Studeren tijdens zwangerschap en als ouder: info & tips over planning en financiering*

Studeren met een kind, kan dat wel? Of je tijdens je ouderschap kunt en wilt gaan studeren of verder wilt studeren, is een heel persoonlijke beslissing en hangt van veel verschillende individuele factoren af. Als je zwanger wordt tijdens je studie of een kind krijgt aan het begin van je studie, heeft dat natuurlijk een grote impact op het verloop van je studiejaren. Om deze situatie te handelen, hebben studerende ouders behoefte aan goed tijdmanagement, doorzettingsvermogen en vooral ondersteuning. In dit artikel vind je daarom een overzicht van verschillende advies- en ondersteuningsdiensten voor studenten met kinderen, die je kunnen helpen om studie en gezin te combineren.

Studeren met een kind: financiële ondersteuning

Als je zwanger wordt tijdens je studie of al een kind hebt als je begint met studeren, is de financiering natuurlijk een zeer belangrijk vraagstuk. Studenten met kinderen hebben mogelijk minder of geen tijd voor een bijbaan. Ook financiële steun van je eigen ouders is niet altijd mogelijk. Het is daarom bijzonder belangrijk dat je je in een vroeg stadium informeert over financieringsmogelijkheden en advies inwint, over op welke financiële hulp je recht hebt.

Studiefinanciering (alleenstaande) ouder

Als je tijdens je studie zwanger raakt of een kind grootbrengt als student, dan heb je soms recht op extra compensatie. De eerste stap die je moet zetten is richting je decaan op je school of universiteit. Op die manier mis je geen enkele mogelijkheid en weet de opleiding direct van jouw situatie af. De Wet Studiefinanciering kent enkele ‘uitzonderlijke omstandigheden‘ die recht geven op een extra periode financiële ondersteuning, maar DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) vindt dat een zwangerschap daar niet onder valt. Enkel als er complicaties ontstaan bij de bevalling, heb je recht op meer compensatie. Een verlening van de periode waarin je recht hebt op studiefinanciering zit er dus niet in, maar er zijn wel andere mogelijkheden.

Kinderbijslag

Ook tijdens het volgen van je studie heb je als ouder recht op kinderbijslag. De hoogte van dat maandelijkse bedrag hangt af van de leeftijd van je kind. Bij de Sociale Verzekeringsbank lees je op hoeveel je maandelijks recht hebt: svb.nl/nl/kinderbijslag/bedragen-betaaldagen/bedragen-kinderbijslag .

Alleenstaande ouder

Als alleenstaande ouder heb je recht op extra ondersteuning. Heb je geen partner en is het kind jonger dan 18 jaar? Dan kom je hiervoor in aanmerking. Het hoeft niet jouw eigen kind te zijn. Het gaat er met name om dat je voor het kind kinderbijslag krijgt, of dat het bij de gemeente op jouw adres staat ingeschreven. Je hebt recht op deze toeslag vanaf de maand die volgt op de geboortedatum van je kind.

Als je een mbo 1 of 2-opleiding volgt, dan is de eenoudertoeslag altijd een gift. Doe je een mbo 3,4 associate degree, hbo of universiteit? Dan moet je je diploma binnen 10 jaar halen, anders blijven enkel de eerste vier jaren een gift. Bij een associate degree is dat twee jaar. Als je een partner krijgt, dan moet je de toeslag zelf stopzetten.

Uitwonende beurs

Als je ouders – volgens DUO – niet genoeg verdienen om je te kunnen ondersteunen, dan heb je recht op een aanvullende beurs. Hiervoor heb je de salarisstrookjes van je ouders nodig, zodat DUO dit kan bepalen. De hoogte van dat bedrag hangt dus af van het salaris van je ouders. Woon je op jezelf, dan valt deze toelage vaak nog hoger uit.

Zwanger tijdens je studie: opties voor behoud overzicht

Of je zonder grote onderbrekingen door wilt studeren of je studie wilt aanpassen, hangt helemaal af van je persoonlijke situatie en levensplannen. Twee opties die vaak worden gebruikt voor organisatie bij studeren met kinderen zijn tijdelijk uitschrijven en overstappen naar een deeltijdstudie.

• Tijdelijk uitschrijven: tijdens of na je zwangerschap kun je je tijdelijk uitschrijven bij je opleiding. Dan kun je je helemaal richten op je zwangerschap en ouderschap. Ook mis je geen deadlines en hoef je niet voor een extra half jaar te betalen.

• Deeltijdstudies: een andere mogelijkheid is om deeltijdstudie aan te vragen. Hiermee wordt zowel de reguliere studietijd als de data en deadlines van de examenregeling verlengd. Dit betekent dat je meer tijd hebt om cursussen te voltooien.

Belangrijk: als je ervoor kiest om een semester niet te studeren, dan ontvang je ook geen toeslagen die daarmee te maken hebben. Een studiefinanciering wordt bijvoorbeeld ook stopgezet. Reken dus voor jouw situatie uit, of het voordelig is.

Zwanger tijdens studie: aanpassingen in studieplan

Als je tijdens je studie zwanger raakt, breekt er een nieuwe levensfase aan. Veranderingen in je dagelijkse studentenleven zijn daarom onvermijdelijk, maar staan een succesvolle studie niet in de weg. Zodra je weet wanneer je uitgerekend bent en hebt besloten om verder te studeren, denk dan aan het volgende:

• Zijn er examens die je kunt afleggen voordat je kind wordt geboren?

