Jak sortować odpady? Zasady segregacji śmieci dla dzieci

Skórki bananów czy skorupki jajek ze śniadania, puste butelki po szamponach, opakowania od kredek, stare gazety i wiele innych – większość gospodarstw domowych codziennie produkuje mnóstwo odpadów. Dlatego warto już od najmłodszych lat wdrażać dzieci do odpowiedzialnego korzystania z opakowań i materiałów eksploatacyjnych. W tym artykule podajemy kilka wskazówek, jak w prosty sposób można wyjaśnić dziecku zasady segregacji śmieci i recyklingu.

Segregacja śmieci dla dzieci: w jakim wieku zacząć wyjaśniać maluchom zasady sortowania odpadów?

Świadomość ekologiczną u dzieci można budować poprzez zabawę już w wieku przedszkolnym lub w szkole podstawowej. W tym wieku maluchy nie muszą i nie powinny być konfrontowane z najgorszymi skutkami zmian klimatu czy zanieczyszczenia środowiska. Zamiast tego należy starać się, jak najwcześniej rozbudzić w nich ciekawość dotyczącą ochrony środowiska i znaleźć pozytywne podejście do unikania odpadów i ich segregacji.

Oto jak możesz do tego podejść:

• 2–3 latka: wytłumacz maluchowi różnicę pomiędzy poszczególnymi typami opakowań. Czym różni się plastik od kartonu? Jaką strukturę ma tektura?

• 3–6 latek: zachęcaj dziecko do samodzielnego segregowania odpadów w domu. Nasze karty pracy w formie PDFa na temat „Właściwej segregacji odpadów” pomagają w nauce poprzez zabawę. Na pierwszej stronie znajdziesz grę, która w przyjazny dla dziecka sposób zapozna je z segregacją odpadów.

• Od 6 roku życia: jeśli chcecie zrobić coś dobrego dla przyrody w waszym regionie, to możecie na przykład wziąć udział w akcji zbierania śmieci. Wystarczą rękawice ogrodnicze i duży worek na śmieci i już można ruszyć porządkować okolicę ze śmieci, które napotkacie na swojej drodze.

Zasada numer 1 „reduce”: unikaj tworzenia śmieci

Jeśli chodzi o rozsądne korzystanie z zasobów naturalnych, unikanie tworzenia nowych odpadów jest zawsze na pierwszym miejscu. Robiąc wspólne zakupy na cały tydzień, przyjrzyjcie się uważnie towarom dostępnym w sklepowych alejkach. Czy znaleźliście produkty ze zbędnymi opakowaniami, których wolelibyście nie kupować lub które możecie zastąpić innymi, nieopakowanymi (np. owoce i warzywa luzem zamiast w folii termokurczliwej)? Jeśli w pobliżu znajduje się sklep z produktami nieopakowanymi, możesz tam również poszukać możliwych alternatyw.

Zasada numer 2 „Reuse”: użyj ponownie

Nie każdy zużyty produkt nadaje się od razu do wyrzucenia do śmieci, często można go ponownie wykorzystać: Na przykład odwiedź z dzieckiem sklep z używanymi rzeczami lub pchli targ – być może znajdziesz tam przedmioty, którym możesz dać drugie życie. Możesz też posortować ubrania i buty, które już nie pasują, i przekazać je organizacji charytatywnej lub sprzedać.

Zasadę „ze starego zrób nowe” możesz wcielić w życie, samodzielnie poddając upcyklingowi rzeczy w domu: np. ze starych słoików po śrubach zrób wazony na kwiaty lub przerób niepotrzebne puszki na małe hotele dla owadów. Trzymajcie się także zasady „naprawiaj, zamiast wyrzucać", starając się jak najdłużej dbać i naprawiać różne przedmioty, które znajdują się już w waszym posiadaniu.

Zasada numer 3 „Recycle”: poddaj ponownemu przetworzeniu

Recykling oznacza, że śmieci są przetwarzane i ponownie wykorzystywane. Surowce pozyskane z odpadów mogą być użyte do stworzenia nowych produktów, co pozwala na ochronę zasobów naturalnych. Kluczem do udanego recyklingu materiałów, z których tworzy się nowe opakowania z papieru czy szkła, jest staranna i prawidłowa segregacja odpadów.

Aby ułatwić wam segregację odpadów w domu, w naszym pliku PDF na temat "Właściwej segregacji śmieci" znajdziesz ikony różnych rodzajów odpadów, które możesz wydrukować i nakleić na swoje kosze. Dzięki temu dzieci będą mogły łatwiej zrozumieć i zapamiętać zasady segregacji śmieci.

