Kształtowanie świadomości ekologicznej dzieci: wskazówki dotyczące edukacji ekologicznej dla rodzin
Uwrażliwianie dzieci na temat ochrony środowiska i rozwijanie ich świadomości ekologicznej często następuje całkiem spontanicznie w życiu codziennym: gdy wspólnie segregujecie śmieci, spacerujecie na łonie natury czy razem zajmujecie się przydomowym ogródkiem. Maluchy zazwyczaj chłoną otaczający ich świat z dużą ciekawością i chęcią zrozumienia procesów w nim zachodzących. Możesz wykorzystać ten naturalny głód wiedzy, aby zacząć wprowadzać dziecko w tematykę ekologiczną i w ten sposób w ten sposób kształtować jego poczucie odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze. W naszym poradniku pokazujemy, dlaczego edukacja ekologiczna dzieci jest tak ważna i jak możesz jak za pomocą zabawy i ekscytujących doświadczeń sprawisz, że twoja pociecha zrozumie złożone zagadnienia.
Czym jest świadomość ekologiczna i jak mogę ją rozwijać u dzieci? Porady i wskazówki
Dzięki edukacji ekologicznej możemy przekazać dzieciom ważną wiedzę na temat otaczającego nas środowiska. Maluchy nie tylko uczą się o życiu zwierząt i wegetacji roślin w okolicy, ale również poznają odpowiedzi na bardziej złożone tematy, typu: „Jak działa ekosystem? Im więcej twoja pociecha dowie się o otaczającym ją świecie, tym większa będzie jej świadomość ekologiczna i lepsza relacja z przyrodą. Dziecko łatwiej zrozumie, dlaczego flora i fauna jest tak fascynująca i przez to warta ochrony.
Oprócz podstawowej wiedzy o przyrodzie, nauka o ekologii zajmuje się również konsekwencjami działań człowieka na środowisko. Dlatego poniższe tematy są również ważnym elementem edukacji ekologicznej dzieci:
zanieczyszczenie środowiska (np. przez ruch drogowy, odpady itp.)
ochrona środowiska i klimatu (Jak mogę chronić środowisko?)
odpowiedzialne korzystanie z zasobów (Jak mogę zaoszczędzić prąd/wodę/energię?)
ochrona gatunków (Jakie zwierzęta żyją w moim kraju i okolicy? Jak mogę im pomóc?)
zrównoważony rozwój (Co znaczy „zrównoważony”? Jak mogę żyć w sposób ekologicznie odpowiedzialny?).
Razem z dzieckiem możesz lepiej poznawać naturę i jednocześnie kształtować świadomość, dlaczego ochrona przyrody jest tak ważnym zagadnieniem naszych czasów. Oczywiście nie musicie poruszać jednocześnie wszystkich wymienionych tematów. Wystarczy jak krok po kroku będziecie wspólnie odkrywać poszczególne obszary i w ten sposób działać we własnym tempie.
Dlaczego kształtowanie świadomości ekologicznejwśród dzieci jest tak ważne?
Im wcześniej dzieci zaczynają rozwijać świadomość ekologiczną i są zmotywowane do aktywnej ochrony przyrody, tym większe prawdopodobieństwo, że w dorosłym życiu będą propagować postawę proekologiczną. W ten sposób nie tylko rozumieją problemy związane z ochroną klimatu i środowiska, ale również są przygotowane do tego, aby wziąć odpowiedzialność i aktywnie przeciwdziałać nieekologicznym zjawiskom.
Dzięki edukacji na rzecz środowiska twoje dziecko buduje silny związek z naturą. Dowie się, skąd pochodzi żywność, poznaje przyrodę jako fascynujące miejsce do zabawy i wytchnienia, a także rozwija zainteresowania naukami przyrodniczymi. W ten sposób kształtując przy okazji osobiste umiejętności i kompetencje.
Jak można wspierać edukację na rzecz środowiska i kształtować świadomość ekologiczną dzieci?
Aby uwrażliwić dzieci na ważne aspekty ochrony środowiska, można zasadniczo postępować na dwa sposoby:
Wyjaśnij fakty i zbuduj zrozumienie: po pierwsze, dziecko musi zrozumieć podstawy. W tym celu warto pokazać namacalnie procesy i zjawiska poprzez eksperymenty lub objaśniać je podczas wycieczek. Nauka wszystkimi zmysłami, wykorzystanie modeli, diagramów lub tablic obrazowych pomaga w zrozumieniu otaczającego środowiska.
