Motivatie om te leren: plezier bij het leren stimuleren & nuttige leermethoden

Van jongs af aan vinden kinderen het leuk om nieuwe dingen te ontdekken, hun omgeving te verkennen en voortdurend bij te leren. Op de lagere school moeten zij echter langzaam wennen aan andere leermethoden en striktere routines. Als ouder kun je je kind helpen zijn natuurlijke liefde voor leren te behouden of nieuw leven in te blazen. Hier vind je veel nuttige tips over hoe je de motivatie van je kind om te leren kunt vergroten en welke leermethoden je kind kunnen helpen.

Je kind motiveren om te leren: een overzicht

Hoe succesvol kinderen leren en hoeveel plezier zij aan leren beleven, hangt ook af van de redenen waarom zij leren en hun huiswerk maken. In principe kunnen we onderscheid maken tussen twee verschillende soorten motivatie:

• Extrinsieke motivatie: je kind leert omdat het er iets positiefs van verwacht (goede cijfers, een beloning, enz.) of negatieve gevolgen wil vermijden (slechte cijfers, boze ouders, enz.).

• Intrinsieke motivatie: je kind leert omdat het graag nieuwe dingen leert en geïnteresseerd is in de leerstof en de context wil begrijpen.

Het is heel normaal dat je kind door beide soorten motivatie wordt gedreven, maar idealiter zou de intrinsieke motivatie om te leren de overhand moeten hebben. Op die manier kan je kind enthousiasme voor het leren opwekken, toont het oprechte belangstelling voor de leerstof en houdt het zijn dorst naar kennis in stand.

Het kan echter gebeuren dat de vreugde om te leren tijdens de schoolloopbaan afneemt. Zo voelen sommige leerlingen tijdens de lagere schooljaren een zekere prestatiedruk, waardoor leren met stress wordt geassocieerd. Langzaam worden cijfers steeds belangrijker, omdat ze bepalend zijn voor verdere scholing. Andere leerlingen zijn misschien niet enthousiast over bepaalde schoolvakken. Daarom is het altijd nuttig om op zoek te gaan naar de achterliggende reden van elke leerfrustratie en er een passende oplossing voor te vinden. Er zijn vaak drie oorzaken die de motivatie om te leren kunnen beïnvloeden:

• Je kind voelt zich te weinig uitgedaagd. Hij of zij vraagt zich waarschijnlijk af "Moet ik dit überhaupt oefenen/leren? Ik kan het al". In dit geval moet je nagaan wat het werkelijke leerniveau van je kind is. Als je kind de nodige basiskennis van een bepaald vak heeft, kan je misschien extra taken verzinnen die de motivatie om te leren kunnen vergroten.

• Je kind voelt zich overweldigd. Ofwel lijkt de taak te moeilijk, ofwel heeft hij of zij iets gemist in de klas. Het kan helpen als je de taak in je eigen woorden herhaalt of als je samen de leerstof nog eens doorneemt.

• Je kind stelt de betekenis van leren in vraag.

Denk samen na over waarom het onderwerp belangrijk is en hoe het in het dagelijks leven wordt gebruikt. Dit zal je kind helpen begrijpen waarom het moet leren en hoe het de kennis kan toepassen.

Wat is de beste manier om te leren? Leertijden en routines voor thuis

Routines reguleren de dagelijkse gang van zaken en brengen kinderen door terugkerende procedures in de stemming voor bepaalde taken. Daarom is het de moeite waard om vaste leermomenten en routines in jullie dagelijkse routine op te nemen. Het is belangrijk dat je kind inspraak heeft in het tijdstip waarop de lestijden in de kalender worden opgenomen. Dit versterkt hun zelfvertrouwen en laat zien dat zij zelfbeschikkingsrecht hebben, wat op zijn beurt hun motivatie om te leren kan vergroten. Bovendien kan je de leermomenten aanpassen aan de behoeften van je kind. Sommige kinderen hebben na schooltijd een pauze nodig, terwijl anderen meteen na school willen beginnen.

Zodra je een goed leermoment hebt vastgelegd, kan je het in drie verschillende fasen verdelen:

• De voorbereidingsfase: neem samen al het huiswerk en aanstaande testen door en stel een leerplan op. Laat je kind beslissen aan welke onderwerpen hij of zij het eerst wil werken. Toon belangstelling voor de taken en de schoolvakken bij het opstellen van het leerplan. Stel bijvoorbeeld meer diepgaande vragen of laat je kind je de taken tonen. Als je merkt dat je kind niet echt enthousiast is over een taak, moet je duidelijk maken hoe de nieuwe kennis kan worden toegepast (bijv. als je goed bent in wiskunde, kun je later astronaut of dierenarts worden) en/of een kleine beloning geven (bijv. een gezamenlijke activiteit).

• De eigenlijke leertijd: laat je kind zo veel mogelijk zelfstandig werken en geef zo blijk van je vertrouwen. Natuurlijk kun je in de buurt blijven als je kind vragen heeft, maar je moet niet de hele tijd over zijn of haar schouder meekijken. Als je kind tijdens het leerproces problemen ondervindt of zijn belangstelling verliest, kan je samen op zoek gaan naar een andere, meer geschikte leermethode.

• De slotfase: wanneer je kind klaar is met het leerplan, kan je het nog eens doornemen en controleren of er niets vergeten is. Ook hier kan je speciale prestaties of nieuwe vaardigheden prijzen en erkennen om de motivatie en het zelfvertrouwen van je kind te stimuleren. Ruim samen de werkplek op en geef eventueel de beloofde beloning.

Motivatie om te leren vergroten: hoe motiveer je je kind om te leren

Kinderen die tijdelijk hun motivatie om te leren hebben verloren, hebben vaak hulp nodig om het plezier in leren te hervinden. Deze tips kunnen je helpen om je kind weer gemotiveerd te krijgen om te leren:

• Zorg ervoor dat je kind goed uitgerust is, voldoende heeft kunnen bewegen en voldoende heeft gegeten en gedronken voordat het leren begint. Ze zullen meer geconcentreerd en gemotiveerd zijn.

• Korte pauzes tijdens het leren zorgen ervoor dat je kind geconcentreerder kan blijven werken. Plan daarom kleine pauzes van 5 tot 10 minuten waarin je kind even kan bewegen.

• Versterk regelmatig de intrinsieke motivatie van je kind door te wijzen op interessante aspecten van bepaalde schoolvakken (bijv. door tentoonstellingen in musea, leerrijke video's/documentaires, excursies in de natuur, experimentele bouwpakketten, spelletjes zoals memory of tellen bij de kassa). Bovendien kan je aantonen welke nieuwe vaardigheden ze door de lessen verwerven (bijv. lezen van boeken, hoofdrekenen, enz.) en hoe ze die in het dagelijkse leven kunnen gebruiken. Langetermijndoelen zoals een droombaan, sportieve doelen of persoonlijke verlangens (piano kunnen spelen, een vreemde taal beheersen, enz.) kunnen ook intrinsieke motivatie aanwakkeren.

• Lof en waardering versterken het zelfvertrouwen en de motivatie om te leren. Wanneer je je kind prijst, zorg er dan voor dat je hem of haar prijst voor iets waar hij of zij direct invloed op heeft (bijv. geconcentreerd gewerkt, zich ingespannen, zelfstandig gaan leren, netjes gewerkt, iets opnieuw geprobeerd). Op die manier beseft je kind dat hij of zij de baas is over zijn of haar eigen succes.
  

Kinderen motiveren om te leren: nuttige leermethoden en -technieken voor jonge kinderen

Om de motivatie om te leren weer aan te wakkeren, helpt het vaak om verbanden te leggen en de leerstof in een nieuwe context te plaatsen. Als ouder kun je goed inschatten met welke praktische voorbeelden je kind het beste een punt kan illustreren, of hoe je taken kunt aanpassen zodat je kind ze begrijpt.

Je kunt ook aandacht besteden aan het leertype van je kind. Deze beschrijven hoe leerlingen informatie het best absorberen en onthouden. Er wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen vier leertypes:

• Auditief type: leert beter wanneer hij of zij het schoolstof hoort en hardop leert

• Visueel type: kan de schoolstof beter opnemen als deze op een visueel aantrekkelijke manier wordt gepresenteerd

• Haptisch type: herinnert zich dingen beter als hij ze kan aanraken (bijv. rekenlinialen of modellen)

• Communicatief type: leert het materiaal het best via gesprekken en discussies

Vaak geven kinderen de voorkeur aan meer dan één leertype of aan een combinatie van verschillende leertypes. Je kunt hier je voordeel mee doen en de schoolstof zo doorwerken dat je kind het goed kan opnemen. Deze leermethodes kunnen je helpen:

• Draai de rollen om: jij bent de student en je kind de leraar. Laat hen de stof aan jou uitleggen en stel diepere vragen, zodat je kind de stof beter kan doordenken.

• Gebruik digitale media: kinderen zijn gefascineerd door apps, films en podcasts. Gebruik dit enthousiasme om de leerstof te onderwijzen via verschillende leermiddelen.

• Verwerk leerstof visueel: mindmaps, lijsten en tekeningen maken het voor visuele leertypes gemakkelijker om kennis op te nemen.

• Leren en bewegen: combineer oefeningen en taken met beweging. Bij rekenoefeningen kan je bijvoorbeeld de trap oplopen of hinkelen om de juiste uitkomst uit te rekenen (bijv. 3 - 2 = ? - hiervoor klimt je kind 3 trappen op en 2 terug).

Conclusie: motivatie om te leren verhogen door gesprekken, tips & de juiste leermethoden

Een gebrek aan motivatie om te leren heeft vaak verborgen oorzaken die je samen met je kind tot op de bodem kunt uitzoeken. Door gezamenlijke discussies, regelmatige herziening van de leerstof of nieuwe leermethoden kan je de taken en de leerstof zo aanpassen dat leren snel weer leuk wordt.

______________________________________________

Bronnen:

https://www.bijles-bommelerwaard.nl/pedagogiek/vijf-tips-om-je-kind-te-motiveren-tot-huiswerk/

(geraadpleegd op 01-07-2022)

https://psychogoed.nl/8-manieren-om-kind-motiveren/

(geraadpleegd op 01-07-2022)

https://www.squla.nl/blog/deze-10-trucjes-gebruiken-leerkrachten-om-kinderen-te-motiveren

(geraadpleegd op 01-07-2022)

https://www.deleukstekinderen.nl/hoe-verhoog-je-de-motivatie-van-kinderen-om-iets-te-doen/

(geraadpleegd op 01-07-2022)

Bronnen van de afbeeldingen:

iStock.com/Pekic

iStock.com/Riska

iStock.com/Halfpoint

iStock.com/FamVeld