Natuurgeluiden ontdekken met kinderen: Luisterspelletjes & knutselideeën

Voor veel mensen is de natuur een belangrijke plaats om zich terug te trekken en een oase van rust te vinden, ver weg van het lawaai van alledag. Voor kinderen, die op jonge leeftijd al dagelijks worden overspoeld met veel visuele en akoestische prikkels, vormen natuurervaringen dan ook een belangrijke bron van ontspanning. Naast deze momenten van rustgeving bieden natuurgeluiden ook mogelijkheden om het oor te trainen, de concentratie te verhogen en geduld te oefenen. Lees dit artikel om te weten te komen hoe u van uw volgende uitstapje naar de natuur een opwindende geluidsreis kunt maken en hoe u uw gehoor thuis kunt trainen met natuurlijke materialen.

Om uw kind op een spannende zintuiglijke reis te sturen en daarbij zijn of haar gehoor te trainen, is in de meeste gevallen geen of heel weinig voorbereiding nodig. In bijna elke situatie en met eenvoudige middelen kunt u het gehoorzintuig van uw kind uitdagen en trainen. Het bewust waarnemen van geluiden die anders aan ons voorbij zouden kunnen razen, zorgt ook voor meer ontspanning en intensere ervaringen van de natuur. 

Het spel "Bosconcert" is vooral geschikt voor kleinere kinderen om hun concentratie en aandacht te trainen. Kies voor dit spel een bepaalde plek in de natuur waar interessante geluiden te ontdekken zijn en waar u lekker kunt uitrusten. Ga op een bankje of picknickkleed zitten en doe uw ogen dicht. Wat hoort u? De wind in de boomtoppen, een ruisend beekje, een specht, of misschien voetstappen van andere wandelaars? Laat uw kind zo nauwkeurig mogelijk beschrijven wat hij of zij kan horen. Probeer zoveel mogelijk verschillende geluiden te "verzamelen" tijdens jullie uitstapje.

Jullie kunnen ook een geluidspeurtocht maken. Zoek een bestemming en bepaal van tevoren wat u zoekt, zoals drie verschillende vogelgeluiden, twee verschillende "watergeluiden" of vier verschillende natuurgeluiden (gefluister van de wind, zingende vogels, krakende stenen, ritselende bladeren, etc.). U kunt uw speurtocht ook nog spannender maken door beurtelings andere zintuigen uit te dagen: Hoe ruikt het in het bos, in de wei, bij de rivier? Welke dieren en planten kunt u in het groen waarnemen?

__________

Wist je dat…

Er is veel geduld nodig om bosgeluiden waar te nemen en te beschrijven. Om de luisterspelletjes voor uw kinderen interessanter en spannender te maken, kunt u er kleine uitdagingen in verwerken. Bijvoorbeeld: De eerste die vijf verschillende geluiden hoort en beschrijft, wint. De prijs voor de winnaar kan een kleine, gezonde traktatie zijn of gewoon een rondje ongeremd ravotten als beloning voor het doorzettingsvermogen.

__________

Tip: Om de vogelgeluiden zonder enige twijfel te kunnen herkennen en de juiste vogel te kunnen identificeren, kunnen jullie - zeker aan het begin - ook een klein hulpmiddel gebruiken. Zo bestaan er bijvoorbeeld apps zoals Warlbr, BirdNET of Tuinvogels. Warlbr wordt ook wel de Shazam voor vogels genoemd, omdat u met de app de vogelgeluiden opneemt en deze u vervolgens verteld van welke vogel het geluid afkomstig is.

Met oudere kinderen kunt u ook een vroege ochtendwandeling kort na zonsopgang maken en luisteren naar de geluiden van het bos. Voor kinderen is het een bijzondere ervaring om de natuur bij het wakker worden in de ochtenduren te ervaren, omdat zij hun omgeving dan op een geheel nieuwe manier beleven. Om te kunnen genieten van het ontwaken van de natuur in de ochtend, kan men het beste 's morgens vroeg direct na zonsopgang op pad gaan. Op die manier kunt u het ochtendvogelconcert van dichtbij meemaken. Als u zo'n wandeling vroeg in de ochtend plant, is het natuurlijk de moeite waard om de avond van tevoren op tijd naar bed te gaan.

__________

Vergeet niet...

