Najpiękniejsze polskie trasy narciarstwa biegowego

Każdy, kto choć raz wybrał się na śnieżną eskapadę wie, że zalet biegówek nie sposób zliczyć. Gdyby jednak trzeba było wybrać tylko jeden najważniejszy powód, dla którego warto założyć narty i znaleźć się na szlaku, byłby nim niezaprzeczalnie aspekt krajoznawczy. Mało który sport pozwala do tego stopnia poczuć bliskość natury i zaobserwować, jak zima bierze we władanie górskie stoki, leśne polany i doliny rzek. Niespieszne szusowanie na biegówkach pozwoli ci też zobaczyć to, co często umyka uwadze innych – leśne zwierzęta przemykające wśród ogołoconych z liści drzew lub kaskadę iskier na świeżym górskim śniegu. I o to właśnie chodzi! Zwolnij tempo, odetchnij pełną piersią rześkim, czystym powietrzem i rusz na podbój najpiękniejszych zakątków Sudetów, Karpat, Podlasia i Mazur.

Gmina Stronie Śląskie

To nieuniknione! Jeśli biegówki to twój konik, już po pierwszej wyprawie do gminy Stronie Śląskie zakochasz się po uszy. Od 2020 roku, na turystów czekają tu jedne z najlepszych w Polsce tras na pograniczu polsko-czeskim. Na szlaki można wyruszyć z tzw. Złotych Wsi, którymi są Bielice, Nowy Gierałtów i Nowa Morawa. Znajdują się w nich odśnieżane zimą parkingi dla narciarzy biegowych. Tutejszym szlakom nie sposób się oprzeć – i to przynajmniej z 3 powodów: są malownicze, zadbane, a przy tym wciąż stosunkowo mało odwiedzane. Cisza, głusza, bliskość gór i magiczna atmosfera wiosek „na krańcu Polski” jak magnes przyciągają poszukiwaczy śnieżnych przygód z różnych zakątków kraju oraz z zagranicy. Trasy są bardzo zróżnicowane, więc niezależnie od stopnia zaawansowania znajdziesz tutaj coś dla siebie. Do szlifowania biegówkowych manewrów idealnie nadadzą się łatwe odcinki tras np. w Dolinie Pluszcza, w Dolinie Białej Lądeckiej czy też na Czarnym Dukcie. Najpiękniejsze szlaki wymagają za to odrobiny umiejętności technicznych – do takich należą m.in. ponad 20-kilometrowa Pętla pod Czernicą, poprowadzona piękną widokowo Kozią Drogą, czy też Pętla Bialska, przebiegająca przez wysoko położoną Suchą Przełęcz, oraz 11-kilometrowa Pętla Rezerwatowa wzdłuż Rezerwatu Przyrody „Puszcza Śnieżnej Białki”. Widoki po stokroć wynagradzają trud wędrówki. Zobaczysz tu zachwycające krajobrazy Gór Złotych, Bialskich, Rychlebskich, Masywu Śnieżnika, a nawet czeskiego Wysokiego Jesionika z Pradziadem. Trasy łączą się z siecią 80 km szlaków biegowych po stronie czeskiej. Niemal wszystkie z nich prowadzą do kultowego, zabytkowego czeskiego schroniska Paprsek (Promyk), gdzie można zjeść pyszne dania czeskiej kuchni, w tym znakomite knedle z jagodami. Na szczycie pobliskiej góry Vetrow w 2021 roku oddano do użytku wieżę widokową Dalimila, będąca repliką nieistniejącej już kamiennej wieży na Śnieżniku. Do najbardziej popularnych tras po stronie czeskiej należą transgraniczne szlaki Malý i Velký Šengen, Pralinka oraz Pohadka. Trasy biegowe zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie gór przygotowywane są pod styl klasyczny oraz łyżwowy. Poruszając się na nartach po szlakach Gór Bialskich i Złotych można zdobyć Rudawiec i Kowadło – szczyty należące do Korony Gór Polski. Trasy w Gminie Stronie Śląskie powstały dzięki dotacjom unijnym, a także we współpracy gminy z Nadleśnictwem Lądek Zdrój i czeskim schroniskiem Paprsek. Szlaki na pograniczu polsko-czeskim obsługiwane są przez jeden ratrak polski i dwa czeskie. Są one świetnie oznakowane żółtymi i pomarańczowymi metalowymi tabliczkami. Oprócz licznych wiat turystycznych, biegacze znajdą apteczki pierwszej pomocy, umieszczone na przełęczach i skrzyżowaniach dróg. Gmina Stronie Śląskie wydała bardzo dokładną mapę tras biegowych z profilami, którą można otrzymać bezpłatnie w Informacji Turystycznej w Centrum Edukacji, Turystyki i Kultury w Stroniu Śląskim.

