Bezpieczeństwo, a gry komputerowe – ustawienia blokady rodzicielskiej
Niezależnie od tego, czy twoja pociecha gra tylko od czasu do czasu, czy może gry są już częścią waszego codziennego życia – powinnaś wiedzieć, jak możesz zadbać o bezpieczeństwo podczas tej rozrywki. Poza dostosowanymi do wieku regułami korzystania z gier i wyborem tytułów przyjaznych dzieciom, powinnaś wziąć pod uwagę również bezpieczeństwo od strony technicznej. W tym artykule przedstawiamy ci, jakie masz możliwości w tym zakresie. Tak byś mogła ochronić siebie i swoją latorośl przed niebezpiecznymi treściami oraz dodatkowymi kosztami. Podsumowanie najważniejszych ustawień kontroli rodzicielskiej na różne platformy do gier znajdziesz w naszym praktycznym PDFie.

W tekście:
Kontrola rodzicielska na różne platformy do gier
Stacjonarne i przenośne konsole różnią się nie tylko rodzajem rozgrywki, ale również z urządzenia na urządzenie możliwościami ustawień blokady rodzicielskiej. Gdy kupujesz nową lub używaną konsolę, to najpierw upewnij się jakie ma rozwiązania w kwestii kontroli rodzicielskiej.
Ustawienie bezpieczeństwa urządzeń do gry i kont
Każda z platform gier wideo oferuje różne ustawienia filtrów rodzicielskich, żeby zabezpieczyć ich używanie przez dzieci[1]. To naturalne, że ty jako rodzic chcesz chronić swoje dziecko przed niewłaściwymi dla niego treściami i niechcianymi zakupami.
Ważne: Chroń swoje konta hasłem lub PINem na wszystkich platformach. Dzięki temu unikniesz tego, że twoje dziecko samodzielnie usunie lub zmieni ustawienia. Przy zakładaniu kont i filtrów rodzicielskich zazwyczaj zostaniesz o to poproszona, ale możesz również zmienić te ustawienia później.
Platforma | Możliwości ochrony dzieci |
Nintendo Switch |
Opcje kontroli rodzicielskiej na konsoli Nintendo Switch stwarzają ci następujące możliwości:
Blokada zakupów w wirtualnym sklepie Nintendo. |
Wii U |
Podczas zakładania konta można aktywować ograniczenia wiekowe do:
Używania przeglądarki i komunikacji online. |
Nintendo 2DS/3DS |
|
PlayStation 4 |
PS4 ma szereg opcji kontroli rodzicielskiej, które możecie ustawić z poziomu urządzenia:
Ograniczenie możliwości użytkowania wirtualnej rzeczywistości PlayStation. |
Xbox One |
Oto jakie ustawienia filtrów rodzicielskich można aktywować w Xboxie:
Zmiana ustawień prywatności dla Xbox Live i aplikacji. |
Playstation 3/Xbox 360 |
Dla urządzeń starszej generacji ulubionych konsol istnieją podobne ustawienia kontroli rodzicielskiej. W każdym z nich możesz ustawić ograniczenia wiekowe dla gier oraz dezaktywować funkcje online i komunikacji z innymi graczami. |
Komputery |
W systemach operacyjnych Windows masz wiele możliwości ustawień bezpieczeństwa i kontroli rodzicielskiej. Ograniczenia wiekowe dla poszczególnych gier, filtry treści w Internecie, ustawianie limitu czasu korzystania z urządzenia, brak możliwości zakupów w sklepie Windows. Możesz również otrzymywać sprawozdania z aktywności twojego dziecka. |
Poza ustawieniami kontroli rodzicielskiej na różnych konsolach, ochrona dzieci jest również możliwa na kontach platform do gier online. Najbardziej znana platforma - Steam, posiada możliwość zmiany na tryb rodzinny, przez co dostęp do sklepu, biblioteki gier i funkcji komunikacji będzie ograniczony i dopasowany do wieku dziecka. Zmiana każdego z tych ustawień wymaga podania kodu PIN.
Poza ustawieniami kontroli rodzicielskiej na różnych konsolach, ochrona dzieci jest również możliwa na kontach platform do gier online. Najbardziej znana platforma - Steam, posiada możliwość zmiany na tryb rodzinny, przez co dostęp do sklepu, biblioteki gier i funkcji komunikacji będzie ograniczony i dopasowany do wieku dziecka. Zmiana każdego z tych ustawień wymaga podania kodu PIN.