Zo’n vroege ochtendwandeling is natuurlijk harstikke leuk, maar ook tijdens de nacht gebeurt er veel in de natuur. Helaas is het in België op veel plekken verboden om natuurgebieden en bossen tussen zonsondergang en zonsopkomst te betreden, om de dieren hun rust te gunnen. Maar er worden af en toe wel nachtwandelingen georganiseerd door bijvoorbeeld Staatsbosbeheer, waaraan jullie kunnen deelnemen. Het is in elk geval raadzaam om van tevoren het regelement bij de boswachter of boseigenaar op te vragen.

__________

Wilt u de geluiden van de natuur mee naar huis nemen? In dit geval zijn er verschillende eenvoudige knutselideeën waarbij u natuurervaringen en geluidservaringen kunt combineren. Spelenderwijs muziek maken met natuurlijke materialen stimuleert ook de creativiteit van uw kind.

Laat uw kind tijdens uw volgende wandeling verschillende dingen verzamelen die interessant klinken als u ze tegen elkaar slaat of erop trommelt met een stuk hout. In een handomdraai kunt u bijvoorbeeld muziekinstrumenten maken van deze natuurlijke materialen:

• Kastanjes, eikels of andere noten

• Kiezelstenen

• Houten stokken

• Bladeren

• Dennenappels

U kunt u creatief uitleven als u muziekinstrumenten maakt van natuurlijke materialen. De volgende instrumenten zijn bijvoorbeeld mogelijk:

• Castagnetten gemaakt van halve notenschalen

• Xylofoon gemaakt van aan elkaar gebonden stokjes van verschillende groottes

• Rammelaar gemaakt van dennenappels aan een tak

En zo gaat het in zijn werk:

• Bouw eerst de basis voor uw windgong, waaraan u de andere materialen kunt ophangen. U kunt een drijfhout of een stevig stuk hout nemen en er een touwtje aan vastmaken om op te hangen. Het is iets ingewikkelder als u van tevoren een raamwerk maakt van verschillende stukken hout, bijvoorbeeld in een driehoekige vorm of als een vierkant frame.

• Rijg de natuurlijke materialen voor de slingers aan verschillende touwtjes.

  • Stenen of dennenappels kunnen omwikkeld worden met touw om ze vast te maken.

  • U kunt voorzichtig een klein gaatje boren in schelpen of slakkenhuizen. Dit is een taak die u voor uw kind moet doen.

  • U kunt ook dunnere takken in kleine houten schijfjes zagen en die fel beschilderen. Zorg ervoor dat uw kind ook de takken afknipt.

• Laat een beetje ruimte over aan de bovenkant van uw slingers, zodat u ze aan de hanger van de windgong kunt vastmaken.

• Bind de versierde touwtjes op regelmatige afstanden aan het raamwerk van de windgong. Wees voorzichtig met het versieren van de windgong, zodat hij in balans blijft. Zo hangt het later recht.

• Hang de windgong op een plaats waar hij genoeg ruimte heeft om te bewegen in de wind.

Als kinderen worden aangemoedigd om bewust te luisteren naar de harde en zachte geluiden van het bos, trainen ze niet alleen hun gehoor. Tegelijkertijd worden zij zich meer bewust van hun omgeving, beleven zij waardevolle momenten van rust zonder zich te vervelen, en trainen zij belangrijke vaardigheden zoals hun concentratie en uithoudingsvermogen. Muzikale knutselideeën van natuurlijke materialen ronden de speelse gehoortraining af. Luisterspelletjes en natuurlijke instrumenten leren uw kind ook meer waarde te hechten aan hun gehoor en kunnen het bewust maken van hoe belangrijk het is uw eigen gehoor te beschermen tegen lawaai.

______________________________________________

https://www.onzenatuur.be/artikel/vogelgeluiden-herkennen-hoe-begin-je-eraan

(geraadpleegd op 21-05-2021)

https://www.arhus.be/kenniscentrum/collectie-en-informatie/apps-in-de-kijker/rubriek/apps-in-de-kijker-apps-om-het-bos-te-beleven/

(geraadpleegd op 21-05-2021)

https://www.animalstoday.nl/warblr-shazam-voor-vogels/

(geraadpleegd op 19-05-2021)

https://www.natuurenbos.be/beleid-wetgeving/natuurgebruik/activiteit-organiseren/veelgestelde-vragen

(geraadpleegd op 21-05-2021)

iStock.com/Sasha_Suzi

iStock.com/ridvan_celik

iStock.com/beyhanyazar