Veilig gamen voor kinderen: zo zorgt u voor goed beveiligde consoles

Kinderslot en ouderlijk toezicht voor de Nintendo Switch, Xbox en PlayStation

Of uw kind nu af en toe alleen videospelletjes speelt of dat spelen een belangrijk onderdeel is van zijn of haar vrije tijd, een veilige speelomgeving moet gegarandeerd zijn. Naast begrijpelijke en verstandige regels voor het gebruik van videospellen en de selectie van leeftijdsgebonden speltitels, moet u ook technische beveiligingsopties overwegen. We geven u een overzicht van de maatregelen die u kunt nemen om uw kind te beschermen tegen bijvoorbeeld ongepaste inhoud of ongewenste kosten.

Een samenvatting van de belangrijkste instellingen om jongeren op verschillende platformen te beschermen vindt u in onze PDF.

Veiligheidscheck-pdf downloaden

Instellingen voor ouderlijk toezicht voor videogameplatforms

Stationaire en draagbare spelconsoles verschillen niet alleen in hun spelervaring - de beschikbare beveiligingsinstellingen verschillen ook van platform tot platform. Dus als u een nieuwe console koopt of een gebruikt model overneemt, controleer dan de instellingen van het ouderlijk toezicht.

Verschillende videogameplatforms hebben al ingebouwde opties voor ouderlijk toezicht of filters voor kinderslot die het gebruik binnen het gezin beveiligen. Als ouder heeft u de mogelijkheid om uw kind te beschermen tegen ongepaste inhoud en om onbedoelde aankopen te voorkomen.

Nintendo Switch en Nintendo Switch 2 - ouderlijk toezicht

De Nintendo Switch-ouderlijk toezicht (ook geldig voor de Switch 2) biedt de volgende beveiligingsinstellingen:

• Dagelijkse speeltijd instellen: waarschuwing wanneer de tijd om is en/of automatisch pauzeren wanneer de limiet is bereikt

• Overzicht en rapport van spelactiviteiten (welk spel is hoe lang gespeeld?)

• Toegang tot niet-leeftijdsgeschikte spellen beperken

• Uploaden van schermafbeeldingen naar sociale media beperken

• Mogelijkheden om de communicatie met andere (onbekende) gebruikers te beperken

• Spelen in VR-modus blokkeren (aan te raden als kinderen jonger dan 7 jaar de console gebruiken)

• Aankopen in de Nintendo eShop blokkeren

• Bepaalde functies met een wachtwoord blokkeren (bijv. internetinstellingen, gebruikersaccounts, Nintendo-account, enz.)

Tip: Voor sommige instellingen (zoals tijdslimieten en spelactiviteiten) is de Nintendo Switch-app voor leeftijdsbeperkingen nodig, die gratis kan worden gedownload in de App Store.

PlayStation - ouderlijk toezicht

Ouderlijk toezicht op PlayStation 5 (en PlayStation 4) biedt verschillende soorten ouderlijk toezicht die worden ingesteld met behulp van Familiebeheer:

• Communicatie via het PlayStation Network beperken of blokkeren

• Het delen van content op het PlayStation Network blokkeren

• Toegang tot de ingebouwde internetbrowser beperken

• Maandelijkse bestedingslimieten instellen voor aankopen in de PlayStation Store

• Leeftijdsbeperkingen instellen voor games (en films)

• Dagelijkse speeltijd instellen (eventueel uitzonderingen instellen voor weekends)

• Games handmatig vrijgeven of afzonderlijk blokkeren

• Gebruik van PS VR en PS VR3 beperken

Xbox: Kindersicherungen und Zeitlimits einstellen

Met behulp van het Xbox-ouderlijk toezicht kunnen verschillende filters en veiligheidsopties worden geactiveerd. Ouders kunnen de veiligheidsinstellingen aanpassen via de app ‘Microsoft Family Safety’ of de app ‘Xbox Family Settings’.

• Beperk de toegang tot games op basis van leeftijdsclassificaties

• Schermtijd- of speeltijdlimieten instellen

• Ontvang activiteitenrapporten (welke game is gespeeld en hoe lang?)

• Schakel webfilters in voor websites en online-inhoud

• Optie voor aankoopgoedkeuring door ouders of voogden instellen

• Stel zakgeld in voor aankopen in de store

• Privacyinstellingen voor Xbox Live en apps

• Beheer van vriendschapsverzoeken en online-interacties

Afhankelijk van het besturingssysteem en het jaar van uitgave heeft u verschillende mogelijkheden. In onze gids leggen we u uit hoe u de smartphone van uw kind veilig kunt instellen en zo ook de speeltijd in de gaten kunt houden:

Veiligheidsinstellingen op de mobiele telefoon van kinderen

Naast het kinderslot moet u bij het instellen van een smartphone voor kinderen en jongeren natuurlijk ook letten op veilige privacy- en gegevensbeschermingsinstellingen en het uitwisselen van gegevens via bluetooth uitschakelen.

Veiligheid bij online gaming

Games met online functies zijn er in allerlei soorten en genres en gericht op verschillende soorten spelers en leeftijdsgroepen. Kinderen en jongeren zijn vaak bijzonder gefascineerd door de diverse spelwerelden en grote spelersgemeenschappen.

Zo kunt u omgaan met de speciale uitdagingen die voortvloeien uit dit spelprincipe:

• Groepsdruk: Vooral bij multiplayerspellen en spellen die in teams worden gespeeld, is de samenwerking met andere spelers en de inzet van elk individu erg belangrijk. Dit versterkt het gemeenschapsgevoel, maar kan ook leiden tot een zekere druk om te spelen. Andere spelers brengen hulde aan de successen, wat de jonge spelers aanmoedigt. In het geval van nederlagen of wedstrijdvrije dagen wordt het "verlies" echter vaak duidelijk gevoeld door kinderen. Probeer uw kind te laten zien dat hij of zij zijn of haar eigenwaarde niet moet koppelen aan succes en dat hij of zij "nee" moet kunnen zeggen tegen een uitnodiging om te spelen. Stimuleer hen om sociale contacten te onderhouden buiten de videogames om.

• Sociale verplichtingen: In sommige games vormen spelers samen een vast team om de uitdagingen van de gamewereld te overwinnen. Iedereen in de groep neemt een verschillende taak op zich en vervult een eigen rol. Binnen deze teams ontstaan vriendschappen, maar ook het gevoel het team niet in de steek te willen laten. Het kan dus voorkomen dat kinderen en jongeren het moeilijk vinden om het spel te beëindigen omdat ze denken de groep in de steek te laten. Adviseer uw kind vóór het spel met de groep af te spreken hoe lang ze gaan spelen. Zo kan het team coördineren en wordt stoppen makkelijker.

• Speeltijden: Met name online rollenspellen zijn zo ontworpen dat de spelinhoud en de communities zich blijven ontwikkelen, wanneer de speler offline is. Deze kunnen ook niet worden opgeslagen tijdens een lopende wedstrijd. Kinderen en jongeren vinden het dan vaak moeilijk om een geschikt moment te vinden om te stoppen. U moet dus in het beste geval vooraf een tijdslimiet bepalen waaraan uw kind zich moet houden. Als u hem of haar er op tijd aan herinnert dat de tijd bijna om is, heeft hij of zij nog genoeg mogelijkheden om een bepaalde actie af te maken.

• Schijnbaar onbeperkte spelwerelden: Vooral rollenspellen onderscheiden zich door hun schier oneindige spelwereld, die spelers aanzet tot uitgebreide verkenning. Dat motiveert kinderen en jongeren om veel tijd te investeren om het spel zo grondig mogelijk te ontdekken. Ook in dit geval is het raadzaam om vooraf vaste speeltijden af te spreken. Zo heeft uw kind een basisoriëntatie, kan het het spel zinvol indelen en heeft het er langer plezier van.

• Reclame: Voor veel online games zijn advertenties op de website of in de spelomgeving een extra bron van inkomsten voor de ontwikkelaars. Als de reclame-inhoud zelf speels of kleurrijk is, is het vaak moeilijk voor met name jongere spelers om een commercieel aanbod te herkennen, dus ze moeten in het beste geval alleen gebruik maken van advertentievrije aanbiedingen. Toch moet u uw kind in een vroeg stadium informeren over de mogelijke vormen en bedoelingen van reclame om hem of haar te sensibiliseren voor dit probleem.

