Zero waste in het dagelijks leven

Steeds meer mensen overwegen het vermijden van verspilling in het dagelijks leven en dus een milieubewuster leven Maar hoe is een zero-waste levensstijl haalbaar in het dagelijks leven? Waar kan ik op letten en welke plasticvrije alternatieven zijn er? In deze gids vind je nuttige informatie en tips over hoe je afval in het dagelijks leven kunt verminderen. Om dit te doen, kijken we naar verschillende aspecten van het leven - van de badkamer, de keuken tot winkelen. Je zult zien: het vermijden van verspilling hoeft niet ingewikkeld te zijn.

Wat is Zero waste?

Mensen die streven naar een afvalvrije levensstijl hechten grote waarde aan het verantwoorde gebruik van hulpbronnen en het behoud ervan. Een centraal aspect hierbij is het vermijden van verspilling.

Zero waste is gebaseerd op vijf eenvoudige principes:

• Vermijden: als je iets niet echt nodig hebt, kun je het beter vermijden. Bedenk bijvoorbeeld welke spullen in jouw huishouden dubbel voorkomen en welke bijvoorbeeld gedeeld kunnen worden met buren, vrienden of familie.

• Verminderen: Minder consumeren betekent ook minder weggooien. Dit geldt niet alleen voor materiële zaken. Elektriciteits- en waterverbruik en privévoertuigen vallen ook in deze categorie.

• Recyclen: Veel items kunnen gedurende een lange periode worden gebruikt. Goede zorg helpt hun levensduur te verlengen. Probeer zo mogelijk producten te repareren. Heb je iets niet meer nodig, leen het dan uit of geef het weg aan iemand die het kan gebruiken. Zo wordt de levensduur verlengd en verspilling verminderd.

• Upcycling: Uit vermeend afval kunnen soms waardevolle grondstoffen worden gewonnen. Afval moet daarom goed gescheiden worden.
  Tip: Door upcycling kunnen afvalproducten worden omgezet in nieuwe en nuttige spullen, zoals praktische schoonmaakdoekjes.

• Composteren: Afval dat niet kan worden hergebruikt, zou idealiter composteerbaar moeten zijn. Dit betekent dat ze in de loop van de tijd uiteenvallen en zo opnieuw in de natuurlijke cyclus worden opgenomen.

Zero Waste in de badkamer: tips voor afvalpreventie

Voor de meesten van ons begint de dag met een bezoekje aan de badkamer. Hier kun je gelijk beginnen met het verminderen van afval en zo de eerste stap zetten naar een plasticvrij leven:

• Bamboe tandenborstel: Plastic tandenborstels belanden meestal na ongeveer drie maanden in de prullenbak. Een milieuvriendelijk alternatief is een bamboe tandenborstel. De hernieuwbare grondstof is composteerbaar en de borstelharen van de tandenborstels zijn gemaakt van biologisch plastic of natuurlijke borstelharen.

• Tandenborsteltabletten: Met tandenborsteltabletten verminder je niet alleen plastic afval, maar bespaar je ook water in de productie. Je bewaart de tabletten gemakkelijk in een blikje of een glas.

• Flosdraad gemaakt van natuurlijke materialen: Er zijn inmiddels milieuvriendelijke alternatieven voor flosdraad, bijvoorbeeld navulbare flosdraad in een glas gemaakt van natuurlijke materialen zoals maïs of bijenwas.

• Vaste shampoo en douchegel: Vaste haar- en douchezepen bieden een milieuvriendelijk alternatief voor vloeibare producten. Deze zijn niet alleen plasticvrij, maar ook bijzonder zuinig en praktisch voor onderweg.

• Vaste deodorant/deodorantcrème: Afval vermijden is ook mogelijk met vaste deodorant of deodorantcrèmes. Deze producten zijn meestal verkrijgbaar in kleine aluminium containers of kartonnen dozen.

• Scheermesje: Kies een duurzaam scheermes in plaats van een traditioneel plastic scheermes.

• Herbruikbare pads voor het verwijderen van make-up: Om make-up te verwijderen, kun je wasbare katoenen wattenschijfjes of een eenvoudig washandje en zeep gebruiken om cosmetische producten en zweet van je gezicht te wassen. Herbruikbare wattenschijfjes, doekjes of washandjes kunnen eenvoudig in de wasmachine worden gereinigd en keer op keer worden gebruikt.

Tip: Op de website van het Voedingscentrum vind je nuttige informatie over de beste manier om verschillende voedingsmiddelen te bewaren. Meer informatie vind je hier: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/bewaarwijze.aspx

Mason-potten voor droog voedsel

Grote glazen potten zijn ideaal voor het bewaren van droog voedsel. Om te voorkomen dat je nieuwe moet kopen, kun je de potjes appelmoes, augurken etc. eenvoudigweg grondig afspoelen en hergebruiken. Het voordeel van deze potten is dat ze luchtdicht, vaatwasmachinebestendig en smaakloos zijn.

Verspilling vermijden bij het drinken van koffie

Ook bij het drinken van koffie kun je afval verminderen. Je kunt bijvoorbeeld een espressomachine of een French press gebruiken. Als je je koffie graag uit de koffiemachine drinkt, kun je het beste milieuvriendelijke capsules en pads gebruiken die composteerbaar zijn.

Een plasticvrij huishouden – zo kun je afval verminderen

De meesten van ons hebben ook allerlei plastic flessen in huis. Van de zeepdispenser in de badkamer tot afwasmiddel en huishoudelijke schoonmaakmiddelen, bijna alles is verpakt in plastic bakjes of flessen. Maar ook hier kun je zeker besparen op sommige verpakkingen.

Hieronder vind je handige tips over hoe je je huishouden plasticvrij kunt maken:

• Vaste handzeep: is een goed alternatief voor vloeibare zeep. Let bij het kopen op een kartonnen verpakking of koop direct in een winkel met onverpakte producten.

• Wasmiddel in poedervorm: kenmerkt zich doorgaans door betere wasprestaties, bevat vaak geen bewaarmiddelen en is verpakt in een recyclebare kartonnen doos.

• Zelf schoonmaakmiddelen maken: met azijn, citroenzuur, frisdrank, zuiveringszout en kwarkzeep kun je eenvoudig thuis een groot assortiment schoonmaakmiddelen samenstellen. Probeer het gewoon eens. Wat dacht je bijvoorbeeld van een doe-het-zelf wasmiddel? Uitgebreide instructies vind je in ons artikel “Maak uw eigen wasmiddel”.
  Tip: Je kunt je zelfgemaakte huishoudelijke producten bewaren in luchtdichte potten of in oude en grondig gespoelde schoonmaakflessen.

Verpakkingsvrije alternatieven voor onderweg

Vooral onderweg stapelt het verpakkingsafval zich snel op. Als je ontbijt of lunch meeneemt naar kantoor, de universiteit of school, kun je met een paar eenvoudige trucs het maken van afval voorkomen.

Afvalvermindering onderweg – de basics

Er zijn talloze manieren om verspilling onderweg te voorkomen. Deze omvatten bijvoorbeeld:

Alternatieven voor aluminiumfolie en broodjeszakken

• Lunchboxen van glas, metaal of BPA-vrij plastic zijn gemakkelijk schoon te maken en herbruikbaar.

• Bijenwasdoekjes zijn bijna net zo flexibel als aluminiumfolie en kunnen gemakkelijk worden gewassen en hergebruikt. Ze zijn ook ecologisch en gezondheidsvriendelijk. Hoe je ze eenvoudig zelf kunt maken, lees je in ons artikel “DIY bijenwasdoekjes”.

• Fruit, noten en andere snacks kunnen ook in glazen of herbruikbare zakjes worden gedaan en zijn altijd binnen handbereik op kantoor. Zo voorkom je zeker een ritje naar de snoepautomaat en voorkom je dus ook plastic afval.

Alternatieven voor drankflessen en koffie-to-go:

• Voor de koffie kun je meestal je eigen herbruikbare beker meenemen in de koffietent. In sommige cafés kun je zelfs een paar cent besparen.

• Investeer in een waterfles vanroestvrij staal, glas of BPA-vrij plastic. Ze zijn duurzaam en robuust - de perfecte metgezel voor onderweg.
  Tip: Diverse initiatieven belonen het gebruik van herbruikbare flessen. Bij de deelnemende winkels hangt een bord waarop staat dat zij je fles graag gratis voor je bijvullen.

Milieubewust vervoer

Bij de Zero Waste-levensstijl hoort ook milieubewust vervoer. In het ideale geval beweeg je je te voet of ben je met de fiets onderweg. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar ook nog eens goed voor de eigen gezondheid. Als dit niet mogelijk is, zijn carpoolen of het openbaar vervoer de beste alternatieven.

Tip: Veel openbaarvervoermaatschappijen bieden nu hun eigen app aan waarmee je direct tickets kan kopen. Op deze manier vermijd je papier afval. Bioscopen, theaters, concerten en andere culturele evenementen bieden tegenwoordig ook online tickets aan. Je kunt het beste even van tevoren nagaan of een ticket of toegangsbewijs daadwerkelijk moet worden uitgeprint.

Plasticvrij en milieubewust uit eten gaan

Ga je uit eten en weet je al dat de porties enorm zullen zijn? Dan kun je het beste je broodtrommel meenemen. Zo vermijd je polystyreen en aluminium verpakkingen en hoef je niets weg te gooien.

En als je daarna naar de ijssalon gaat, sla je het bekertje over en eet je het ijs uit het hoorntje. Ook rietjes kun je volledig weglaten. Veel drankjes kunnen probleemloos zonder rietje gedronken worden en er zijn duurzame alternatieven van glas, papier of roestvrij staal voor thuis. Wegwerpbestek kan op deze manier ook vermeden worden. Reisbestek van roestvrijstaal of hout neemt niet veel plaats in en is veel stabieler en duurzamer dan de plastic versie.

• Maak een boodschappenlijstje: Of het nu gaat om boodschappen of kleding, schrijf van tevoren een lijstje voor jezelf. Zo houd je overzicht en koop je alleen wat je nodig hebt.

• Gebruik jutezakken of andere herbruikbare tassen: Als je onderweg bent, kun je ecologische alternatieven voor plastic tassen gebruiken, zoals katoenen tassen.

• Geen bonnetje: Door de bon over te slaan, kun je eenvoudig besparen op verspilling. Bij sommige winkels kun je via hun eigen app ook een digitale kassabon krijgen.

Boodschappen zonder verpakking kopen

• Groente en fruit kopen zonder verpakking: Op weekmarkten en steeds vaker ook in veel supermarkten kun je groente en fruit zonder plastic verpakking kopen.

• Gebruik een stoffen zak: Je kunt het brood en de broodjes direct bij de bakker laten verpakken in een meegebrachte jutezak of katoenen zak.

• Herbruikbare dozen voor kaas en vlees: Sommige supermarkten staan klanten al toe om hun eigen herbruikbare dozen te gebruiken bij de kaas- en vleestoonbanken.

• Winkelen in winkels met verpakkingsvrije producten: Wat vooral praktisch is in onverpakte winkels, is dat je precies zoveel kunt kopen als je daadwerkelijk nodig hebt. Hier kun je voedsel in meegebrachte containers doen en zo veel verspilling vermijden.

• Praktische herbruikbare containers zijn onder meer:

  • potten met schroefdop

  • voorraadpot

  • metalen dozen

  • verse voedseldozen

  • doekzak

  • groentenetten

  • bijenwasdoekjes

  • oude voedselverpakkingen (bijvoorbeeld pasta)

Tip: Een andere optie voor zero waste in het dagelijks leven is voorkomen dat voedsel wordt weggegooid. De Too Good To Go-app en veel aanbieders van voedseldeeldiensten bieden bedrijven zoals supermarkten en restaurants de mogelijkheid om overtollig voedsel goedkoop door te verkopen of weg te geven.

Afval vermijden tijdens shoppen

Of het nu kleding of huishoudelijke apparaten zijn, het moet duurzaam zijn. Het is de moeite waard om te investeren in kwaliteit en vooral om bereid te zijn dingen te repareren in plaats van nieuwe te kopen. Je hoeft zelf niet veel spullen te bezitten. Je kunt de boormachine en grasmaaier delen met je buren of lenen van vrienden. Je kunt oude kleding doneren of ze nieuw leven inblazen met een beetje werk aan de naaimachine. Van oude stoffen kun je bijvoorbeeld eenvoudig herbruikbare vaatdoeken, gezichtstissues of babydoekjes maken.

Bij het kopen van kleding kun je op deze tips letten:

• Ga voor goede kwaliteit. Deze kledingstukken zijn goed wasbaar en behouden hun vorm en kleur. Hierdoor heb je lang plezier van een kledingstuk.

• Kies voor tijdloze designs zodat je jouw nieuwe favoriete item lang kunt dragen.

• Koop tweedehands, bijvoorbeeld op rommelmarkten, tweedehandswinkels of online op tweedehands platforms.

• Start een kledingruilfeestje met vrienden en ontdek nieuwe favorieten.

• Huur kleding in plaats van ze te kopen. Er zijn enkele winkels die huurmodellen aanbieden voor kleding, tassen en accessoires. Het voordeel hiervan is dat je kledingstukken kunt uitproberen en miskopen kunt voorkomen. Dit bespaart geld en brengt tegelijkertijd meer variatie in je garderobe.

Conclusie: zero waste: afvalpreventie leer je stap voor stap

Je kunt zero waste in het dagelijks leven bereiken door veel kleine veranderingen, die vaak gemakkelijk in het dagelijks leven kunnen worden geïntegreerd. Door bijvoorbeeld jutezakken en herbruikbare drinkflessen te gebruiken, bespaar je niet alleen plastic maar op de lange termijn ook geld. Wees niet ontmoedigd als je niet van de ene op de andere dag volledig verpakkingsvrij kunt leven. Elke maatregel om verspilling te voorkomen telt en is een belangrijke stap op weg naar een milieubewuste levensstijl.

______________________________________________

Bronnen en meer informatie

https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/afval-scheiden/afval-scheiden-cijfers-en-kilo-s/
(geraadpleegd op 01-07-2024)

https://www.greenevelien.com/blog/een-bokaal-afval-per-jaar
(geraadpleegd op 01-07-2024)

https://www.hvcgroep.nl/ons-verhaal/tips-en-weetjes/9-tips-om-afval-te-verminderen
(geraadpleegd op 01-07-2024)

https://www.livegreenmagazine.nl/afvalpreventie-tips-om-afval-voorkomen/
(geraadpleegd op 01-07-2024)

Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde

Omslagfoto: iStock.com/Ekaterina Morozova
Foto 1 in de tekst: iStock.com/Nomad
Foto 2 in de tekst: Ekaterina Morozova
Foto 3 in de tekst: iStock.com/GrapeImages