Podróże kulinarne po Podlasiu: poznaj specjały kuchni podlaskiej i kresowej
Podlasie to zielone województwo, otoczone czterema parkami narodowymi, gdzie czas zdaje się płynąć wolniej. To jednak nie tylko urok przyrody czyni to miejsce wyjątkowym. Kultura i kuchnia Podlasia kryją w sobie bogactwo tradycji i smaków, które warto doświadczyć choć raz. Dowiedz się, dlaczego warto udać się w podróż kulinarną na Podlasie, jakie atrakcje oraz regionalne przysmaki czekają na ciebie. Pewnie wiesz, że podlaska i kresowa kuchnia ziemniakiem stoi, ale nie tylko! Zobacz, ile więcej smaków jest do odkrycia.
Specjały kuchni podlaskiej i kresowej
Kuchnia podlaska to fascynująca mieszanka tradycji z pogranicza. Kresy Wschodnie, przez wieki pod kulinarnym wpływem Rosji i Austro-Węgier, dały początek tej wyjątkowej kuchni. Dodatkowo, wpływy tatarskie zostawiły swoje ślady i naleciałości w postaci wielu regionalnych dań. Podlaskie specjały to także tradycyjne wędliny oraz znane w całej Polsce sery, wódki i nalewki.
Kuchnia kresowa to również połączenie wielu kulinarnych wpływów, takich jak litewskie, białoruskie, austro-węgierskie, żydowskie, a nawet tureckie. Charakteryzuje się przede wszystkim daniami, które miały swoje źródła wśród drobnoszlacheckich tradycji, a dziś są obecne na stołach całej Polski.
Udajcie się razem z nami w podróż po wyjątkowych przysmakach podlaskiej kuchni regionalnej.
Ziemniaczane specjały
W kuchni podlaskiej ziemniaki odgrywają kluczową rolę i są wykorzystywane do przygotowania różnorodnych potraw. Oto kilka z nich:
Placki ziemniaczane to chrupiące placki przygotowane z tartych ziemniaków, cebuli i jajek. Często podaje się je z gęstym sosem śmietanowym lub kwaśną śmietaną.
Babka ziemniaczana to zapiekany placek ziemniaczany, który tworzy chrupiącą skórkę na zewnątrz, a w środku pozostaje miękki. Babka jest często podawana jako dodatek do mięsa.
Kartacze, nazywane również cepelinami, to duże kluski ziemniaczane, nadziewane mięsem lub grzybami, a następnie gotowane w osolonej wodzie. Są polane najczęściej tłuszczem ze skwarkami, grzybową polewą lub kwaśną śmietaną.
Pierożki i naleśniki
Kołduny, znane również jako litewskie pierożki, to małe pierożki z mięsnym nadzieniem. Często podawane są z aromatycznym bulionem (w rosole) lub z barszczem czerwonym.
Bliny to delikatne naleśniki przygotowywane z drożdżowego ciasta, zazwyczaj z mąki gryczano-pszennej lub gryczano-żytniej.
Zaguby, lub zagiby podlaskie, to otwarte pierogi w formie zwiniętych spiralek. W tradycyjnym przepisie ciasto skrywa w sobie farsz z surowych ziemniaków, boczku i cebuli. To niewątpliwe smakowita potrawa regionalna Podlasia.
Zupy
Kiedy mówimy o kuchni kresowej i podlaskiej, nie możemy pominąć różnorodnych zup. Odwiedzając te regiony warto spróbować kilka z nich, np. gęstej solanki, która znana jest w kuchni rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej. W jej smaku wyczuwalna jest nuta słono-kwaśna, a żeby dopełnić całość, podawana jest z odrobiną śmietany i świeżą pietruszką. Inną popularną zupą goszczącą na stołach w całej Polsce jest barszcz ukraiński – tradycyjna czerwona zupa z buraków, często serwowana z dodatkiem śmietany, ziemniaków i koperku. Chłodnik litewski to danie znane również w kuchni polskiej, jak i litewskiej. Bazuje na botwinie i jest serwowany z zsiadłym mlekiem lub kwaśną śmietaną, ogórkiem, koperkiem i jajkiem na twardo, tworząc orzeźwiający smakowity posiłek.
Tatarskie przysmaki
Regionalna kuchnia podlaska ma w swoim repertuarze dania mające korzenie w kuchni tatarskiej. Jednym z nich jest pierekaczewnik – chrupiące, wielowarstwowe ciasto przekładane różnymi farszami, od mięsno-warzywnych po słodkie z owocami. Nazwa pochodzi od rosyjskiego słowa „pieriekatywat”, co oznacza rozwałkowywać. To danie zyskało status Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności, co oznacza jego prawną ochronę w Unii Europejskiej ze względu na unikalną recepturę i wysoką jakość składników. Spróbowanie tego kulinarnego rarytasu to niezapomniane doświadczenie podczas wizyty na Podlasiu.
