Czego uczy się dziecko w szkole? Praktyczne umiejętności i kompetencje kluczowe ucznia
Pisanie, czytanie i liczenie – to te umiejętności akcentuje się najbardziej w pierwszych latach podstawówki. Ich opanowanie kładzie podwaliny pod naukę wielu innych przedmiotów. W konsekwencji, są niezbędne, by osiągnąć sukces na dalszych stopniach edukacji i zapewnić sobie owocną zawodową przyszłość. Szkoła to jednak dużo więcej niż szlaczki, dyktanda i tabliczka mnożenia! Oprócz realizowania kolejnych punktów programu nauczania, twoja pociecha nabiera w niej różnorakich kompetencji – od kognitywnych, przez motoryczne, po społeczne. Wiele z nich towarzyszyć jej będzie w całym dorosłym życiu. W naszym poradniku wyjaśniamy, czego uczą się dzieci w szkole podstawowej oraz jak możesz wspierać swoją latorośl w zdobywaniu nowej wiedzy i umiejętności.
Kompetencje kluczowe w szkole podstawowej i ich przykłady
Podstawa programowa w szkołach podstawowych w Polsce została zaprojektowana tak, by umożliwić uczniom rozwój tzw. 8 kompetencji kluczowych, ustanowionych przez Radę Unii Europejskiej w specjalnym zaleceniu edukacyjnym w 2008 roku. Często definiuje się je jako „połączenie wiedzy, umiejętności i postaw, potrzebnych do samorealizacji i rozwoju osobistego, funkcjonowania na rynku pracy, integracji ze społeczeństwem i uczestnictwa w życiu obywatelskim“. Brzmi dość enigmatycznie? I jak ma się to do konkretnych zadań i lekcji twojej pociechy? Poniżej wymieniamy kompetencje kluczowe nabywane w szkole podstawowej wraz z przykładami konkretnych umiejętności:
- kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji: twoje dziecko potrafi się precyzyjnie wysłowić, napisać list, a w wolnym czasie przeczytać książkę od deski do deski.
- kompetencje w zakresie wielojęzyczności: maluch potrafi wyrazić myśli w obcym języku i umie wykorzystać swoją wiedzę w różnych sytuacjach, np. zapytać o drogę lub zamówić jedzenie na wakacjach za granicą.
- kompetencje matematyczne oraz w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii: twoja pociecha potrafi np. zaplanować swoje wydatki, wyjaśnić zjawiska przyrodnicze obserwowane na spacerze, rozumie związki technologii z innymi dziedzinami nauki.
- kompetencje cyfrowe: dziecko dobrze orientuje się w świecie multimediów, zna zasady netykiety i bezpieczeństwa w sieci.
- kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się: twoja pociecha potrafi np. stworzyć listę zadań do zrobienia i je wykonać, dobrze radzi sobie z pracą w grupie, wie na czym polega zdrowy styl życia i higiena psychiczna.
- kompetencje obywatelskie: dziecko dostrzega istnienie różnych tożsamości kulturowych i narodowych, potrafi wymienić prawa człowieka, wie na czym polega demokracja.
- kompetencje w zakresie przedsiębiorczości: maluch potrafi wykazać się inicjatywą i ma poczucie sprawczości. Wie, czym jest zrównoważony rozwój i dostrzega jego wagę w różnych dziedzinach życia.
- kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej: dziecko potrafi obcować z dziełami sztuki oraz wytworami popkultury, a także w twórczy sposób wyraża emocje samo lub w grupie, przykładowo uczestnicząc w zajęciach plastycznych lub tanecznych.
Program nauczania w szkole podstawowej: czego uczą się dzieci?
