Zonbeschermingsmethoden: zo bescherm je jezelf het beste tegen de zon

Een goede bescherming tegen overmatige blootstelling aan de zon is niet alleen belangrijk tijdens het zonnebaden, maar moet altijd in overweging worden genomen als je langere tijd in de zon doorbrengt. Vooral in de zomer, wanneer de zon het meest intens schijnt, kunnen de gevaarlijke UV-stralen snel zonnebrand veroorzaken en ook op de lange termijn schade aan de huid veroorzaken.

Om je perfect voor te bereiden op de zomerdagen leggen we hieronder uit welke zonbeschermingsfactor je moet kiezen en welke zonnebrandmiddelen je het beste kunnen beschermen tegen overmatige UV-straling.

Belangrijk: De belangrijkste beschermende maatregel is het vermijden van overmatige UV-straling van de zon en zonnebanken. Breng daarom niet te lang in de brandende zon door, ook al beschik je over voldoende bescherming tegen de zon. Ook de belangrijkste zonbeschermingsregels hebben wij samengevat in een overzichtelijke PDF:

Zonbeschermingtips op een rij

Zo bepaal je de juiste beschermingsfactor

Over het algemeen beschrijft de zonbeschermingsfactor welke bescherming een product biedt tegen de UV-B-straling van de zon. Als de zonnebrandcrème beschermt tegen UV-A-stralen, zit er een apart etiket op het product. Wat de effecten van UV-straling op de huid zijn, lees je in ons artikel “Zonbeschermingstips voor iedere situatie”.

Om te bepalen welke zonbescherming voor jou geschikt en uitgebreid is, moet je weten welke zonbeschermingsfactor je in een bepaalde regio moet gebruiken en hoe lang je doorgaans in de zon kunt blijven.

Welke zonbeschermingsfactor heb je nodig?

De huideigen beschermingstijd varieert afhankelijk van het huidtype. Met onderstaand overzicht kun je grofweg inschatten welk huidtype je hebt. De specifieke bepaling moet echter door een dermatoloog worden uitgevoerd:

• Huidtype 1: zeer lichte huid, lichte kleur ogen, rood tot lichtblond haar, zomersproeten, wordt nooit bruin (zelfbeschermingstijd: 5-10 minuten)

• Huidtype 2: lichte huid, blond tot lichtbruin haar, zomersproeten mogelijk, wordt bijna niet bruin (zelfbeschermingstijd: 10-20 minuten)

• Huidtype 3: lichte tot lichtbruine huid, donkere oogkleur, donkerblonde tot bruine haren, bruint sneller (zelfbeschermingstijd: 20-30 minuten)

• Huidtype 4: lichtbruine tot olijfkleurige huid, donkere oogkleur, donker haar, bruint snel (zelfbeschermingstijd: 30-45 minuten)

• Huidtype 5: donkerbruine huid, donkerbruine ogen, donkerbruin tot zwart haar (zelfbeschermingstijd: 45 - 60 minuten)

• Huidtype 6: donkerbruine tot zwarte huid, donkerbruine ogen, zwart haar (zelfbeschermingstijd: minder dan 90 minuten)

Houd er rekening mee dat deze classificatie niet van toepassing is op de gevoelige kinderhuid: kinderen hebben altijd meer bescherming tegen de zon nodig dan volwassenen. Ongeacht hun huidtype mogen baby's en kleine kinderen niet onbeschermd aan de zon worden blootgesteld.

Om de juiste lichtbeschermingsfactor voor het werken in de tuin of voor de volgende strandvakantie te bepalen, moet je je informeren, welke UV-Index (UVI) de regio heeft. Op een schaal van 1 tot 10 wordt zo de intensiteit van de zon gemeten. In Nederland kan over het algemeen maximaal een waarde van 8 worden bereikt. In de tropische landen, dichter bij de evenaar, kan de zonkracht zelfs wel 15 zijn of hoger. De UVI wordt door de weerdienst van de desbetreffende regio bepaald. Welke beschermingsfactor jij nodig hebt, kun je op de volgende manier berekenen.

• Huidtype 1: UV-index x 4 = vereiste SPF (Sun Protection Factor)

• Huidtype 2: UV-index x 3 = vereiste SPF

• Huidtype 3 tot 6: UV-index x 2 = vereiste SPF

De zonkrachtgetallen zijn gebaseerd op de periode tussen 12:00 en 15:00, buiten deze periode kun je ongeveer 2 keer zo lang in de zon zitten. Vervolgens moet je bepalen welk huidtype je hebt. Bovendien moet je weten welke zonkrachtwaarde voorspeld is. Je deelt dan het zonkrachtgetal dat bij jouw huidtype hoort door de voorspelde zonkrachtwaarde. Het getal wat daaruit komt is het aantal minuten dat je onbeschermd in de zon kunt.

Wanneer je de beschermingsfactor (SPF) met het aantal minuten dat je in de zon kunt zitten vermenigvuldigd, weet je hoelang je maximaal in de zon kunt zitten met de zonnebrandcrème.

Welke factor heb je nodig? - Rekenvoorbeeld

Max wil vandaag langere tijd in de tuin doorbrengen. Hij heeft rode haren, lichte ogen en zomersproetjes en ook een heel erg lichte huid. Hij behoort daarom tot huidtype 1. Hij heeft in het weerbericht gelezen dat er vandaag een UVI van 8 voor zijn regio wordt verwacht. Om nu de juiste beschermingsfactor uit te kiezen, deelt hij het zonkrachtgetal 60 door 8. Dit is 7,5. Dat betekent dus dat hij onbeschermd maximaal 7,5 minuten in de zon door kan brengen. Wanneer hij vervolgens een lichtbeschermingsfactor 30 uitkiest en deze met de 7,5 minuten eigenbeschermingstijd vermenigvuldigd, kan Max hiermee 225 minuten in de zon blijven.

Op deze manier heeft hij alle relevante informatie voor de juiste zonbescherming voor zijn regio en voor zijn plan en kan hij zo de tijd die hij in de zon doorbrengt goed indelen.

Belangrijk: De resultaten van zulke berekeningen zijn altijd alleen maar een richtwaarde. Let daarom altijd goed zelf op dat je niet verbrand, doordat je toch te lang in de zon bent gebleven.

Zonbeschermingsmiddelen op een rij: hoe bescherm je je tegen de zon?

Om zonnebrand te voorkomen en huidbeschadiging te voorkomen, kun je kiezen uit veel verschillende zonbeschermingsmethoden. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je de juiste kleding draagt, je correct gedraagt in de zon en altijd geschikte zonbescherming op je huid draagt. Hier laten wij je enkele manieren zien om je voldoende tegen de zon te beschermen en tonen wij je de juiste zonbescherming voor op het strand, in de tuin of tijdens excursies.

Omdat er heel veel verschillende zonbeschermingsproducten te koop zijn, laten we je hier zien, waarop je moet letten bij het kopen:

• Passende beschermingsfactor (min, LSF 20 voor volwassenen)

• Bescherming tegen zowel UVA als ook UVB stralen

• Watervast

• Goede hechting aan de huid

• Goede huidverdraagzaamheid

Welk cosmetische zonbeschermingsmiddel voor jou geschikt is, hangt van jouw voorkeuren en jouw huidtype af. Mensen met een drogere huid moeten zonnebrandcrèmes gebruiken, omdat hier meer vetten en olie in zit en op deze manier de huid tegen uitdrogen beschermd. Voor een gemixte huid is zonnemelk beter geschikt omdat hier meer water in zit. Zonnespray is eenvoudig en snel aan te brengen, maar moet nog wel goed worden ingesmeerd gelijkmatig worden verdeeld.

Denk eraan, dat je je regelmatig opnieuw insmeert, om de bescherming tegen de zon de gehele tijd te garanderen. Let er echter op dat de maximale duur die je in de zon kunt doorbrengen niet wordt verhoogd door jezelf meermaals in te smeren.

Textiele zonbescherming: Zonbescherming door de juiste kleding

De basis van een passende zonbescherming moet zowel in het dagelijkse leven als ook op vakantie altijd geschikte kleding zijn. Alleen door de combinatie uit langere kleding en cosmetische zonbeschermingsmiddelen kun je een volledige bescherming bereiken. Hierbij moet je erop letten dat je jouw huid zo veel mogelijk met lange, luchtige kledingstukken voor de zon kunt beschermen. Bovendien zou je in de zon altijd een hoofdbedekking moeten dragen, om een zonnesteek of een verbranding te vermijden.

Zonbescherming door UV-beschermende kleding

Speciale UV-beschermingskleding met een ingewerkte beschermingsfactor kan jou voor een verbranding beschermen. De bescherming van de kleding wordt door een specifieke weeftechniek gegarandeerd. Let bij het kopen op een beschermingsfactor van minstens 30 (beter is echter 40 of hoger), op de kwaliteit en op de juiste UV-standaard van 801. UV-kleding wordt aanbevolen voor kleine kinderen, volwassenen die langere tijd in de zon zijn, of voor sporters.

Zonnebrillen met UV-bescherming

Experts raden aan om niet alleen het lichaam maar ook de ogen voor de straling te beschermen. Ontstekingen aan de hoornhuid en het bindvlies vermijd je door een zonnebril en door een hoofdbedekking met klep. Ook in hogere gebieden en in de sneeuw wordt dit aanbevolen. De bril moet in ieder geval een CE-markering hebben – aanbevolen wordt CE3 of CE4 – en tekens als “UV 400” en “100 % UV” moeten terug te vinden zijn. Let ook op de kleur van de glazen. Voor de juiste keus kun je het best een medewerker om hulp vragen.

Mobiele zonbescherming: Schaduwgevers voor onderweg

De juiste zonbescherming en de juiste kleding kunnen je voor een verbranding beschermen. Echter moet je het desondanks vermijden om te veel in de zon te zijn. Want de warmte werkt zich niet alleen op de huid uit maar ook op de omloop. Een zonnesteek kan snel het gevolg zijn van een te lange blootstelling aan de zon. Let er daarom steeds op dat je regelmatig de schaduw en koele ruimtes opzoekt, om jouw lichaamstemperatuur te reguleren. Vaak is dit niet zo makkelijk. Bij het werken in de tuin of een bezoek aan het strand ontbreken vaak schaduw gevende bomen. Om je hierbij te helpen, stellen we hier enkele schaduwgevers voor.

• Voordelen: eenvoudig mee te nemen, makkelijke installatie

• Nadelen: geen bescherming tegen de wind, is lastig aan de stand van de zon aan te passen

Wanneer je voor een parasol kiest, moet je erop letten of deze een UV-bescherming heeft. Dit is in de beschrijving van de parasol aangegeven. Een SPF van meer dan 50 biedt daarbij de grootste bescherming. Een parasol moet bovendien een voet hebben die zwaar genoeg is, zodat die bij windvlagen blijft staan. Op veel stranden kun je ook parasols huren en op deze manier het verslepen vermijden.

• Voordelen: bescherming tegen de wind, ondoorzichtig

• Nadelen: niet alle modellen zijn geschikt bij sterkere windvlagen

Ook bij strandtentjes moet je checken of het model UV-stralen afhoudt en of de huid dus beschermd wordt. Bovendien moet je een stabiele strandtent kiezen, die tegen de wind kan. Let hiervoor op een brede strandvlakte en let er bovendien op of er haringen bij de tent zitten, zodat je hem beter aan de grond kunt vastmaken. Op het strand kun je eventueel ook een variant kiezen, die je met zand zwaarder kunt maken.

Zonbescherming op het strand en in de tuin: schaduwdoek

Een andere mogelijke variant is een schaduwdoek. Deze kun je individueel opbouwen en geeft schaduw in zowel de tuin als ook tijdens een uitstapje.

• Voordelen: ondoorzichtig, windbescherming

• Nadelen: gevoelig voor windvlagen, moet op de zonnestand worden aangepast

Een schaduwdoek moet een bepaalde stabiliteit hebben. Wanneer je een schaduwdoek vast in de tuin wilt bevestigen, moet je goed op de kwaliteit van de stof letten en je in een speciale winkel laten adviseren. Een goed schaduwdoek moet versterkende palen bezitten en je moet er bij het bevestigen op letten dat die niet scheurt. Ook hier moet je op de juiste UV-bescherming letten.

Overzicht van belangrijkste maatregelen tegen de zon

Hier vind je een kort overzicht over de belangrijkste zonbeschermingsmaatregelen:

* De term UPF (Ultraviolet Protection Factor) geeft de UV-beschermingsfactor van textiel aan. Voor cosmetische zonnebrandproducten zoals zonnebrandcrème wordt in plaats daarvan de term zonbeschermingsfactor (SPF) gebruikt.

Conclusie: Complete zonbescherming met verschillende maatregelen tegen UV-straling

Om een verbrande huid of zonnesteek effectief te kunnen vermijden, moet je een uitgebreide bescherming tegen de UV-stralen van de zon zowel op vakantie als ook in het alledaagse leven in acht nemen. Kies lange, maar luchtige kleding uit, om zoveel mogelijk huid voor de zon te bedekken. Bijkomend moet je altijd een zonnebrandcrème op de huid aanbrengen. Dit verhindert voor een bepaalde tijd, dat jouw huid door de zon wordt verbrand. Let erop, dat je ook regelmatig tijd in de schaduw doorbrengt, zodat je niet oververhit raakt.

______________________________________________

Bronnen en meer informatie

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/beauty/7470-ken-de-verschillende-huidtypes.html
(geraadpleegd op 08-04-2024)

https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/zonkracht
(geraadpleegd op 08-04-2024)

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/beauty/36080-hoe-lang-kan-ik-in-de-zon.html
(geraadpleegd op 08-04-2024)

https://www.uv-fashions.nl/wat-is-uv-kleding
(geraadpleegd op 08-04-2024)

https://oogfonds.nl/alles-over-ogen/tips-voor-gezonde-ogen/zonnebril/
(geraadpleegd op 08-04-2024)

https://www.zonz.nl/keuzehulp-schaduwdoeken/
(geraadpleegd op 08-04-2024)

Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde

Omslagfoto: iStock.com/Imgorthand
Foto 1 in de tekst: iStock.com/AleksandarNakic
Foto 2 in de tekst: iStock.com/PeopleImages
Foto 3 in de tekst: iStock.com/pixdeluxe
Foto 4 in de tekst: iStock.com/SonjaBK