Rozmowa kwalifikacyjna – przygotowanie i przebieg*
Gdy twój życiorys i list motywacyjny zainteresował potencjalnego pracodawcę, możesz spodziewać się upragnionego zaproszenia na rozmowę kwalifikacyjną. W poniższym artykule podpowiadamy, jak przygotować się do rozmowy o pracę, by nie dać się zaskoczyć, a wręcz wyjść z sytuacji zwycięsko. Przy okazji podajemy praktyczne przykłady najczęściej zadawanych pytań rekrutacyjnych oraz podpowiadamy, co ubrać. Dodatkowo zdradzamy, na co zwracać uwagę podczas rozmowy o pracę online.
Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?
Już samo otrzymanie zaproszenia na rozmowę kwalifikacyjną możesz traktować jako swój mały, osobisty sukces. Gratulujemy! Oznacza to, że twój list motywacyjny wyróżnił się na tle konkurencji i zdobył serca rekrutujących. Teraz musisz już tylko utwierdzić ich w przekonaniu, że świetnie nadajesz się na aplikowane stanowisko. Jak tego dokonać? Rozpocznij od gruntownych przygotowań do nadchodzącej rozmowy kwalifikacyjnej.
Dojazd na rozmowę kwalifikacyjną
Nic tak nie psuje dobrego pierwszego wrażenia, jak spóźnienie się na własną rozmowę o pracę. Oszczędź sobie niepotrzebnego stresu i zawczasu sprawdź połączenia komunikacji miejskiej lub miejsca parkingowe w okolicy. Zaplanuj odpowiedni margines czasowy na wypadek nieprzewidzianych trudności: dużego ruchu, robót drogowych lub awarii tramwaju. Jeśli mimo najlepszych chęci utkniesz w korku, koniecznie zadzwoń do osoby prowadzącej rekrutację, przeproś ją i uprzedź o ewentualnym spóźnieniu. Pojawienie się na rozmowie po czasie bez wcześniejszego usprawiedliwienia zostanie najprawdopodobniej odebrane jako brak szacunku i w znacznym stopniu zmniejszy twoje szanse na zdobycie wymarzonej pracy.
Po szczegółowym zaplanowaniu dojazdu na miejsce czas rozważyć kwestię biurowego dress code’u. Zajrzyj do naszego artykułu o tym, jak ubrać się na rozmowę kwalifikacyjną, aby odpowiednio przygotować swój strój na spotkanie w sprawie pracy.
Wiedza na temat firmy
Poświęć trochę czasu, by zaznajomić się ze specyfiką przedsiębiorstwa, w którym ubiegasz się o pracę. Każdy rekruter oczekuje, że kandydat, poważnie traktujący ofertę zatrudnienia, w trakcie rozmowy będzie potrafił bez zająknięcia odpowiedzieć na następujące pytania [1]:
Kiedy przedsiębiorstwo zostało założone?
Kto należy do kierownictwa firmy?
Ile oddziałów ma przedsiębiorstwo? Ile osób zatrudnia?
Kto stanowi największą konkurencję dla tej firmy?
Jaki jest wizerunek firmy? Jakie wartości stara się nim reprezentować?
Przygotowując się do rozmowy, zadbaj o to, by znać odpowiedzi na powyższe pytania. W ten sposób unikniesz wpadki i zrobisz dobre wrażenie na rekrutujących, a pytania nie zbiją cię niespodziewanie z tropu.
Najczęściej zadawane pytania na rozmowie kwalifikacyjnej [1]
Rzecz jasna nie sposób przewidzieć, na jakie tory osoba rekrutującej skieruje rozmowę. Istnieje jednak cały szereg standardowych pytań, które z dużym prawdopodobieństwem padną podczas spotkania w sprawie pracy. Koniecznie poświęć trochę czasu na realistyczną ocenę własnych możliwości i cech charakteru. Miej zawczasu przygotowaną listę swoich silnych i słabych stron. Oprócz tego prawie na pewno możesz spodziewać się pytań dotyczących:
Twoich wymagań co do warunków pracy, np. Jakie są Pani/Pana oczekiwania dotyczące nowego środowiska pracy?
Twoich kwalifikacji zawodowych: pytania z tej grupy pozwalają pracodawcy zorientować się, czy rzeczywiście nadajesz się na określone stanowisko. Przykłady: Jakie zna Pan/Pani programy i narzędzia? lub Z jakimi zadaniami miał Pan/miała Pani do czynienia na poprzednim stanowisku?
Twojej osobowości: w ten sposób rekrutujący sprawdzają m.in., czy dobrze zgrasz się z innymi członkami zespołu pod względem charakteru i temperamentu. Przykłady: Jak reaguje Pan/Pani na krytykę? albo Co sprawia, że koleżanki/koledzy lubią z Panem/Panią pracować?
Twojej motywacji do pracy: szczera chęć podjęcia zatrudnienia na konkretnym stanowisku jest dla pracodawcy równie ważna co kompetencje zawodowe i personalne. Pytania z tej grupy mają za zadanie sprawdzić, jak bardzo zależy ci na zdobyciu tej konkretnej pracy.
Przykłady: Czy, jeśli zajdzie taka potrzeba, jest Pan gotowy/jest Pani gotowa przeprowadzić się bliżej miejsca pracy? lub Dlaczego chce Pan/Pani pracować w naszej firmie?
Gruntowne przygotowanie jest niewątpliwie kluczem do udanej rozmowy kwalifikacyjnej. Już na kilka dni przed rozmową zacznij oswajać się ze stresem towarzyszącym rekrutacji. Poproś rodzinę, przyjaciół lub znajomych o odegranie roli potencjalnego pracodawcy. Ćwicz nie tylko same odpowiedzi, ale również opanowanie, odpowiednią postawę ciała i przyjazny ton głosu. Kiedy to tylko możliwe, staraj się podkreślać swoje mocne strony. Jednocześnie pamiętaj, by przygotowane odpowiedzi były szczere i prawdziwe.
Od czasu do czasu na rozmowie o pracę padają zakazane pytania, których zadawanie jest niezgodne z obowiązującym kodeksem pracy. Dotyczą one m.in. planowanego potomstwa, poglądów politycznych lub orientacji seksualnej. Jeśli czujesz, że rekrutujący przekraczają granice, grzecznie odmów odpowiedzi i podkreśl, że nie widzisz żadnego związku między pytaniem a stanowiskiem, o które się ubiegasz [2].
Przebieg rozmowy kwalifikacyjnej [3]
Klasyczna rozmowa o pracę ma formę wywiadu z kandydatką lub kandydatem przeprowadzanego przez osobę rekrutującą, kierownika zespołu lub kierownictwo firmy. Pytania są skonstruowane w taki sposób, by dać ci szansę zabłysnąć i pokazać się z jak najlepszej strony. To od twoich umiejętności prezentacji zależy, czy sprawisz dobre pierwsze wrażenie i wyróżnisz się wśród innych osób ubiegających się o dane stanowisko.
Pierwsze wrażenie i przywitanie
Często nie doceniamy tego, jak wiele potrafi przekazać mowa ciała. Pierwsze wrażenie rekrutujących powstaje w ciągu zaledwie kilku sekund i w dużej mierze bazuje na interpretacji twojej postawy, mimiki i gestykulacji. Stąd tak ważne jest, by twoja mowa ciała wysyłała sygnały świadczące o twoim przyjaznym, otwartym i życzliwym usposobieniu:
Zazwyczaj przed rozpoczęciem spotkania wymienisz z rozmówcą uścisk dłoni. Postaraj się, by nie był zbyt silny ani zbyt delikatny. Ogromną rolę odgrywa również zachowanie kontaktu wzrokowego podczas podawania dłoni.
Zwróć uwagę na prawidłową postawę ciała. Najlepsze wrażenie sprawia swobodna, ale wyprostowana sylwetka. Odwrotny efekt będzie miało garbienie się lub nadmierne pochylanie głowy.
Gestykulacja podczas rozmowy kwalifikacyjnej powinna emanować opanowaniem i wewnętrznym spokojem. Szybkie, nieskoordynowane ruchy rąk lub np. przytupywanie nogą to gwarantowane oznaki zdenerwowania i niepewności.
Nie zapominaj o odpowiedniej mimice twarzy. Przyjazny, naturalny uśmiech będzie twoim najlepszym sprzymierzeńcem. Razem z podtrzymywanym kontaktem wzrokowym pomoże wzbudzić zaufanie rozmówcy i przekona go o twojej empatii i sympatycznym usposobieniu.
Rozluźnienie atmosfery
By rozluźnić nieco atmosferę, rekrutujący często rozpoczynają rozmowę kwalifikacyjną od kilku zdań niezobowiązującej pogawędki. To tzw. small talk i zazwyczaj ogranicza się do kilku pytań o samopoczucie, dojazd lub np. ewentualne problemy ze znalezieniem siedziby firmy. Wykorzystaj ten czas, by odrobinę ochłonąć i przygotować się mentalnie na dalszą część rozmowy.
Autoprezentacja
W następnej kolejności pracodawca może poprosić cię o powiedzenie kilku słów o sobie. To dobry moment, by powiedzieć coś, co wyróżni cię z tłumu innych osób kandydujących. Przedstawiając się, możesz np. wspomnieć o swoich szczególnych zainteresowaniach lub osiągnięciach, które pokażą, że nadajesz się na aplikowane stanowisko.
Prezentacja firmy
Ten etap rozmowy może przebiegać bardzo różnie. Niektórzy rekrutujący przechodzą wprost do przedstawienia firmy, inni wykorzystują ten moment, by wybadać, co osoba kandydująca już wie o przedsiębiorstwie i czy odpowiednio przygotowała się do spotkania. Z pewnością nie warto zdawać się tu na łaskę losu i lepiej przygotować się na każdy scenariusz. Twoja wiedza o firmie świadczy bezpośrednio o tym, na ile poważnie traktujesz proces rekrutacji.
Rozmowa kwalifikacyjna: pytania i odpowiedzi
Kolejny punkt niezaprzeczalnie stanowi przysłowiowy gwóźdź programu. Jak już wspomnieliśmy, na tym etapie rozmowy kwalifikacyjnej możesz spodziewać się pytań dotyczących różnorodnych aspektów: twoich oczekiwań, kwalifikacji, motywacji itp. O ile to tylko możliwe, skupiaj się na swoich mocnych stronach i staraj się odpowiadać w rzeczowy i wyczerpujący sposób.
Po tym, gdy część wywiadowa dobiegnie końca, pracodawca przekaże ci pałeczkę. Teraz to ty masz szansę zadać kilka pytań – skorzystaj z niej! Możesz poprosić o dokładniejsze wyjaśnienie funkcji pełnionych na danym stanowisku lub np. zapytać, jak wyglądałby twój pierwszy dzień w nowej pracy.
Pożegnanie
Okazuje się, że w wielu przypadkach ostatnie wrażenie pełni równie ważną rolę co pierwsze. Miej to na względzie i postaraj się dobrze wypaść również podczas pożegnania z osobą rekrutującą. Na koniec możesz zapytać się, kiedy otrzymasz dalsze informacje o ewentualnym zatrudnieniu. Następnie podziękuj za spotkanie i jeszcze raz uściśnij dłoń rozmówcy, pamiętając o zachowaniu przyjaznego kontaktu wzrokowego.
Coraz częściej duże przedsiębiorstwa oprócz tradycyjnej rozmowy kwalifikacyjnej decydują się na tzw. sesje assessment center. Podczas nich osoby ubiegające się o pracę muszą zaprezentować swoje umiejętności, rozwiązując serię złożonych zadań.
Jak dobrze wypaść na rozmowie kwalifikacyjnej?
Udana rozmowa o pracę może zadecydować o całej dalszej ścieżce kariery. W ciągu zaledwie kilkudziesięciu minut musisz zabłysnąć wiedzą, pokazać się z najlepszej strony i uniknąć wszystkich najczęściej popełnianych gaf. Pomogą ci w tym nasze wskazówki:
Jak się zachować na rozmowie kwalifikacyjnej? [4]
Przygotowanie: dokładnie przemyśl wszystkie możliwe pytania i przygotuj wyczerpujące odpowiedzi.
Punktualność: bądź na miejscu ok. 10 minut wcześniej, pod żadnym pozorem się nie spóźnij!
Postawa: sprawiaj przyjazne i swobodne wrażenie.
Zachowanie: zachowuj się w szczery i naturalny sposób. Rekrutujący rozpoznają każdą nutkę fałszu.
Zainteresowanie: wykazuj się zainteresowaniem, ale unikaj ciekawskości.
Jeśli kwestia wynagrodzenia nie została poruszona, zapytaj o nią wprost.
Wskazówka: Ubiegając się o pracę w firmie o charakterze międzynarodowym, przygotuj się na ewentualną rozmowę kwalifikacyjną po angielsku.
Czego unikać na rozmowie kwalifikacyjnej? [4]
Zaniedbany wygląd: brudne włosy lub poplamione ubrania to niezawodny przepis na bardzo złe pierwsze wrażenie.
Staraj się unikać zbyt mocnego makijażu, intensywnych perfum lub wody kolońskiej.
Zachowanie: unikaj stawiania zbyt roszczeniowych pytań, np. o częstotliwość podwyżek.
Nie recytuj z pamięci wcześniej wyuczonych odpowiedzi.
Nie myl pewności siebie z arogancją.
Rozmowa kwalifikacyjna online: wskazówki dotyczące tła, ubioru i innych kwestii
Rozmowy o prace prowadzone przez Internet nie są rzadkością i oferują zarówno firmom, jak i potencjalnym kandydatkom i kandydatom wiele korzyści. Po pierwsze, nie musisz podróżować, aby odbyć takie spotkanie, co pozwala zaoszczędzić pieniądze i łatwiej jest umieścić taką rozmowę w planie dnia. Możesz także mieć przygotowane notatki i pewniej odpowiadać na pytania. Firmy również mają korzyści przeprowadzając takie spotkania, ponieważ rozmowy kwalifikacyjne online pozwalają im wyfiltrować najlepsze osoby kandydujące oszczędzając na tym czas [5].
Kilka aspektów jest szczególnie ważnych w rozmowie kwalifikacyjnej online, aby przekonać potencjalnego pracodawcę. Należą do nich m.in.:
Wyposażenie techniczne
Podstawą przeprowadzania rozmów online jest niezawodnie działający sprzęt techniczny, który obejmuje następujące narzędzia:
laptop/tablet
zestaw słuchawkowy/słuchawki z wbudowanym mikrofonem
kamera (wbudowana w sprzęt lub ewentualnie zewnętrzna)
program do wideokonferencji (np. Microsoft Teams lub Skype)
stabilne połączenie internetowe.
Podstawowa wiedza techniczna
Aby upewnić się, że będziesz w stanie pewnie obsługiwać program używany podczas rozmowy kwalifikacyjnej, zapoznaj się z nim z odpowiednim wyprzedzeniem. Najlepiej jest utworzyć wcześniej konto i własny profil. Następnie skonfiguruj kamerę i zestaw słuchawkowy oraz przetestuj mikrofon.
Wskazówka: Jeśli chcesz sprawdzić swój sprzęt pod kątem technicznym, możesz również wykonać połączenie testowe z rodziną przed rozmową kwalifikacyjną i sprawdzić, czy wszystko działa poprawnie. Dowiesz się wówczas, czy dobrze cię słychać i widać oraz czy połączenie jest stabilne.
Odpowiednie tło
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej online zalecane jest neutralne i spokojne tło. Pamiętaj, że rekrutujący mogą wyciągnąć wnioski na temat ciebie na podstawie tła, na którym się im pokazujesz. Z pewnością nie popełnisz błędu, gdy twoim drugim planem będzie jednokolorowa ściana. Pozwoli to osobie prowadzącej rozmowę w pełni skoncentrować się na twojej kandydaturze i uniknąć niepotrzebnego rozpraszania uwagi.
Odpowiednie oświetlenie
To, jak pada światło podczas rozmowy rekrutacyjnej online może mieć również duże znaczenie na jej przebieg. Weź pod uwagę poniższe wskazówki:
oświetlaj twarz równomiernie, nie tworząc cieni
używaj naturalnego światła (jeśli to tylko jest możliwe)
unikaj ustawienia „pod świtało” lub silnego słońca
upewnij się, że nie ma żadnych odbić czy refleksów (np. od okularów).
Właściwe kadrowanie
Najlepiej jest ustawić kamerę tak, aby wyraźnie widoczne były głowa i górna część ciała. W ten sposób druga osoba może zobaczyć twoje gesty podczas rozmowy wideo i uzyskać lepsze wrażenie o tobie. Upewnij się również, że znajdujesz się w centrum kadru.
Wskazówka: Podczas rozmowy możesz nawiązywać kontakt wzrokowy, spoglądając od czasu do czasu w kamerę. Jest to szczególnie istotne, gdy ty wypowiadasz się podczas rozmowy.
Odpowiedni ubiór na rozmowę kwalifikacyjną online
Podobnie jak w przypadku tradycyjnej rozmowy kwalifikacyjnej, również podczas spotkania online należy zadbać o elegancki i schludny wygląd. Jednak ze względu na stały kadr, uwaga skupia się głównie na górnej części ciała i twarzy.
Dokładny dress code zależy od branży i stanowiska, o które się ubiegasz. Koszula/bluzka lub marynarka to zawsze dobry wybór – dajesz znać osobie prowadzącej rozmowę kwalifikacyjną, iż cechuje cię profesjonalizm.
Przekonująca komunikacja
Dokładne przygotowanie jest kluczem, aby dobrze wypaść podczas rozmowy kwalifikacyjnej online. Bardzo ważna jest także jasna i przekonująca komunikacja. Upewnij się, że utrzymujesz wyprostowaną postawę podczas spotkania – dzięki temu wyglądasz na pewną siebie i uważną osobę oraz z pełną świadomością wypowiadasz się na omawiane tematy. Ponieważ kwestie techniczne, takie jak połączenie internetowe lub hałas w tle, mogą utrudniać komunikację, szczególnie ważne jest, aby mówić wyraźnie i wystarczająco głośno.
Podsumowanie: rozmowa kwalifikacyjna – przygotowanie to klucz do sukcesu i nowej pracy
Odpowiednie przygotowanie i przyjazne usposobienie to dwa filary udanej rozmowy kwalifikacyjnej. Postaraj się wyróżnić czymś na tle innych kandydatek lub kandydatów – jeśli masz szczególne umiejętności lub zainteresowanie, nie bój się zabłysnąć. Przede wszystkim pozostań jednak sobą. Udzielaj szczerych i autentycznych odpowiedzi. Jeśli mimo najlepszych chęci tym razem nie uda ci się zdobyć wymarzonej pracy, potraktuj rozmowę jako ważne doświadczenie i wykorzystaj zdobytą na niej wiedzę w dalszych poszukiwaniach pracy. Staranne przygotowanie jest również kluczem do sukcesu podczas rozmów kwalifikacyjnych online – od sprawnego technicznie sprzętu, przez odpowiednie tło i dobre oświetlenie, po odpowiedni strój.
*Ten przewodnik zawiera ogólne informacje i przydatne wskazówki, które mogą ułatwić rozpoczęcie kariery zawodowej osobom, które stawiają pierwsze kroki na ryku pracy. Informacje umieszczone w poradniku nie odnoszą się konkretnie do przebiegu procesu rekrutacji, możliwości odbycia praktyk, staży lub wolontariatów ani opisów stanowisk w przedsiębiorstwie C&A.
______________________________________________
Źródła
[1] https://interviewme.pl/blog/pytania-na-rozmowie-kwalifikacyjnej
(dostęp 6.01.2025)
[2] https://www.dziennikprawny.pl/pl/a/10-pytan-ktore-nie-moga-pasc-podczas-rozmowy-kwalifikacyjnej
(dostęp 6.01.2025)
[3] https://poradnikpracownika.pl/-przebieg-rozmowy-kwalifikacyjnej-czego-sie-spodziewac
(dostęp 6.01.2025)
[4] https://dokariery.pl/jak-przygotowac-sie-do-rozmowy-kwalifikacyjnej-44283
(dostęp 6.01.2025)
[5] https://erecruiter.pl/blog/rozmowy-rekrutacyjne-online-za-i-przeciw/
(dostęp 6.01.2025)
Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście
Zdjęcie tytułowe: iStock.com/DragonImages
1. zdjęcie w tekście: iStock.com/djiledesign
2. zdjęcie w tekście: iStock.com/Nimito
3. zdjęcie w tekście: Prostock-studio – stock.adobe.com