W trakcie kolejnych lat edukacji twoja pociecha będzie rozwijać drzemiący w niej potencjał. Oprócz opisanych wyżej kompetencji kluczowych, nauczy się też innych przydatnych zdolności, które przydadzą się jej w wielu dziedzinach życia. Uczniowie szkoły podstawowej prędzej czy później opanowują następujące praktyczne umiejętności:

- Organizacja pracy: dziecko krok po kroku uczy się pracować coraz bardziej samodzielnie. Planuje swoje zadania w przemyślany sposób, umie się skoncentrować i dba o przybory szkolne. Z czasem coraz lepiej radzi sobie z drobnymi niepowodzeniami i wykazuje chęć do szukania nowych rozwiązań.
- Wiedza ogólna: twoja pociecha potrafi wyszukiwać interesujące ją informacje, przyswajać wiedzę i wykorzystywać ją w praktyce. Zauważa wzajemne zależności między różnymi dziedzinami nauki i przedmiotami szkolnymi.
- Stosowanie metod: maluch wie, że niektóre źródła informacji należy sprawdzać i weryfikować. Potrafi sporządzać notatki i porządkować wiedzę. Uczy się, jak przedstawiać zagadnienia, by inni też potrafili je zrozumieć.
- Bycie częścią grupy: dziecko potrafi elastycznie dopasować się do różnych sytuacji i czuje przynależność do swojej klasy. Wykazuje empatię, tolerancję, szacunek i odpowiedzialność wobec innych uczniów. Doskonali umiejętności komunikacji i rozwiązywania drobnych konfliktów.
- Rozwój osobisty: twoja pociecha poznaje swoje mocne i słabe strony, coraz lepiej umie wyrażać własne zdanie i realizować kreatywne pomysły.
Czytając powyższe listy kompetencji i umiejętności, weź pod uwagę to, że podstawa programowa w szkole podstawowej jest dostosowana do potrzeb i możliwości przeciętnego ucznia. To normalne, że każde dziecko ma nieco inne tempo rozwoju i w niektórych dziedzinach wyprzedzi rówieśników, a w innych pozostanie nieco w tyle. Nie zamartwiaj się na zapas. Większość uczniów prędzej czy później nadrabia drobne braki na kolejnych szczeblach edukacji.
Czytając powyższe listy kompetencji i umiejętności, weź pod uwagę to, że podstawa programowa w szkole podstawowej jest dostosowana do potrzeb i możliwości przeciętnego ucznia. To normalne, że każde dziecko ma nieco inne tempo rozwoju i w niektórych dziedzinach wyprzedzi rówieśników, a w innych pozostanie nieco w tyle. Nie zamartwiaj się na zapas. Większość uczniów prędzej czy później nadrabia drobne braki na kolejnych szczeblach edukacji.
Poniżej znajdziesz kilka artykułów z poradami, jak wspierać pociechę od przygotowania do pierwszej klasy, przez stworzenie dobrych nawyków nauki w domu, aż po radzenie sobie z okresami obniżonej motywacji. Zebrane tu informacje pomogą ci towarzyszyć dziecku w szkolnej przygodzie i trzymać rękę na pulsie w razie przejściowych trudności.
Wszystkie artykuły
Od przedszkolaka do pierwszaka: jak ułatwić dziecku rozpoczęcie nauki w szkole?
Wraz z pójściem do szkoły, twoja pociecha rozpoczyna nowy, ekscytujący rozdział życia. Dotychczasowy przedszkolak w ciągu kilku tygodni musi przyzwyczaić się do nowej rzeczywistości, dostosować do ściśle wyznaczonego rytmu lekcji i przerw, nawiązać nić porozumienia z nauczycielami i nowymi kolegami. Na szczęście, jako rodzic, możesz zrobić całkiem sporo, by ułatwić dziecku pierwsze tygodnie w szkolnych murach. W poradniku zebraliśmy sprawdzone sposoby na to, jak emocjonalnie przygotować pierwszoklasistę do rozpoczęcia roku szkolnego oraz jak wspierać proces adaptacji w nowym środowisku. Podpowiadamy też, jakie kompetencje i umiejętności dziecka warto rozwijać już na kilka miesięcy przed pierwszym dzwonkiem, by pociecha poczuła się w szkole jak ryba w wodzie.
Organizacja biurka: stwórz dziecku ergonomiczne miejsce do nauki
Odpowiednio przygotowane stanowisko pracy pomaga maluchowi skupić się na odrabianiu lekcji w domu. Aby rzeczywiście spełniało swoją funkcję, musisz zadbać o kilka kluczowych kwestii, m.in.: o oddzielenie go wizualnie od strefy zabawy i odpoczynku oraz dopilnowanie, by było pozbawione urządzeń elektronicznych i innych „rozpraszaczy“. W tym artykule zebraliśmy garść porad, jak zorganizować biurko dla ucznia, dopasować ergonomiczne i wygodne krzesło oraz pomóc mu zachować porządek w przyborach szkolnych. Podpowiadamy też, jak kształtować dobre nawyki, sprzyjające koncentracji na nauce.
Zadania domowe – przydatne wskazówki dla dzieci i rodziców
Prace domowe są dla uczniów zachętą do powtarzania materiału, który pojawił się w szkole. Jednak zanim maluch nauczy się dobrej organizacji pracy i samodzielności, będzie potrzebował odrobiny wsparcia. Pomoc rodziców przyda się szczególnie pierwszoklasistom, dla których odrabianie lekcji to nowy element codzienności. By ułatwić im to zadanie możesz zastosować zebrane tu przez nas techniki, a wśród nich: wprowadzenie stałych pór nauki, tworzenie planu lub listy zadań do odhaczania, zaplanowanie sporej ilości przerw, itp. Podpowiadamy też, jak towarzyszyć dziecku w wykonywaniu obowiązków, nie ingerując w nie bardziej niż to konieczne, a wręcz motywując malca do coraz większej samodzielności.
Motywacja do nauki szkolnej: co zrobić, by dziecko lubiło się uczyć
Dzieci od maleńkości uwielbiają dowiadywać się nowych rzeczy. Ich motywacja do nauki zdaje się być wrodzona. Często zdarza się jednak, że w szkole ten entuzjazm nieco przygasa. Dzieci muszą przyzwyczaić się do konkretnych reguł, strategii edukacyjnych i zadań domowych, a przy tym często czują, że stawiane im wymagania są zbyt niskie lub zbyt wysokie. Czasami wystarczy wprowadzić drobne modyfikacje do rozwiązywanych zadań, by dziecko na nowo odkryło frajdę ze zdobywania wiedzy. W tym artykule podpowiadamy, jak rozbudzić wewnętrzną motywację malucha, stworzyć pomocną domową rutynę, a także dopasować odpowiednie metody nauki dla małych wzrokowców, słuchowców i kinestetyków.
Rozpoczęcie roku szkolnego: powrót do szkoły po wakacjach
Lato to dla dzieci czas wolności, beztroskiej zabawy i ładowania baterii. Wakacje pozwalają na kilka tygodni zapomnieć o istnieniu szkolnych obowiązków, rozwijać swoje pasje i cieszyć się urokami dzieciństwa. Warto jednak zadbać o to, by pierwszy dzwonek nie zastał nas z głową w chmurach. Stopniowy powrót do ustalonego rytmu dnia i szkolnych obowiązków pozwoli maluchom przygotować się emocjonalnie na nadchodzącą zmianę i uniknąć niepotrzebnego stresu. W naszym artykule radzimy, jakie kroki podjąć pod koniec wakacji, by przygotować dziecko na pójście do kolejnej klasy. Znajdziesz tu konkretne pomysły i strategie, a także szczegółową listę sprawunków i przyborów szkolnych, która ułatwi wam wspólne zakupy.
Źródła:
https://perceptiedukacja.pl/
(dostęp 13.07.2022)
https://www.zycieszkoly.com.pl/
(dostęp 13.07.2022)
Źródła zdjęć:
iStock.com/skynesher
iStock.com/Drazen Zigic
iStock.com/damircudic
iStock.com/OlgaKhorkova
iStock.com/AleksandarNakic
iStock.com/Pekic
iStock.com/Liderina