Voelen – Een kind staat met blotevoeten op een boomstam.

Van een blotevoetenpad tot de kinderboerderij: spelenderwijs de natuur verkennen door te voelen

Ons grootste zintuig is onze huid. We nemen er voortdurend prikkels mee waar: van de zachte druk van kleding op de huid, tot een verfrissend briesje, tot het kriebelen van grassprietjes tegen onze enkels. Hoewel de tastzin voortdurend actief is, nemen we slechts een fractie van de dingen die de huid voelt bewust waar. Om de tastzin bij kinderen te bevorderen kunt u samen in de natuur enkele aanraakspelletjes proberen te spelen. Bovendien is een wandeling over een blotevoetenpad of een bezoek aan een kinderboerderij altijd de moeite waard om uw kind nieuwe en interessante ervaringen te bieden. We laten u zien hoe u samen met uw kind de tastzin kunt (her)ontdekken.

Aanraakspelletjes – Vader en dochter voelen aan de schors van een boom.

Inhoudsopgave

Leerzame en creatieve aanraakspelletjes
Blotevoetenpaden en DIY-ideeën voor een eigen blotevoetenpad thuis
Uitstapje naar de kinderboerderij

Aanraakspelletjes voor kinderen: de tastzin ontwikkelen door ervaringen in de natuur

Een uitstapje in de natuur is een bijzonder intense ervaring voor kinderen. Terwijl ze wild kunnen ravotten in het bos en het weiland, is het ook goed om uw kind rustige momenten in de natuur te gunnen. Ontdek samen de verschillende planten en dieren, speel met materialen uit de natuur en laat alle indrukken van het bos op jullie inwerken. Zo leert uw kind al vroeg de natuur met respect te behandelen en begrijpt het hoe het zijn of haar eigen lichaam en zintuigen doelgericht kan gebruiken.

Vooral de tastzin wordt in het dagelijks leven vaak verwaarloosd. Veel te vaak vertrouwen we op het zicht om voorwerpen te identificeren. Maar voor kinderen in het bijzonder is de tastzin van cruciaal belang om voorwerpen, materialen uit de natuur, textiel en nog veel meer in hun geheel te begrijpen. Door voorzichtig met hun vingertoppen aan dingen te voelen, trainen kinderen ook hun fijne motoriek op een natuurlijke manier. Dit maakt het bijvoorbeeld gemakkelijker voor hen om later op school te leren schrijven. Daarom vindt u hier een aantal leerzame en creatieve aanraakspelletjes die jullie samen als gezin en met vrienden kunt uitproberen.

__________

Wist je dat…

Vaak wordt de term "tactiele waarneming" gebruikt voor het woord "tastzin". De term "tactiel" beschrijft echter eerder het aangeraakt worden door iemand of iets anders. Wanneer we zelf bewust iets voelen, spreken we van "haptische waarneming".

__________

Het voel-memory spel

U kunt dit spel zowel met het hele gezin als in een groep spelen. Hoe meer spelers er zijn, hoe lastiger en leuker het spel zal zijn. Ter voorbereiding op het voel-memory spel moet de spelleider verschillende materialen uit de natuur verzamelen, zoals bladeren, takken, noten, kastanjes, steentjes en nog veel meer. Het is belangrijk dat er van elk voorwerp twee stuks zijn, zodat er memory-paren gevormd kunnen worden. Alle spelers sluiten hun ogen en houden hun handen achter hun rug. De spelleider geeft elke speler een voorwerp. Nu hebben de spelers een paar minuten om hun voorwerp zorgvuldig te betasten. Daarna mag iedereen zijn ogen openen en moet nu het voorwerp nauwkeurig aan zijn medespelers beschrijven om zijn of haar Memory-partner te vinden.

De mysterieuze voel-doos

Ook in dit waarnemingsspel zoekt de spelleider vooraf enkele interessante materialen uit de natuur. Vervolgens hoeft u alleen maar een gat in de voorkant van een schoenendoos te knippen om er een perfecte verstopplek voor materialen van te maken. Dit gat kunt u het beste rond maken en groot genoeg zodat uw kind gemakkelijk zijn hand in de doos kan steken. Natuurlijk kunt u ook samen met uw kind de doos nog mooier maken. Om het spel te beginnen sluit uw kind zijn ogen terwijl u een voorwerp uit de natuur in het doosje legt en het sluit. Uw kind moet nu zijn hand door de opening steken en proberen het voorwerp alleen op de tast te raden.

Tip: Om de tastervaringen intenser te maken, kun je je kind aanmoedigen de textuur van de oppervlakken te beschrijven. Op deze manier verbindt hij zijn zintuiglijke indrukken met woorden en wordt hij aangemoedigd meer na te denken over wat hij gevoeld heeft.

Een mandala van natuurlijke materialen – Een mandala van paardenbloemen en heidekruid.

Mandala van materialen uit de natuur

Deze creatieve activiteit kunt u het beste samen in de natuur uitproberen. Elke speler krijgt een klein mandje waarin hij of zij verschillende materialen verzamelt. Stenen, noten en takjes zijn hiervoor geschikt, maar ook allerlei bladeren, grassprieten, bloemen of kluiten aarde. Als alle spelers genoeg materiaal gevonden hebben, is het nu tijd om kleine natuurkunstwerkjes te creëren. Kleinere kinderen kunnen afbeeldingen maken van de verzamelde materialen, terwijl oudere kinderen zich al kunnen wagen aan mooie geometrische mandala's van materialen uit de natuur. Om het spel interessanter te maken en de waarneming in de vingertoppen op de proef te stellen, kunt u uw kind ook blinddoeken. Zo moeten ze niet alleen de materialen die ze zoeken op de tast identificeren, maar ook geblinddoekt het plaatje leggen. Dit kan heel leuk zijn wanneer uw kind later de blinddoek afdoet.