Regionalne desery
Przyszedł czas na odkrycie smakowitych deserów kuchni podlaskiej. Wyjątkowym wypiekiem jest sękacz, przypominający swoim wyglądem sęk drzewa. Przygotowywany jest poprzez powolne nalewanie ciasta na rozgrzany rożen i obracanie go, co tworzy nacieki. Kolejnym ciekawym deserem jest mrowisko, czyli małe placki smażone na oleju układane w formie choinki. Całość polana jest pysznym naturalnym miodem i posypana rodzynkami oraz makiem. Wyglądem przypomina ono mrowisko znalezione w lesie. Natomiast marcinek to ciasto z cienkich placków, przekładanych kwaśną śmietaną. To wprawdzie kaloryczny, ale przepyszny deser, doskonały do kawy lub herbaty.
Dodatki
W kuchni regionalnej Podlasia dodatki odgrywają istotną rolę. Z pobliskiej Litwy pochodzą wyjątkowe wędliny, takie jak kindziuk, który charakteryzuje się długim procesem dojrzewania i charakterystycznym, kwaskowatym oraz pieprznym smakiem, oraz kumbiak, specjalnie solona i suszona szynka o delikatnym smaku. Nie można też zapominać o wyjątkowym serze korycińskim, który stanowi ważny specjał na podlaskich stołach. To ser o niepowtarzalnym smaku i konsystencji, często wykorzystywany w tradycyjnych potrawach. Dodatkowo, będąc na Podlasiu warto spróbować tradycyjnych napojów, takich jak podpiwek, kwas chlebowy, syta, buza, szczołok, Krynkę i wiele innych. Te napoje nie tylko gaszą pragnienie, ale także wzbogacają kulinarną podróż po Podlasiu
Kulinarne szlaki Podlasia
Jeśli przebywasz na Podlasiu i masz ochotę zagłębić się w tradycje regionu, to świetnym pomysłem może okazać się odkrycie szlaków kulinarnych. Jednym z nich jest „Kulinarny Szlak Dawnego Białegostoku” – projekt, który narodził się w stolicy Podlasia w 2021 roku. To niezwykła trasa, która nie prowadzi podróżników od jednego zabytku do drugiego, ale od smaku do smaku.
Głównym celem szlaku jest przywracanie zapomnianych smaków i dań, które kiedyś cieszyły podniebienia mieszkańców międzywojennego Białegostoku, a więc kulinarne podróżowanie w czasie. W skład szlaku wchodzi 21 restauracji, kawiarni, piekarni i sklepów, gdzie można poczuć ducha przeszłości i bliżej poznać historię miasta.
Mówiąc o turystyce kulinarnej na Podlasiu nie można pominąć Szlaku Tatarskiego, który stanowi niepowtarzalną podróż w głąb historii i kultury tatarskiej. Warto rozpocząć ją w Sokółce, gdzie znajduje się Muzeum Ziemi Sokólskiej poświęcone osadnictwu tatarskiemu. Następnie możesz udać się do Bohonik i zwiedzić zabytkowy meczet i muzułmańskie cmentarze. Przejdź do Kruszynian, gdzie czeka na ciebie inny wyjątkowy meczet i możliwość spróbowania tatarskich potraw w Tatarskiej Jurcie w Kruszynianach. Na koniec udaj się do Supraśla, gdzie zobaczysz piękny monastyr i interaktywne Muzeum Ikon, ukazujące prawosławną sztukę sakralną.
Atrakcje na Podlasiu
Podlaskie to fascynujący region Polski, pełen atrakcji zarówno dla miłośników przyrody, historii i architektury. Oto kilka punktów, które warto uwzględnić w swoim planie podróży:
Przyroda: Białowieski, Biebrzański, Narwiański, Wigierski Park Narodowy, Puszcza Knyszyńska, Jezioro Hańcza, Augustów – idealne miejsca, aby odnowić bliski kontakt z naturą.
Kultura: Białystok, Tykocin, Drohiczyn, Suwałki, Choroszcze to miasta z bogatą historią i licznymi zabytkami, które warto odwiedzić choć raz.
Duchowość: Podlasie stanowi bogatą kulturową mieszankę, gdzie współistnieje wiele różnych narodowości i wyznań. W regionie znajdziemy wyznawców katolicyzmu, prawosławia oraz judaizmu, co sprawia, że drewniane kościoły, cerkwie i synagogi są integralną częścią krajobrazu podlaskiego. Nie można pominąć meczetów w Kruszynianach i Bohoniakach należących od wieków do muzułmańskim Tatarów.