Online games, reclame en mogelijke kosten

Vooral jongere kinderen hebben vaak nog moeite met het omgaan met reclameaanbiedingen. Ze kunnen de werkelijke kosten van digitale aankopen nog niet goed inschatten en laten zich gemakkelijker misleiden door vermeende aanbiedingen. Bovendien kan opdringerige reclame hen in verwarring brengen of zelfs storen als ze spelletjes spelen, als ze reclame maken voor producten die niet geschikt zijn voor de leeftijd. Kindvriendelijke games zouden daarom zo weinig mogelijk reclame bevatten en in het beste geval de mogelijkheid bieden om in-game of in-app aankopen te deactiveren.

Online games worden ook vaker bekritiseerd vanwege reclamecontent en microtransacties, waarbij kleinere bedragen meerdere malen worden betaald. Naast de reclame-inhoud kan het directe contact met andere spelers en de vaak turn-based of eindeloos lopende spelstructuur onder bepaalde omstandigheden voor meer problemen zorgen.

Vooral bij (zogenaamd) gratis aanbiedingen kan het voorkomen dat zelfs eenvoudige of kinderlijke spellen, elementen en mechanismen bevatten die risico's voor kinderen met zich meebrengen. Hoe u als familie hiermee om kunt gaan, leest u hieronder.

• Internetmarkten: platforms op internet waar andere spelers bepaalde game-inhoud, zoals virtuele items of in-game valuta, te koop aanbieden

• Lootboxen: willekeurige selectie van apparatuur/wapens, die ook vaak te koop worden aangeboden in zogenaamd gratis free-to-play spellen

• Play-to-earn: spelers wordt geadviseerd geld te kunnen verdienen door te spelen. Hiervoor moet een startkapitaal worden betaald, in de hoop dat men uiteindelijk meer geld heeft verdiend dan er is uitgegeven.

De zeldzaamheid van bepaalde artikelen of de voordelen ten opzichte van andere spelers zijn meestal de grootste koopimpuls voor aankopen in het spel. In 2018 heeft België lootboxen in games verboden. Deskundigen stellen vast dat lootboxen voor kinderen problematisch en riskant zijn. Daarom maakt de kansspelautoriteit zich grote zorgen, want onderzoek toont aan dat het verbod omzeild wordt door spelers.

De verdeling van de items in lootboxen is meestal toevallig, de speler kan meerdere malen niks ontvangen. In de zoektocht naar de begeerde, zeldzame items kunnen zich dan snel enorme kosten opstapelen. Lootboxen of virtuele valuta kunnen vaak worden ontgrendeld, maar dit zal uw kind aanmoedigen om te veel tijd te investeren in het videospel. Dit alternatief is dus ook niet zonder problemen.

Conclusie: Ouderlijk toezicht en mediaopvoeding hebben positieve invloed op speelplezier van uw kind

Bij het opbouwen van een veilige mediawijsheid moeten ook bepaalde problematische aspecten worden aangepakt, met name de bescherming van minderjarigen en de beveiliging van gegevens. Naast evenwichtige en uitgebreide media-educatie op het gebied van videospelletjes zijn er tal van technische mogelijkheden om spelplatforms en accounts met ouderlijk toezicht en beveiligingsinstellingen kindveilig op te zetten. Met de juiste instellingen kunt u de spelomgeving van uw kind zowel op smartphones als op klassieke consoles beveiligen. Als u ook problematische aspecten en mogelijke beperkingen open en direct bespreekt, kan uw kind vanaf nul leren hoe hij of zij veilig en verantwoord videospelletjes kan spelen.

______________________________________________

Bronnen en meer informatie

https://www.playstation.com/nl-nl/parental-controls/
(geraadpleegd op 30-10-2025)

https://www.iculture.nl/tips/ouderlijk-toezicht-iphone-ipad-instellen/
(geraadpleegd op 30-10-2025)

https://support.google.com/families/answer/9055704?hl=nl
(geraadpleegd op 30-10-2025)

https://www.nintendo.com/nl-nl/Support/Nintendo-Switch/Het-ouderlijk-toezicht-gebruiken-op-Nintendo-systemen-1379038.html
(geraadpleegd op 30-10-2025)

https://www.mediapuntvlaanderen.be/onderzoekfiches/lootboxes
(geraadpleegd op 30-10-2025)

Bronnen van de afbeeldingen in chronologische volgorde

Omslagfoto: iStock.com/hobo_018
Foto 1 in de tekst: iStock.com/gorodenkoff
Foto 2 in de tekst: iStock.com/Imgorthand
Foto 3 in de tekst: iStock.com/Milan_Jovic