
Od delfinka do żółtego czepka – rodzaje kart pływackich
W wieku około pięciu lat dzieci osiągają warunki fizyczne potrzebne do bezpiecznego, samodzielnego poruszania się w wodzie. Większość basenów ma w swojej ofercie zajęcia pływania dla dzieci, gdzie pod okiem wykwalifikowanych instruktorów mogą one stopniowo opanować umiejętności potrzebne do zdobycia karty pływackiej.
W Polsce, już od lat 60-tych, pieczę nad przepisami i wymaganiami dotyczącymi wydawania kart pływackich sprawują członkowie stowarzyszenia WOPR (Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego). W ostatniej dekadzie coraz większy nacisk kładzie się na naukę samodzielnego pływania u najmłodszych, podkreślając różnorodne korzyści tego sportu dla rozwoju fizycznego i psychicznego dzieci. Wśród nich wymienia się m.in. zwiększoną odporność, profilaktykę wad postawy oraz kształtowanie charakteru. Wiele gmin i samorządów wspiera programy typu „Już pływam“, dzięki którym prawie wszystkie dzieci w wieku szkolnym mogą zdobyć podstawowe umiejętności poruszania się w wodzie. Po zdaniu pierwszego egzaminu uczniowie szkół podstawowych otrzymują swoją pierwszą kartę pływacką oraz przypinkę z delfinkiem.
Podczas dalszej edukacji na basenie dzieci i młodzież mogą zdobyć kolejne stopnie pływackiego wtajemniczenia, z których najwyższy stanowi tzw. żółty czepek. Zasady wydawania kart pływackich określa Uchwała Zarządu Głównego WOPR z 28 grudnia 2015 roku. Jeśli nie wiesz, do czego uprawnia dana karta pływacka, tu sprawdzisz zakres koniecznych umiejętności, aby ją pozyskać. Poniżej przytaczamy najważniejsze informacje dotyczące rodzajów kart pływackich oraz przebiegu poszczególnych egzaminów na basenie.
Rodzaje kart pływackich wystawiane przez WOPR
W Polsce mamy kilka rodzajów kart pływackich. Każda z nich wymaga od posiadacza innych umiejętności i daje nieco inne uprawnienia. Dowiedz się, jakie wymogi stawia WOPR przez osobami aspirującymi do posiadania dokumentu poświadczającego pływackie kompetencje.

Karta „Już pływam“
Otrzymanie pierwszej karty pływackiej to powód do dumy zarówno dla malucha, jak i jego rodziców. To nierzadko, poza legitymacją szkolną, jeden z pierwszych „oficjalnych“ dokumentów kilkulatka.
Przepisy nie określają precyzyjnie wieku, od którego wolno dzieciom przystępować do egzaminu na basenie. W praktyce kartę „Już pływam” może otrzymać każdy mały pływak, który jest w stanie podołać następującym zadaniom:
wykonanie dowolnego rodzaju skoku do wody
przepłynięcie 25 metrów w wodzie stojącej.
Te pozornie proste zadania wymagają sporo wysiłku od rozpoczynających swoją przygodę z pływaniem. Odległość 25 metrów stanowi dla małych dzieci dość długi dystans do przepłynięcia. Pokonanie go bez przerw będzie wyzwaniem, które sprawi maluchom wiele satysfakcji. Uzyskanie karty to wydatek rzędu 15 złotych.

Standardowa karta pływacka dla pewnych pływaków
Tak naprawdę dopiero standardowa karta pływacka potwierdza umiejętność pewnego pływania. Nie ma w tym zresztą nic dziwnego, bo, aby ją zdobyć, twoja pociecha musi podołać dużo trudniejszym zadaniom.
Przygotowanie do egzaminu wymaga regularnych ćwiczeń na basenie oraz opanowania następujących umiejętności:
wykonanie skoku do wody z deski lub słupka o wysokości co najmniej 0,7 m
przepłynięcie dowolnym stylem dystansu 200 m, w tym co najmniej 50 m na plecach
przepłynięcie pod wodą co najmniej 5 m
znajomość podstawowych zasad właściwego zachowania się na basenie.
Nieco wyższy jest również koszt wyrobienia karty, który wynosi 25 złotych. Dokument może przydać się w różnych sytuacjach – jest wymagany m.in. u kandydatów na ratowników.

