Zwanger werken: waar moet je tijdens de zwangerschap op letten?

Zwangere vrouwen en nieuwe moeders genieten speciale bescherming op het werk: ze beschermen jou en je ongeboren kind tegen gezondheidsrisico's op het werk en stressvolle situaties in de werkomgeving. Dit omvat niet alleen aangepaste werktijden tijdens de zwangerschap maar ook het veiligstellen van inkomen en bescherming tegen ontslag tijdens de zwangerschap, evenals zwangerschapsverlof in de weken vóór en na de bevalling. Wij leggen je uit waar je op het werk rekening mee moet houden tijdens de zwangerschap en welke rechten je hebt als toekomstige moeder.

Ook laten we zien hoe je je stijlvol kunt kleden op je werk en geven we stylingtips voor comfortabele maar toch elegante zakelijke zwangerschapskleding.

Zwangerschapsverlof – deze rechten en plichten heb je

Zodat je op alle vlakken in je leven van je zwangerschap kunt genieten en altijd voor jezelf en je gezondheid kunt zorgen, zijn er op het werk een aantal zaken die je moet overwegen. De eerste vraag die veel zwangere vrouwen zich waarschijnlijk stellen met betrekking tot zwangerschap en werk is: „Wanneer vertel ik mijn werkgever dat ik zwanger ben?“ Het beste kun je je werkgever zo vroeg mogelijk informeren over je zwangerschap, want vanaf deze dag treden de bepalingen opgenomen in de Wet Arbeid en Zorg (WaZo) in werking. Deze zijn bedoeld om je bijzondere bescherming op het werk te bieden en je tijd op het werk makkelijker te maken.

Je kunt je werkgever het beste vertellen over je zwangerschap in een persoonlijk gesprek. Tijdens het gesprek kan je werkgever om de volgende informatie vragen:

• De datum waarop je uitgerekend bent

• Da datum waarop je met zwangerschapsverlof wilt gaan

• Het aantal resterende verlofdagen die je nog hebt

• Een status-update: welke taken en projecten kun je nog afronden voor je met verlof gaat

Zorg er dus voor dat je deze data paraat hebt wanneer je je werkgever over je zwangerschap verteld. In de loop van je zwangerschap zal je werkgever je benaderen en vragen naar je plannen voor en na het ouderschapsverlof. Je kunt hier in een vroeg stadium over nadenken en later je beslissingen bespreken.

Als je hem of haar vertelt dat je zwanger bent, moet je werkgever je op de hoogte brengen van mogelijke gevarenpunten en passende beschermende maatregelen voor je nemen. Onacceptabele werkomstandigheden voor zwangere vrouwen zijn bijvoorbeeld:

• Werken met gevaarlijke stoffen

• Werken onder extreme hitte of kou

• Werken in een omgeving waarin je blootstaat aan trillingen of lawaai

Bovendien mogen zwangere vrouwen op het werk niet te vaak buigen of rekken en moet de fysieke belasting zoveel mogelijk worden beperkt. Wanneer je toch genoodzaakt bent om af en toe iets te tillen, dan…

• Mag het gewicht van één handeling niet meer zijn dan tien kilo.

• Mag je na de twintigste week niet meer dan 10 keer per dag maximaal 5 kilo tillen

• Vanaf de dertigste week mag je maximaal 5 keer 5 kilo tillen

• Ook mag je tijdens de laatste drie maanden van je zwangerschap niet meer dan 1 keer per uur bukken, hurken, knielen of staand voetpedalen bedienen.

Praat dus in een vroeg stadium met je werkgever over de mogelijkheden om je werk of werkomstandigheden aan te passen of te veranderen. Voor veel banen is het ook mogelijk om vanuit huis of in flexuren te werken. Weeg alle mogelijkheden af om de optie te vinden die het beste bij jouw zwangerschap en borstvoedingspatroon past.

Overigens: wanneer je als zelfstandige werkt, kun je aanspraak maken op een zwangerschapsuitkering.

Werken tijdens de zwangerschap: werktijden gedurende de zwangerschap

Als je zwanger bent moet je jezelf niet te veel onder druk zetten. Daarom zijn de werktijden voor aanstaande moeders ook duidelijk gedefinieerd en afgebakend: zo mogen zwangere vrouwen maximaal 10 uur per dienst werken. In een periode van 4 weken mag dit niet meer zijn dan gemiddeld 50 uur per week, en in een periode van 16 weken niet meer dan gemiddeld 45 uur per week. Dit geldt tot 6 maanden na de bevalling.

