Kinderen in het verkeer – veiligheid op de fiets
Kinderen zijn de zwakste verkeersdeelnemers. Vanwege hun grootte worden ze gemakkelijk overzien en bovendien hebben ze vaak nog niet veel ervaring in het verkeer. Vooral op de fiets kan verkeerd of onverwacht gedrag snel ernstige consequenties hebben. Zodat jouw kind zo veilig mogelijk aan het verkeer kan deelnemen, is een goede voorbereiding erg belangrijk. Daarbij hoort de verkeersopvoeding, die kinderen vaak op de basisschool krijgen en een verkeersveilige fiets en een fietshelm voor kinderen. Op welke aspecten je moet letten bij de verkeersveiligheid van kinderfietsen, kun je in onze overzichtelijke pdf-checklijst vinden. Op de basisschool moeten de kinderen vaak ook een verkeersexamen afleggen. Daarin worden zowel hun kennis van de regels, als ook de praktische ervaring wat betreft het fietsen getest.
Veiligheidsuitrusting voor de kinderfiets
In principe moeten de kinderfietsen aan dezelfde eisen voldoen als de fietsen voor volwassenen. Deze veiligheidsvoorschriften zijn bij de overheid vastgelegd. De voorschriften schrijven voor waaraan je fiets moet voldoen (bijvoorbeeld met betrekking tot remmen, verlichting of de fietsbel). Een veilige fiets voor kinderen moet dus per se aan deze voorwaarden voldoen zodat jouw kind veilig aan het verkeer kan deelnemen. Een praktisch overzicht van deze voorgeschreven uitrusting vind je in onze gratis veiligheidscheck-pdf.
Fiets voor kinderen – algemene veiligheidskenmerken
Naast de regels, die door de overheid zijn vastgelegd, zijn er ook nog andere dingen waarmee je de fiets kunt uitrusten, zodat de verkeersveiligheid van jouw kind wordt vergroot.
Stuurbreedte: Het stuur van de fiets moet niet te breed zijn, omdat het anders moeilijk voor jouw kind kan zijn om met de fiets te sturen.
Veilig stuur: Het stuur van de kinderfiets moet over handvatten beschikken, zodat het verwondingsgevaar bij vallen verkleind wordt.
Spatbord: Dankzij een spatbord om de ketting zorg je ervoor dat de kinderen niet met hun kleding of benen in de ketting vast komen te zitten. Daardoor wordt het gevaar op ongelukken een stuk kleiner.
Vlaggetje: Door een bonte of reflecterende vlag, die je aan een dun stangetje op de achterkant van het bagagerek kunt bevestigen, vergroot je de zichtbaarheid van de fiets in het verkeer.
Reflectoren: Naast de voorgeschreven verlichting kun je ook nog extra reflectoren aan de fiets van jouw kind aanbrengen. Bovendien is het handig wanneer de fiets zelf een felle kleur heeft. Daardoor valt die beter op in het verkeer.
Rekje: Wanneer jouw kind met de fiets naar school gaat kan de rugzak of sporttas op een stabiel rekje achterop de fiets worden bevestigd.
Tip: Zodat jouw kind door de automobilisten wordt gezien, ook bij slecht weer of in het donker, moet het opvallende kleding dragen. Ook reflecterende elementen op de kleding of een veiligheidshesje kunnen erbij helpen dat jouw kind voor de andere verkeersdeelnemers goed zichtbaar is.
Welke veiligheidsuitrusting jouw kind nodig heeft, zodat het veilig op de weg kan rijden met de fiets, wordt in onze kinderfiets-checklist overzichtelijk samengevat.
Grootte van de kinderfiets
De juiste grootte van de fiets zorgt er enerzijds voor dat het kind de fiets beter onder controle kan houden en anderzijds wordt een gezonde lichaamshouding tijdens het rijden op de fiets bevorderd. Een zitpositie waarbij het kind rechtop zit is niet alleen goed voor de gezondheid van de rug, maar zorgt er ook voor dat het kind sneller wordt gezien en het een beter overzicht heeft in het verkeer.