Łączna długość tras: 150 km

Szczególnie malownicze trasy: Pętla pod Czernicą z Kozią Drogą, Pętla Bialska, Droga Marianny z Nowej Morawy na Przełęcz Suchą, Pętla czeska Pralinka, Pohadka i Mały Szengen

Trasy ratrakowane: tak

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: www.stronie.pl, www.cetik.stronie.pl, bilestopy.cz

Chotarz i Kiry

Jeśli już mowa o najpiękniejszych polskich trasach na biegówki, nie sposób nie wspomnieć o niezwykłych walorach krajobrazowych Kościeliska. Tutejsze rejony od lat przyciągały amatorów narciarskiej rekreacji. Zauważyli to członkowie Stowarzyszenia Rozwoju Turystyki w Gminie Kościelisko, którzy postanowili wykorzystać sportowy potencjał okolicy. W 2013 r. z inicjatywy lokalnych pasjonatów biegówek – Haliny Olejniczak, Marii Nędza i Wojciecha Styrczuli na prywatnych terenach wytyczono i oznakowano nowe szlaki, a gmina zaopatrzyła się w ratrak. Obecne trasy liczą sobie ok. 10 km. Równolegle z łatwą pętlą dla początkujących narciarzy przebiega jej trudniejszy wariant, urozmaicony o bardziej wymagające zakosy oraz nieco ostrzejsze podbiegi i zjazdy. Stąd okolica świetnie nadaje się zarówno na przyjemny rodzinny spacer, jak i trening wytrzymałościowy. Ogromną zaletą tras jest panujący tu specyficzny mikroklimat, dzięki któremu gruba śniegowa pierzynka utrzymuje się przez nawet 4 miesiące w roku. Czyste i rześkie górskie powietrze wspaniale odpręża i stymuluje układ odpornościowy. Jednak bez wątpienia największym plusem kościeliskich tras jest wspaniały widok na majestatyczną sylwetkę Giewontu, wynurzającą się zza zalesionych grzbietów niższych gór. Kilka razy do roku ten kultowy krajobraz staje się tłem amatorskich zmagań sportowych – m.in. podczas Pucharu Kościeliska oraz nietypowego Biegu Walentynkowego Parami. Na początku 2022 roku do użytku oddano przebudowany Ośrodek Biathlonowy w Kościelisku-Kirach, a wraz z nim nowo poprowadzone trasy rekreacyjne, rozbudowując istniejącą sieć biegową o nowe oświetlone i regularnie ratrakowane odcinki.

Łączna długość tras: 12,5 km

Szczególnie malownicze trasy: z całości roztaczają się widoki na Tatry i Giewont

Trasy ratrakowane: tak

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: naszlaku.gminakoscielisko.pl turystykakoscielisko.pl

Jamrozowa Polana

Pragniesz nacieszyć oczy fantastycznymi zimowymi krajobrazami, a zarazem nie chcesz rezygnować z treningu kondycyjnego? Wybierz się w Góry Orlickie i upiecz dwie pieczenie na jednym ogniu! To właśnie tu, na Jamrozowej Polanie, znajduje się najnowocześniejszy obiekt w Polsce, stworzony z myślą o wszystkich miłośnikach sportów zimowych, a w szczególności narciarstwa biegowego oraz biathlonu. Duszniki Arena, bo o niej mowa, posiada 3 sztucznie naśnieżane trasy o szerokości 6 m. Ponad połowa z nich jest dodatkowo oświetlona, dzięki czemu możesz tu do woli szusować również po zmroku. Pętle mają różne stopnie trudności i nachylenia. Masz ochotę na sportowy wycisk? Bez problemu dostosujesz trasę tak, by przećwiczyć najtrudniejsze podbiegi, ekscytujące zjazdy i ostre zakręty. Jeśli jednak zapragniesz nieco bardziej rekreacyjnej rozrywki, wyrusz z bliskimi na jeden z widokowych duktów, łączących ośrodek ze szlakami pobliskiego ośrodka Zieleniec Ski Arena. Po polskiej stronie granicy czeka tu was aż 40 km doskonale utrzymanych tras, a po czeskiej dodatkowe ok. 50 km – wśród nich nieco wymagający szlak na królową okolicznych szczytów, Orlicę (1084 m n.p.m.). Masz tu do wyboru cały wachlarz pętli zróżnicowanych pod względem trudności i długości: od 1 do 12,8 km.Początkujący biegacze z pewnością doceniąłagodny spacer długim płaskowyżem szczytu Zieleńca, skąd można podziwiać rozległą panoramę masywów górskich od Śnieżnika aż po Śnieżkę.

Łączna długość tras: ok. 40 km

Szczególnie malownicze trasy: płaskowyż szczytu Zieleńca

Trasy ratrakowane: tak

Odcinki sztucznie naśnieżane: 5,8 km

Odcinki sztucznie oświetlone: 3,8 km

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: visitduszniki.pl/biegowkowy-swiat/

Białowieża

Wśród amatorów biegówek są też tacy, dla których bardziej od idealnego „sztruksu” na trasie liczy się to, co można zobaczyć podczas śnieżnej eskapady. W końcu narciarstwo długodystansowe, jak mało innych sportów zimowych, daje nam wyjątkową możliwość podglądania dzikiej przyrody. A gdzie o nią łatwiej niż w najstarszej europejskiej puszczy? Poczekaj więc, aż leśne runo zniknie pod grubym dywanem puszystego śniegu, pakuj narty i ruszaj do Białowieży! Kto wie, być może poszczęści ci się na tyle, by spotkać żubra – Króla Puszczy we własnej osobie. A nawet jeśli nie, to zetknięcie się z innymi mieszkańcami lasu masz niemal gwarantowane. Zimą, jak żadną inną porą roku, jelenie, sarny, dziki i mniejsze zwierzęta skupiają się wokół puszczańskich karmników w poszukiwaniu pożywienia. Bliski kontakt z naturą, a także przecieranie zaśnieżonych leśnych duktów na długo pozostaną w pamięci każdego miłośnika przyrody. Lokalne trasy, choć nie są ratrakowane, nadrabiają dobrym oznakowaniem oraz malowniczością. Oficjalny szlak pod patronatem gminy wiedzie wokół zabytkowego Parku Pałacowego, a następnie zagłębia się w las. Alternatywną trasą jest utworzony przez Białowieskie Centrum Sportu „Szlak Żubra”, biegnący w kierunku Leśniczówki Dziedzinki. Podczas pobytu w okolicy warto zatrzymać się w jednym z podlaskich gospodarstw agroturystycznych, by usłyszeć od gospodarzy ciekawe historie związane z Puszczą i jej mieszkańcami.

Łączna długość tras: ok. 10 km

Szczególnie malownicze trasy: szlaki biegnące w otulinie Białowieskiego Parku Narodowego

Trasy ratrakowane: nie

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: lot.bialowieza.plbpn.com.pl

Ten odcinek Białej to również prawdziwy raj dla wędkarzy – po biegu schwytasz tu sporego pstrąga lub lipienia. Nieco trudniejsza trasa „Szlakiem Bystrego Potoku” stanowi prawdziwą gratkę dla miłośników ciekawostek krajoznawczych. Na szlaku czekają na ciebie przełomy rzeczne, stuletnie buki, „Gwarkowa Perć”, na którą można wspiąć się po przymocowanej do urwiska drabince, a także sztolnie, w których hibernują rzadkie gatunki nietoperzy. Co więcej, na pobliskiej Górze Parkowej znajdują siętypowo rodzinne pętle, które nie ustępują urokiem innym trasom. Po wycince zaatakowanych przez kornika świerków, odsłoniły się tu piękne panoramy na Biskupią Kopę i Jeseniki po czeskiej stronie granicy.

Łączna długość tras: 28,3 km

Szczególnie malownicze trasy: „Szlakiem Białej Głuchołaskiej” (4 km) oraz „Szlakiem Bystrego Potoku” (3 km)

Trasy ratrakowane: ślad zakładany skuterem śnieżnym

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: nowe.glucholazy.pl

Świdnica-Jugów-Bardo Śląskie

Dobrze utrzymane, ratrakowane szlaki, bliskość dzikiej przyrody, ciekawe ukształtowanie terenu i cała masa kultowych widoków – tak można by pokrótce opisać biegówkowe walory Gór Sowich. Pasmo słynie też z kilku kapitalnych imprez sportowych, do których należą m.in. Zimowy Bieg Włókniarza, Bieg Św. Floriana oraz Bieg Gwarków. Nic więc dziwnego, że entuzjaści szusowania przyjeżdżają tu z różnych zakątków Polski. Nad wytyczaniem i oznakowaniem tras czuwa Stowarzyszenie Turystyczne Gmin Gór Sowich oraz lokalne Nadleśnictwa: Świdnica, Jurgów oraz Bardo Śląskie. Pod ich egidą powstało 5 zróżnicowanych szlaków, z których większość nadaje się do przyjemnej, rodzinnej rekreacji i nie wymaga specjalnego przygotowania kondycyjnego. Jeśli jednak lubisz wyzwania, wybierz narciarską wędrówkę szlakiem „Nietoperz”, który rusza z Przełęczy Jugowskiej i zawiera nieco bardziej strome podejście pod Zimną Polanę. Do szczególnie klimatycznych należy krótka i łatwa pętla „Sowa”, biegnąca od Koziego Siodła do Schroniska „Sowa”. Tak jak nigdzie, czuć tu bliskość górującego nad całą okolicą szczytu Wielkiej Sowy (1014 m n.p.m.),który stanowi swoisty emblemat całej okolicy. Zarówno tu, jak i na innych szlakach, przy dobrej pogodzie możesz podziwiać panoramy z platform widokowych, a gdy zaskoczy cię mgła – rozkoszować się tajemniczym klimatem tych gór. Szczęściarzom zdarza się natknąć się na przemierzające szlaki stada muflonów.

Łączna długość tras: ok. 30 km

Szczególnie malownicze trasy: „Niedźwiedź”, „Sowa”, „Lis”