Podczas planowania podróży na Podlasie warto sprawdzić kalendarium wydarzeń kulturalnych, sportowych lub muzycznych. Wzbogacają one pobyt i pozwolą ci jeszcze pełniej zanurzyć się w bogactwo kultury tego regionu. Zwróć uwagę na takie festiwale i imprezy jak:
Suwałki Blues Festiwal
Sabantuj
Podlasie Slow Fest
Podlaskie Święto Chleba
500 kajaków
Międzynarodowy Festiwal Muzyki, Sztuki i Folkloru
Pływanie Na Byle Czym
Puchar Polski Nordic Walking.
Zajęcia dla aktywnych
Podlasie to miejsce, gdzie aktywność fizyczna i kontakt z naturą idą w parze. Niezależnie od twoich zainteresowań, z pewnością znajdziesz tu wiele sposobów na aktywne spędzanie czasu, bez względu na to, czy przyjeżdżasz tu z rodziną lub z przyjaciółmi.
Turystyka piesza: Podlasie oferuje wiele tras i ścieżek nordic walkingu, dzięki którym możesz aktywnie zwiedzić region, poprawić kondycję fizyczną i cieszyć się pięknem przyrody. W tym celu polecamy odwiedzić Supraśl, Czarną Białostocką, Tykocin oraz Białystok.
Szlaki rowerowe i kajakowe: Region ten jest pełen malowniczych szlaków turystycznych prowadzących przez lasy, pola, jeziora i rzeki. Szlak Papieski, Szlak Narwiański i Szlak Nadbużański to tylko niektóre z tras, które można odkryć podczas jazdy rowerem lub na spływie kajakowym. To doskonały sposób na poznanie Pojezierza Augustowskiego, Suwalszczyzny, Ziemi Sejneńskiej i malowniczych zakątków rzeki Narew.
Jazda konna: Ośrodki jeździeckie oferują przejażdżki konne w urokliwych okolicach oraz podstawowe lekcje jazdy konnej. Znane ośrodki znajdują się m.in. w Supraślu, Cieliczance, Białymstoku czy Pentowie.
Żeglowanie: Pomimo popularności Mazur, Podlasie oferuje również doskonałe warunki do żeglowania na swoich jeziorach i zbiornikach wodnych. Miasta takie jak Augustów i Rajgród to idealne miejsca dla miłośników sportów wodnych.
Najbardziej spektakularnym projektem rowerowym jest bez wątpienia Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo. Wytyczona trasa prowadzi przez pięć województw Polski Wschodniej (ponad 2000 km), w tym Podlaskie (niemal 600 km).
Podsumowanie: Podlasie: zanurz się w naturze i kulturze oraz regionalnej kuchni podlaskiej i kresowej
Jeśli marzysz o oderwaniu się od codzienności lub spontanicznej wycieczce z rodziną, koniecznie rozważ Podlasie jako swoją następną destynację. Bogactwo zabytków kultury ludowej oraz liczne atrakcje dla miłośników aktywnego wypoczynku przyciągają wielu turystów – każdy znajdzie tu coś dla siebie. Nie sposób pominąć także kulinarnych doznań, jakie oferuje kuchnia kresowa i podlaska: potrawy z ziemniaków, wyśmienite słodkości oraz tatarskie przysmaki. To samo w sobie stanowi już wystarczający powód, by odwiedzić te urokliwe rejony.
______________________________________________
Źródła
https://www.xylopolis.pl/z-milosci-do-natury/10-potraw-ktorych-warto-sprobowac-na-podlasiu-i-suwalszczyznie/
(dostęp 20.10.2023)
https://potrawyregionalne.pl/kuchnia-kresowa-i-jej-maczno-ziemniaczane-potrawy/
(dostęp 20.10.2023)
https://www.bialystok.pl/pl/wiadomosci/aktualnosci/kulinarny-szlak-bialegostoku.html
(dostęp 20.10.2023)
https://jawagabunda.pl/podroze/jedzenie-na-podlasiu/
(dostęp 20.10.2023)
https://bia24.pl/kategorie/wiadomosci/kulinarny-szlak-bialegostoku.html
(dostęp 20.10.2023)
http://szlaki.bialystok.pl/kulinarny/
(dostęp 20.10.2023)
https://www.werandaweekend.pl/w-podrozy/podlasie-na-weekend-co-zobaczyc
(dostęp 20.10.2023)
https://jawagabunda.pl/podroze/polska/jazda-konna-podlasie/#-Jazda-konna-Podlaskie
(dostęp 20.10.2023)
https://hasajacezajace.com/szlak-tatarski-podlasiu/
(dostęp 20.10.2023)
https://www.polska.travel/podlaskie/
(dostęp 20.10.2023)
Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście
Zdjęcie tytułowe: iStock.com/Dar1930
1. zdjęcie w tekście: iStock.com/Damian Pawlos
2. zdjęcie w tekście: iStock.com/Michele Ursi
3. zdjęcie w tekście: iStock.com/Nirian