Przykład: dziecko powinno najpierw wiedzieć, dlaczego szkodzi przyrodzie, gdy beztrosko wyrzuca śmieci. Dopiero wtedy zrozumie, ideę segregowania śmieci. Warto też, aby twój szkrab zrozumiał, skąd się bierze energia elektryczna i jak pewne sposoby jej wytwarzania szkodzą środowisku, zanim wspólnie zastanowicie się, jaki sposób można ją oszczędzać.
Odnieś się do życia codziennego i wyprowadź modelowe zachowanie: przenieś podstawową wiedzę na codzienną sytuację lub poszukaj przykładu w swoim otoczeniu (np. odwiedź farmę wiatrową lub pozbieraj śmieci w lesie). Potem możecie wspólnie zastanowić się, jak swoimi działaniami uda się wam chronić przyrodę.
Dzięki takiemu podejściu wprowadzasz swoje dziecko w tematykę ekologii w sposób holistyczny. Twoja pociecha zrozumie, dlaczego dane zachowanie jest ważne i automatycznie ma większą motywację do działania w sposób przyjazny środowisku.
Włączenie edukacji ekologicznej do codziennego życia rodzinnego
Dzieci są uważnymi obserwatorami swoich rodziców. Im bardziej ekologicznie żyjesz i aktywniej włączasz ochronę środowiska do swojego życia, tym więcej twoje dziecko może się od ciebie nauczyć. Osiągniesz wiele korzyści, jeśli dasz swoją postawą dobry przykład i zaangażujesz dziecko w codzienne czynności, takie jak segregacja odpadów czy gotowanie.
Inne pomysły na podniesienie świadomości ekologicznej dziecka to:
Od małego chodźcie na spacery na łonie natury i pozwól dziecku swobodnie poznawać przyrodę wszystkimi zmysłami.
Odkryjcie różne biotopy znajdujące się w waszej okolicy, np. las, zbiorniki wodne (strumienie, jeziora, morza), tereny górskie itp.
Nawiązuj do tematów związanych z ochroną środowiska we wspólnej zabawie (np. podczas odgrywania ról z figurkami zwierząt lub bawiąc się w sklep).
Spraw, aby codzienne obowiązki były zabawą (np. zorganizuj quiz dotyczący segregacji odpadów, wyszukujcie produktów regionalnych podczas zakupów itp.)
Wykorzystaj multimedia do edukacji ekologicznej, aby fakty stały się bardziej namacalne (np. książki dla dzieci na dany temat, filmy lub aplikacje dostosowane do wieku dziecka).
Odwiedzajcie muzea i wystawy dla dzieci, które poruszają tematykę przyrodniczą.
Korzystajcie z oferty lokalnych stowarzyszeń zajmujących się ochroną środowiska i zwierząt – bierzcie udział np. w wakacyjnych obozach, akcjach i imprezach edukacyjnych.
Odwiedźcie instytucje zajmujące się edukacją ekologiczną (np. w ramach weekendowej wycieczki).
Wspólnie uprawiajcie owoce i warzywa w ogrodzie lub posadźcie zioła na kuchennym parapecie.
Zarezerwuj pobyt w gospodarstwie ekologicznym lub w pobliżu rezerwatu przyrody.
Poszukajcie wspólnie warsztatów rękodzieła lub upcyklingu, które w zabawny sposób przybliżą temat ekologii.
Drobne eksperymenty mogą również wprowadzić dzieci w tematykę ekologii i sprawić, że niewidoczne procesy zachodzące w środowisku staną się bardziej zrozumiałe. W naszych poradnikach przedstawiamy aktywności, zabawy i doświadczenia, które możesz wykorzystać do rozwijania świadomości ekologicznej dzieci.
Recykling i segregacja odpadów – edukacja ekologiczna dzieci
Właściwe sortowanie śmieci przez rodzinę może nieść bardzo duży wkład w ochronę środowiska. Aby wyjaśnić pociechom, dlaczego segregacja odpadów jest ważna, jak działa i czym jest recykling, proponujemy w naszym poradniku angażujące gry i praktyczne doświadczenia.
