Bezpieczny Internet i ochrona danych osobowych dla całej rodziny

W dzisiejszych czasach życie bez Internetu wydaje się być wręcz nie do pomyślenia. Młodzi ludzie co rusz sięgają po smartfony - jedni, by poczytać wiadomości, sprawdzić pocztę czy przejrzeć zdjęcia. Drudzy, by zagłębić się w świat mediów społecznościowych, obejrzeć filmiki na platformach streamingowych lub odetchnąć przy grach komputerowych. Jednak rzeczywistość wirtualna to nie tylko szeroki wachlarz możliwości – korzystanie z Internetu niesie za sobą bowiem pewne ryzyko. Podczas codziennego surfowania zostawiamy całe mnóstwo śladów – czy to odwiedzając strony WWW, czy aktualizując status na Facebooku. Dlatego tak ważne jest, by uświadamiać dzieci i młodzież zagrożenia, jakie czyhają na nie w sieci, a także sposoby ochrony danych.

Jeśli chcesz by twoje dziecko było bezpieczne w sieci, wyjaśnij mu, w jakich sytuacjach dane bywają ujawniane i jak może chronić swoją prywatność w Internecie. Jednocześnie dopilnuj, by wszelkie urządzenia elektroniczne z dostępem do sieci miały zapewnioną odpowiednią ochronę antywirusową. Nie wiesz, jak się do tego zabrać? Poniżej znajdziesz krótki przewodnik po zasadach ochrony w Internecie dla dzieci i cenne wskazówki, jak właściwie wybrać narzędzie do ochrony online i program antywirusowy. Ponadto dowiesz się co nieco o ustawieniach zabezpieczeń internetowych, które pozwolą wam bez przeszkód korzystać ze smartfona, komputera i innych urządzeń z dostępem do sieci.

Ochrona danych i bezpieczeństwo w sieci dla rodziców w pigułce

Jeśli chcesz uchronić swojego szkraba przed złośliwym oprogramowaniem lub kradzieżą danych, zapewnij mu podstawową ochronę na wszystkich urządzeniach stacjonarnych i mobilnych. Oto kilka wskazówek:

• Aby była ona w pełni skuteczna, dopilnuj, by pociecha korzystała z najnowszej wersji systemu operacyjnego i aktualnej przeglądarki internetowej.

• Na początku uzbrój się w cierpliwość i poświęć nieco czasu na to, by wyjaśnić malcowi, dlaczego tak ważna jest znajomość podstawowych zasad bezpieczeństwa.

• Co więcej, pamiętaj, by pobrać na jego urządzeniach właściwy program antywirusowy i regularnie go aktualizować.

• Przypomnij mu też, że załączniki z filmami i zdjęciami, a także pliki tekstowe należy pobierać tylko z zaufanych źródeł i otwierać wyłącznie wtedy, gdy dziecko będzie mieć pewność, że to nie zawierają złośliwego oprogramowania.

Podczas wspólnego surfowania przyjrzyjcie się stronom i sprawdźcie, czy aby na pewno są one bezpieczne. Jak sprawdzić, czy dana strona jest godna zaufania?

• Do jej adresu przypisany jest protokół HTTPS.

• Adres URL brzmi poważnie i nie zawiera błędów

• W pasku adresu okna przeglądarki zobaczycie ikonę zamkniętej kłódki.

• Na stronie nie ma wielu błędów ortograficznych i gramatycznych.

• Nie jest ona zaśmiecona reklamami i okienkami pop up.

• Całościowy wygląd strony nie wzbudza podejrzeń.

Naucz swoją latorośl, by samodzielnie zwracała uwagę na powyższe kryteria. Z czasem wejdzie jej to w nawyk i pociecha będzie umiała sama ocenić, na ile dana strona jest bezpieczna. Służ jednak zawsze radą oraz pomocą, bądź dobrym przewodnikiem po wirtualnym świecie.

Wyszukiwarka Google i reklamy: corobić, by nie popełnić błędu?

Pamiętaj: dobry program antywirusowy to tylko połowa sukcesu. Zapewne i wy korzystacie z pomocy legendarnego „wujka Google” – czy to z wyszukiwarki czy ogólnego konta Google, za pośrednictwem którego co rusz pobieracie nowe aplikacje na wasze urządzenia mobilne. Jeśli tak, musicie mieć świadomość faktu, że korzystając z produktów i usług Google, udostępniacie informacje dotyczące waszej bieżącej lokalizacji, historię przeglądania, a także aplikacje, z których skorzystaliście. Dlatego tak ważne jest, by w miarę możliwości odwiedzać strony w trybie incognito i właściwie dokonać wyboru ustawień prywatności i bezpieczeństwa. Na przykład, dzięki usłudze Google SaveSearch uchronisz swojego szkraba przed niepożądanymi treściami w Internecie. Samo konto Google również można odpowiednio dostosować i zabezpieczyć przed próbami naruszenia prywatności.

Jednak wirtualna rzeczywistość nie kończy się na produktach Google LLC. Zyskująca coraz większą popularność wyszukiwarka DuckDuckGo to prywatna i bezpieczna alternatywa, która przywiązuje ogromną wagę do ochrony danych osobowych. Ecosia to z kolei system inspirowany działaniami ochrony środowiska, który nie korzysta ze skryptów śledzących i nie przechowuje żadnych danych na temat swoich użytkowników. Również szkraby znajdą tu coś dla siebie. Internet wręcz obfituje w szeroki wybór dziecięcych wyszukiwarek, stron internetowych czy kanałów na You Tube, jak np. Sieciaki.pl i Studio Miniatur Filmowych. Zachęć swoją pociechę do korzystania z nich, a najlepszą propozycję ustaw jako stronę startową.

Wyskakujące okna towarzyszą szkrabom nie tylko podczas surfowania w Internecie – na irytujące reklamy typu „pop-up” coraz częściej można trafić również w grach internetowych, które w ten sposób zachęcają graczy do zakupów w aplikacjach mobilnych (tzw. In-App-Purchases). Dlatego tak ważne jest, by uczulać dzieci i nastolatków na okienka „pop-up” i uświadamiać je o kosztach, jakie mogą wyniknąć z mikropłatności dokonanych w zamian za dodatkowe umiejętności lub dostęp do kolejnego poziomu w grze mobilnej. Nieocenioną pomocą okaże się niewątpliwie wspólne odkrywanie mediów cyfrowych i wybór gier adekwatnych do wieku szkraba. Rozwijaj w dziecku właściwy stosunek do reklam poprzez rozmowy i przestrzeganie wspólnie ustalonych zasad korzystania z multimediów. Ponadto dopilnuj, by funkcja zakupów w grach i aplikacjach była wyłączona lub utwórz dla nich hasło, które pociecha będzie musiała podać przy każdej próbie dokonania transakcji. Nie zapomnij również o tym, by dezaktywować udostępnianianie bieżącej lokalizacji i skorzystać z dodatkowych ustawień w strefie rodzica(np. funkcji ograniczenia czasu korzystania z urządzenia). System Windows umożliwia natomiast utworzenie osobnego konta dla dziecka objętego kontrolą rodzicielską, dzięki czemu zapobiegniesz kupowaniu dodatkowych funkcji do gier i aplikacji, a maluch będzie mógł przeglądać tylko wybrane witryny.

Diabeł tkwi w szczegółach: im więcej informacji o sobie udostępnimy, tym bardziej spersonalizowane są wyświetlane nam treści. Niestety, aby móc korzystać z takich platform jak Facebook czy Instagram, wielu punktów po prostu nie da się przeskoczyć. Całe szczęście istnieją opcje, dzięki którym możecie sami zadecydować, kto będzie miał wgląd do zawartości waszych profili. Dlatego usiądź ze swoim szkrabem i na spokojnie przejrzyjcie ustawienia waszych kont. Nie wiesz, jak się do tego zabrać? Skorzystaj z naszej listy i dowiedz się, jak chronić swoją prywatność i dziecko w sieci:

• Zanim skorzystasz z danej oferty lub dokonasz transakcji, przeczytaj obowiązujące warunki handlowe i regulamin. Z nich dowiesz się, które z twoich danych zostaną zapisane i w jaki sposób zostaną wykorzystane.

• Jeśli nie chcesz, by z danych podanych przez twoją pociechę został utworzony szczegółowy profil użytkownika, załóż jej konto prywatne.

• W miarę możliwości regularnie kontroluj ustawienia prywatności usług i dostawców, z których korzystacie na codzień.

• Odhacz wszystkie zgody na otrzymywanie informacji handlowych i materiałów marketingowych.

• Wybierz opcję, która zapobiegnie automatycznemu zaznaczaniu zgód i wymaga od użytkownika ręcznego potwierdzenia.

Poproś swoją pociechę, by nie reagowała na obraźliwe komentarze lub wiadomości. Wyjaśnij jej, że taki sposób postępowania nie prowadzi do niczego dobrego i, zamiast wikłać się w szermierki słowne, warto taką osobę zgłosić lub zablokować. Najlepiej będzie, gdy zrobicie to wspólnie – dzięki temu twój szkrab zrozumie, że nie wolno pozostawać biernym i że zawsze jest rozsądne wyjście z sytuacji.

Nasza wskazówka: Korzystając z programów filtrujacych treści lub aplikacji z kontrolą rodzicielską zapewnisz swojej latorośli bezpieczną przestrzeń w sieci. Dzięki Google Family Link, Chroń Dzieci w Sieci lub Kids Place twój szkrab będzie miał dostęp wyłącznie do stron internetowych, które zasugeruje ci aplikacja i które ty zaakeptujesz. Tam, gdzie zagrożone jest dobro dziecka, istnieje również prewencja, dlatego nie wahajcie się i korzystajcie z dóbr cyfrowych pełną parą. Najważniejsze jest, by szkrab potrafił samodzielnie ocenić, czy może opublikować dany post lub komentarz, jake reakcje wzbudzi danym wpisem, a także kto może mieć do niego wgląd.

Rozpowszechnianie zdjęć i filmów w Internecie

Ważne jest, by twój maluch wiedział, jak zareagować, gdy ktoś wbrew jego woli opublikuje zdjęcie lub film z jego udziałem. Wyjaśnij mu, że krępujących treści nie można ot tak sobie wysyłać innym osobom. Pamiętaj: nie wszystko, co można znaleźć w sieci, można swobodnie wykorzystywać do własnych potrzeb. Koniecznie zwróć uwagę szkraba na notę „copywright” (np. „Zdjęcie może być chronione prawem autorskim”), ponieważ tylko autor danego „utworu” może go rozpowszechniać. Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań należy zapytać autora o zgodę na wykorzystanie materiału i zapytać o wytyczne dotyczące podania źródła. Dotyczy to również zdjęć, na których widoczny jest twój maluch w grupie kolegów i koleżanek. Uświadom mu, że każdy ma prawo do dysponowania własnym zdjęciem. Co oznacza to w praktyce? Jeśli na danym zdjęciu lub filmiku widnieje grupa osób, przed udostępnieniem go w sieci należy zapytać każdą z nich o zgodę. Wymaga tego netykieta i prawa człowieka, których twój maluch musi przestrzegać. Dlatego zanim twoja latorośl oznaczy swoją pierwszą miłość w poście na Facebooku, powinna na wszelki wypadek zapytać ją o zgodę. A do opisów warto podejść z dystansem, bowiem nazwanie czegoś „zabawnym” lub „śmiesznym” nie musi wcale znaczyć złych intencji. Mimo wszystko pamiętaj, że raz opublikowane zdjęcie twojej pociechy będzie widoczne w wyszukiwarkach i może być rozpowszechniane przez innych użytkowników sieci. Jednak możesz temu zapobiec: zaznaczcie w ustawieniach konta w mediach społecznościowych, że przed opublikowaniem materiałów z udziałem twojej pociechy należy ją zapytać o zgodę na publikację. Dzięki temu, jeśli ktoś wykorzysta zdjęcie lub film twojego szkraba, będziecie mogli wystąpić na drogę prawną.

Postawą bezpieczeństwa w sieci jest dobre hasło – jak je stworzyć?

Bez względu na to, czy zakładamy konto na poczcie elektronicznej czy w mediach społecznościowych – każde z nich wymaga logowania, a co za tym idzie, całego szeregu nazw użytkownika i haseł. Dlatego zanim pozwolisz swojemu dziecku samodzielnie poruszać się w wirtualnym świecie, wyjaśnij mu, jakie hasło jest bezpieczne i dlaczego wybranie silnego hasła ma tak ogromne znaczenie.

Po garści nowych informacji nadszedł czas na utworzenie bezpiecznego hasła.  Z pewnością zastanawiasz się, jak to zrobić? Jeśli tak, spójrz na poniższą charakterystykę tzw. silnych haseł:

• Unikatowość: użytkownicy, loginy i adresy e-mail nie zawierają w nazwie prawdziwego imienia i nazwiska

• Nieprzewidywalność/przypadkowość: brak logicznych ciągów cyfr i pojęć lub informacji, jak np. imiona i nazwiska czy data urodzin osób z najbliższego otoczenia

• Złożoność: litery zastąpione znakami specjalnymi lub cyframi, np. „@”, „_”

• Długość: przynajmniej 12 znaków (im więcej wielkich i małych liter, cyfr i znaków specjalnych, tym silniejsze hasło)

• Niedostępność: haseł nie zapisujemy na żadnym dysku ani w kalendarzu, który zawsze nosimy przy sobie!

Podczas tworzenia konta twój maluch zostanie poproszony o wybranie pytania bezpieczeństwa. Wyjaśnij mu, by sięgnął po trudną do odgadnięcia opcję, na którą odpowiedź będzie znał tylko on. I co najważniejsze, pamiętajcie, by dla każdego konta utworzyć inne hasło. Tylko jak zapamiętać tak dużą ilość nazw, loginów i haseł? Z pomocą przybywa menedżer haseł, np. LastPass. Jest to narzędzie, które pozwala użytkownikowi zarządzać kontami, hasłami, kodami PIN i innymi ważnymi danymi wymagającymi uwierzytelnienia na praktycznie wszystkich urządzeniach mobilnych, w przeglądarkach i aplikacjach.

Nasza wskazówka: Na stronie https://haveibeenpwned.com/ możecie sprawdzić bezpieczeństwo waszych aktualnych haseł.

Podsumowanie – bezpieczeństwo dla dzieci w sieci jest osiągalne przy minimalnym nakładzie pracy

Wirtualna rzeczywistość to wprawdzie ogrom możliwości,  jednak wymaga nieco czujności. Kluczem do sukcesu jest tu niewątpliwie edukacja medialna, która powinna towarzyszyć maluchom od najmłodszych lat. Z pewnością nie raz zachodziliście w głowę, jak możecie zapewnić waszym szkrabom maksimum bezpieczeństwa w Internecie. Odpowiedź znajdziecie w opcjach ustawień prywatności i bezpieczeństwa, a także przeglądarkach i stronach stworzonych z myślą o najmłodszych. Najważniejsze jest jednak, by uwrażliwiać maluchy na problem bezpieczeństwa w sieci. Usiądź ze swoim szkrabem i wspólnie zagłębcie się w tajniki wirtualnego świata. Wyjaśnij mu na spokojnie, na co powinien zwracać uwagę i co najważniejsze – świeć przykładem! Daj mu poczucie, że jest w bezpiecznych rękach i bądź dla niego skarbnicą wiedzy. A jeśli chcesz dowiedzieć się o skali problemu i poznać więcej możliwości, zajrzyj na stronę Fundacji „Dajemy Dzieciom Siłę”.

______________________________________________

Źródła:

https://www.heuristic.pl/blog/internet/Komunikacja-przez-Internet-najwazniejsze-cechy;149.html

(dostęp 23.08.2022)

https://niebezpiecznik.pl/symantec/jak-tworzyc-bezpieczne-latwe-do-zapamietania-hasla/

(dostęp 23.08.2022)

https://kiko.com.pl/baza-wiedzy/kompetencje-cyfrowe/

(dostęp 23.08.2022)

https://blog.avast.com/pl/10-rad-jak-wybra%C4%87-silne-has%C5%82o

(dostęp 23.08.2022)

Źródła zdjęć:

iStock.com/PeopleImages

iStock.com/mixetto

iStock.com/Gerber86

iStock.com/zeljkosantrac