przyjemnych zjazdów. Wędrowcy poruszający się nartach wywierają mniejszy nacisk na pokrywę śnieżną, dzięki czemu mogą również przemieszczać się równolegle do szlaków pieszych, gdy te zajęte są przez piechurów. Pamiętaj jednak, że amatorskie wycieczki skitourowe na własną rękę oraz zjazdy poza trasami są surowo zabronione.

Podsumowanie: Karkonosze – szlaki górskie i aktywna turystyka w zgodzie z naturą

W Karkonoszach możliwości aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu wydają się nieskończone. Czy wybierzesz szlak na Śnieżkę czy Szrenicę, pamiętaj, że oprócz wędrówki jedną z wielu malowniczych tras możesz spróbować swych sił we wspinaczce skałkowej, raftingu, a zimą również w narciarstwie zjazdowym i biegowym. Turystyka w Karkonoszach to źródło wielu niezapomnianych chwil podczas obcowania z przyrodą tego wyjątkowego regionu. Pamiętaj o tym, że również na twoich barkach spoczywa odpowiedzialność za stan Karkonoskiego Parku Narodowego. Szanuj napotkane na swojej drodze zwierzęta i uważaj na rośliny, dla których góry są jedynym domem – nie narażaj siebie i innych na niebezpieczeństwo.

______________________________________________

Źródła

https://kpnmab.pl/

(dostęp 19.07.2023)

https://wang.com.pl/

(dostęp 19.07.2023)

https://www.karpacz.com.pl/atrakcje

(dostęp 19.07.2023)

https://turystyczna.szklarskaporeba.pl/

(dostęp 19.07.2023)

https://sniezka.karpacz.pl/

(dostęp 19.07.2023)

Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście

Zdjęcie tytułowe: iStock.com/PytyCzech

1. zdjęcie w tekście: iStock.com/Gosiek-B

2. zdjęcie w tekście: iStock.com/AgataSzyszko

3. zdjęcie w tekście: iStock.com/Darwel