Bovendien heb je recht op extra pauze (maximaal een achtste van je werktijd) en op een rustige, afsluitbare ruimte met een bed of rustbank. Door geregeld pauze te nemen en af en toe wat te bewegen kun je hoofd- en rugpijn voorkomen. Houd er ook rekening mee dat je tijdens je zwangerschap mogelijk niet in staat bent om op je gebruikelijke niveau te presteren. Dat is natuurlijk heel normaal. Zet jezelf dus niet onder te veel onder druk en neem wat minder hooi op je vork.

Ook moet er een ononderbroken rustperiode van 11 uur zijn tussen het einde van de werkdag en het begin van de volgende werkdag. Zo kun je goed uitrusten en kracht opdoen voor de volgende werkdag.

Zwanger werken: ontslagbescherming tijdens je zwangerschap

Wanneer je in verwachting bent heb je ook een speciale status als het gaat om ontslag: zo ben je beschermd tegen ontslag tijdens je zwangerschap, het bevallingsverlof en de eerste zes weken daarna.

Alleen in hele speciale gevallen kun je tijdens je zwangerschap je baan verliezen. Als je jezelf ernstig misdraagt bijvoorbeeld, of als de onderneming waar je werkt failliet gaat.

Zwangerschaps- en bevallingsverlof

Het zwangerschaps- en bevallingsverlof zorgen ervoor dat je genoeg tijd hebt om je voor te bereiden op de komst van je kindje en daarna op de heerlijke tijd als moeder. In totaal heb je recht op minstens 16 weken verlof. De duur van de zwangerschaps- en bevallingsverlof periode zijn als volgt:

• Het zwangerschapsverlof gaat in tussen 6 en 4 weken voor de dag na de datum waarop je bent uitgerekend. Stel je bent uitgerekend op 12 juni, dan gaat je verlof in tussen de 6 en 4 weken voor 13 juni. Je bepaalt zelf op welke dag binnen deze periode je met verlof gaat. De dagen die je minder dan 6 weken zwangerschapsverlof opneemt, kunt je optellen bij het bevallingsverlof.

• Het bevallingsverlof gaat in op de dag na je bevalling. Je hebt recht op minimaal 10 weken bevallingsverlof, en je bent ook verplicht om na de bevalling 6 weken aaneengesloten bevallingsverlof op te nemen. De overige 4 weken mag je in overleg je met werkgever over een periode van 30 weken flexibel opnemen.

Afhankelijk van jouw individuele situatie, kunnen de volgende veranderingen zich voordoen in zwangerschaps- en bevallingsverlof periodes:

• Wanneer je kindje voor de datum van uitrekening geboren wordt, dan kun je de dagen dat het zwangerschapsverlof korter duurde dan 6 weken optellen bij je bevallingsverlof.

• Wanneer je kindje na je uitgerekende bevallingsdatum ter wereld komt, dan kun je de dagen tussen de geboorte en uitgerekende bevallingsdatum optellen bij de termijn van 16 weken.

• Ben je zwanger van een twee- of meerling? Dan krijg je 10 weken zwangerschapsverlof en minimaal 10 weken bevallingsverlof.

Je bent verplicht om uiterlijk 4 weken voor je uitgerekende bevallingsdatum met zwangerschapsverlof te gaan.

In dit geval is het raadzaam om naarmate de zwangerschap vordert over te stappen op speciale zakelijke zwangerschapskleding. Dankzij elastische materialen en slimme snitten zorgt het voor een professionele uitstraling, zonder dat dit ten koste gaat van het comfort.

De zwangerschapskleding must-haves voor op kantoor

Als aanstaande moeder hoef je geen enorme collectie positiekleding in je kast te hebben om er elke dag goed uit te zien. In de latere maanden van de zwangerschap is het echter onvermijdelijk dat je een aantal kledingstukken aan je garderobe toe moet voegen. Zwangerschaps- of positiekleding is immers gewoonweg comfortabeler, mooier om te dragen en perfect op jouw babybuik toegesneden.

Vaak heb je aan een kleine selectie al genoeg wanneer je deze goed met elkaar kunt combineren. Je basisuitrusting voor een zakelijke zwangerschapsoutfit omvat onder andere:

• 2-4 zwangerschapsblouses

• 1 comfortabele blazer

• 1-2 positierokken

• 2 positiebroeken

• Bonus: 1-2 mooie positiejurken voor op kantoor

Met deze paar items kun je in een handomdraai vele verschillende stijlen creëren. Let er ook op dat je bij het bepalen van je kantooroutfit naar eenvoudige kleuren als zwart, wit, donkerblauw of grijs zoekt. Kies ook voor gelijksoortige materialen, dan kun je alle stukken perfect met elkaar combineren.

Professionele zwangerschapskleding: De juiste snit en pasvorm

De gouden regel voor zwangerschapsmode in het bedrijfsleven is: comfortabele kleding is een must voor toekomstige moeders. Bijzondere zakelijke zwangerschapsmode weet comfortabele snitten te combineren met een professionele dresscode.

Hoe strenger de dresscode op je werkplek is, hoe meer je uiteraard moet overwegen. Terwijl je in creatieve beroepen en banen zonder klantcontact vaak meer vrijheid hebt in je kledingkeuze, geldt in veel bedrijfstakken nog steeds een strengere dresscode. Voor banen met een strikte dresscode kun je de volgende tips in gedachten houden:

• Bij de keuze van je zwangerschapskleding kun je het beste uitgaan van je huidige zakelijke kleding. Zo krijg je een idee in welke kledingstukken jij je het prettigst voelt. Als je fan bent van pantalons, hoef je tijdens de zwangerschap geen zwangerschapsrok te dragen als je dat niet wilt.

• Vertrouw op comfortabele variaties op je gebruikelijke zakelijke looks: zwangerschapsbroeken met elastische taillebanden, zwangerschapsrokken met brede tailleband en nonchalant gesneden zwangerschapsblouses zorgen ervoor dat je je uiterst comfortabel voelt, zelfs met strikte dresscodes.

• Hoe graag je je zwangerschap op het werk verborgen wilt houden, is geheel aan jou. Enerzijds is het niet nodig om je buikje te verstoppen onder zeer losse kleding. Aan de andere kant is zeer nauwsluitende kleding niet compatibel met veel dresscodes. Stijlvolle zakelijke zwangerschapskleding moet daarom je buikje vakkundig flatteren, zonder meer aandacht op je zwangerschap te vestigen dan je zou willen.

Kleine extra tip: ook als het gaat om zwangerschapskleding, kun je proberen om nauwsluitende en wijde kledingstukken te combineren. Door deze stylingregel te volgen, kun je voorkomen dat je kleding er te breed of onbedoeld strak uitziet. De mooie combinatie van een losse blouse en een wat strakkere broek maakt dat je er vrouwelijk uitziet en bedekt tegelijkertijd speels je buik.

Conclusie: zwangerschap en werk goed combineren

Om ervoor te zorgen dat je in het dagelijks werk gezond en veilig van je zwangerschap kunt genieten, kunnen er enkele voorzorgsmaatregelen worden genomen om je te beschermen. Zorg ervoor dat je je werkgever zo vroeg mogelijk op de hoogte stelt van je zwangerschap, zodat zij effectieve zwangerschapsbeschermingsmaatregelen kunnen treffen. Ook in de zakelijke sector hoef je je geen zorgen te maken over zwangerschapsmode: zwangerschapsmode voor op kantoor maakt gebruik van elastische materialen en speciale snitten om je het hoogst mogelijke comfort te bieden op het werk.

______________________________________________

Bronnen en meer informatie

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zelfstandigen-zonder-personeel-zzp/vraag-en-antwoord/heb-ik-als-zelfstandig-ondernemer-recht-op-een-zwangerschapsuitkering
(geraadpleegd op 05-12-23)

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/werktijden/vraag-en-antwoord/wettelijke-regels-werktijden-en-rusttijden
(geraadpleegd op 05-12-23)

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ontslag/vraag-en-antwoord/mag-ik-worden-ontslagen-als-ik-zwanger-ben
(geraadpleegd op 05-12-23)

https://www.uwv.nl/particulieren/zwanger-adoptie-pleegzorg/zwanger-met-werkgever/ik-ben-zwanger-en-heb-een-werkgever/detail/zwangerschap-en-bevallingsverlof-en-uitkering/hoelang-zwangerschaps--en-bevallingsverlof/na-de-bevalling-bevallingsverlof
(geraadpleegd op 05-12-23)

https://eengoedbegin.nl/faq/zwangerschap/werken-tijdens-en-na-de-zwangerschap/
(geraadpleegd op 05-12-23)

Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde

Omslagfoto: iStock.com/PeopleImages
Foto 1 in de tekst: iStock.com/Morsa Images
Foto 2 in de tekst: iStock.com/vgajic
Foto 3 in de tekst: C&A