• Welke modules kun je nog afronden?

• Welke modules worden elk semester aangeboden, welke slechts één keer per jaar? Hoe belangrijk zijn deze modules voor je studieplanning?

• Zijn er specifieke praktijktoetsen of stages die je voor de bevalling kunt doen?

Naast de adviescentra op je opleiding, is het ook raadzaam om contact te zoeken met docenten, tutoren of gespecialiseerde adviseurs om samen de studie- en examenorganisatie plannen. Een terugtrekking uit een examen is bijvoorbeeld handig zodat een examen dat je niet kunt afleggen (bijvoorbeeld kort voor of na de bevalling) niet als een mislukte poging telt. Informeer naar actuele deadlines of hardheidsregelingen bij de studentenbegeleiding of de examencommissie van je opleiding.

• Centrale studiebegeleiding en specialistisch advies: vragen over aanmelding, studieoriëntatie, studieorganisatie etc.

• Examencommissie: vragen over uitschrijven voor tentamens, deadlines.

• Maatschappelijke begeleiding: informatie over financieringsmogelijkheden, sociale uitkeringen, kinderopvang, het organiseren van studie met kinderen, etc.

• Psychosociaal advies van de opleiding: ondersteuning en advies in crisissituaties

• Loopbaanadvies van de opleiding: informatie en advies over het starten van een loopbaan, sollicitatiestrategieën en de combinatie van werk en gezin.

Gezinsvriendelijke opleidingen en mogelijkheid tot kinderopvang

Omdat je tijd nodig hebt voor cursussen en examendata, is betrouwbare en flexibele kinderopvang natuurlijk extra belangrijk. Om studies met kinderen succesvol te kunnen organiseren, zijn er verschillende vormen van kinderopvang.

Studeren als ouder: kinderopvang

• Kinderopvang in de buurt van de opleiding: als je gebruik wil maken van een kinderopvang, dan is het verstandig om deze uit te kiezen in de buurt van je opleiding. Zo kun je er snel heen als er iets is en je kind op weg naar school, naar de opvang brengen.

• Gastouders: dagopvang is een veelgebruikt alternatief voor kinderopvang en kan ook gebruikt worden als het kinderdagverblijf gesloten is. De begeleiding vindt plaats in kleinere groepen en kan in overleg vaak meer individueel geregeld worden.

• Oppas: om afspraken die niet verschoven kunnen worden na te komen, is vaak flexibele opvang nodig. Een goede manier om dit te doen is met een oppas die je kunt vertrouwen, zoals een oppas uit de familie-, vrienden- en kennissenkring. Het is vaak een goede oplossing om steungroepen te vormen met andere leerling-ouders en elkaar te helpen.

Aanbod van kindvriendelijke opleidingen

Sommige opleidingen streven ook naar het creëren van meer gezinsvriendelijke omstandigheden om studeren met kinderen mogelijk te maken en te vergemakkelijken. Bij de meeste gezinsvriendelijke opleidingen vind je de volgende aanbiedingen:

• Diverse verschonings- en borstvoedingsmogelijkheden op de campus

• Kindvriendelijke kantines (eventueel met kinderspeelhoek, magnetrons en kinderstoelen) waar kinderen (goedkoper) mee kunnen eten

• Vrijetijdsactiviteiten voor oudere kinderen (bijv. kinderuniversiteit in de vakantie) of kindersportactiviteiten

• Collegesporten voor zwangere vrouwen

• Kind- of gezinsvriendelijke woonmogelijkheden in studentenflats

Conclusie: tips en informatie voor zwangerschap en ouderschap tijdens je studie

Het combineren van een studie met kinderen en het balanceren van student- en ouderlijke verplichtingen is geen gemakkelijke taak. Of je je kunt voorstellen een kind te krijgen tijdens je studie of dat je wilt gaan studeren als je al kinderen hebt, is een persoonlijke beslissing die je per geval goed moet afwegen. Als je zwanger wordt tijdens je studie of al kinderen hebt, dan is het raadzaam om vooraf gedegen advies in te winnen over ondersteunings- en financieringsmogelijkheden en kinderopvangaanbod.

* Deze gids vat algemene informatie samen over studieoriëntatie, voorbereiding en financiering om het voor studiekiezers gemakkelijker te maken om aan hun studie te beginnen. Deze informatie heeft niet specifiek betrekking op opleidingsmogelijkheden of functiebeschrijvingen bij C&A.

______________________________________________

Bronnen en overige informatie

https://duo.nl/particulier/alleenstaande-ouder.jsp

(geraadpleegd op 07-02-2023)

https://studerendemoeders.nl/zwangerschapstudie/

(geraadpleegd op 07-02-2023)

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kinderopvangtoeslag/vraag-en-antwoord/wanneer-heb-ik-recht-op-kinderopvangtoeslag

(geraadpleegd op 07-02-2023)

https://students.uu.nl/praktische-zaken/begeleiding-en-advies/studievertraging/vertraging-door-zwangerschap

(geraadpleegd op 07-02-2023)

Bronnen van afbeeldingen

iStock.com/Eva-Katalin

iStock.com/AleksandarNakic

iStock.com/miljko

iStock.com/AleksandarNakic