Żółty pojemnik na metale i tworzywa sztuczne

Opakowania plastikowe, metalowe i aluminiowe, takie jak:

• kubeczki (np. po jogurcie – pamiętaj by oderwać zupełnie wieczko!)

• butelki plastikowe (np. po napojach, szamponach, żelach i środkach czystości)

• folie (np. aluminiowa, spożywcza)

• tubki (np. po paście do zębów)

• opakowania (np. po dezodorancie czy lakierze do włosów)

• puszki po konserwach

• torebki foliowe

• materiały kompozytowe (np. tetrapaki).

Zielony pojemnik na szkło

Szklane butelki i słoiki jednorazowego użytku (najlepiej bez pokrywek/zakrętek), takie jak:

• szklane butelki po napojach

• szklane butelki na żywność (np. ocet, olej)

• słoiki po konserwach (np. po dżemie, jedzeniu dla dzieci)

• jednorazowe słoiki i butelki na produkty drogeryjne (np. kremy do twarzy w szklanych słoikach).

Szkło jest sortowane na białe i kolorowe. Szkło niebieskie i żółte możesz wyrzucić do pojemnika na szkło zielone. Do pojemnika na zużyte szkło nie wrzucamy szklanek do picia, szkła ołowiowego lub kryształowego, szkła lustrzanego, porcelany, ceramiki ani żarówek.

Wskazówka: W niektórych miastach wystawiane są dodatkowe kosze, które umożliwiają sortowanie szkła przezroczystego i kolorowego, wtedy oznaczone są one kolorem białym i zielonym.

Niebieski pojemnik na makulaturę

Papier, tektura i karton, takie jak:

• gazety, czasopisma, broszury

• koperty

• kartony po jajkach

• kartony wysyłkowe.

Unikaj wyrzucania zabrudzonych lub zatłuszczonych papierów (np. kartonów po pizzy, zużytych chusteczek higienicznych lub ręczników papierowych nasiąkniętych tłuszczem). Nie nadają się one do recyklingu i mogą one zaburzyć ponowne przetworzenie całej partii odpadów.

Brązowy pojemnik na odpady biodegradowalne

Odpady kuchenne i odpady zielone, takie jak:

• obierki i nasiona owoców, warzyw i orzechów

• ścięte kwiaty

• odpady ogrodowe (np. skoszony trawnik i trawa, części roślin)

• fusy z kawy, resztki herbaty

• resztki jedzenia

• zepsute lub spleśniałe jedzenie

Pamiętaj, żeby NIE wrzucać tam kości oraz resztek mięsa i ryb, one powinny znaleźć się w koszu na odpady zmieszane.

Czarny pojemnik na odpady zmieszane

Pojemnik na odpady zmieszane jest przeznaczony na śmieci, które nie mogą być ponownie wykorzystane, takie jak:

• popiół (NIE wyrzucaj gorącego popiołu)

• ściółka zwierzęca

• zabrudzony papier

• artykuły higieniczne

• pieluchy

• worki odkurzacza

• szmaty

• tłuszcz ze smażenia.

Niebezpiecznych odpadów, takich jak baterie, żarówki energooszczędne, odpady elektryczne czy farby, nie wolno wyrzucać do kosza na śmieci, ale należy je oddać do centrów recyklingu lub punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych.

Zabawy z recyklingiem: jak stworzyć papier czerpany

Jak z odpadów można zrobić nowe materiały? Dzięki temu prostemu eksperymentowi, w którym z makulatury zrobisz nowy papier, możesz łatwo pokazać dziecku zasady recyklingu. Aby zrobić papier bez ramki do nabierania, możesz nadać mu kształt małej miseczki.

Oto jak zrobić papier czerpany:

Krok 1:

• Podrzyj papier na jak najwięcej małych kawałków i umieść je w mikserze.

• Następnie zalej papier ciepłą wodą i pozostaw do namoczenia na co najmniej 30 minut. Jeśli chcesz samodzielnie wykonać kolorowy papier, możesz użyć wielobarwnej makulatury lub dodać trochę barwników spożywczych lub wodnych. Odrobina skrobi pomaga zwiększyć stabilność masy papierowej po wysuszeniu.

• Teraz możesz zmielić namoczone skrawki papieru w mikserze na papierową masę.

Krok 2:

• Następnie weź miskę i przewieś nad nią większe sitko. Wlej przez nie masę papierową i pozwól jej dobrze odsączyć. Dzięki mniejszemu sitku możesz lepiej docisnąć masę papierową i wycisnąć jeszcze więcej wody.