De kinderfiets heeft de juiste grootte, wanner het kind het stuur makkelijk kan vasthouden en met beide benen bij de grond kan, terwijl het op het zadel zit. De hoogte van het zadel moet vaak worden gecontroleerd en bijgesteld. Wanneer jouw kind zijn been bij de onderste trapper bijna kan strekken is de hoogte van het zadel juist. Voor de wielmaat van een kinderfiets worden vaak de volgende oriënteringspunten aangegeven:
92-98 cm lichaamslengte – 12” inch
98-104 cm lichaamslengte – 14” inch
104-110 cm lichaamslengte – 16” inch
110-116 cm lichaamslengte – 18” inch
116-122 cm lichaamslengte – 20” inch
122-128 cm lichaamslengte – 22” inch
128-140 cm lichaamslengte – 24” inch
140-152 cm lichaamslengte – 26” inch
Kinderen onder de negen jaar mogen op het voetpad fietsen. Wel mogen de wielen niet breder zijn dan 50 cm, banden niet inbegrepen, en mogen de kinderen geen andere weggebruikers in gevaar brengen.
Een passende fietshelm voor kinderen
Hoewel het in België niet verplicht is om een fietshelm te dragen tijdens het fietsen, kan deze wel gans handig zijn. Fietshelmen kunnen namelijk bij ongelukjes ernstige hoofdverwondingen voorkomen. Zodat een helm zijn beschermingsfunctie volledig kan gebruiken, moet die wel goed passen en op de juiste manier worden gedragen. Wanneer je besluit een fietshelm voor je kind aan te schaffen moet je erop letten dat de helm aan de algemene veiligheidsnorm voldoet. Zorg ervoor dat deze met het keurmerk EN 1078 of EN1080 gekenmerkt is.
De fietshelm zit goed als het voorhoofd van het kind ongeveer vanaf drie centimeter boven de wenkbrauwen wordt afgedekt. Bovendien moet het achterhoofd ongeveer tot aan het begin van de nek worden bedekt. Belangrijk is dat de helm vast zit, maar niet te strak. Koop bovendien ook niet een te grootte helm waar je kind eerst nog in moet groeien. Want loszittende helmen kunnen geen veiligheid garanderen. Als het riempje onder de kin is bevestigd, mag de helm niet verschuiven zodra jouw kind het hoofd beweegt. De riempjes moeten verstelbaar en bovendien gemakkelijk te openen zijn.
Voordat je een helm koopt moet je natuurlijk wel zeker weten dat jouw kind blij is met de helm. Op die manier voorkom je dat jouw kind weigert om de helm te dragen. Zoek de juiste helm dus het best samen uit.
Een fietshelm kan het hoofd voor hersenletsel beschermen wanneer de kinderen vallen. Doordat kinderen vaak nog niet zoveel ervaring hebben in het verkeer, is het daarom geen slecht idee om je kind een helm te laten dragen.
Zo leren de kinderen veilig fietsen
Zodat de kinderen zo veilig mogelijk in het verkeer onderweg zijn, moeten ze goed kunnen fietsen. Wanneer je jouw kind met een positieve instelling leert fietsen en bovendien een goed voorbeeld geeft van hoe je je in het verkeer moet gedragen, bereid je het kind er goed op voor om zelfstandig als verkeersdeelnemer te handelen.
Om jouw kind het fietsen bij te brengen moet je tijd en geduld investeren. Door zorgvuldige oefeningen worden de kinderen met de tijd goede fietsers en zijn ze zich bewust van hun verantwoording. Hier zullen we je een aantal tips geven, hoe je jouw kind het best kunt leren fietsen.
Wanneer je een loopfiets gebruikt, dat is dus een fiets zonder trappers, kunnen de kinderen eerst goed leren sturen en wennen aan het zitten op een fiets. Hierdoor kunnen ze hun evenwicht goed oefenen. Hoewel sommige kinderen het met de loopfiets af kunnen, is dit voor andere kinderen niks. Dus dit moet per kind worden bekeken.
Gebruik zijwieltjes en probeer je kind langzaam steeds meer zonder zijwieltjes te laten fietsen. De zijwieltjes zorgen ervoor dat de kinderen het gevoel hebben dat ze niet kunnen vallen waardoor ze zich zekerder voelen. Over het gebruik van zijwieltjes heersen tegenwoordig verschillende meningen, waar sommigen het afraden vinden anderen het juist weer gans handig. Doe hierin dus gewoon waar jij en je kind zich goed bij voelen.
Tegenwoordig zijn er ook leerstangen te koop. Met deze stangen die achterop de fiets worden bevestigd, kun je als ouder de fiets van jouw kind controleren, zonder dat je het kind belemmerd.
Oefen het fietsen op een veilige plek waar geen verkeer is.
Help je kind niet te veel, maar laat het zelf de pedalen gebruiken om vooruit te komen.
Tijdens de eerste fietsoefeningen is de kans groot dat jouw kind valt. Daarom is het belangrijk om het kind goed uit te rusten met bijvoorbeeld een helm en ellenboog- en kniebeschermers. Wanneer het dan valt doet jouw kind zich waarschijnlijk niet zo zeer en kan het bovendien oefenen om op de juiste manier te vallen.
En vergeet ook niet om te oefenen hoe het kind het best kan remmen, stoppen en op- en afstappen, zodat het zich ook hierbij zeker voelt.
Kinderen onder de acht jaar kunnen nog achterop in een zitje bij de ouders op de fiets zitten. Wanneer ze nog gans klein zijn, kunnen ze ook in een zitje voorop zitten. Maar wanneer ze te zwaar worden, is het achterop veiliger.
Conclusie – Leer je kind veilig te fietsen
Een fiets voor kinderen moet aan dezelfde veiligheidseisen voldoen als de fietsen voor volwassenen, wanneer ze in het verkeer willen rijden. Met extra onderdelen kun je ervoor zorgen dat jouw kind beter door de andere verkeersdeelnemers wordt waargenomen. Let er bovendien op dat de fiets de juiste grootte heeft voor jouw kind, zodat het gemakkelijk zit en zonder problemen met de fiets kan omgaan. Ook aanbevolen wordt om kinderen met een helm te laten fietsen, zodat ze in het geval dat ze vallen zich niet zo zeer doen. Door de juiste veiligheidsuitrusting bereid je je kind net zo goed op het veilige fietsen voor als met de juiste oefeningen.
______________________________________________
Bronnen
https://www.belgium.be/nl/mobiliteit/fietsers_en_voetgangers/fietsers/plichten
(geraadpleegd op 23-03-2023)
https://www.fietsersbond.nl/de-fiets/kooptips/welke-fietshouding/
(geraadpleegd op 23-03-2023)
https://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=5235
(geraadpleegd op 23-03-2023)
http://www.vivocyclo.com/2016/01/18/wat-is-mijn-fietsmaat/
(geraadpleegd op 23-03-2023)
https://www.fietsersbond.be/fietshelm
(geraadpleegd op 23-03-2023)
https://www.fietsersbond.be/kinderen-vervoeren-fiets
(geraadpleegd op 23-03-2023)
https://gezond.be/de-beste-manieren-om-je-kind-te-leren-fietsen/
(geraadpleegd op 23-03-2023)
Bronnen van de afbeeldingen in chronologische volgorde in de tekst weergeven
Omslagfoto: iStock.com/LeManna
1e afbeelding in de tekst: iStock.com/FamVeld
2e afbeelding in de tekst: iStock.com/AleksandarNakic
3e afbeelding in de tekst: iStock.com/monkeybusinessimages