Zrównoważone odżywianie – kształtowanie świadomości ekologicznej dzieci
Oczywistą sprawą jest dla nas pójście do sklepu spożywczego i zakup dowolnych produktów z przeróżnych zakątków świata. Jednak często żywność musi być transportowana na duże odległości, co ma negatywny wpływ na środowisko. Aby pomóc dziecku zrozumieć ten problem, w przygotowanym przez nas poradniku pokazujemy, jak ważna jest żywność ekologiczna i sezonowa. Za pomocą zabaw, gier i drobnych eksperymentów uda się tobie przybliżyć ten temat dla swojej pociechy i sprawić, że stanie się dla niej namacalny i bardziej ciekawy.
Obserwacja owadów i zwierząt w ogrodzie z dziećmi
Dobro zwierząt jest ważnym aspektem edukacji ekologicznej. Aby przybliżyć dziecku dzikie zwierzęta, możesz sprawić, że twój ogród będzie szczególnie przyjazny różnym czworonogom i owadom. Da to wiele okazji obserwowania zwierząt z bezpiecznej odległości i pomocy im (np. budując karmnik). W ten sposób możesz kształtować u swojej pociechy postawę przyjazną środowisku i pomóc zrozumieć, jak ważną rolę odgrywają zwierzęta żyjące wokół nas.
Eksperymenty z elektrycznością i wskazówki dotyczące oszczędzania energii elektrycznej w domu
Prąd wychodzi z gniazdka i zasila wszystkie urządzenia techniczne w domu – ale skąd właściwie się bierze? Z pomocą praktycznych eksperymentów (jak np. budowa baterii z cytryny) można nauczyć dziecko, czym jest elektryczność i związane z nią prawa natury. Ponadto podpowiadamy w naszym poradniku, jak wykorzystując zabawę można kształtować świadomość zużycia prądu w domu i wspólnie z maluchem ustalać zasady korzystania z energii elektrycznej.
Korzystanie z wody – eksperymenty i zabawy z wodą
Skąd się bierze woda z kranu? W jaki sposób powstaje deszcz? A jak oczyszczana jest brudna woda? W tym poradniku znajdziesz odpowiedzi na te i inne pytania oraz drobne doświadczenia, które możesz wykonać w domu ze swoim dzieckiem. Przekazywanie wiedzy poprzez zabawę jest nie tylko przyjemne, ale także pomaga wyjaśnić pociechom znaczenie czystej wody pitnej i zachęcić do jej oszczędzania.
Odnawialne źródła energii – wyjaśnione w sposób przyjazny dziecku
Wykorzystanie energii odnawialnej jest przyszłościowym rozwiązaniem w zakresie wytwarzania tak potrzebnego prądu. Aby zapoznać dziecko z tym pojęciem i wyjaśnić pytanie, dlaczego odnawialne źródła energii są konieczne, proponujemy ci lekturę poradnika, w którym znajdziesz zarówno dostosowane do wieku malucha wyjaśnienia, jak i eksperymenty, które możecie wykonać wspólnie w domu. W ten sposób możesz nauczyć swoją pociechę o sile żywiołów i o tym, jak wykorzystać je do wytwarzania prądu.
______________________________________________
Źródła
https://dziecisawazne.pl/edukacja-ekologiczna-dzieci/
(dostęp 12.04.2023)
https://publicystyka.ngo.pl/edukacja-ekologiczna-dzieci-dlaczego-jest-wazna-i-jak-to-robic-rozmowa-z-tomaszem-rozkiem
(dostęp 12.04.2023)
https://swiatoze.pl/ekologia-dla-dzieci-10-sposobow-jak-uczyc-dzieci-ochrony-srodowiska/
(dostęp 12.04.2023)
https://mniejsmieci.org/edukacja-ekologiczna/
(dostęp 12.04.2023)
Źródła obrazu
iStock.com/romrodinka
iStock.com/FamVeld
iStock.com/RichLegg
iStock.com/Imgorthand
iStock.com/Shangarey
iStock.com/martinwimmer
iStock.com/kiankhoon
iStock.com/jacoblund
