Zwierzęta w ogrodzie – chłopiec obserwuje pszczołę za pomocą lupy.

Ogród przyjazny zwierzętom – co zrobić, aby odkrywać z dziećmi najbliższą faunę

Własny ogródek oferuje dzieciom wiele możliwości poznania przyrody w bezpiecznym otoczeniu i zdobycia ważnego doświadczenia w obcowaniu z roślinami i zwierzętami. W ten sposób pociechy już od najmłodszych lat mogą rozwijać świadomość swojego otoczenia i uczą się, dlaczego ochrona zwierząt i środowiska są ważne. W tym poradniku znajdziesz wiele praktycznych wskazówek, jak obserwować z dzieckiem zwierzęta żyjące obok i uczynić swój ogród przyjazny zwierzętom. Między innymi pokazujemy, jak zbudować poidełko oraz domek dla ptaków. Podpowiadamy, jakie rośliny przyciągają owady i jak zwabić jeża do ogrodu.

Jeże w ogrodzie – iglasty tuptuś chowa się pod liśćmi.

W tekście

Domek dla ptaków w twoim ogrodzie
Obserwacja owadów dla dzieci
Dżdżownice w ogrodzie
Jak najlepiej obserwować wiewiórki w ogrodzie?
Ogród przyjazny zwierzętom: jak zwabić jeża do ogrodu?

Ptaki w ogrodzie: jak obserwować z dzieckiem skrzydlatych gości?

Ptaki towarzyszą nam w ogrodzie o każdej porze roku. Chcesz, aby odwiedzało was jak najwięcej gatunków i pragniesz zapoznać dziecko z bioróżnorodnością ptasiego królestwa? Zerknij na nasze wskazówki, które sprawią, że twój ogród będzie bardziej przyjazny dla skrzydlatych gości.

Ptaki w ogrodzie – modraszki zwyczajne siedzące przy wejściu do budki lęgowej.

Ptaki w ogrodzie, czyli jak zbudować domek dla ptaków –instrukcja krok po kroku

Wiosną wiele gatunków ptaków szuka odpowiedniego miejsca do wychowania potomstwa. Niektóre wolą budować gniazdo w wolnych przestrzeniach, inne chętnie zadomowią się np. w twoim ogrodzie. Aby im w tym pomóc, można zbudować domek dla ptaków i przymocować go do drzewa. W ten sposób dacie ptasiej rodzinie dom i razem z dzieckiem będziecie obserwować z bezpiecznej odległości, to co dzieje się w domku dla ptaków – od wylęgu i karmienia piskląt po pierwsze próby lotu.

W przygotowanym poradniku wyjaśniamy krok po kroku, jak zrobić domek dla ptaków i o niego dbać:

Pobierz instrukcję „Domek dla ptaków – zrób to sam”

Zwierzęta w ogrodzie: jak zrobić poidełko dla ptaków?

W upalne letnie dni wszystkie zwierzęta szukają cienia oraz wody, aby schodzić się i napić. Latem można doskonale obserwować ptaki zażywające kąpieli w poidełku. Jeśli nie masz jeszcze czegoś takiego w swoim ogrodzie, pokażemy ci, jak własnoręcznie zrobić poidełko dla ptaków wraz z dzieckiem:

Do wykonania poidełka dla ptaków potrzebny jest tylko pojemnik o głębokości od 3 do 10 cm. Może to być na przykład głęboki gliniany spodek, stara patelnia lub miska. Na środku swojego naczynia umieść duży, szorstki kamień. Jest on pomocny również owadom, które wspinając się po nim mogą wyjść z wody, gdy do niej przypadkowo wpadną lub może służyć pszczołom jako bezpieczne miejsce do lądowania i picia. Na koniec wystarczy, że napełnisz poidełko dla ptaków wodą.

Upewnij się, że pojemnik z wodą znajduje się w takim miejscu, aby koty nie mogły się tam łatwo zakraść. Codziennie zmieniaj wodę w poidełku i wypłucz je gorącą wodą, aby zdezynfekować pojemnik.

Zimą zadbaj o ptaki w ogrodzie i zbuduj im karmnik

Kiedy zimą ziemia pokryta jest śniegiem, wielu ptakom trudno jest znaleźć pożywienie. Pokażemy ci, jak zrobić karmnik dla ptaków, abyście mogli obserwować pierzastych gości w zimowym ogrodzie:

Instrukcja „Jak zrobić karmnik dla ptaków na zimę”

W przydomowym ogródku dzieci mogą uprawiać własne warzywa, owoce i sadzić zioła. W ten sposób doświadczają z pierwszej ręki skąd pochodzi nasze jedzenie. Jeśli nie masz ogrodu, wystarczy mała skrzynka na kwiaty na parapecie lub balkonie.

