Cradle to Cradle – Produceren zonder afval
Om de natuur te beschermen en onze natuurlijke hulpbronnen te behouden, is het belangrijk om duurzaam te handelen en te produceren. In onze wegwerpmaatschappij belanden producten na gebruik al snel in de vuilnisbak. Dit vervuilt niet alleen het milieu, maar zorgt er ook voor dat er telkens weer nieuwe grondstoffen nodig zijn voor de productie. Het idee van het Cradle to Cradle-principe (‘van wieg tot wieg’ in het Nederlands, afkorting: C2C) is om deze kringloop te doorbreken en te vervangen door een milieuvriendelijk en duurzaam alternatief. Wij leggen je het Cradle to Cradle-principe uit en laten je de voordelen ervan zien.

Inhoudsopgave
Wat is Cradle to Cradle? – Cradle to Grave vs. Cradle to Cradle
Veel mensen willen milieubewuster zijn en minder afval produceren. Dit wordt tot uiting gebracht door bijvoorbeeld plastic afval te vermijden en aandacht te besteden aan duurzaamheid als het om kleding gaat. Maar hoewel het milieubewustzijn onder de bevolking blijft toenemen, handelen we op veel gebieden nog steeds niet duurzaam. Het beste voorbeeld hiervan is de levenscyclus van een product:
De meeste producten worden door ons geproduceerd en gebruikt volgens het Cradle to Grave-principe ('van het wieg tot het graf' in het Nederlands). Dit betekent dat een product gebruikt wordt tot het uiteindelijk in de vuilnisbak belandt. Dit levert veel afval op, dat sterk bijdraagt tot de milieuvervuiling. Om deze afgedankte producten opnieuw te kunnen produceren, moeten er ook weer nieuwe natuurlijke hulpbronnen worden gebruikt. Maar omdat de natuurlijke hulpbronnen van onze planeet eindig zijn, zullen we er duurzamer en voorzichtiger mee om moeten gaan.
Daarom bedachten de Duitse chemicus Michael Braungart en de Amerikaanse architect William McDonough het Cradle to Cradle-principe. Het verandert de lineaire levenscyclus van een product in een duurzame en eindeloze cyclus. Het model voor deze cyclus is de natuur zelf. Bomen en andere planten werpen bloemen en bladeren af, die in de volgende stap dienen als voedingsstoffen voor andere organismen. Zo'n systeem is ook mogelijk met onze consumptiegoederen, mits het consequent en vanaf het begin aan wordt toegepast. Idealiter is het resultaat een kringloopeconomie zonder restjes of afval, zodat het milieu en de natuurlijke hulpbronnen gespaard blijven.

Een duurzame kringloop – Hoe werkt het Cradle to Cradle-principe?
Het belangrijkste kenmerk van het Cradle to Cradle-principe is de vorm van een cirkel. De oneindige cirkel symboliseert dat de producten en hun grondstoffen altijd opnieuw gebruikt worden. Het C2C-principe maakt daarbij onderscheid tussen de biologische en de technische kringloop. Hieronder laten we je kennis maken met beide kringlopen en leggen we hun bijzondere kenmerken uit.

De biologische kringloop voor consumptiegoederen
De biologische kringloop illustreert de levenscyclus van producten die uit organische stoffen bestaan. Na consumptie kunnen ze probleemloos gecomposteerd worden. Het gaat hier dus om consumptiegoederen.
Maar hoe werkt deze kringloop?
Alledaagse voorwerpen zoals een T-shirt moeten eerst door een ontwerpproces voordat ze daadwerkelijk geproduceerd worden. Hier wordt al gedacht over wat er met het T-shirt zal gebeuren nadat deze niet meer gedragen zal worden. Vervolgens wordt dit T-shirt onder milieuvriendelijke en energiebesparende omstandigheden geproduceerd. De consument kan hem hierna in de winkel kopen. Door de hoge kwaliteit kan de consument lang van zijn kledingstuk genieten. Maar als het T-shirt na een paar jaar zijn langste tijd gehad heeft, gooit de consument hem niet zomaar in de vuilnisbak. Omdat er bij de productie al op gelet is dat het hemd gemaakt is van afbreekbare, ecologische en onschadelijke materialen, kan de consument hem composteren. Het T-shirt valt uiteen in zijn natuurlijke bestanddelen, die op hun beurt door bomen en planten als voedingsstoffen gebruikt kunnen worden. Deze natuurlijke materialen kunnen dan opnieuw gebruikt worden om een nieuw T-shirt mee te maken. Op deze manier doorloopt elk product een duurzame kringloop.
De technische kringloop voor consumptiegoederen
De technische kringloop is ontwikkeld voor alle consumptiegoederen die niet gemaakt kunnen worden van biologisch afbreekbare materialen - zoals technische apparaten.
Hoe worden consumptiegoederen op een milieuvriendelijke manier geproduceerd?
Net als bij de biologische kringloop begint het proces hier met de ontwikkeling van het product. Consumptiegoederen zijn zo ontworpen dat alle gebruikte grondstoffen idealiter zonder verlies en oneindig teruggewonnen kunnen worden. Nadat het product onder deze voorwaarden is vervaardigd, wordt het door de klant gekocht. Omdat apparaten en andere consumptiegoederen ook een hoge kwaliteitsstandaard hebben, kan de consument het apparaat vervolgens jarenlang gebruiken. Hierna kan hij het terugbrengen naar een inleverpunt. Het toestel wordt dan gedemonteerd en belangrijke onderdelen en materialen worden eruit gehaald, die vervolgens bij het produceren van een nieuw apparaat kunnen worden gebruikt. Op deze manier worden materialen die maar in beperkte hoeveelheden beschikbaar zijn, nuttig hergebruikt.

Grondbeginselen van het Cradle to Cradle-productieproces
Om het hergebruik van grondstoffen mogelijk te maken, moeten Cradle to Cradle-producten al vóór hun fabricatie dienovereenkomstig ontworpen worden. Het centrale motto: "Denk van tevoren na over achteraf". Hieronder hebben we je criteria opgesomd voor een hoogwaardig en dus duurzaam Cradle to Cradle-product.
Als bij de productie aan de eisen wordt voldaan, kunnen bedrijven de Cradle to Cradle®-certificering behalen. Afhankelijk van de mate waarin de principes worden toegepast, wordt een beoordeling gemaakt volgens de categorieën: basis, brons, zilver, goud en platina.
Als bij de productie aan de eisen wordt voldaan, kunnen bedrijven de Cradle to Cradle®-certificering behalen. Afhankelijk van de mate waarin de principes worden toegepast, wordt een beoordeling gemaakt volgens de categorieën: basis, brons, zilver, goud en platina.
"Afval is voeding" - hergebruik van alle materialen
Het belangrijkste kenmerk van een product dat aan het Cradle to Cradle-model voldoet, is de volledige recycling van alle onderdelen. Voor biologisch afbreekbare producten houdt dit in dat het product uiteindelijk volledig gecomposteerd wordt. Zo is het belangrijk dat een T-shirt vanaf het begin zo ontwikkeld wordt dat het later zonder vervuilende stoffen en zonder problemen gecomposteerd kan worden.
Technische apparaten daarentegen moeten in afzonderlijke onderdelen uit elkaar gehaald kunnen worden, zodat ze in de industrie verder verwerkt kunnen worden. Dit betekent dat onderdelen van hoge kwaliteit gebruikt moeten worden, die na vele jaren goede dienst bewezen te hebben, weer verwijderd kunnen worden.
Milieuvriendelijke en ecologisch verantwoorde bestanddelen
Alleen ecologisch verantwoorde bestanddelen kunnen garanderen dat het product na gebruik geen schade toebrengt aan het milieu of dat het bijvoorbeeld volledig composteerbaar is.
Voor technische apparatuur betekent dit dat bij de demontage geen giftige of milieuschadelijke stoffen vrijkomen.
Alle composteerbare producten van organisch materiaal moeten ook volgens ecologische standaarden worden geteeld. Voor de kledingsector gaat het bijvoorbeeld om biologisch katoen, dat zonder verontreinigende stoffen en pesticiden groeit.
Gebruik van hernieuwbare energie
Het gebruik van zonne-energie of andere vormen van hernieuwbare energie draagt aanzienlijk bij tot de bescherming van het milieu en haar natuurlijke hulpbronnen. Het doel is een toekomst waarin alle industriële processen aangedreven worden door honderd procent schone, hernieuwbare energie. Ook wordt nagegaan in hoeverre de CO2-uitstoot voor de productiefasen gecompenseerd wordt.
Verantwoord gebruik van water
Voor de productie van één katoenen T-shirt is in de industrie ongeveer 2.700 liter water nodig - een hoeveelheid waarmee je ongeveer 15 badkuipen kunt vullen. Daarom is het bijzonder belangrijk water effectiever te gebruiken en het verbruik laag te houden.
Bovendien speelt de verbetering van de waterkwaliteit van het afvalwater ook een rol bij de beoordeling. Dit geldt in het bijzonder voor productieplaatsen die verbonden zijn met al verontreinigde watermassa's. Het is de bedoeling dat de waterkwaliteit na gebruik beter is dan ervoor.
Bevordering van sociale rechtvaardigheid en goede arbeidsomstandigheden
Bedrijven moeten bij het opzetten van hun bedrijfsvoering rekening houden met de mens en het milieu bij de productie, het gebruik, de verwijdering en het hergebruik van de producten. Bovendien moeten sociale beginselen worden toegepast, zoals eerlijke arbeidsvoorwaarden en een verbetering van de levensomstandigheden van de werknemers.
Ecologische kleding: Cradle to Cradle in de textielbranche

Gemiddeld bezit elke Nederlander 173 kledingstukken en ongeveer 50 stuks hiervan liggen al meer dan een jaar ongebruikt in de kast. Per jaar koopt een Nederlander gemiddeld 46 nieuwe kledingstukken en gooit er 40 weg. Persoonlijke smaak en snel veranderende modes betekenen dat kleding die nog prima draagbaar is vaak in de vuilnisbak belandt.
Ruilbeurzen of het doorgeven van kleding aan vrienden en familie zijn bijvoorbeeld goede manieren om de productie van onnodig afval te vermijden. Bovendien kan kleding ingeleverd worden bij zogenaamde naaicafés, waar door middel van upcycling nieuwe dingen van oude kleding gemaakt worden. Zo kan bijvoorbeeld een oude spijkerbroek een nieuw leven krijgen als handtas.
Een andere mogelijkheid is om je oude of niet gebruikte kleding naar de kleding inzamelingsplaats te brengen. Hulporganisaties zamelen oude kleren in en geven ze aan mensen in nood of geven ze door aan textiel-recyclingbedrijven die van de textielvezels nieuwe producten kunnen maken. Een overzicht van Nederlandse kledinginzamelaars vind je hier. Bovendien bieden veel winkeliers de mogelijkheid aan om gebruikte kleding weer in te nemen en geven hier soms zelfs een klein bedrag voor terug.
Als onderdeel van het "We Take It Back"-programma kun je bij C&A je oude kleding en schoenen inleveren. In ruil hiervoor krijg je een kortingsvoucher van 10% voor je volgende aankoop.
Als onderdeel van het "We Take It Back"-programma kun je bij C&A je oude kleding en schoenen inleveren. In ruil hiervoor krijg je een kortingsvoucher van 10% voor je volgende aankoop.