De voel-speurtocht

De voel-speurtocht kan worden gecombineerd met een wandeling of als hoogtepunt worden gespeeld op een verjaardagspartijtje met de hele groep. Hiervoor maakt u een kleine opdrachtenlijst met verschillende texturen, zoals:

zacht
hard
warm
koud
nat
droog
fluwelig
verkreukeld
ruw
rond
zijdeachtig
spits
glad
scherp

De opdracht voor de kinderen is nu om voorwerpen in de natuur te vinden die zo aanvoelen. Oudere kinderen kunnen de voorwerpen die ze gevonden hebben afvinken en ernaast schrijven wat ze gevonden hebben. Kleinere kinderen kunnen hun gevonden voorwerpen naar je toe brengen en samen kunnen jullie dan bedenken of het voorwerp de eigenschappen heeft die ze zoeken.

__________

Vergeet niet...

Om natuurwandelingen nog interessanter te maken, kunt u ook wat boetseerklei meenemen. U kunt er afdrukken mee maken van boomschors, stenen, bladeren en nog veel meer. Samen kunt u dan met uw vingertoppen aan het voorwerp voelen en het vergelijken met de afdruk. Op deze manier kunt u veel kleine, interessante details ontdekken.

__________

Blotevoetenpaden: zonder schoenen de natuur voelen

Niet alleen met onze vingertoppen, maar ook met onze voetzolen kunnen we bewust verschillende oppervlakken waarnemen. Zo is de overgang van hard asfalt naar zachte bosgrond duidelijk voelbaar aan onze voetzolen. Zulke kleine veranderingen nemen we nog intenser waar als we op blote voeten lopen. Gras, zand, grind of klei voelen heel anders aan onder de voeten en maken kinderen nieuwsgierig.

Om veilig op blote voeten veel verschillende oppervlakken te kunnen verkennen, loont het zich om een uitstapje te maken naar een blotevoetenpad bij u in de buurt. Hier worden interessante oppervlakken nagebouwd en in een veilige omgeving beschikbaar gesteld voor uw ontdekkingstocht. Dit maakt een wandeling over het blotevoetenpad tot een bijzondere ervaring.

Doe-het-zelf: een mini blotevoetenpad voor thuis

Als u geen blotevoetenpad in de buurt heeft, kunt u ook zelf een klein pad aanleggen. Hiervoor heeft u alleen een paar deksels van (schoenen)dozen nodig, of u kunt een paar platte deksels uit grote kartonnen dozen knippen. Vul vervolgens de deksels met verschillende materialen, zoals grind, zand, bladeren, schors of aarde. Leg ze nu dicht bij elkaar en maak een blotevoetenpaadje. Uw kind kan nu zijn of haar schoenen uittrekken en van de ene doos naar de andere lopen. Laat ze je beschrijven hoe de verschillende oppervlakken aan hun voeten aanvoelen of probeer het zelf een keer uit.

De kinderboerderij – Kinderen voeren stro aan een geit.

Een uitstapje naar de kinderboerderij om de tast mee te ontwikkelen

Dieren van dichtbij zien en ze aaien is voor alle kinderen iets om naar uit te kijken. De zachte vacht voelt niet alleen aangenaam aan, maar kan ook stress verminderen en de algehele stemming oppeppen. Door directe ontmoetingen met dieren, leren kinderen ook rekening te houden met en empathie te tonen voor andere levende wezens.

Tegelijk kan een bezoek aan een kinderboerderij de kleintjes een goed inzicht geven in waar ons voedsel vandaan komt: van het graan op het veld, dat later brood wordt, tot de melk, die later tot boter wordt verwerkt. De kinderen leren de natuurlijke kringloop van voedsel kennen en zo ook waarderen.

Een bezoek aan een kinderboerderij combineert zo vele belangrijke opvoedkundige lessen. Om ervoor te zorgen dat de ontmoeting tussen dieren en kinderen harmonieus verloopt, volgen hier een paar nuttige tips voor jullie uitstapje:

Beweeg u zo rustig mogelijk in de buurt van dieren.
Raak de dieren altijd zachtjes en voorzichtig aan.
Respecteer het als dieren zich terugtrekken en niet geaaid willen worden.
Om ervoor te zorgen dat de dieren niet al te opgewonden raken, kunt u uw kind beter niet gelijk met voer naar ze toe sturen.
Als uw kind bang is voor de dieren, is het beter om van een afstandje te blijven kijken en het gedrag van de dieren te observeren. Praat er samen over en benader ze langzaam als uw kind dat wil. Het helpt vaak als u samen de dieren gaat aaien.

Ook na het aaien is het goed om te blijven nadenken over hoe de vacht of de veren van een dier aanvoelden. U kunt ook praten over wat uw kind geleerd heeft in de omgang met de dieren. Zo wordt jullie uitstapje een hele bijzondere ervaring.

Conclusie

Vanaf het allereerste begin ontdekken kinderen de wereld via hun tastzin. In de babytijd leren ze voorwerpen kennen door erop te zuigen en ze met hun mond te voelen. Later wordt alles wat tastbaar is voor kleine kinderen in de hand genomen en onderzocht. Op deze manier verkennen kinderen de wereld en leren ze die te begrijpen. Om deze kinderlijke nieuwsgierigheid verder aan te moedigen, helpen onze waarnemingsspelletjes en ideeën voor uitstapjes, die u samen met uw kind kunt uitproberen.

Ontdek meer artikelen: