Fietsen naar school

Veilig op de fiets naar school

Fietsen zorgt niet alleen voor veel plezier bij de kinderen, maar bevordert ook de ontwikkeling. Tijdens het fietsen moet jouw kind verschillende bewegingen coördineren, het evenwicht bewaren en daarbij de oriëntering niet kwijtraken. Deze inspannende opgave vergroot het concentratievermogen, de spierkracht en de conditie. Bovendien is de fiets een relatief goedkoop en milieuvriendelijk vervoersmiddel. Veel kinderen willen vaak graag zelf op de fiets naar school kunnen gaan. Vanaf wanneer jouw kind hier klaar voor is en waarop je moet letten zodat ze veilig op school aankomen lees je in dit artikel.

Met de fiets naar school: Vanaf welke leeftijd kunnen kinderen alleen op de fiets naar school gaan?

Wanneer je kind er klaar voor is om alleen naar school te fietsen, hangt af van zijn individuele behoeften. Ten eerste moet je de capaciteiten van je kind realistisch inschatten. Er zijn enkele aanbevelingen die je kunt volgen, maar deze zijn niet bindend:

• Vanaf 8 jaar leren kinderen geleidelijk mogelijke risico’s in het wegverkeer beter in te schatten. Voor jongere kinderen zijn de uiteenlopende eisen (bijvoorbeeld de rijrichting in de gaten houden en tegelijkertijd op de omgeving letten) nog te uitdagend.

• Tussen de 9 en 10 jaar hebben kinderen de motorische vaardigheden tijdens het fietsen verbeterd (bijvoorbeeld met één hand rijden) en boeken ze verdere vooruitgang bij het inschatten van gevaren. Langzaam leer je proactiever te handelen.

• Kinderen kunnen de snelheid van andere weggebruikers pas beter inschatten als ze 11 of 12 jaar oud zijn.

Kinderen nemen het verkeer anders waar dan volwassenen. Beoordeel de vaardigheden van jouw kind daarom kritisch. Jouw kind kan zelfstandig naar school fietsen als het de volgende vaardigheden beheerst:

• Ze kunnen zonder problemen hun evenwicht bewaren, ook in bochtjes.

• Ze kunnen op tijd en veilig remmen. Bovendien kan jouw kind de remweg goed inschatten.

• Ze kunnen zonder problemen rechtuit fietsen.

• Tijdens het fietsen kan jouw kind om zich heen kijken en tegelijkertijd rechtuit blijven fietsen.

• Jouw kind kan zijn hand uitsteken en hierbij het evenwicht bewaren.

• Jouw kind kan verschillende verkeerssituaties voorspellen en inschatten.

• De belangrijkst verkeersregels (wachten bij een stopbord, gedrag bij stoplichten, rechts-voor-links-regel etc.) zijn begrepen en kunnen in de praktijk worden omgezet.

Wanneer jouw kind al deze vaardigheden beheerst, is het in theorie in staat om met de fiets naar school te gaan. Echter moet je ook de verkeerssituatie op de route naar school kritisch beoordelen en over de volgende situaties nadenken: Is er veel verkeer in de buurt van de school? Moet jouw kind langs kruisingen of onoverzichtelijke straten? Je moet je bewust zijn van al deze mogelijke gevaren en erover nadenken of jouw kind de weg veilig kan afleggen.

Veilig met de fiets naar school: Informatie over het verkeersexamen op de basisschool

Het verkeersexamen wordt in groep 7 of 8 van de basisschool doorgevoerd. In het theorie-examen wordt getest of de kinderen de verkeersregels kennen, inzicht in verkeerssituaties hebben en of ze weten waarom veilig gedrag in het verkeer belangrijk is. De 25 vragen worden afwisselend vanuit de rol als fietser, voetganger of passagier beantwoord.

In het praktijkexamen moeten de kinderen een rondje fietsen langs een hen bekende route. Dit zal in de buurt van de school zijn. De route wordt geruime tijd van tevoren bekend gemaakt, zodat de leerlingen tijd hebben om de route eventueel samen met de ouders te oefenen. De route komt altijd overeen met de werkelijkheid. De verkeersituaties die ze tegenkomen zijn dan ook niet gespeeld, maar zijn op dat moment echt het geval. Voor de start van het examen worden de fietsen gecontroleerd en alleen met een goedgekeurde fiets mogen ze deelnemen. Als de kinderen geslaagd zijn, dit wordt door verschillende controlepunten bepaald, krijgen ze nadien hun verkeersdiploma uitgereikt.

Wanneer de kinderen hun verkeersdiploma hebben gehaald, betekent dit dus dat ze veilig in het verkeer kunnen handelen. Desondanks moet je als ouder altijd blijven opletten of jouw kind situaties goed inschat. Zeker wanneer jullie in onbekende verkeerssituaties terechtkomen is dit belangrijk.

Wanneer je jouw kind erop wilt voorbereiden om alleen naar school te fietsen, moet je allereerst zelf de weg eens afleggen. Daarbij moet je inschatten welke gevaren er onderweg kunnen optreden en of er misschien een veiligere route is. De kortste weg is daarbij niet per se de beste. Bekijk of er ook routes zijn die over minder bereden bijwegen leiden.