Recyclebare of composteerbare kleding is ook een effectief middel om afval te vermijden. Om de materialen later te kunnen composteren, moeten natuurlijke en organische materialen al vanaf de teelt en productie de basis vormen. Er worden duurzame materialen gebruikt en natuurlijke hulpbronnen worden spaarzaam en efficiënt gebruikt. Composteerbare kledingstukken kunnen gemaakt worden van bijvoorbeeld katoen, maar ook van hennep of linnen. Afhankelijk van de certificering kunnen deze na gebruik gewoon in de compost worden gegooid.
Niet elk kledingstuk dat biologisch geproduceerd is, is ook automatisch composteerbaar! Kijk dus altijd goed op het etiket.
Niet elk kledingstuk dat biologisch geproduceerd is, is ook automatisch composteerbaar! Kijk dus altijd goed op het etiket.
Cradle to Cradle-certificering van C&A
C&A werkt nauw samen met de uitvinder van Cradle to Cradle en is Cradle to Cradle Certified™ in de GOLD categorie door het Cradle to Cradle Products Innovation Institute.
Cradle to Cradle Certified™ GOLD betekent dat het product op geen enkele manier schadelijke stoffen bevat. Het heeft ook een complete voedingstoffenstrategie en is volledig recyclebaar. Hierom gebruikt C&A bijvoorbeeld geen labels gemaakt van polyester of stiksels van nylon, maar wordt er in beide gevallen gebruik gemaakt van biologisch katoen.
Een product met een GOLD-beoordeling maakt ook gebruikt van tenminste 50% hernieuwbare energie in het productieproces en 50% van de emissies worden ter plaatse gecompenseerd. Bovendien is de waterkwaliteit zo geoptimaliseerd dat het afvalwater van de productievestigingen geen schadelijke chemicaliën bevat.
Het laatste punt van de beoordeling betreft de sociale verantwoordelijkheid. Hier wordt gestreefd naar verbetering van de sociale omstandigheden. Dat kunnen positieve invloeden op de productieketen zijn of de bevordering van een sociaal project dat de levensomstandigheden van de werknemers en de gemeenschap verbetert.
De C2C-gecertificeerde kledingstukken van C&A zijn verkrijgbaar in allerlei pasvormen en verschillende aantrekkelijke kleuren en dankzij het gebruik van biologisch katoen en uitsluitend natuurlijke grondstoffen zijn ze volledig recyclebaar.
Meer informatie over de C2C-gecertificeerde kledingstukken van C&A vind je hier.
Conclusie: Cradle to Cradle bespaart grondstoffen
Cradle to Cradle is een ambitieus streven naar duurzaamheid en volledige recycling. Idealiter kunnen alle materialen die bij de productie van een product gebruikt worden aan het eind van de gebruiksduur gerecycled of gecomposteerd worden. Het doel is een volledige kringloopeconomie, om het milieu en onze natuurlijke hulpbronnen te beschermen en op deze manier duurzaam en toekomstgericht te denken.
Als gevolg van het groeiende milieubewustzijn in de maatschappij en het bedrijfsleven, willen steeds meer bedrijven een C2C-certificering.
Meer informatie over het onderwerp Cradle to Cradle vind je hieronder:
https://epea.com/nl/
(geraadpleegd op 25-03-2022)
https://www.voordewereldvanmorgen.nl/artikelen/wat-is-cradle-to-cradle
(geraadpleegd op 25-03-2022)
http://www.mcdonough.com/
(geraadpleegd op 25-03-2022)
http://www.c2ccertified.org/
(geraadpleegd op 25-03-2022)
https://keurmerkenwijzer.nl/keurmerken/cradle-to-cradle-certified/
(geraadpleegd op 25-03-2022)
https://nos.nl/op3/artikel/2239261-hoeveel-kleren-gooi-jij-ieder-jaar-weg.html
(geraadpleegd op 25-03-2022)
http://www.c2ccertified.org/get-certified/product-certification
(geraadpleegd op 25-03-2022)
Bronnen van de afbeeldingen:
iStock.com/KatarzynaBialasiewicz
iStock.com/Björn Forenius
iStock.com/vchal
iStock.com/Björn Forenius