Vrijwilligerswerk ouderen – Plezier geven en ervaringen delen
Met het intreden van het pensioen begint er een nieuwe levensfase. Daarbij hoeft zich niemand te vervelen bij het uittreden uit het beroepsleven, want ouderen zijn voortaan in verschillende bereiken actief. Vele oudere mensen gebruiken hun nieuwgewonnen tijd voor vrijwilligerswerk. Als vrijwilliger heeft u de mogelijkheid om uw levenservaring te delen met anderen en daarbij andere mensen te helpen. Op deze manier verzamelt u ook nieuwe ervaringen en leert daarbij vele mensen kennen.
Wanneer u zich als vrijwilliger wilt inzetten, zijn er vele verschillende bezigheden beschikbaar. Verschillende vrijwilligerswerkinstanties richten zich zelfs speciaal op de oudere generatie. Wij stellen u verschillende bereiken voor waar ouderen zich goed vrijwillig kunnen engageren.
De Belgische maatschappij telt meer dan een miljoen vrijwilligers. Dit werd door Koning Boudewijnstichting en universiteiten van Luik en Gent onderzocht. Op de website van unisoc.be/vrijwilligerswerk kunt u de exacte cijfers aflezen.
Vrijwilligerswerk in de bereiken sport en vrije tijd
Vrijwilligerswerk bij een vereniging wordt het vaakst gedaan. Vele vrijwilligers zijn zelf al sinds lange tijd actief bij de vereniging. Het vrijwilligerswerk biedt hen de mogelijkheid om hun passie te ontplooien en deze met andere te delen. Bovendien kunt u actief meehelpen om de vereniging te organiseren. Daarbij is er bijna voor iedere geïnteresseerde wel een passende vereniging. U kunt bijvoorbeeld engageren in:
Sportverenigingen
Koorvereniging
Dansverenigingen
Fondsenwerving
Theatergroepen
Visverenigingen
Als vrijwilliger levert u een waardevolle bijdrage aan het behoud van de vereniging. Want meestal zijn de verenigingsactiviteiten zonder de hulp van vrijwilligers niet mogelijk. U heeft verschillende mogelijkheden om in een vereniging te engageren:
Als leider van een cursus: Wanneer u al veel ervaring in een bepaalde hobby of sport heeft, kunt u ook als leider uw kennis doorgeven. U kunt de deelnemers begeleiden en ze op evenementen en wedstrijden voorbereiden. U kunt groepen van even oude mensen, maar ook met kinderen en jeugd begeleiden. Door de sportieve activiteit blijft u fit en kunt u bijvoorbeeld uw bloedsomloop op gang houden.
Bij sommige sportverenigingen, heeft u voor het geven van les een bepaalde vergunning nodig. Meestal kunt u hiervoor vrij gemakkelijk een passende opleiding krijgen.
In de richting organisatie, bestuur en marketing: Een belangrijke opdracht binnen een vereniging is ook het werk als bestuurslid. Een bezigheid in het bestuur is vooral erg leuk en zinvol wanneer u al langer bij de vereniging bent en u de vereniging goed kent. Bij het verenigingsbestuur horen o.a. de volgende taken:
De administratie van de vereniging (bijv. leden, financiën, belastingen)
De vertegenwoordiging van de vereniging naar buiten (ook in rechtelijke aangelegenheden)
De organisatie van de vereniging (bijv. het plannen van lessen en evenementen)
Meestal deelt u deze taken met meerdere verenigingsleden. Ook als regulier lid kunt u zich als vrijwilliger inzetten voor de organisatie en administratie van de club. Voor de begeleiding van kraampjes of standen bij evenementen, rijdiensten, bardiensten en andere ondersteunende taken kan de vereniging altijd extra ondersteuning gebruiken.
Hoeveel tijd uw taken bij de vereniging gaan kosten, hangt van uw opdrachten af. Wanneer u een les geeft kunt u vaak zelf uw tijden en de duur van de les indelen. Als bestuurslid heeft u vaak minder invloed op de tijdsindeling.
Op https://financien.belgium.be/nl/vzws/vrijwilligers kunt u nalezen hoeveel u belastingvrij per dag en per jaar kunt verdienen. Dit geldt voor al het vrijwilligerswerk samen van één vrijwilliger!
Vrijwilligerswerk met kinderen, jeugd en gezinnen
Er worden ook veel oudere mensen gezocht voor het werk met kinderen, jeugd en gezinnen. Door hun levenservaring kunnen ze hun beschermelingen in talrijke situaties ondersteunen. Dit vrijwilligerswerk is in vele verschillende inrichtingen mogelijk. Daartoe horen o.a.:
Kinderopvang
Scholen
Jeugdcentra
Leeshulpje op kinderopvang en scholen
Lezen bevordert al tijdens de kinderopvang de fantasie en het taalbegrip van kinderen. Als voorleeshulpje zorgt u ervoor dat kinderen vertrouwder raken met de wereld van boeken en dat ze zo plezier aan lezen krijgen. Met uw stem wekt u de verhalen tot leven, terwijl de jonge luisteraars gefascineerd luisteren. Zo stimuleer je hun leeskwaliteiten. In principe heeft u als voorleeshulpje geen speciale voorkennis nodig. Echter bieden vele voorleesinitiatieven een basistraining aan. Hierdoor wordt het eenvoudiger om met het voorlezen te beginnen en bovendien helpen deze initiatieven u bij het vinden van een geschikte inrichting. Wanneer u eenmaal bij een bepaalde inrichting bent geplaatst, moet u meestal één tot twee uur per week voorlezen.
Oppasopa en oppasoma
Kinderen zijn heel erg nieuwsgierig en hebben een sterke ontdekkingsdrang. Ze willen spelen, razen en dingen uitproberen. Ouders en grootouders ondersteunen ze bij deze ontdekkingen. Vaak wonen de grootouders echter niet meer in dezelfde stad als hun kleinkinderen. Leengrootouders zijn daarom bedoeld als ondersteuning voor de ouders. Als oppasoma of -opa begeleidt u de kinderen op weg en bent u een troost bij zorgen voor de kinderen.
Meestal onderneemt u een paar uur per week iets met uw leenkleinkind. Maar ook kan het zijn dat u op vaste dagen op de kinderen oppast. De activiteiten richten zich daarbij op de interesses van de kinderen: Van koekjes bakken tot korte wandelingen, alles is mogelijk. Als oppasoma of -opa bouwt u meestal een vertrouwde band op met de kinderen. Daarom is deze activiteit erg geschikt, wanneer u voor langere tijd vrijwilligerswerk wilt doen. Wanneer u als oppasoma of -opa aan de slag wilt, zijn er ter plaatse organisaties die u met gezinnen in contact kunnen brengen.
Het belangrijkste is dat u en het kind goed met elkaar overweg kunnen. Daarom begint uw taak als oppasoma of -opa meestal met een kennismakingsfase. Spreek vervolgens met de ouders over de verwachtingen die er zijn en vraag naar de regels in de omgang met het kind. Vraag ook naar bijzondere behoeftes die bijvoorbeeld door allergieën kunnen ontstaan.
Om vrijwilligerswerk als oppasoma of -opa te kunnen doen heeft u vaak een bewijs van goed gedrag en zeden oftewel een uittreksel uit het strafregister nodig.
Ondersteuning in de school en bij de opleiding
Ook naar schoolgaande kinderen hebben vaak veel ondersteuning nodig, om succesvol met de uitdagingen van het schoolse leven om te gaan. Daarom worden er vaak vrijwilligers gezocht die de ouders en leraren bij verschillende taken kunnen ondersteunen. Een mogelijke bezigheid is bijvoorbeeld om scholieren bij hun huiswerk of bij het leren te helpen. U zou bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding aan de kinderen kunnen geven om ze zo te helpen om hun prestaties op school te verbeteren.
Ondersteuning van speciale kinderen
Naast dat u gezonde kinderen kunt helpen bij hun schoolse taken, kunt u zich ook inzetten voor kinderen die het niet zo goed hebben of bijvoorbeeld ziek zijn. Er zijn in Nederland veel organisaties die zich voor zulke kinderen inzetten. Als oudere kunt u deze kinderen bezoeken en ze bijvoorbeeld een leuke dag bezorgen doordat u een dagje wat leuks met ze gaat doen.
Daarnaast zijn er ook kinderen die speciale aandacht nodig hebben, omdat ze bepaalde sociale problemen hebben of omdat er problemen in de thuissituatie zijn. Er zijn verschillende organisaties die voor deze kinderen klaar staan en proberen om ze een leuke dag of zelfs een vakantie te bezorgen. Als gepensioneerde heeft u vaak meer vrije tijd en is het voor u een goede gelegenheid om er eens een dagje of een weekje uit te gaan en daarbij kinderen een fantastische tijd te bezorgen.
