Handige tips – minder afval produceren in het dagelijks leven

Iedere Nederlander produceert ongeveer 490 kilogram afval per jaar, dat is meer dan een kilo per dag! En alhoewel afval in ons land ijverig wordt gescheiden, wordt uiteindelijk slechts een klein deel hiervan daadwerkelijk gerecycleerd of hergebruikt. Het meeste afval wordt nog steeds verbrand. Dit is niet alleen schadelijk voor het milieu, maar ook voor de mens. Schadelijke emissies, giftige verbrandingsgassen en plastic verpakkingen, die zelfs na honderden jaren niet worden afgebroken, brengen onze planeet enorme schade toe.

Steeds meer mensen zijn het er vandaag de dag over eens: zo kan het niet meer verder gaan. Zeg „nee!“ tegen afval. Zero Waste, in het Nederlands nul afval, is een door duurzaamheid geïnspireerde levensfilosofie en streeft naar de vermindering van afval in het dagelijks leven. Hierbij gelden vijf eenvoudige principes: vermijden, verminderen, hergebruiken, recyclen en composteren. In precies deze volgorde. Veel bloggers en mensen met een duurzame levensstijl doen al aan Zero Waste. Sommige koplopers produceren in een heel jaar zelfs slechts zo weinig afval, dat alles in een kleine glazen pot past.

Hoewel zo weinig afval produceren in eerste instantie misschien onmogelijk lijkt, is het uiteindelijk makkelijker dan je denkt. In dit artikel leggen we aan de hand van de verschillende levensruimten uit hoe en waar je afval in het dagelijks leven het best kunt verminderen.

Zero Waste in de badkamer

Voor de meesten van ons begint de dag met een bezoekje aan de badkamer. Hier kun je gelijk beginnen met het verminderen van afval en zo de eerste stap zetten naar een plasticvrij leven:

• Plastic tandenborstels belanden meestal na ongeveer drie maanden al in de prullenbak. Het duurzamere alternatief is een tandenborstel van bamboe. Deze hernieuwbare grondstof is composteerbaar en de borstelharen van de tandenborstels zijn gemaakt van bioplastic of van natuurlijke borstelharen.

• Ook op tandpasta kan afval worden bespaard. Veel verpakkingsvrije winkels verkopen nu tandpastatabletten, waarmee niet alleen plasticafval wordt bespaard, maar ook water tijdens de productie. Je kunt de tabletten gemakkelijk bewaren in een blik of een pot.

• Voor het wassen van zowel het lichaam als het haar kun je zeep gebruiken. Een stuk zeep gaat lang mee en is ook handig voor onderweg. Kleine metalen blikjes zijn bijvoorbeeld geschikt voor het vervoer ervan.

• Inmiddels zijn er ook milieuvriendelijke alternatieven voor flosdraad, scheermesjes etc. Hierover is uitgebreide informatie te vinden op het internet. Ook kun je natuurlijk met vrienden en familie praten om zo tot nieuwe ideeën en producten te komen.

Voordat je 's avonds weer naar bed gaat, moet je natuurlijk nog een keer langs de badkamer. In het geval je make-up draagt, en deze in de avond wilt verwijderen, zijn er ook hier verpakkingsvrije alternatieven voor make-updoekjes. Wasbare katoenen wattenschijfjes of een eenvoudig washandje met zeep zijn meestal genoeg om cosmetische producten en zweet van het gezicht te kunnen wassen. Herbruikbare katoenen wattenschijfjes, doekjes of washandjes zijn gemakkelijk te wassen in de wasmachine en steeds opnieuw te gebruiken.

Grote conservenpotten zijn ideaal voor het bewaren van droog voedsel. Om geen nieuwe potjes te hoeven kopen, kun je de potten appelmoes, augurken etc. gewoon goed uitspoelen en verder gebruiken. De potten zijn luchtdicht, vaatwasmachinebestendig en gaan nagenoeg eeuwig mee (afgezien van eventuele ongelukken).

Je kunt ook afval verminderen wanneer je koffie drinkt. Capsules of koffiepads, die tegenwoordig in veel koffiezetapparaten worden gebruikt, belanden na één keer gebruiken al in de prullenbak en zijn bovendien erg duur. Dit geld kan beter geïnvesteerd worden in een pakje fairtradekoffie. Met een percolator of een French Press kun je uitstekende koffie zetten en tegelijkertijd een stuk minder afval produceren.

Rietjes, vershoudfolie, servetten en andere wegwerpproducten zul je eerst moeten opmaken alvorens je ze kunt vervangen door duurzamere alternatieven. Rietjes zijn tegenwoordig verkrijgbaar van glas of metaal, je kunt bijenwasdoek gebruiken in plaats van vershoudfolie en servetten zijn als herbruikbaar product verkrijgbaar van stof. Je vindt vast nog meer plekken in je keuken waar je verpakkingsafval en wegwerpproducten kunt inruilen voor duurzame alternatieven!

Een plasticvrij huishouden

Ook in het huishouden stikt het bij de meesten van ons van de plastic verpakkingen. Van de zeepdispenser in de badkamer tot aan het afwasmiddel en andere schoonmaakmiddelen, bijna alles is verpakt in plastic. Maar ook hier kun je ongetwijfeld zonder verpakkingen. Veel huishoudelijke producten zijn namelijk heel gemakkelijk zelf te maken. Azijn, citroenzuur, soda, zuiveringszout en harde zeep kunnen worden gebruikt om thuis een breed scala aan schoonmaakmiddelen te maken. Op het internet zijn talloze doe-het-zelf recepten te vinden! Je kunt je zelfgemaakte huishoudproducten vervolgens bewaren in luchtdichte potten of in je oude, eerst grondig uitgespoelde, schoonmaakverpakkingen.

Voor degenen die dit te duur vinden zijn er ook alternatieven beschikbaar: Handzeep is verkrijgbaar in vaste vorm, zodat het geen plastic dispenser nodig heeft. Kijk bij het kopen naar kartonnen verpakkingen of ga direct naar een verpakkingsvrije winkel. Wasmiddel kun je het beste in poedervorm kopen. Waspoeder is meestal effectiever tijdens het wassen en wordt vaak geleverd zonder conserveringsmiddelen, verpakt in een recyclebare kartonnen doos.

Verpakkingsvrij onderweg

Vooral onderweg stapelt het verpakkingsafval zich snel op. Als je ontbijt of lunch meeneemt naar kantoor, de universiteit of school, kun je met een paar eenvoudige trucs het maken van afval voorkomen.

Afvalvermindering onderweg – de basics

Er zijn talrijke alternatieven voor aluminiumfolie en broodzakjes. Broodtrommels van glas, metaal of BPA-vrij plastic zijn eenvoudig schoon te maken en herbruikbaar. Bijenwasdoeken zijn bijna net zo flexibel als aluminiumfolie en zijn eenvoudig af te wassen en herbruikbaar. De bijenwasdoeken zijn bovendien ecologisch en onschadelijk voor de gezondheid. Ontdek hoe je ze gemakkelijk zelf kunt maken in ons artikel over zelfgemaakte bijenwasdoeken.

Als je koffie haalt bij dat ene leuke koffietentje, kun je in veel gevallen gewoon je eigen herbruikbare beker meenemen. In sommige cafés bespaart je dat zelfs een paar centen! Trouwens, het glas water voor bij je koffie kun je ook het best uit de kraan halen. Nederlands leidingwater heeft drinkwaterkwaliteit en wie in een drinkfles van roestvrijstaal, glas of BPA-vrij plastic investeert, bespaart niet alleen geld op de langere termijn, maar ook vermoeiend gesjouw met zware waterflessen of -pakken. Verschillende initiatieven belonen het gebruik van herbruikbare flessen. Deelnemende winkels geven met een bordje of stikker aan dat ze je fles graag gratis vullen.

Bij de Zero Waste-levensstijl hoort ook milieubewust vervoer. In het ideale geval ga je te voet of met de fiets. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar ook nog eens goed voor de eigen gezondheid. Als dit niet mogelijk is, zijn carpoolen of het openbaar vervoer de beste alternatieven. Veel openbaarvervoermaatschappijen bieden nu hun eigen app aan waarmee je direct tickets kan kopen. Op deze manier vermijd je papier afval. Bioscopen, theaters, concerten en andere culturele evenementen bieden tegenwoordig ook online tickets aan. Je kunt het beste even van tevoren nagaan of een ticket of toegangsbewijs daadwerkelijk moet worden uitgeprint.

Duurzaam uit eten gaan

Ga je uit eten en weet je al dat de porties enorm zullen zijn? Dan kun je het beste je broodtrommel meenemen. Zo vermijd je polystyreen en aluminium verpakkingen en hoef je niets weg te gooien. En als je daarna naar de ijssalon gaat, sla je het bekertje over en eet je het ijs uit het hoorntje. Ook rietjes kun je volledig weglaten. Veel drankjes kunnen probleemloos zonder rietje gedronken worden en er zijn duurzame alternatieven van glas, papier of roestvrij staal voor thuis. Wegwerpbestek kan op deze manier ook vermeden worden. Reisbestek van roestvrijstaal of hout neemt niet veel plaats in en is veel stabieler en duurzamer dan de plastic versie.

