Schermtijd voor kinderen: regels & tips voor gezond gamen
De bonte en afwisselingsrijke wereld van videogames heeft een grote aantrekkingskracht op kinderen en jongeren. Omdat het gebruik van digitale media de afgelopen jaren sterk is toegenomen, is het belangrijk dat andere vrijetijdsbestedingen zoals het afspreken met vrienden, sport en gezinsuitjes, maar ook andere verplichtingen voor bijvoorbeeld school of het huishouden, niet worden verwaarloosd. Hier lees je hoe jouw kinderen op een gezonde manier met de videogames kunnen omgaan en welke mediaregels jullie samen kunnen opstellen, om ervoor te zorgen dat jullie gezinsleven vol afwisseling zit.
Schermtijden voor kinderen: tips voor omgang met gamen in dagelijks leven
Ongeacht het kennisniveau of de persoonlijke spelvoorkeuren van de ouders, is het raadzaam om vanaf jonge leeftijd een gematigde en reflectieve benadering van videogames mogelijk te maken. Zowel rigoureuze verboden als totale vrijheid zijn daarom raadzaam in het media-onderwijs. Vooral als je kind een grote interesse toont in videogames, is het nuttig als je meer over dit onderwerp te weten komt en zo dichter bij de belevingswereld van je kind komt.
Je kunt bijvoorbeeld online games onderzoeken, video's en trailers op YouTube bekijken of gewoon samen met je kind de wereld van videogames verkennen. Zo weet je wat je kind speelt, om welke inhoud het gaat en begrijp je waarom je kind dit spel zo leuk vindt.
Als er lacunes zijn in de kennis van hun ouders, krijgen kinderen al snel de indruk dat regels slechts willekeurig worden opgesteld of gebaseerd zijn op vooroordelen. Daarom begrijpen ze vaak het belang van deze beperkingen niet. Het is daarom noodzakelijk dat je kennis maakt met de spelletjes van je kind en de regels met je kind bespreekt.
Om het onderwerp ‘videogames’ in het dagelijks gezinsleven actief aan te pakken en de spelactiviteiten van je kind bij te houden, kun je deze tips voor het dagelijks leven gebruiken:
Probeer om de fascinatie van jouw kind voor een bepaalde game te begrijpen. Wees daarbij niet alleen oppervlakkig geïnteresseerd. Hierdoor word je ook tijdens het gamen een vertrouwens- en directe contactpersoon voor jouw kind.
Laat jouw kind de expert zijn wanneer het bepaalde spelinhoud of elementen aan jou uitlegt. Deze ervaring motiveert kinderen om jou eerlijk over zijn interesses te vertellen.
Win informatie in over het betreffende spel of probeer het zelfs eens zelf uit. Dat helpt vooral bij de inschatting of de game geschikt is voor de leeftijd van jouw kind.
Leg uit waarom je jouw kind een bepaald spel (nog) verbiedt.
Vraag je kind af en toe naar zijn/haar ervaringen tijdens het spelen. Wat was er bijzonder leuk aan een level? Zijn er nieuwe ontwikkelingen in het verhaal van de game? Zo blijf je in contact en wordt gamen een onderwerp in de familie.
Wanneer je een computerspel zelf hebt uitgeprobeerd wordt het makkelijker om jouw kind uit te leggen waarom het bepaalde beperkingen opgelegd krijgt en sommige games niet mag spelen. Welke regels jullie samen als gezin willen opstellen, hangt van jullie individuele situatie af: Hoeveel interesse toont jouw kind voor games? Hoe hebben jullie de mediaconsumptie over het algemeen geregeld? Is er al sprake van problematisch gedrag?
Volgens een onderzoek van Microsoft geeft ongeveer 50% van de ouders aan dat ze wel eens met hun kinderen gamen – gemiddeld 6 keer per maand. Gamen als gezinsactiviteit kan ouders helpen om de interesses en voorkeuren van hun kinderen beter te begrijpen.
Schermtijd bij kinderen – Hoe lang mogen kinderen gamen?
Voor een gezond mediagebruik is het van cruciaal belang dat videogames slechts een aanvulling vormen op andere vrijetijdsactiviteiten. Sportieve activiteiten, beweging in de frisse lucht, tijd doorbrengen met vrienden en familie en verplichtingen thuis en op school mogen niet worden verwaarloosd.
Als je de indruk heeft dat je kind moeite heeft met matig videogamegebruik, kun je dit tegengaan door samen regels te stellen. Alleen als je samen mediamomenten regelt, begrijpt je kind waarom deze belangrijk zijn. Tegelijkertijd leren ze hoe ze videogames zelfstandig, kritisch en met mate kunnen gebruiken zonder het plezier te verliezen.
Onze PDF vat voor jou de belangrijkste regels voor het spelen van videogames samen en een overzicht van de aanbevolen speeltijden:
Schermtijd voor games op een rij
Schermtijd voor kinderen: Hoe lang mogen 4 tot 7-jarigen gamen?
De kleurrijke videogamewerelden bieden veel indrukken die voor jongere kinderen moeilijk te verwerken zijn. Om je kind niet te overweldigen, is de introductie van schermmedia afhankelijk van het ontwikkelingsniveau van je kind, maar wordt meestal aanbevolen vanaf de leeftijd van ongeveer 4 jaar.
Aanbeveling: Voor kinderen van 4 tot 7 jaar wordt maximaal 20 tot 30 minuten schermtijd per dag aanbevolen.
Games (inclusief game-apps) zijn niet geschikt voor kinderen jonger dan drie of vier jaar.
Kies spelletjes die geschikt zijn voor kinderen en waarvan de inhoud en vormgeving gezinsvriendelijk en zo vrolijk mogelijk zijn.
Begeleid en ondersteun je kind tijdens het spelen. Bespreek samen wat je kind heeft ervaren en geleerd van videogames.
Beperk de mediatijd van je kind en vergeet niet rekening te houden met de schermtijd voor andere media. De aanbevolen schermtijden gelden dus niet alleen voor gamen, maar ook voor televisie-, smartphone- en pc-consumptie.
Schermtijden voor kinderen: Hoe lang mogen 7 tot 12-jarigen gamen?
Op deze leeftijd kunnen kinderen langere tijd videogames spelen. Er moet echter gegarandeerd worden dat je kind voldoende andere activiteiten doet om dit te compenseren: sportieve hobby's, familie-uitstapjes en schermvrije tijd met vrienden zijn erg belangrijk, zodat gamen niet de centrale rol in het dagelijks leven overneemt.
Aanbeveling: Voor kinderen tot 10 jaar mag de dagelijkse schermtijd niet langer zijn dan 60 minuten. Vanaf 10 jaar wordt maximaal 90 minuten per dag aanbevolen. Vanaf 10 jaar kan echter een tijdquotum voor de hele week worden ingesteld. Dan mag de mediatijd niet meer dan 10 uur per week bedragen.
Volg de leeftijdsclassificaties in videogames of in online winkels. Beoordeel echter per spel afzonderlijk of je kind bepaalde inhoud al aankan.
Houd vooral bij oudere kinderen in de gaten in welke games ze geïnteresseerd zijn en hoe ze met verschillende inhoud om kunnen gaan. Zo kun je adequaat reageren als je gedrag verandert.
Zorg er bij het spelen van actievolle games voor dat deze geen sterke afbeeldingen van geweld bevatten. Sport- en racegames kunnen een snel, maar toch geweldloos alternatief bieden.
Mediatijden voor kinderen: Hoe lang mogen jongeren (13 tot 16 jaar) gamen?
Tijdens de adolescentie worden kinderen geleidelijk onafhankelijker van hun ouders en hebben ze op veel gebieden de neiging het gedrag van hun leeftijdsgenoten te volgen. Maar je moet je kind uiteraard wel blijven ondersteunen in het gebruik van media. Pas indien nodig de regels aan de toenemende ervaring van je kind aan en zoek ruimte voor compromisoplossingen.
Aanbeveling: In plaats van een dagelijkse tijdslimiet kun je met oudere kinderen een wekelijkse tijdslimiet afspreken. Voor kinderen van 13 jaar en ouder mag de mediatijd niet meer dan 90 tot 120 minuten per dag bedragen (niet meer dan 10 tot 14 uur per week).
Als je kind al verantwoord met vaste regels omgaat, kan het steeds meer zijn eigen mediatijd indelen. Richtwaarden dienen vooral als oriëntatie, bijvoorbeeld om overmatig gebruiksgedrag te herkennen of te corrigeren.
Adrenaline-geladen games tegen een spannende (en soms verontrustende) achtergrond zijn erg populair bij jongeren. Let bij het spelen van actie- en avonturengames goed op de leeftijdsclassificaties en mogelijke inhoudswaarschuwingen.
Online games of online rollenspellen kunnen kinderen lang boeien, vooral als het spel niet kan worden opgeslagen. Tijdsdruk of groepsdruk kan ertoe leiden dat er veel vrije tijd in dergelijke games wordt geïnvesteerd. Maak je kind bewust van dergelijke risico’s en houd de geïnvesteerde speeltijd in de gaten.
Algemene tips voor de omgang met games in het gezin
Maak daarbij ook een aantal afspraken die voor alle gezinsleden geldig zijn. De volgende voorzorgsmaatregelen moet je in ieder geval nemen:
Vermijd kosten: Zorg er met behulp van de juiste veiligheidsinstellingen voor dat jouw kinderen niet de mogelijkheid hebben om zonder jouw toestemming in-app-aankopen te doen, microtransacties over te maken, of dingen in de Online-Gaming-Store te kopen.
Flexibele oplossingen vinden: Hoeveel tijd jouw kind videogames wil spelen kan van dag tot dag verschillend zijn. Wanneer op een regenachtige dag wat langer wordt gespeeld, kun je dit op een andere dag weer compenseren door dan minder schermtijd te nuttigen.
Biedt compromissen aan: Wees bijvoorbeeld flexibel wanneer het spel moet worden opgeslagen en dit niet op elk moment mogelijk is. Wanneer dit het geval is, kun je jouw kind het hoofdstuk of gedeelte af laten maken: Zo lang het niet als excuus wordt gebruikt en niet al te lang duurt, kunnen jullie hier compromissen sluiten.
Contract voor gebruik van media ontwikkelen: In een contract voor het gebruik van media kunnen jullie bijvoorbeeld de tijd voor het gebruik van videogames afspreken en meteen consequenties vastleggen voor wanneer de kinderen zich niet aan de regels houden.
Let erop dat je jouw kinderen niet kort voor het slapengaan laat gamen. Onderzoek heeft namelijk al vaker uitgewezen dat het blauwe licht van de beeldschermen ervoor zorgt dat je minder goed en onrustiger slaapt.
Mediatijden voor videogames: wanneer wordt gamen een verslaving?
Videogames blijven een ononderbroken populariteit genieten als tijdverdrijf en hobby: ongeveer 73 procent van de jongeren tussen de 12 en 17 jaar speelt regelmatig videogames op pc's, consoles of mobiele apparaten. Omdat gaming een belangrijke rol speelt in het leven van veel kinderen en jongeren, willen ouders er uiteraard voor zorgen dat de consumptie van videogames in een gezonde context plaatsvindt.
Houd dus het spelgedrag van je kind in de gaten en let op signalen die wijzen op overmatig videogamegebruik. Als de volgende kenmerken vaak of over een langere periode voorkomen, moet je indien nodig ingrijpen:
Je kind klaagt vaak over hoofdpijn en spanning als gevolg van het veelvuldig zitten en te veel schermtijd.
Je kind speelt soms (stiekem) laat op de avond of ‘s nachts videogames en is daardoor vaak moe.
Je kind heeft steeds vaker concentratieproblemen tijdens andere schoolactiviteiten of hobby’s.
Je kind zal nerveus, geïrriteerd of zelfs boos reageren op een mogelijke terugtrekking uit videogames.
Buiten de gamehobby lijkt je kind nogal lusteloos en verwaarloost hij steeds vaker andere vrijetijdsactiviteiten of verplichtingen.
Je kind ontmoet minder vaak vriendjes – of gewoon om samen spelletjes te spelen.
De schoolprestaties van je kind zijn om geen andere reden snel verslechterd.
Natuurlijk hoeft niet elk punt op je kind van toepassing te zijn, wil er daadwerkelijk een probleem zijn met het gebruik van videogames. De overgang naar problematisch gebruiksgedrag kan geleidelijk plaatsvinden, waardoor moeilijkheden pas later aan het licht komen. Als een bepaalde situatie echter al langere tijd bestaat of zeer ernstig is, moet je handelen en deze tegengaan met verstandige regels en eventueel met professionele hulp. Probeer je kind duidelijk te maken dat deze beperkingen alleen voor zijn welzijn en, in veel gevallen, voor zijn gezondheid gelden, zelfs als je in eerste instantie weerstand ondervindt.
De meest voorkomende tekenen van ongezonde videogameconsumptie kunnen ook andere oorzaken hebben die je moet onderzoeken. Als je kind depressief of teruggetrokken lijkt, kan overmatig mediagebruik slechts een bijwerking zijn van een ander probleem. Daarom moet je altijd een open oor hebben voor je kind en mogelijke problemen op een gevoelige manier aanpakken. Schakel indien nodig professionele hulp in.
Conclusie: Bepaal samen logische schermtijden om te gamen
Videogames bieden veel kinderen en jongeren de mogelijkheid om even uit het alledaagse leven te ontsnappen en een spelwereld met veel afwisseling te ontdekken. De ervaringen in de virtuele wereld mogen de betekenis van de echte wereld in geen geval verdringen. Daarom is het belangrijk om samen mediaregels af te spreken, waardoor jouw kind passend bij zijn leeftijd een juiste omgang met videogames kan leren. Op deze manier wordt uiteindelijk een eigenverantwoordelijk spelgedrag opgebouwd, dat je op de lange termijn goed in het alledaagse leven kunt integreren.
______________________________________________
Bronnen en meer informatie
https://www.kindengezin.be/nl/thema/spelen-en-bewegen/digitale-kinderwereld/schermtijd
(laatst geraadpleegd op 26-01-2024)
https://www.mediawijs.be/nl/dossiers/gaming
(laatst geraadpleegd op 26-01-2024)
https://www.mindscape.nl/blog/waarom-is-samen-gamen-met-je-kind-goed
(laatst geraadpleegd op 26-01-2024)
https://www.entertainmentbusiness.nl/games/helft-van-nederlandse-ouders-spelen-games-met-hun-kinderen/#:~:text=Hier%20zeggen%20drie%20van%20de,gemiddeld%2010%20keer%20per%20maand
(laatst geraadpleegd op 26-01-2024)
https://www.gameninfo.nl/cijfers/cijfers-over-gamen
(laatst geraadpleegd op 26-01-2024)
https://www.oudersvannu.nl/kind/spelen/beeldschermtijd/
(laatst geraadpleegd op 26-01-2024)
https://www.squla.nl/schermtijd-kent-geen-tijd
(laatst geraadpleegd op 26-01-2024)
Bronnen van de afbeeldingen in chronologische volgorde
Omslagfoto: iStock.com/MStudioImages
Foto 1 in de tekst: iStock.com/LightFieldStudios
Foto 2 in de tekst: iStock.com/eggeeggjiew
Foto 3 in de tekst: iStock.com/Georgijevic