• W razie potrzeby odlej w międzyczasie odsączoną wodę z miski.

Krok 3:

• Teraz ostrożnie uformuj papierową miskę. Aby to zrobić, użyj mniejszego sitka lub dużej łyżki, aby równomiernie docisnąć papierową masę do większego sita. W ten sposób powstanie okrągły kształt miski.

Krok 4:

• Teraz powieś duże sito z papierową masą w misce i pozostaw do wyschnięcia w ciepłym miejscu przez około 3 dni.

Krok 5:

• Kiedy brzeg miski stwardnieje i wyschnie, możesz ostrożnie wyjąć ją z durszlaka. Nie przejmuj się, jeśli spód jest jeszcze lekko wilgotny.

• Następnie przytnij nożyczkami brzeg swojej miski z recyklingu. Kiedy wszystko wyschnie, udekoruj ją w wybrany sposób.

Wskazówka: Jeśli zamiast miski chcecie zrobić płaski papier czerpany, możesz również użyć perforowanej pokrywki do patelni chroniącej przed pryskaniem. Proces produkcji przebiega w ten sam sposób, ale efektem jest wtedy prosta kartka.

Materiały niezbędne do eksperymentu:

• około 5 –7 doniczek lub słoików

• ziemia ogrodowa (lub kompost)

• mała łopatka lub kielnia do kwiatków

• różne rodzaje śmieci np. pojemnik po jogurcie, karton po mleku, kubek po kawie, gazeta, folia aluminiowa, skórka po bananie, skorupki od jajek

• nożyczki, długopis i papier.

Czas rozkładu śmieci – eksperyment krok po kroku

1. Wypełnij doniczki ziemią ogrodową i, jeśli to konieczne, kompostem (w stosunku 3 do 1). Nie używaj zwykłej ziemi z marketu budowlanego, ponieważ nie zawiera ona mikroorganizmów niezbędnych do procesu rozkładu.

2. Ustaw doniczki na balkonie, tarasie lub w ogrodzie. W przygotowanej ziemi zakop różne rodzaje odpadów.

3. Zapisz na kartce, które materiały znajdują się w której doniczce.

4. Odstaw doniczki przez co najmniej tydzień. Upewnij się, że ziemia jest wilgotna, ale nie mokra i że nie jest zbyt gorąca.

5. Po tygodniu możesz przeprowadzić pierwszą kontrolę gnicia. Sprawdź, jak zmieniły się odpady, a następnie ponownie je zakop.

6. Kontynuuj ten eksperyment przez kilka tygodni. Jakie różnice między rodzajami śmieci zauważyło twoje dziecko? Który materiał już się rozłożył? Które są wciąż nienaruszone? Na koniec omówcie swoje spostrzeżenia.

Podsumowanie: zasady segregacji śmieci dla dzieci

Dlaczego sortowanie odpadów jest ważne? Co dzieje się z naszymi odpadami po ich odebraniu przez służby odpowiedzialne za wywóz śmieci? Zajmowanie się śmieciami jest częścią codziennej rutyny w domu, w podróży, a nawet w przedszkolu czy szkole, dlatego wiele maluchów zastanawia się, jaki jest sens tych czynności i, jak dokładnie działają. Wszechstronna edukacja ekologiczna obejmuje więc także wyjaśnienie dzieciom, zasad segregacji śmieci i jak ważne jest ostrożne korzystanie z zasobów naturalnych naszej planety. Dzięki zabawie i eksperymentom możesz przekazać swojej latorośli najważniejszą wiedzę na temat unikania odpadów i ich segregacji w sposób dostosowany do jej wieku.

______________________________________________

Źródła

https://naszesmieci.mos.gov.pl/jak-segregowac/15-pytania-i-odpowiedzi/segregacja

(dostęp 21.03.2023)

https://www.annajaklewicz.pl/jak-segregowac-smieci-papier/

(dostęp 21.03.2023)

https://naszesmieci.mos.gov.pl/sens-recyklingu

(dostęp 21.03.2023)

https://www.papier-mache.eu/blog/blog/przepis-na-papier-czerpany.html

(dostęp 21.03.2023)

https://esbud.pl/zycie-smieci-jak-dlugo-rozkladaja-sie-odpady/

(dostęp 21.03.2023)

Źródła zdjęć

iStock.com/Imgorthand

iStock.com/Imgorthand

iStock.com/portishead1

iStock.com/SolStock

iStock.com/Silvia Bianchini