• Of het nu om eten of kleren kopen gaat: maak van te voren een lijstje! Zo houd je het overzicht en koop je alleen wat je écht nodig hebt.

• Neem altijd een herbruikbare stoffentas mee als je op stap gaat. Dit ecologische alternatief voor de plastictasjes kun je plaatsbesparend opbergen en je hoeft geen tasjes meer te kopen bij de kassa. Bonus: dit scheelt weer geld!

• In het beste geval kun je het bonnetje weigeren. Sommige winkels drukken de kassabon namelijk alleen af op verzoek van de klant. Dit is een eenvoudige manier om minder afval te produceren.

Boodschappen zonder verpakking kopen

• Groente en fruit worden verpakkingsvrij verkocht op de markt en inmiddels ook in veel supermarkten, zodat je ze plasticvrij kunt kopen.

• Bij de bakker kun je brood en broodjes ook in een zelf meegebrachte stoffenzak laten stoppen.

• Bij sommige slagers en kaaswinkels is het ook toegestaan om je eigen bewaardoosjes mee te nemen om de door jou gekochte producten in te doen.

Wanneer je een verpakkingsvrije winkel in de buurt hebt, is het natuurlijk helemaal makkelijk. Hier kun je muesli, cornflakes, koffie, thee etc. in (zelf meegenomen) potten en blikken vullen en zo een hoop afval vermijden. Een ander voordeel van verpakkingsvrije winkels is dat je precies zoveel kunt kopen als je daadwerkelijk nodig hebt.

De Too Good To Go-app en vele andere Foodsharing-aanbieders bieden supermarkten en restaurants de gelegenheid om hun ongebruikte voedsel voor weinig geld of zelfs gratis te laten ophalen. Neem tijdens het ontbijt even een kijkje in de app en sla na het werk misschien nog een koopje aan de haak!

Tips om Zero Waste te shoppen

Of je nu nieuwe kleren of huishoudelijke apparaten koopt, het gaat erom dat ze duurzaam zijn. Hier is de investering in kwaliteit en vooral de bereidheid om soms dingen te repareren, in plaats van nieuw te kopen de moeite waard. Veel dingen hoef je niet eens zelf te bezitten. Je kunt een boormachine en grasmaaier delen met je buren of ze lenen van vrienden. Je kunt oude kleren doneren of ze een nieuw leven geven met een beetje werk met de naaimachine. Upcycling is het sleutelwoord! Als je nieuwe dingen koopt, let dan op kwaliteit en een tijdloos ontwerp. Zo kun je je nieuwe T-shirt ook de volgende zomer zonder problemen nog dragen.

Conclusie: Afval vermijden werkt écht

Zero Waste leven klinkt op het eerste gezicht misschien als een grote verandering. Maar in werkelijkheid gaat het om een heleboel kleine veranderingen die vaak gemakkelijk in het dagelijks leven kunnen worden ingepast. Natuurlijk kan niet iedereen het zich veroorloven om iedere week op de markt boodschappen te doen of om alle kanten op te fietsen voor speciale winkels. Maar zelfs de kleinste maatregelen leiden vroeg of laat tot kostenbesparingen: Door stoffentassen en herbruikbare drinkflessen te gebruiken, bespaar je niet alleen plastic op de lange termijn, maar ook geld. Een goede waterfles gaat eeuwig mee en kan je zelfs helpen om meer water te gaan drinken. Laat je niet afschrikken als je niet van de ene op de andere dag helemaal verpakkingsvrij kunt gaan. Elke kleine maatregel om afval te vermijden telt en kleine stapjes maken de verandering gemakkelijker en leiden tot een bewuster omgaan met verpakkingsafval.

______________________________________________

Bronnen:

https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/afval-scheiden/afval-scheiden-cijfers-en-kilo-s/
(geraadpleegd op 19-04-2022)

https://www.greenevelien.com/blog/een-bokaal-afval-per-jaar
(geraadpleegd op 19-04-2022)

https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/afval-scheiden/afval-scheiden-cijfers-en-kilo-s/
(geraadpleegd op 19-04-2022)

Bronnen van afbeeldingen:

iStock.com/Ekaterina Morozova

iStock.com/Nomad

iStock.com/Nomad

iStock.com/Ekaterina Morozova

iStock.com/GrapeImages