Fiets de weg daarna meermaals samen met jouw kind. Leg hem/haar de moeilijkheden van de weg uit en ook waarop het moet letten. De volgende veiligheidsregels moet je jouw kind o.a. bijbrengen:

• Afstappen bij het oversteken van een straat.

• Wachten voor het rode stoplicht en bij groen de fiets zo snel mogelijk naar de andere kant van de straat bewegen.

• Kinderen t/m 8 jaar mogen nog op de stoep fietsen, maar moeten wel genoeg afstand van de voetgangers houden.

• Verder moeten fietsers op het fietspad fietsen en wanneer deze niet aanwezig is, op de weg. Hierbij fietsen ze altijd aan de rechterkant.

• Wanneer jouw kind in een groep fietst moet het nog steeds zelf opletten en niet zomaar zonder te kijken achter de rest aanfietsen.

• In het verkeer moet jouw kind altijd langzaam en met de blik vooruit fietsen. Te snel fietsen kan voor onoplettendheid en vallen zorgen.

• In het verkeer moet de concentratie altijd het belangrijkste zijn.

• Je mag je telefoon niet gebruiken tijdens het fietsen.

Wanneer je het gevoel hebt dat jouw kind veilig op weg is en zich goed kan oriënteren, is hij er klaar voor om de volgende keer alleen te fietsen. Het is altijd goed om ook daarna nog af en toe met jouw kind mee te fietsen. Daarmee kun je meteen controleren of de verkeerssituatie niet veranderd is en of het nog altijd de veiligste weg is.

Veilig met de fiets naar school: Waarop moeten ouders bij de fiets van hun kinderen letten?

Om veilig aan het verkeer te kunnen deelnemen, moet de fiets van jouw kind verkeersveilig zijn. Een praktisch overzicht van de belangrijkste eigenschappen van een veilige kinderfiets hebben we in onze pdf-checklist voor je samengevat.

Checklist: Verkeersveilige fietsen voor kinderen

Voor extra veiligheid kan jouw kind een goed zittende fietshelm opzetten. Deze kan ernstige verwondingen aan het hoofd voorkomen wanneer jouw kind ter val komt. Wat bij de keus van een veilige kinderhelm belangrijk is lees je in ons artikel “veiligheid op de fiets voor kinderen”.

Daarnaast is het ook belangrijk dat de kinderen goed worden gezien in het verkeer. Vooral kinderen zijn hier voor automobilisten bij slecht zicht vaak niet goed herkenbaar. Daarom moet je erop letten dat jouw kind zo opvallend en veilig gekleed is, waardoor het goed opvalt in het verkeer.

Bovendien moet je erover nadenken hoe jouw kind zijn schooltas en eventueel gymtas veilig kan transporteren. Een stabiel rekje achter op de fiets is hiervoor bijvoorbeeld uitermate geschikt. Voor een verhoogde veiligheid kun je de tas ook nog met snelbinders vastzetten. Dit geldt ook wanneer jouw kind zijn rugzak of sporttas in een fietsmand mee wil nemen.

Als laatste is het verstandig om de fiets van jouw kind tegen diefstal te beschermen. Let erop dat deze eenvoudig te bedienen en transporteren is. Met een beugelslot is de fiets weliswaar het beste beschermd, maar deze sloten zijn zwaar en onhandig voor kinderen. Daarom kun het beste in een fietsenwinkel navragen, welk slot het meest geschikt voor jullie is.

Conclusie: Veilig met de fiets naar school

Op de fiets is jouw kind snel en milieuvriendelijk onderweg. De extra beweging bevordert de spieren en biedt een balans met het vele zitten op school. Daarnaast zorgt fietsen of lopen in plaats van met de auto naar school ervoor dat er minder verkeer rondom school is, waardoor de omgeving veiliger wordt. Vanaf welke leeftijd jouw kinderen veilig alleen met de fiets naar school kunnen komen, moet je als ouder zelf kritisch beoordelen. Wanneer je de weg van tevoren samen met jouw kind fietst, gevaren uitlegt en op de vaardigheden van jouw kind kunt vertrouwen, dan is jouw kind er klaar voor om zelfstandig en veilig met de fiets naar school te gaan.

______________________________________________

Bronnen en meer informatie

https://examen.vvn.nl/sites/default/files/2018-02/2018%20handleiding%20praktisch%20verkeersexamen.pdf
(geraadpleegd op 03-05-2024)

https://vvn.nl/vvn-verkeersexamen
(geraadpleegd op 03-05-2024)

https://www.fietsersbond.nl/onderweg/fietsennaarschool/
(geraadpleegd op 03-05-2024)

http://www.wegwijsinhetverkeer.nl/index.php?id=52
(geraadpleegd op 03-05-2024)

https://examen.vvn.nl/vvn-praktisch-verkeersexamen
(geraadpleegd op 03-05-2024)

Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde

Omslagfoto: iStock.com/romrodinka
Foto 1 in de tekst: iStock.com/Imgorthand
Foto 2 in de tekst: iStock.com/Delpixart
Foto 3 in de tekst: iStock.com/Nikada