Vrijwilligerswerk voor ouderen in de economie
In de loop van uw werkende leven heeft u veel beroepservaring verzameld. Van deze ervaring kunnen bedrijven profiteren. Daarom zijn er verschillende initiatieven die ouderen die al met pensioen zijn aan kleine en middelgrote bedrijven bemiddelen. Daar kunt u uw jongere collega’s als raadgever terzijde staan. Dit kan zowel bij de bedrijfsoprichting als ook bij veranderingen in het bedrijf zijn. Hier worden experten uit allerlei branches en bereiken gezocht.
Wanneer u interesse heeft voor vrijwilligerswerk kunt u zich bijvoorbeeld richten aan de organisatie “Belgian Senior Consultants vzw” of aan “Senior Consultants Vlaanderen vzw”. Deze bemiddelden ouderen aan bedrijven.
Vrijwilligerswerk: Klaar staan voor andere senioren
Gepensioneerden hebben een goed begrip voor de interesses, behoeftes en problemen van hun eigen leeftijdsgroep. Daarom is het werk met andere oudere mensen een erg geschikte vrijwilligersactiviteit voor ouderen. Zo zijn er op vele plekken hulpinitiatieven van en voor ouderen. Deze bieden bijvoorbeeld reis- en reparatiediensten aan. Ook ouderenbureaus hebben vrijwilligers nodig. Opdrachten zijn hier o.a.:
Organisatie van evenementen
Een cursus begeleiden
Advies van ouderen over verschillende thema’s
Reisbegeleiding bij uitstapjes
Een bijzonder voordeel van dit vrijwilligerswerk is het contact met leeftijdsgenoten en het plezier aan de gemeenschappelijke ondernemingen.
De weg naar vrijwilligerswerk: tips & info
Naast de voorgestelde mogelijkheden bieden regionale en landelijke organisaties u nog veel meer mogelijkheden voor vrijwilligerswerk in de meest verschillende bereiken. Wanneer u graag vrijwilligerswerk wilt doen, kunt u direct bij de instellingen bij u in de buurt navragen of ze deze hulp nodig hebben. Er zijn bovendien verschillende organisaties die u een overzicht geven over de mogelijkheden bij u in de buurt. Daartoe behoren o.a.:
Welzijnsinstellingen
Vacaturebanken voor vrijwilligerswerk: https://vrijwilligerswerk.be/
Verschillende websites die zich op gepensioneerde richten: https://www.seniorennet.be/
Welk vrijwilligerswerk voor u het beste past, hangt vooral af van uw persoonlijke behoeftes en interesses. Wanneer u bijvoorbeeld al in een sportvereniging werkzaam bent, is vrijwilligerswerk bij deze vereniging een logische stap. Ook is het belangrijk om te weten hoeveel tijd u per week met uw vrijwilligerswerkactiviteiten door wilt brengen.
Vaak bieden de organisaties ook scholingen, adviezen en informatie rond om uw vrijwilligerswerk. Daardoor wordt u goed op uw taken voorbereidt. Ook tijdens uw vrijwilligerswerk kunt u natuurlijk altijd op de verantwoordelijke persoon afstappen om vragen of moeilijkheden te bespreken.
Conclusie: vrijwilligerswerk voor ouderen: doe iets goeds voor anderen en jezelf
Oudere mensen hebben in de loop van de jaren veel levens- en beroepservaring opgedaan. Deze ervaring zorgt ervoor dat u een waardevolle vrijwillige kunt zijn. Vooral kinderen en jeugd, maar ook verenigingen en bedrijven kunnen van uw kennis profiteren. Bovendien zijn er talrijke andere bereiken waar u als vrijwilliger aan de slag kunt. Organisaties ter plaatse helpen u om het passende vrijwilligerswerk te vinden.
______________________________________________
Bronnen:
https://www.unisoc.be/vrijwilligerswerk
(geraadpleegd op 29-06-2023)
https://financien.belgium.be/nl/vzws/vrijwilligers#q1
(geraadpleegd op 29-06-2023)
https://www.seniorennet.be/Pages/Vrije_tijd/vrijwilligerswerk.php
(geraadpleegd op 29-06-2023)
Bronnen van de afbeeldingen in chronologische volgorde:
Omslagfoto: iStock.com/ RgStudio
Foto 1 in de tekst: iStock/ SDI Productions
Foto 2 in de tekst: iStock.com/ portishead1
Foto 3 in de tekst: iStock.com/ Sanja Radin