
Gry komputerowe odpowiednie dla dzieci – podstawowe informacje na temat ograniczeń wiekowych
Pecetówki oraz konsolówki potrafią zafascynować i wciągnąć do swojego świata już najmłodsze dzieci. Dlatego nietrudno rozbudzić ich zainteresowania współczesną elektroniką. Jednak pierwsze treści, z którymi dzieci będą miały styczność w tym świecie pełnym doznań, powinny być dopasowane i odpowiednie dla nich, tak aby nie przytłaczały i nie budziły frustracji. Pamiętajmy o tym, że również rodzice nastolatków powinni zapoznać się z ograniczeniami wiekowymi i potencjalnie groźnymi treściami w grach komputerowych, aby wyrobić w swoich pociechach odpowiednie nawyki i zdrowe podejście do kontrowersyjnych zagadnień.
Stosując się do międzynarodowych wytycznych PEGI i podstawowych zasad komunikacji medialnej, można w bezpieczny sposób pozwolić dzieciom na korzystanie ze współczesnych zdobyczy cyfryzacji. Zebraliśmy tutaj szereg informacji związanych z ograniczeniami wiekowymi (PEGI) i wyborem odpowiednich gier komputerowych dla najmłodszych.
Oznaczenia wiekowe PEGI – pomoc w świadomym wyborze gier video
W wielu krajach na świecie – w tym i Polsce – za określenie ograniczeń wiekowych w grach komputerowych odpowiada PEGI (Pan European Game Information, czyli Ogólnoeuropejski system klasyfikacji gier). Organizacja ta zajmuje się oceną i określaniem dopuszczalności treści gier dla różnych grup wiekowych. Znaki PEGI służą przede wszystkim ochronie dzieci i młodzieży przed niepożądanym materiałem cyfrowym. Symbole PEGI, ze względu na istotną rolę jaką spełniają, powinny być wiążące prawnie. Dlatego też gry z tym oznaczeniem muszą być sprzedawane dzieciom świadomie i zgodnie z oznaczeniami. Mimo wszystko sprzedawca nie może odmówić sprzedaży gry dziecku tylko na podstawie tych symboli.
Symbole PEGI i ich znaczenie: kategorie wiekowe
Wyżej wymieniona organizacja przyznaje kilka różnych oznaczeń ograniczeń wiekowych. Niestety w przeciwieństwie do innych krajów europejskich, takich jak Wielka Brytania czy Niemcy, Polska nie uregulowała prawnie kwestii oznaczeń wiekowych. Są to zatem jedynie zalecenia, którymi powinniśmy kierować się jako rodzice.

Pan European Game Information (PEGI), www.pegi.info
Dopuszczono bez ograniczeń wiekowych (PEGI 3)
brak kontrowersyjnych treści (np. agresji)
nie zawiera dźwięków ani obrazów, które mogą przestraszyć dziecko
brak wulgaryzmów.

Pan European Game Information (PEGI), www.pegi.info
Dopuszczone od lat 7 (PEGI 7)
mogą znaleźć się treści, które są w stanie przerazić młodsze dzieci (niedosłowne, nieprzedstawione szczegółowo, nierealistyczne)
brak zbyt intensywnych wrażeń dźwiękowych lub wizualnych
wyższy poziom zadań i zręczności, wymaganej do wykonania tych zadań.

Pan European Game Information (PEGI), www.pegi.info
Dopuszczone od lat 12 (PEGI 12)
gry pokazujące przemoc wobec postaci fantastycznej nieco bardziej dosłownie i/lub przemoc wobec postaci o ludzkim wyglądzie
pojawić się mogą odwołania do seksu lub pozy seksualne, jednak wulgaryzmy muszą mieć łagodny charakter w tej kategorii wiekowej
obecne mogą być również gry hazardowe, które w rzeczywistości są rozgrywane w kasynach lub punktach gier (np. gry karciane, w które w rzeczywistości gra się na pieniądze).

Pan European Game Information (PEGI), www.pegi.info
PEGI 16
ten znak jest nadawany, jeżeli przemoc (lub czynność seksualna) wygląda tak jak w rzeczywistości
mogą zawierać bardziej rażące wulgaryzmy
treści o grach losowych, paleniu tytoniu, piciu alkoholu lub zażywaniu narkotyków.