Kontrola rodzicielska telefonu dziecka
Komórki już od dawna nie są urządzeniami służącymi nam wyłącznie do komunikacji. Smartfony to wielowymiarowi pomocnicy naszego dnia codziennego. Dzięki mnogości funkcji jakie posiadają, na stałe wpisały się do naszego życia codziennego. Dlatego też ważne jest, żeby możliwie wcześnie nauczyć dzieci rozważnego obchodzenia się ze smartfonami. Do tego należy również bezpieczeństwo podczas grania w gry mobilne i ochrona przed dodatkowymi kosztami i nieodpowiednimi treściami.
Masz do tego cały szereg możliwości w zależności od systemu operacyjnego i roku produkcji:
Kontrola rodzicielska iPhone i iPad:
- Smartfony z systemem iOS (od iOS 12) posiadają funkcję „czas przed ekranem“[2]
- Ta funkcja umożliwia rodzicom kontrolę czasu spędzanego nad smartfonem i wygenerowanie tygodniowych raportów z aktywności dziecka. Do tego można ustalić przerwy oraz limit czasowy korzystania z różnych aplikacji jak np. gry.
- Poza tym ta opcja pozwala również chronić dzieci przed niepożądanymi treściami, zakupami i ściągnięciami, dzięki wprowadzeniu blokady lub chronieniu tych funkcji hasłem. Przy filtrowaniu treści możesz ustawić ograniczenia wiekowe w bardzo elastyczny sposób.

Kontrola rodzicielska Android:
- Przy smartfonach z systemem Android radzimy już przy zakładaniu konta pamiętać o ustawieniach bezpieczeństwa[3].
- Jeśli zakładasz konto dla dziecka, to najlepiej, jeśli pominiesz punkt „metody płatności“. Dzięki temu dzieci nie będą miały możliwości pobierania płatnych aplikacji i robić w nich zakupów. Jeśli jednak później zdecydujecie się na jakiś zakup, zawsze możesz skorzystać z karty podarunkowej lub zmienić konto na rodzinne, w którym niezbędna będzie twoja zgoda na dokonywanie transakcji.
- Dzięki ograniczeniom wiekowym dla gier i aplikacji możesz sortować treści według systemu PEGI i chronić swoją pociechę przed groźnymi tytułami.
- Ponadto w sklepie GooglePlay jest dostępna darmowa aplikacja „Google Family Link“, która oferuje dodatkowe funkcje kontroli rodzicielskiej.
Obok kontroli rodzicielskiej na telefonie dziecka, pamiętaj również o odpowiednich ustawieniach bezpieczeństwa. Możesz np. zablokować dzielenie się plikami za pomocą Bluetooth.
Aplikacja „Google Family Link“ daje ci szereg możliwości na zarządzanie kontem rodzinnym. Możesz w niej ustalić godziny użytkowania urządzeń, kontrolować aplikacje i ich uprawnienia, nałożyć filtry na wyszukiwanie w sieci i aplikacjach, sprawdzić lokalizację dziecka, zatwierdzić lub opłacić zakupy[4].. Pamiętaj jednak, że dzieci są bardzo sprytne i jeśli twoja kontrola będzie dla nich zbyt rygorystyczna, to będą szukały wszelkich możliwych dróg jej obejścia.
Aplikacja „Google Family Link“ daje ci szereg możliwości na zarządzanie kontem rodzinnym. Możesz w niej ustalić godziny użytkowania urządzeń, kontrolować aplikacje i ich uprawnienia, nałożyć filtry na wyszukiwanie w sieci i aplikacjach, sprawdzić lokalizację dziecka, zatwierdzić lub opłacić zakupy[4]. Pamiętaj jednak, że dzieci są bardzo sprytne i jeśli twoja kontrola będzie dla nich zbyt rygorystyczna, to będą szukały wszelkich możliwych dróg jej obejścia.
Gry online, reklamy i możliwe koszty z nimi związane
Szczególnie młodsze dzieci są bardzo podatne na reklamy w sieci i aplikacjach. Nie są one jeszcze w stanie zrozumieć tego, że z zakupami online wiążą się realne koszty i łatwo ulegają takim ofertom. Poza tym reklamy mogą przeszkadzać lub niepokoić twoje dziecko podczas grania, szczególnie jeśli oferowane produkty nie są dostosowane do jego wieku. Dlatego więc gry przyjazne najmłodszym powinny w miarę możliwości nie posiadać reklam, jak i również oferować sposobność zablokowania zakupów w grze lub aplikacji.