Specjalna karta pływacka – „żółty czepek” dla profesjonalistów
Najwyższy rodzaj uprawnień pływackich nazywany jest potocznie „żółtym czepkiem”. Uzyskany po zdaniu dość trudnego egzaminu dokument potwierdza doskonałe umiejętności poruszania się w wodzie.
Za jego wystawienie trzeba zapłacić 40 zł. Zaleca się, by do egzaminu przystępować po ukończeniu 12 roku życia. Aby stać się dumnym posiadaczem „żółtego czepka”, należy sprostać następującym wymaganiom:
wykonanie skoku do wody z deski lub słupka o wysokości co najmniej 0,7 m
przepłynięcie dystansu 1500 m, minimalnie dwoma dowolnymi stylami, w tym po 200 m stylem dowolnym i grzbietowym
przepłynięcie pod wodą co najmniej 15 m
zanurkowanie na głębokość co najmniej 3 m po starcie z powierzchni wody
znajomość podstawowych zasad właściwego zachowania się na basenie.
Dla ułatwienia przygotowaliśmy praktyczne zestawienie w formie pliku PDF z informacjami o rodzajach kart pływackich oraz zasadach bezpiecznej kąpieli:
Obok kart pływackich wystawianych przez WOPR można uzyskać potwierdzenie swoich umiejętności pływackich także w Polskim Instytucie Rozwoju Kultury Fizycznej i Sportu. Tu zdobycie karty jest wyłącznie uzależnione od umiejętności, a nie od wieku osoby zdającej. Karty pływackie wydawane przez ten instytut mają trzy poziomy trudności: brązowy czepek, srebrny czepek i złoty czepek.

Dodatkowe możliwości – kurs na ratownika
Sprawni pływacy mogą pomyśleć o dalszym rozwijaniu swoich umiejętności, np. o kursie na ratownika. O pierwszy stopień uprawnień może ubiegać się każdy, kto ukończył 12 rok życia oraz posiada już kartę pływacką lub specjalną kartę pływacką. Aby zostać młodszym ratownikiem WOPR, niezbędne jest ukończeniu kursu ratownika wodnego i zdanie egzaminu teoretycznego oraz praktycznego.
Podczas egzaminu sprawdzane są umiejętności m.in. pływania kraulem i żabką ratowniczą, holowania tonącego oraz pierwszej pomocy, uczestnik kursu może pochwalić się tytułem Młodszego Ratownika WOPR. Szczegółowe informacje wymaganiach egzaminacyjnych otrzymasz w ośrodku egzaminacyjnym WOPR.
WOPR przewiduje różne stopnie dla ratowników wodnych, które są uzależnione od umiejętności i doświadczenia osób podchodzących do egzaminu. Tymi stopniami są: Młodszy Ratownik WOPR, Ratownik WOPR, Ratownik wodny pływalni, śródlądowy, morski, Starszy ratownik wodny, Młodszy Instruktor WOPR i Instruktor WOPR.
Podsumowanie: karta pływacka to ważny dokument potwierdzający umiejętności pływackie i zapewniający bezpieczeństwo w wodzie
Tak jak w przypadku każdego sportu, również pływania trzeba się najpierw nauczyć. Oficjalne wytyczne WOPR-u, dotyczące kolejnych stopni uprawnień pływackich, pozwalają zachować jednolity standard lekcji pływania dla dzieci i młodzieży. Karty pływackie są dla najmłodszych nie tylko namacalnym dowodem zdobytych umiejętności, ale również dobrą motywacją do kontynuowania tej aktywności sportowej. Wprawni pływacy mogą doskonalić styl i technikę, ubiegając się o „żółty czepek” lub uprawnienia ratownika WOPR. Podczas przygotowań do egzaminów na kartę pływacką warto pamiętać, że pływanie to przede wszystkim świetna zabawa, która przy tym wzmacnia ciało i kształtuje charakter.
______________________________________________
Źródła
https://lenaplywanie.pl/karta-plywacka---kompendium-wiedzy-ucznia
(dostęp: 7.02.2024)
https://woprwielkopolska.pl/karta-plywacka/
(dostęp: 7.02.2024)
https://www.prawo.pl/akty/m-p-1965-53-278,16815481.html
(dostęp: 7.02.2024)
http://www.wodnepogotowieratunkowe.org.pl/karty-plywackie
(dostęp: 7.02.2024)
http://www.szkola-swimmer.pl/mozliwosc_uzyskania_kwalifikacji_plywackich/
(dostęp: 7.02.2024)
https://woprwielkopolska.pl/karta-plywacka/#
(dostęp: 7.02.2024)
https://pirkfis.pl/portfolio_page/egzaminy-na-karty-plywackie/
(dostęp: 7.02.2024)
Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście
Zdjęcie tytułowe: iStock.com/monkeybusinessimages
1. zdjęcie w tekście: seyomedo/Shutterstock.com
2. – 4. zdjęcie w tekście: grafika z motywem pływackim
5. zdjęcie w tekście: iStock.com/Lisa5201