Obserwacja owadów dla dzieci, czyli co w trawie piszczy

Latem w ogrodzie aż huczy i szumi od fruwających owadów. To niezwykle pracowite zwierzęta, które można doskonale obserwować z niedużej odległości. Najlepiej swobodnie podejść do tematu, aby dziecko mogło bez uprzedzeń odkrywać świat owadów. Podpowiadamy, jak przyciągnąć owady do ogrodu, aby obserwować je razem z pociechami.

Obserwacja owadów dla dzieci – mama z córką montują hotel dla owadów.

Budowa hotelu dla owadów, czyli obserwacja owadów na wyciągnięcie ręki

Hotel dla owadów zapewnia schronienie dla wielu różnych gatunków insektów. W ten sposób można nie tylko pomóc tym zwierzętom w ogrodzie, ale także spokojnie je obserwować.

Z pomocą przygotowanej przez nas instrukcji można samemu zbudować hotel dla owadów:

Instrukcja „Jak zbudować hotel dla owadów”

Obserwacja owadów z dziećmi: poznajcie, co kryje się zaroślach

Owady żyją wszędzie – pod kamieniami, na źdźbłach traw lub są ukryte w krzakach. Aby pokazać dziecku, jakie owady żyją w zaroślach, możecie zrobić to łatwe doświadczenie:

Podłóżcie pod wybrany krzew jasną szmatkę (np. stare białe prześcieradło), a następnie bardzo ostrożnie potrząśnijcie gałęziami krzewu. Wkrótce owady spadną na ściereczkę. Możecie wtedy przyjrzeć się im z bliska za pomocą lupy.

Zasady używania pojemnika z lupą

Do obserwacji owadów możecie używać zwykłego szkła powiększającego albo przezroczystego pojemnika z lupą na wieczku. Aby żyjątka obserwowane w takiej lupie kubełkowej mogły być wypuszczone z powrotem do środowiska naturalnego bez szwanku, należy uwolnić je najpóźniej po 15 minutach od momentu złapania. Nigdy nie pozostawiaj schwytanego owada w pojemniku z lupą na słońcu. Nie łapcie insektów, które są chronione, które można zranić podczas łapania lub które mogą was ugryźć, ukąsić lub użądlić.

Co posiać na rabatkach, czyli jak zwabić motyle do ogrodu

Przemiana z gąsienicy w poczwarkę do kolorowego motyla to ekscytujący spektakl przyrodniczy, który zachwyca dzieci. Jednak gąsienicom motyli coraz częściej brakuje roślin jako pokarmu. Dlatego można stworzyć im małą rabatkę w ogrodzie lub na podwyższonej grządce na balkonie i obserwować cykl życiowy motyli przez cały rok. Szczególnie odpowiednie dla tych żyjątek (np. dla często spotykanej rusałki pawika) są wymienione niżej rośliny. Oto jak zwabić motyle do ogrodu:

Posadź u góry po lewej: budleję Dawida (do ogródka na balkonie wybierz odmianę niskorosłą)
Następnie z dołu po prawej stronie: jeżynę (warto wybrać odmianę bezkolcową – Navaho)
W środku zrób miejsce na: 1–2 pokrzywy (posadzić można w tym miejscu również rośliny, które macie już w ogrodzie i mogą być dobrym pokarmem dla gąsienic).
Lewy dolny i prawy górny róg to rewelacyjne miejsce na: fiołki wonne, mieczyki pachnące, wiesiołki dwuletnie, dziwaczki peruwiańskie, goździki brodate, miesiącznice roczne, wieczorniki damskie, koper włoski, koperek i komonicę.

Przygotowując taką rabatkę należy użyć podłoża ubogiego w składniki odżywcze. Rośliny drzewiaste i fiołki sadzi się od marca, pozostałe rośliny dla motyli można siać/sadzić od początku maja.

Wiesiołek dwuletni i wieczornik damski przyciągają nocą swoim zapachem również ćmy. Przy odrobinie szczęścia można po zmroku zobaczyć w ogrodzie nietoperze, które próbują złapać ćmy.

Ogród przyjazny zwierzętom: dżdżownice w ogrodzie

Dżdżownice niebywale fascynujące zwierzęta, które wykonują wiele ważnych prac, takich jak spulchnianie gleby czy przetwarzanie resztek roślin. Aby te procesy były widoczne dla twojego dziecka, możecie przygotować wspólnie terrarium dla dżdżownic:

Weź szklany pojemnik (np. stare akwarium) i razem z dzieckiem wypełnij je w 2/3 ziemią ogrodową i piaskiem na przemian. Warstwy powinny mieć zawsze około 3 cm grubości.
Na wierzchu połóż mieszankę świeżych i zwiędłych liści oraz łupiny od cebuli.
Lekko zwilż wszystko i włóż dżdżownice, które wcześniej zebraliście w ogrodzie.
Teraz możesz umieścić pojemnik w chłodnym, ciemnym miejscu. Upewnij się, że ziemia jest zawsze lekko wilgotna.
Z czasem można zaobserwować, jak dżdżownice kopią tunele i żywią się warstwami pokarmu.

Dbaj o swoje terrarium dla dżdżownic i po zakończeniu obserwacji wypuść złapane zwierzęta z powrotem do ogrodu.

Wiewiórki w ogrodzie - wiewiórka wyglądająca z domku dla ptaków.

Wiewiórki w ogrodzie: jak stworzyć ogród przyjazny puchatym rudzielcom?

W poszukiwaniu pożywienia wiewiórki również często pojawiają się w ogrodach. Te małe rude gryzonie skaczą z drzewa na drzewo, wspinają się po ich pniach i zwinnie biegają po ziemi, aby znaleźć coś jadalnego.

Aby częściej witać wiewiórki w ogrodziei obserwować je z dzieckiem, możecie wspólnie wdrożyć te wskazówki:

Jeśli jest dużo śniegu, można wyłożyć jedzenie dla wiewiórek. Najlepiej umieścić pokarm w domku dla ptaków na drzewie.
Odpowiednie pożywienie to: orzechy (laskowe i włoskie), nasiona słonecznika, suchary bez cukru, świeże owoce (np. jabłko, winogrona) lub marchew.
Posadź w ogrodzie krzew leszczyny. Orzechy laskowe to ulubiony pokarm wiewiórek.
Przykryj pojemniki na deszczówkę pokrywą, aby żadne zwierzątko do nich nie wpadło.
Zawieś na drzewach gniazda dla wiewiórek. Gryzonie znajdą tam schronienie. Możesz zrobić własne gniazdo z drewna lub kupić gotowe w specjalistycznym sklepie.

Ogród przyjazny zwierzętom: jak zwabić jeża do ogrodu?

O zmierzchu jeże stają się bardzo aktywne i przychodzą również do ogrodów w poszukiwaniu pożywienia. Wraz z dzieckiem możesz obserwować te zwierzątka, które przemykają przez łąki lub stroszy kolce, gdy czuje się zagrożony. Aby móc przywitać jeże w ogrodzie, wypróbuj naszych wskazówek, aby te zwierzęta czuły się u was dobrze:

Upewnij się, że macie dziury na dole ogrodzenia lub sprawdź, czy dół żywopłotu jest odsłonięty. W ten sposób jeż z łatwością wejdzie do twojego ogrodu.
Jeśli masz oczko wodne, włóż do niego pod kątem deskę. Zapobiegnie to utonięciu jeża, gdyby wpadł do wody.
W gorące letnie dni postaw w ogrodzie miskę z wodą.
Jesienią zbuduj z dzieckiem schronienie dla jeża. Aby to zrobić, zbierzcie dużą stertę liści. Następnie użyjcie gałęzi, chrustu, kamieni i postawcie mały murek ochronny wokół sterty liści. Przy odrobinie szczęścia jeż wykorzysta to schronienie do hibernacji.

Na błotnistej ziemi lub po pierwszym śniegu można szukać w ogrodzie tropów zwierząt i sprawdzić, kto odwiedza was. W naszym praktycznym PDF-ie wyjaśniamy, które odciski łap należą do jakiego zwierzęcia.

Określanie tropów zwierząt

Podsumowanie: w ogrodzie przyjaznym zwierzętom można z dziećmi obserwować bogatą faunę

Im bardziej przyjazne dla zwierząt są tereny zielone wokół twojego domu, tym więcej może w nim odkryć twoja pociecha. Aby zwierzęta w ogrodzie czuły się dobrze, można zarówno wdrożyć nasze wymienione wskazówki, ale również po prostu tolerować tam mały nieład. Miejsca z wysoką trawą, stosy liści, kamienie i chrust oraz suche drewno stanowią schronienie dla owadów, pająków, jaszczurek i wielu innych zwierząt, które można z łatwością obserwować razem z dzieckiem i dowiedzieć się więcej o ich sposobie życia.

Odkryj więcej artykułów: