Urban gardening: maak een verhoogde plantenbak op het balkon

Urban gardening is een manier om een beetje groen in het soms monotone stadsleven te brengen. Met kleurrijke bloemen en zelfgekweekte groenten kunnen balkons, dakterrassen, vensterbanken en gemeenschappelijke tuinen worden omgetoverd tot groene oases. Wij laten je zien hoe je aan urban gardening kunt doen, bijvoorbeeld door een verhoogde plantenbak te maken op je balkon, terras of in je achtertuin.

Urban gardening is de kunst om saaie stedelijke ruimtes om te toveren in bloeiende perken en zo het stadsleven een beetje dichter bij de natuur te brengen. Of het nu gaat om bloembakken of groentebakken - bij het urban gardening staan het plezier in het tuinieren en de uitwisseling met andere natuurliefhebbers centraal. Het gaat er niet om dat je met je moestuin de grootste oogst binnen haalt, maar om de natuur te beleven en het stadsbeeld te verfraaien.

Als je van kleurige bloemen houdt of je eigen groenten wilt kweken, biedt urban gardening je de beste mogelijkheden. Of je nu een openbare ruimte wilt vergroenen of je wilt beperken tot je eigen vier muren, urban gardening heeft vele mogelijkheden voor jou:

• Projecten gesponsord door je woonplaats of een naburige stad: gemeenschapstuinen, stadstuinen of workshops tuinieren.

• Projecten in je buurt: buurttuinen, vergroening van de achtertuin of voortuin en aanleg van een daktuin.

• DIY-projecten voor je eigen balkon: verhoogde bloembakken, balkonbakken, verticale tuinen of plantenzakken.

• Binnenshuis tuinieren: bloemenramen, kruidenladders, groene scheidingswanden of macramé plantenhangers.

Een andere manier om je hobby tuinieren in de stad te beoefenen zijn volkstuinen of tuinpercelen aan de rand van de stad. Vooral in de volkstuin kan men contact leggen met de tuiniersgemeenschap in je stad en nieuwe contacten maken in de volkstuinvereniging.

Om een beetje meer groen in je leven te brengen, kun je beginnen met het beplanten van je balkon. Verhoogde plantenbakken zijn de ideale oplossing voor het creëren van een groente- of kruidentuin op je balkon. Ze besparen je het bukken en je bent er zeker van dat je planten voldoende zon krijgen en niet in de schaduw van je balkonrand staan. Om ervoor te zorgen dat je balkontuin in een verhoogde plantenbak een succes wordt, moet je deze tips voor planning en beplanting in acht nemen.

Je kunt een geschikte verhoogde plantenbak voor je balkon direct kopen in een winkel of zelf samenstellen volgens je eigen ideeën. Je kunt gemakkelijk talloze instructies vinden op het internet. Maar voordat je op zoek gaat naar de perfecte plantenbak, moet je eerst een paar overwegingen maken:

1. Meet je balkon zorgvuldig op. Denk er bij het plannen van je verhoogde plantenbak aan dat je planten een zo zonnig mogelijke plek nodig hebben. Om dit te bepalen, moet je de stand van de zon en de lichtomstandigheden op je balkon gedurende de dag observeren.

2. Let op het toelaatbare gewicht. Grote verhoogde plantenbakken zonder poten kunnen erg zwaar zijn. Informeer daarom van tevoren bij de huiseigenaar hoeveel lading je balkon kan dragen. Lichtere en ruimtebesparend, zijn modellen met pootjes.

Als je eenmaal de informatie over afmetingen en gewicht hebt verzameld, staat niets je verhoogde plantenbak nog in de weg.

__________

Wist je dat...

Verhoogde plantenbakken met wieltjes zijn bijzonder geschikt voor het balkon. De mobiele plantenbakken kunnen gemakkelijk worden verplaatst als je wat meer ruimte op het balkon nodig hebt.

__________

Zodra je verhoogde plantenbak is gebouwd, kun je het nu vullen. In tegenstelling tot conventionele plantenbakken, wordt een verhoogde bak niet alleen gevuld met aarde. Om ervoor te zorgen dat je verhoogde planten- of bloemenbak jarenlang voedselrijke grond voor je planten zal opleveren, moet je een uitgekiend gelaagdheidssysteem gebruiken:

De lagen in je verhoogde plantenbak:

1e laag: twijgen, takken, stekken van struiken (20 - 30 cm hoog)

2e laag: bladeren, grasmaaisel, versnipperd materiaal (15 - 20 cm hoog)

3e laag: grove compost, eventueel verrotte mest (20 - 30 cm hoog)

4e laag: rijpe compost en hoogwaardige tuinaarde (tot aan de rand)

Enerzijds zorgt de gelaagdheid in de verhoogde plantenbak ervoor dat het water goed verdeeld wordt en kan weglopen. Anderzijds stimuleert dit de vorming van humus, die de bodem gedurende meerdere jaren van voedingsstoffen voorziet. Het is dus voldoende om je verhoogde bak slechts om de vier à vijf jaar bij te vullen. In de tussentijd is het voldoende als je alleen aan het begin van het seizoen een beetje aarde toevoegt aan de bovenkant, aangezien de grond in de loop der jaren regelmatig zakt als gevolg van de rottingsprocessen.

__________

Vergeet niet...

Zorg ervoor dat het water uit je verhoogde plantenbak kan weglopen en dat er geen waterverzadiging optreedt. Veel verhoogde bakken hebben een klep of gaten in de bodem van de bak voor dit doel.

__________

De lichtomstandigheden op je balkon zijn van cruciaal belang om je planten goed te laten groeien en je een overvloedige oogst te bezorgen. Daarom moet je erop letten hoeveel zon op je balkon komt, voordat je bloemen, kruiden en groenteplanten haalt. Hieronder vind je een korte lijst van welke planten geschikt zijn voor jouw lichtomstandigheden:

__________

Onthoud dat...

Je kunt bijen en andere insecten helpen door bijen/insectenvriendelijke planten op je balkon te zetten waar ze gemakkelijk bereikbaar zijn. Zo steun je de plaatselijke biodiversiteit en helpen de aangetrokken insecten je bij het bestuiven van je bloemen en groenteplanten.

__________

Nu je een overzicht hebt van welke planten bij jouw lichtomstandigheden passen, kun je plannen hoe je je verhoogde bak wilt beplanten. Als je hoopt op een rijke groenteoogst, moet je ook in je verhoogde bak de regels van vruchtwisseling en gemengde teelt volgen. Meer gedetailleerde uitleg over deze twee principes vind je in ons artikel over zelfvoorzienend tuinieren.

Idealiter plaats je in de verhoogde plantenbak ook planten naast elkaar die goed met elkaar overweg kunnen en ongedierte bij elkaar weghouden. Als vuistregel kun je onthouden: Hoe nauwer de planten verwant zijn, hoe minder geschikt ze zijn als buren in je plantenbak. Wij hebben ook een lijst van goede en slechte bakburen gegeven in het artikel "Zelfvoorzienende tuin".

Naast de regels voor vruchtwisseling en gemengde teelten, volgen hier enkele nuttige tips om je planten in de verhoogde plantenbak te laten gedijen:

• Verhoogde bakken drogen snel uit, vooral aan de randen. Zorg er daarom voor dat je deze plekken vaker water geeft. Op warme zomerdagen mag je zelfs meerdere keren per dag water geven, afhankelijk van de plaats van je verhoogde plantenbak.

• Om de grond in het verhoogde plantenbak vochtig te houden en tegelijkertijd onkruid te voorkomen, kan je de grond mulchen. Dit betekent dat je de grond tussen je planten bedekt met een laag mulch. Je kunt mulch kopen in het tuincentrum of stekjes gebruiken.

• Een verhoogde plantenbak op het balkon is perfect voor het planten van een paar zeldzame soorten die je niet overal kunt kopen - bijvoorbeeld: postelein, haverwortel, hertshoornweegbree, zuring of knoflookbieslook. Op deze manier maak je je balkontuin wat exotischer.

• Sommige kruiden en groenteplanten zijn geschikter voor beginners dan andere. Dit zijn de beste planten om mee te beginnen: sla, komkommers, tomaten, aardbeien, peterselie, rozemarijn en munt.

• Groenteplanten die veel ruimte innemen, zoals courgettes, pompoenen of grote koolsoorten, zijn slechts in beperkte mate geschikt voor de verhoogde plantenbak, omdat ze veel bakruimte innemen.

• Hoog groeiende soorten zoals pronkbonen, erwten of meerjarige tomaten moeten slim in de bak worden geplaatst, zodat ze het licht van de andere planten niet wegnemen. De beste plaats hiervoor is aan de achterkant van de bak.

• In de verhoogde plantenbak kun je de behoefte aan voedingsstoffen individueel aanpassen aan de planten. Als je planten veel voedingsstoffen nodig hebben, kun je de geselecteerde zone van tevoren opnieuw bemesten. Als de planten die minder voedingsstoffen nodig hebben (bijv. mediterrane kruiden) in dezelfde verhoogde plantenbak wilt planten, kun je eerst het mineraalgehalte van het gebied verlagen (bijv. met steenslag).

Het stadsleven kan ook groener worden gemaakt met een beetje liefdevolle toewijding. Om het stadsbeeld op te fleuren, kan je betrokken raken bij gemeenschapstuinen en/of je balkon beplanten. Je kunt snel en gemakkelijk een verhoogd bed opzetten en het omtoveren tot je eigen balkontuin met bloemen, groenteplanten en kruiden volgens je eigen ideeën.

______________________________________________

https://www.groenvanbijons.be/tuinadvies/tuininrichting/bloembakken-vullen-zodat-ze-ook-na-de-zomer-mooi-zijn

(geraadpleegd op 27-04-2022)

https://www.hornbach.nl/projecten/balkon-en-terrasplanten-verzorgen/

(geraadpleegd op 27-04-2022)

https://www.directplant.nl/tuintips/plantenbakken-vullen/

(geraadpleegd op 27-04-2022)

iStock.com/fotografixx

iStock.com/AleksandarNakic

iStock.com/TG23