Pan European Game Information (PEGI), www.pegi.info
Tylko dla dorosłych (PEGI 18)
treści są szkodliwe dla dzieci i młodzieży
daleko posunięta przemoc – zabijanie bez oczywistego motywu lub przemoc wobec bezbronnych postaci
gloryfikacja zażywania narkotyków
dosłowne sceny seksualne.
Przemoc
PEGI 7: sceny przemocy mogą mieć nierealistyczny lub pozbawiony szczegółów charakter.
PEGI 12: przemoc tylko w fantastycznym otoczeniu lub nierealistyczną przemoc wobec postaci o ludzkim wyglądzie.
PEGI 16/18: realistyczne lub ekstremalne sceny przemocy.
Wulgarny język
PEGI 12: wulgaryzmy o łagodniejszym charakterze.
PEGI 16/18: odwołanie do seksu lub bluźnierstwa.
Strach
PEGI 7: dźwięki lub obrazy mogą przestraszyć dziecko.
PEGI 12: efekty budzące grozę (bez wyraźnej przemocy.
Treści o charakterze erotycznym
PEGI 12: pozy seksualne lub odwołania do seksu.
PEGI 16: nagość o charakterze erotycznym.
PEGI 18: dosłowne czynności seksualne.
Narkotyki
Gra odnosi się do zażywania narkotyków, picia alkoholu lub palenia tytoniu.
Gry z tym deskryptorem noszą zawsze znak PEGI16/18.
Hazard
Treści zawierają elementy zachęcające do uprawiania gier hazardowych.
Te oznaczenia noszą zawsze znaki PEGI 12/16/18.
Dyskryminacja
Sceny ze stereotypami o charakterze etnicznym, nacjonalistycznym, religijnym lub innym.
Takie treści są zawsze opatrzone symbolem PEGI 18.
Zakupy w grze
Gra umożliwia zakup cyfrowych towarów lub usług z wykorzystaniem prawdziwej waluty.
Gry video gloryfikujące przestępstwa i zachowania aspołeczne uchodzą bardzo często za treści nieodpowiednie dla dzieci i młodzieży. Takie produkty wg. PEGI nie powinny być dostępne dla dzieci.

Jak rodzice powinni obchodzić się ze znakami PEGI?
Znaki PEGI nie określają wartości edukacyjnej czy pedagogicznej danej gry dla konkretnej grupy wiekowej, ani też nie wskazują poziomu trudności gry. Nie znaczy to, że dziecko, które osiągnęło zakładany przez organizację wiek, jest w stanie pojąć wszystkie zasady danej rozgrywki. Gra z oznaczeniem PEGI 3 nie posiada po prostu treści nieodpowiednich dla dzieci w tym wieku może, jednakże ciągle być zbyt trudna dla przedszkolaków, np. gdy w grze pojawia się zbyt dużo pisanego tekstu.
Decyzja o tym, czy dana gra jest odpowiednia dla naszego malucha, jest więc rzeczą indywidualną. Pewne odstępstwa od reguły są nieuniknione. Najważniejsze jest branie pod uwagę poziomu rozwoju dziecka i niezapominanie o obowiązkach rodzicielskich. Jako przykład warto podać, że dziesięcio- czy jedenastoletnie dziecko jest już zazwyczaj na tyle dojrzałe, że można mu pozwolić na granie w gry z symbolem PEGI 12. W takich przypadkach należy jednak poznać grę na tyle dobrze, żeby określić, czy nadaje się dla twojej pociechy.
Miej po prostu na uwadze, że kategoria wiekowa oznacza gry wideo, które nie niosą ze sobą żadnych zagrożeń dla danej grupy dzieci. Więc jeśli postanowisz zabronić córce lub synowi grania w jakiś konkretny tytuł, odpowiednio to uargumentuj, że klasyfikacja PEGI powstała po to, by chronić dzieci i młodzież przed nieodpowiednimi dla ich wieku treściami.
Ważne jest, aby twoja pociecha rozumiała, przed jakimi nieodpowiednimi treściami chcesz ją chronić lub dlaczego uważasz, że nie jest gotowa na konkretną grę. W ten sposób będzie w stanie lepiej poradzić sobie z twoją decyzją.
Upewnij się, że opcje płatności i informacje o płatnościach są chronione w sklepie z aplikacjami, a także na komputerze i konsoli do gier (np. hasłem). Zapobiegnie to przypadkowemu zakupowi płatnych treści przez dziecko podczas grania. Informacje na temat tych i innych środków bezpieczeństwa w grach online podsumowaliśmy w artykule ,,Ustawienia blokady rodzicielskiej".

Gry wideo dla dzieci – wybór pod kątem wieku graczy
Przed zakupem gry dla dziecka należy najpierw samodzielnie ją poznać. Sprawdź jej zapowiedzi lub recenzje na YouTube. Przeczytaj artykuły na jej temat w magazynach o grach lub ściągnij demo i zagraj w nią. Następnie oceń, czy gra spodoba się twojemu dziecku i czy jest już gotowe na ten typ rozrywki.
Gry odpowiednie do wieku dziecka
To, w jaki sposób jako rodzina podchodzicie do kwestii pecetówek i konsolówek, zależy od wielu czynników. Dużą rolę odgrywa przede wszystkim to, czy twoja pociecha interesuje się grami i jak dużo czasu spędzacie przed ekranem. Nawet między rodzeństwem mogą występować duże różnice w tych kwestiach. Mimo wszystko istnieją ogólne zasady, którymi warto się kierować, aby zapewnić dzieciom bezpieczną i przyjemną zabawę podczas grania:
Pozwól dziecku grać w grę, która odpowiada jego poziomowi rozwoju i ogólnie przyjętym normom wiekowym.
Upewnij się, że dziecko nie ma dostępu do gier swojego starszego rodzeństwa.
Nawet gry edukacyjne dla dzieci są z reguły odpowiednie dopiero dla przedszkolaków. Młodsze dzieci będą przytłoczone tym, co dzieje się na ekranie.
Zapoznaj się z dostępnymi zabezpieczeniami różnych gier i platform. Wielu dystrybutorów umożliwia dziś na przykład kontrolowanie czasu spędzonego przed komputerem poprzez automatyczne blokowanie programu, w momencie przekroczenia czasu jego użytkowania lub dezaktywacji zakupów w grach.
Upewnij się również, że smartfon twojego dziecka lub twój, jeśli używa go do grania w gry, jest skonfigurowany w bezpieczny sposób. Wszystko, co musisz wiedzieć o odpowiednich ustawieniach bezpieczeństwa i zaleceniach, znajdziesz w naszym artykule ,,Pierwszy smartfon dla dzieci”.
Uzgodnij razem z dzieckiem, reguły korzystania z konsoli lub komputera. Możesz na przykład ustalić limit czasu spędzonego przed ekranem. Jednak nie zapomnij, aby dopasować te zasady do wieku swojej pociechy.
Skontaktuj się z rodzicami rówieśników twojej pociechy. W ten sposób możecie wymieniać się informacjami na temat dobrych gier i zainteresowań oraz wzajemnie ustalić, czy warto jakaś grę kupić.
Kryteria wyboru gier wideo dla dzieci: jak znaleźć odpowiednią grę dla swojego dziecka?
Podczas poszukiwań dobrych gier bez wątpienia napotkasz się na wiele różnych rodzajów gier. Te z nich, które nie są odpowiednie dla dzieci, nie będą miały właściwego znaku PEGI na okładce. Mimo wszystko zwróć szczególną uwagę na konkretne treści i mechanikę gry – w końcu szukasz czegoś, co spodoba się twojemu dziecku i rozwinie jego zainteresowania.
Wybierając grę dla dziecka, rodzice mogą wziąć pod uwagę wiele kryteriów:
intuicyjny interfejs i nawigacja
przydatne opcje pomocy w wybranych miejscach
różne poziomy trudności
różnorodne zadania lub poziomy, które będzie chciało się przejść wielokrotnie
kolorowe lub przyjazne rodzinie środowisko gry.
Oprócz tych kryteriów wyboru należy również zwrócić uwagę na to, w jakich realiach odbywa się akcja gry i jakie opcje oferuje graczom:
Gry przeglądarkowe: dostępne są za pośrednictwem przeglądarki internetowej, co oznacza, że nie trzeba ich instalować. Gry te często mają prostą strukturę i stanowią szybką rozrywkę.
Aplikacje do gier i gry na konsole: wiele aplikacji do gier i gier konsolowych umożliwia dziecku wykonywanie zadań i przeskakiwanie do następnych poziomów (w zależności od gatunku). Gry te zazwyczaj nie mają funkcji online, więc dziecko nie może łączyć się z innymi graczami przez Internet.
Gry sieciowe: w tych grach dziecko może uzyskać dostęp do treści online. Mogą to być na przykład dodatkowe przedmioty, więcej rund lub nawet nowe poziomy (uwaga: niektóre z tych treści mogą być płatne). Dziecko może również grać online z innymi graczami. Gry z funkcją online są dostępne w formie aplikacji, na komputer, a także na konsole.
Wieloosobowe gry online (MMORPG) lub gry fabularne: są przeznaczone do wspólnej gry w grupie. Gracze łączą się w tak zwane klany lub gildie, a każdy z nich wybiera grywalną postać o różnych umiejętnościach i rozwija ją w trakcie gry.
Szczególnie w przypadku gier internetowych lub aplikacji na telefon należy zwrócić uwagę na ochronę danych osobowych i zabezpieczenie sfery prywatnej twojego dziecka. Oferty internetowe odpowiednie dla dzieci nie powinny zawierać reklam lub zachęcać do zakupów w grze. W przypadku gier multiplayer musisz rozważyć fakt, że twoje dziecko może mieć styczność z potencjalnie niebezpiecznymi nieznajomymi.
Warto pamiętać o tym kupując i sprzedając gry za granicą, że nie wszystkie kraje stosują oznaczenia PEGI. W Niemczech na przykład obowiązuje system USK, który jest prawnie wiążący i sprzedaż gry osobie w niedozwolonym przedziale wiekowym może wiązać się z dużymi karami.
Gry edukacyjne dla dzieci oraz gry z wartościową treścią – informacje dla rodziców
Większość gier pozwala na chwilowe oderwanie się od rzeczywistości, co nie wyklucza zdobywania wiedzy. Gry edukacyjne mogą przybliżyć naszym dzieciom nawet skomplikowane i naukowe problemy, choćby z zakresu nauk przyrodniczych czy historii.
Poprzez zabawę można dodatkowo poprawić proces zapamiętywania faktów lub zdobyć nową wiedzę. Radość z grania w żaden sposób nie wyklucza refleksji nad ważnymi tematami. Wręcz przeciwnie: poznanie świata gry może rozbudzić kreatywne i interesujące dyskusje oraz rozwinąć krytyczne myślenie twojego dziecka.
Jeśli poszukujesz właśnie odpowiednich gier dla swojej pociechy, które jednocześnie bawią i uczą, to możesz zerknąć na następujące strony internetowe:
Buliba
www.buliba.pl
Wartościowe, edukacyjne gry dla dzieci
Duży serwis z grami online przeznaczonymi dla dzieci w wieku od 2 do 8 lat
Lulek tv
www.lulek.tv
Portal zawiera zarówno filmy jak i gry dla najmłodszych graczy.
Gry-online
www.gry-online.pl
Jeden z największych portali internetowych w tematyce gier komputerowych.
Przydatne informacje i recenzje gier wideo.
Komputer Świat
www.komputerswiat.pl
Strona internetowa dotycząca nowych mediów z bardzo obszernymi recenzjami i poradnikami.
Podsumowanie: wybór gier video dla dzieci to indywidualne i odpowiedzialne zadanie każdego rodzica
Gry są nieodłączną częścią życia codziennego wielu dzieci. Aby zdobyć w tym zakresie odpowiednia wiedzę i wyczucie dla tego zagadnienia, ważne jest, by poznać symbole związane z ograniczeniami wiekowymi. Gry uznane za wartościowe rozwijają dziecięcą wyobraźnię, kompetencje medialne i ogólną wiedzę z różnych dziedzin. Pamiętaj jednak, że grom, które służą wyłącznie rozrywce, nie można również zbyt wiele zarzucić, o ile przy ich wyborze rodzice kierują się dobrem dziecka. Unikaj takich tytułów, które mogą być kontrowersyjne i negatywnie wpłynąć na rozwój twojej pociechy.
______________________________________________
Źródła
https://pegi.info/pl/node/59
(dostęp 31.01.2024)
https://techlaw.pl/pegi-prawo-mozna-odmowic-sprzedazy-gry/
(dostęp 31.01.2024)
https://pdfs.semanticscholar.org/eb06/8561fe1969b9255d7095c81193a7d0c61bf2.pdf
(dostęp 31.01.2024)
https://akademia.nask.pl/publikacje/Dzieci-w-%C5%9Bwiecie-gier-komputerowych.pdf
(dostęp 31.01.2024)
Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście
Zdjęcie tytułowe: iStock.com/Rowan Jordan
1. zdjęcie w tekście: iStock.com/blackCAT
2. – 6. zdjęcie w tekście: Pan European Game Information
7. zdjęcie w tekście: iStock.com/monkeybusinessimages
8. zdjęcie w tekście: iStock.com/Ivanko_Brnjakovic