Trasy ratrakowane: tak

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: gorysowie.org

Karpacz Górny – Równia Pod Śnieżką

Wybierasz się do Karpacza Górnego, by zwiedzić Świątynię Wang i zdobyć Śnieżkę? Nie zapomnij o biegówkach! Miasto dba o narciarzy i gdy tylko nasypie dość białego puchu, powstaje tu turystyczny szlak narciarski, świetnie nadający się zarówno do niezobowiązującej rekreacji, jak i intensywniejszych treningów. Pętla rozpoczyna się przy Ośrodku Wypoczynkowym „Stokrotka” i liczy sobie 2,5 km. Na miejscu znajduje się również wypożyczalnia sprzętu biegowego, czynna od godziny 9.00 do 17.00. Po kilku dniach rozgrzewki i gruntownym przećwiczeniu narciarskich manewrów, czas wybrać się w góry! Wybierz najwygodniejszy wariant i wraz ze sprzętem wjedź kolejką linową na Kopę, gdzie rozpoczyna się szlak i poszusuj w kierunku Domu Śląskiego. Widok stąd należy do najpiękniejszych w całych Karkonoszach – z lewej strony wyrastają majestatyczne zbocza Śnieżki, podczas gdy z prawej możesz podziwiać wijącą się wśród nieskazitelnej bieli nitkę trasy do czeskiego, drewnianego schroniska Luční bouda. Gdy zima wyjątkowo dopisze, na palikach wytyczających szlak osadza się gruba warstwa szronu i szadzi, przez co poczujesz się tu jak na prawdziwej subarktycznej tundrze. Trasa biegnie dalej aż do podnóża Małego Szyszaka, a następnie zakręca i Jantarovą Cestą wraca do punktu wyjścia. Uwaga – trasy w wysokich partiach Karkonoszy przebiegają przez teren Karkonoskiego Parku Narodowego, przez co są utrzymywane przy jak najmniejszej ingerencji ze strony człowieka. Wybierając się w góry, za każdym razem sprawdź aktualne komunikaty dotyczące pogody, zagrożenia lawinowego i stanu tras biegowych!

Łączna długość tras: 17,5 km (2,5 km w Karpaczu Górnym i 15 km w górach)

Szczególnie malownicze trasy: Równia pod Śnieżką - Luční bouda

Trasy ratrakowane: częściowo

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: karpacz.pl

Międzylesie

Dlaczego warto wybrać ten niezwykły region? Z prostej przyczyny: Międzylesie to miejsce wręcz stworzone do uprawiania narciarstwa biegowego. Góry Bystrzyckie i Orlickie dosłownie pękają w szwach od ciekawych tras biegowych, które w dodatku zapewniają zróżnicowaną skalę trudności. Oznacza to, że spełnią one oczekiwania zarówno początkujących, jak i nieco bardziej wymagających miłośników ruchu, przy czym żadna z nich nie wymaga większego wysiłku i specjalistycznego przygotowania do biegania. W zależności od pokrywy śnieżnej, wszystkie trasy są przygotowywane i systematycznie utrzymywane przy pomocy skutera śnieżnego z wyciskaczem śladów pod narty biegowe. Region Międzylesia to również kapitalne miejsce do uprawiania amatorskiego narciarstwa biegowego w rodzinnym gronie. Najlepiej odnajdą się tu jednak te osoby, które pragną zgłębić walory przyrodnicze regionu. Na terenie Gminy Międzylesie wyznaczony jest bowiem teren chroniony w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, obejmujący Góry Bielawskie i Masyw Śnieżnika, a także część Obszaru Chronionego Krajobrazu Gór Bystrzyckich i Orlickich. Jeśli natomiast pragniesz poczuć przedsmak zimy jeszcze przed przypięciem nart, jako drogę dojazdu do Międzylesia wybierz Autostradę Sudecką. Ta malownicza szosa, prowadząca zboczami Gór Bystrzyckich, pozwala nacieszyć oko rozległymi panoramami Kotliny Kłodzkiej i Masywu Śnieżnika, przez co jest uważana za jedną z najpiękniejszych dróg górskich w Polsce.

Łączna długość tras: 26 km

Szczególnie malownicze trasy: Szlaki przecinające obszar „Natura 2000”

Trasy ratrakowane: ślad założony skuterem śnieżnym

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: miedzylesie.pl

Pobliskie trasy są wprost stworzone dla początkujących biegaczy. Jeśli się do nich zaliczasz, dobierz odpowiedni sprzęt w miejscowej wypożyczalni nart biegowych i zapisz się na krótkie szkolenie techniczne. Następnie zabierz się za szlifowanie umiejętności na niebieskiej pętli w bezpośrednim sąsiedztwie wioski. Z kolei na zaprawionych w bojach biegaczy czeka ekscytująca trasa skiturowa dookoła Szczelińca: z Karłowa do Pasterki, przez Drogę nad Urwiskiem i Skalne Grzyby do Batorowa i z powrotem. Wybierając się w nią mierz siły na zamiary! Masz do pokonania aż 26 km, w tym kilka stromych zjazdów. W razie możliwości rozważ przedłużenie biegówkowego wypoczynku o kilka dni i wyprawę łącznikiem „Zielona Droga” w kierunku czeskiego Machova, gdzie czeka na ciebie kolejne 14 km świetnie przygotowanych tras, wijących się po leśnych ścieżkach. Miłośnicy sportowych emocji mogą rozważyć udział w corocznym biegu Franza Pabla, nazwanym tak na cześć dawnego gospodarza na Szczelińcu, który w 1790 wprowadził na szczyt góry samego Goethego.

Łączna długość tras: 35 km

Szczególnie malownicze trasy: 5-km pętla „Nad Michałówką” z widokami na Szczeliniec Wielki

Trasy ratrakowane: częściowo

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: pngs.com.pl

Młociny, Laski k. Warszawy, Julinek

Nie każdy wypad na biegówki musi oznaczać kilka godzin w aucie czy pociągu. Dobrze wiedzą o tym mieszkańcy stolicy, wśród których nie brakuje amatorów wędrówek na nartach. Gdy tylko okolica pokryje się grubą warstwą śnieżnego puchu, wielu z nich decyduje się na mikrowyprawy za miasto, gdy tylko nadarzy się okazja – zarówno w weekendy, jak i w ramach relaksu po pracy. Najwięcej możliwości szusowania znajdziesz w Puszczy Kampinoskiej i jej otulinie, gdzie sezonowo działa kilka wypożyczalni i centrów szkoleniowych, prowadzonych przez prawdziwych pasjonatów narciarstwa biegowego. By nie szukać daleko, pojedź komunikacją miejską na Młociny, na ul. Żubrowej poproś obsługę wypożyczalni o dobranie odpowiednich nart i polecenie trasy dostosowanej do twoich umiejętności. Już w przylegającym do niej lesie i pobliskim Parku Młocińskim masz do dyspozycji ponad 30 km szlaków. Jeśli chcesz zagłębić się w Park Narodowy, wsiądź w autobus 210 i dojedź do wypożyczalni w Laskach. Przy sprzyjających warunkach, możesz tu szlifować swoje umiejętności biegowe na jednej z trzech malowniczych pętli. Wieczorami organizuje się tu grupowe przebieżki z czołówkami, na których panuje niepowtarzalny klimat. Bardziej doświadczeni narciarze mogą wybrać się do Julinka i śmigać po rzadziej uczęszczanych, atrakcyjnych przyrodniczo puszczańskich traktach.

Łączna długość tras: 60 km

Szczególnie malownicze trasy: szlak wiodący przez rezerwat „Zamczysko” w Julinku

Trasy ratrakowane: częściowo

Możliwość wypożyczenia sprzętu: tak

Więcej informacji: biegowkinamlocinach.pl, biegowkiwkampinosie.pl, julinek.com.pl

Gdy tylko temperatury spadną poniżej zera, miłośnicy narciarstwa biegowego z utęsknieniem czekają na grubą biegową śnieżynkę. Kto raz połknął biegówkowego bakcyla, tak szybko się od niego nie uwolni. Każdego roku będzie poznawać wciąż nowe trasy i doskonalić technikę jazdy. A przy tym rzecz jasna chłonąć piękno polskich krajobrazów: od Białowieży przez Sudety, Karpaty i Mazowsze. Zobacz, gdzie na biegówki możesz wybrać się z twojej miejscowości i daj się oczarować magii zimy!

______________________________________________

iStock.com/Ziga Plahutar

iStock.com/Ziga Plahutar

iStock.com/VisualCommunications

iStock.com/JMichl