Gry online są znane i krytykowane za dużą ilości reklam i mikro transakcji, w których kilkukrotnie kupuje się za małe kwoty przedmioty ułatwiające postęp w grze. Poza treściami reklamowymi kolejnymi problemami są: bezpośredni kontakt z innymi graczami oraz turowa lub niekończąca się struktura gry.
W przypadku (rzekomo) darmowych aplikacji mogą znaleźć się gry, których kolorowe i dziecinnie wyglądające elementy mogą ukrywać mechanizmy, stanowiące zagrożenie dla naszych pociech. O tym jak sobie z nimi radzić przeczytasz poniżej.
Bezpieczeństwo w grach online
Gry zręcznościowe, strategiczne, wieloosobowe – gry online posiadają wiele gatunków i form dla różnych grup wiekowych. Dla dzieci i młodzieży internetowa społeczność danej gry to często duża nowość, na którą reagują fascynacją.
Oto jak radzić sobie z niektórymi wyzwaniami jakie niesie ze sobą świat gier online:
- Presja grupowa: Tutaj ma ona znaczenie przy grach wieloosobowych, w których rozgrywka opiera się na drużynie, a wspólna praca jak i efekty pojedynczych graczy są tak samo ważne. Silne poczucie wspólnoty może wywierać również pewnego rodzaju nacisk. Inni gracze chwalą nas, jeśli osiągniemy sukces, ale często podczas porażki nie szczędzą wielu gorzkich komentarzy. Dziecko może mieć również poczucie, że coś je omija w dni, kiedy nie gra. Dlatego też postaraj się uświadomić i pokazać swojej latorośli, że poczucie wartości nie jest budowane na sukcesach w grze. Od czasu do czasu można również odmówić zaproszeniu do rozgrywki. Zachęć dzieci do dbania o kontakty z przyjaciółmi w realnym świecie.
- Czas gry: Gry fabularne online są tak stworzone, że ich świat i społeczność ulegają zmianom, nawet gdy my jesteśmy z nich wylogowani. Często też wymagane jest dokończenie misji, by móc ją zapisać. Dzieciom i młodzieży ciężko jest wyznaczyć sobie określony punkt do zakończenia rozgrywki. Dlatego też najlepiej, jeśli wspólnie ustalicie limit godzinowy, którego twoja pociecha powinna się trzymać. Dobrze, abyś przed końcem wyznaczonego czasu jeszcze raz im o tym przypomniała, żeby dać dzieciom możliwość skończenia akcji i zachowania postępów.
- Reklamy: W przypadku wielu gier online banery reklamowe na stronie lub w grze stanowią dodatkowe źródło dochodów dla jej twórców. Jeśli świat gry jest kolorowy i różnorodny to małym dzieciom czasem trudno jest odróżnić w nim reklamy[5]. Dlatego też najlepiej, jeśli będzie korzystało z tytułów nie zawierających reklam. Wyjaśnij swojej latorośli zawczasu jakie formy mają i co zawierają reklamy, żeby uczulić ją na ten problem.
Lootboxy i spółka – zakupy w aplikacjach jako ryzyko dla dzieci
Zarówno gry online jak i te, które nie wymagają stałego połączenia z Internetem, te „darmowe“ i te płatne – większość z nich oferuje dodatkowe elementy gry do zakupienia za realne pieniądze. Należą do nich:
- DLC (Downoladable Content, czyli zawartości do pobrania): dodatkowe treści, które mogą być pobrane za opłatą np. nowe poziomy, postaci, ekwipunek, misje.
- Wirtualna waluta: To pieniądze dostępne w grze, które umożliwiają nam szybszy postęp np. krótszy czas oczekiwania, albo dodatkową pomoc przy trudnych poziomach.
- Wirtualne przedmioty: Elementy ekwipunku lub broń dla naszej postaci – często używane w grach fabularnych.
- Lootboxy: Czyli Skrzynki z losową zawartością przedmiotów w ekwipunku lub broni –stosowane w darmowych grach i oferowane graczom do zakupu.
Przez to, że zakupy w grze oferują rzadkie przedmioty dzięki którym możemy uzyskać dużą przewagę nad naszymi przeciwnikami, stanowią one dla wielu graczy łakomy kąsek. Pomimo tego, że mechanizmy stojące za Lootboxami nie są oficjalnie według systemu PEGI i polskiego prawa hazardem, eksperci uważają, że niosą one za sobą problematyczne i ryzykowne zachowania[6]. Zawartość skrzynek jest w większości przypadków kompletnie losowa, a co za tym idzie, często zawierają mało znaczące przedmioty. Podczas poszukiwania wyjątkowo cennego i rzadkiego artefaktu możemy się szybko narazić na wysokie koszty. Część takich skrzynek lub wirtualnej waluty dostępna jest za darmo podczas grania, co zachęca dzieci do spędzania na grze więcej czasu i nie jest najlepszą alternatywą.

Oszacowanie i rozważne gospodarowanie kwotami na wirtualne wydatki jest dość trudne, szczególnie dla młodych graczy. Powinnaś chronić małe dzieci przed możliwościami zakupów w grach online. Dlatego też dobrze poznaj i zrozum mechanizmy stojące za poszczególnymi tytułami. Wytłumacz swojej latorośli jak szybko sumują się ukryte koszty oraz to, że za każdym wirtualnym zakupem stoją realne pieniądze. Poza takimi wyjaśnieniami podejmij również techniczne środki ochrony przed niechcianymi kosztami. Nie podawaj danych do swoich kart kredytowych na koncie dziecka, zabezpiecz zakupy w aplikacjach kodem PIN lub hasłem. Starszym dzieciom można od czasu do czasu pozwolić kupić z ich kieszonkowego różne dodatki, tak by nauczyły się jak gospodarować swoim budżetem.
Wszystkie techniczne zabezpieczenia i środki kontroli nie zastąpią edukacji medialnej - mogą tylko ją uzupełnić. Poza ustawieniami kontroli rodzicielskiej i filtrami treści powinnaś również ustalić zasady obowiązujące podczas grania. Pamiętaj też, że nic nie zastąpi szczerej rozmowy z twoim dzieckiem o jego zainteresowaniach - to sprawi, że zawsze będziesz dla niego zaufanym partnerem do rozmowy na te tematy.
Wszystkie techniczne zabezpieczenia i środki kontroli nie zastąpią edukacji medialnej - mogą tylko ją uzupełnić. Poza ustawieniami kontroli rodzicielskiej i filtrami treści powinnaś również ustalić zasady obowiązujące podczas grania. Pamiętaj też, że nic nie zastąpi szczerej rozmowy z twoim dzieckiem o jego zainteresowaniach - to sprawi, że zawsze będziesz dla niego zaufanym partnerem do rozmowy na te tematy.
Podsumowanie
Do budowania kompetencji medialnych u dzieci niezbędne jest również zaznajomienie się potencjalnie problematycznymi tematami, szczególnie tymi dotyczącymi ochrony danych osobowych i treści nieodpowiednich dla najmłodszych. Dodatkowo do zrównoważonej edukacji medialnej w zakresie gier komputerowych masz do dyspozycji szereg technicznych rozwiązań kontroli rodzicielskiej. Przy odpowiednich ustawieniach na smartfonie i konsoli pozwolisz swojemu dziecku bezpiecznie cieszyć się tymi rodzajami rozrywki. Rozmawiajcie o problematycznych aspektach i powodach, dla których decydujesz się na pewne ograniczenia, dzięki temu twoja pociecha nauczy się rozważnie i bezpiecznie korzystać z dobrodziejstw jakimi są gry komputerowe.
Źródła:
[1]https://www.komputronik.pl/
(dostęp 20.07.2020)
[2]https://support.apple.com/
(dostęp 21.07.2020)
[3]https://support.google.com/
(dostęp 21.07.2020)
[4]https://informatykzakladowy.pl/
(dostęp 22.07.2020)
[5]https://www.wychowawcazklasa.pl/
(dostęp 21.07.2020)
[6]https://tech.wp.pl/
(dostęp 22.07.2020)
Źródła zdjęć:
iStock.com/hobo_018
iStock.com/gorodenkoff
iStock.com/Imgorthand
iStock.com/Milan_Jovic