E-bikes & bakfietsen: praktische fietssoorten voor milieubewuste mensen

E-bikes, pedelecs en bakfietsen zijn milieuvriendelijke alternatieven voor de auto, en je kunt er ook regelmatig mee fietsen om je gezondheid te verbeteren. Zo kun je milieubewustzijn combineren met je dagelijkse workout. Om te ontdekken of een e-bike of een bakfiets voor jou de juiste keuze is, zullen we in dit artikel beide soorten fietsen introduceren en de belangrijkste voor- en nadelen laten zien. We bespreken ook kort verkeersregels voor e-bikes en bakfietsen.

E-bikes en pedelecs: fietsen met elektrische aandrijving

E-bikes en pedelecs zijn gewone fietsen, maar ze hebben een door een accu aangedreven motor die het fietsen gemakkelijker maakt of het zelfstandig fietsen vervangt. Een elektrische aandrijving kan in bijna alle soorten fietsen worden ingebouwd, zodat er zowel e-bikes voor in de stad als elektrische mountainbikes tot en met elektrische vouwfietsen op de markt zijn.

Wat is het verschil tussen een e-bike en een pedelec?

Het belangrijkste verschil tussen e-bikes en pedelecs is de manier waarop de elektrische aandrijving werkt:

• Bij een pedelec wordt de motor alleen als steun gebruikt. Hier moet de fietser nog steeds zelf trappen, maar dit gaat veel gemakkelijker dankzij de motorisering.

• Een e-bike in engere zin is een fiets die zich puur elektrisch kan voortbewegen zonder dat de fietser hoeft te trappen. Het lijkt op een gemotoriseerde scooter, maar biedt de fietser de extra mogelijkheid om zelf te fietsen.

De term e-bike is ingeburgerd geraakt als term voor alle fietsen met een elektrische motor. Op de markt zijn er voornamelijk elektrische fietsen met ondersteunende motorisering. Daarom wordt de term e-bike vaak als synoniem gebruikt voor elektrische fiets.

Welke soorten pedelecs en e-bikes zijn er?

Afhankelijk van de motorisering, de wijze van functioneren en de maximumsnelheid bestaan er vier verschillende typen elektrische fietsen:

• Pedelec: hier ondersteunt de motor de fietser bij het fietsen tot een snelheid van 25 km/u. Als deze snelheid wordt overschreden, schakelt de motor automatisch uit en rijdt de fietser zonder elektrische aandrijving tot hij of zij weer onder de grens van 25 km/u komt. Wettelijk worden elektrische fietsen als gewone fietsen beschouwd.

• Speed pedelecs: dit type elektrische fiets werkt op dezelfde manier als een gewone elektrische fiets, maar de motor ondersteunt de fietser tot een snelheid van 45 km/u. Dit betekent dat speed pedelecs als lichte motorfietsen worden beschouwd, waardoor fietsers hier aan speciale regels moeten voldoen.

• Race pedelec: deze elektrische fietsen met een maximumsnelheid van 75 km/u zijn alleen geschikt voor sportief gebruik en zijn niet toegestaan in de openbare ruimte.

• E-bikes: deze fietsen, die alleen met behulp van de motor voortbewegen, zijn verkrijgbaar in drie verschillende snelheidscategorieën: tot 20 km/u, tot 25 km/u en tot 45 km/u. Vanwege hun bijzondere motorisering moeten fietsers ook hier op speciale regelgeving letten.

Voordelen

• dankzij de motor komt de fietser gemakkelijker vooruit, wat het rijplezier verhoogt

• je zweet niet zo veel op een elektrische fiets, dus ze zijn goed voor woon-werkverkeer

• trapondersteuning is gemakkelijker voor de gewrichten

• elektrische fietsen zijn een goede introductie in het fietsen voor mensen met een minder goede conditie

• elektrische fietsen zijn wendbaarder dan auto's in (groot) stadsverkeer

• je bent milieuvriendelijker als je het zonder auto doet

Nadelen

• hogere prijs in vergelijking met gelijkwaardige fietsen zonder trapondersteuning

• batterij moet regelmatig worden opgeladen

• elektrische fietsen wegen ongeveer 7 tot 10 kg meer dan een fiets

Voor wie zijn e-bikes of pedelecs geschikt?

Als je het in het dagelijks leven vaker zonder je auto wilt doen en/of denkt aan een nieuwe sportieve hobby, kan een pedelec een goede optie voor je zijn. In principe zijn e-bikes geschikt voor iedereen die:

• vaker zou willen fietsen en zo iets voor hun gezondheid wil doen

• op zoek is naar een goed en flexibel alternatief voor de auto

• zich kan voorstellen dagelijks te reizen met een elektrische fiets

• graag langere (plezier)tochten zou willen maken

Om er zeker van te zijn dat jouw nieuwe elektrische fiets goed bij jou en je behoeften past, moet je van tevoren bedenken waar je je fiets voor wilt gebruiken. Meer tips hierover staan in ons artikel “Welke fiets past bij mij?”

Welke regels en wetten gelden voor e-bikes en pedelecs?

Hoeveel steun de motor van je elektrische fiets je biedt, bepaalt ook aan welke voorschriften je moet voldoen bij het registreren, rijden en parkeren:

Pedelec

• trapondersteuning tot max. 25 km/u

• wordt volgens de wet als fiets beschouwd (zelfs met een starthulp tot 6 km/h)

• geen minimumleeftijd

• geen rijbewijs nodig

• een aansprakelijkheidsverzekering dekt de kosten bij ongevallen

• moet op fietspaden worden gebruikt

• toegestaan voor veld- en bospaden

• mag op de stoep worden geparkeerd

Speed pedelec

• trapondersteuning tot max. 45 km/u

• wettelijk beschouwd als een motorvoertuig

• minimum leeftijd: 16 jaar

• rijbewijs klasse AM vereist

• verplichte nummerplaat

• verplichte WA-verzekering

• helmplicht

• mag niet op fietspaden en fietsstroken worden gebruikt.

• moet zonder motorondersteuning door voetgangerszones worden gerold.

• mag niet op de stoep geparkeerd worden

De motorisering van een e-bike bepaalt ook welke wetten en regelgeving in het wegverkeer moeten worden nageleefd.

E-bike tot 25 km/u

• trapondersteuning stopt bij 25 km/u

• wettelijk beschouwd als een gewone fiets

• verplichte verzekering niet nodig

E-Bike tot 45 km/u

• trapondersteuning stopt bij 45 km/u

• wettelijk beschouwd als een motorvoertuig

• minimum leeftijd: 16 jaar

• rijbewijs klasse AM vereist

• nummerplaat verplicht

• verzekering verplicht

• helmplicht

• mag niet op fietspad, maar moet op bromfietspad of autorijbaan (tenzij het met borden anders wordt aangegeven)

Tip: Een fietshelm kan je beschermen tegen verwondingen in geval van ongevallen. Het dragen van een helm is dan ook altijd aan te bevelen, ook al is een helm niet verplicht voor pedelecs en e-bikes tot 25 km/u.

Welke bakfietsen zijn er? Een overzicht van de belangrijkste soorten

Bakfietsen kunnen worden onderverdeeld in 2-wielige en 3-wielige modellen. Bovendien kunnen bakfietsen ook een motor hebben, wat het vervoer van zware voorwerpen nog gemakkelijker maakt en bakfietsen de laatste jaren zo populair heeft gemaakt. De belangrijkste soorten zijn:

• Long-John bakfietsen: deze modellen hebben twee wielen en een grote transportbox voor de bestuurder. Afhankelijk van het model kunnen met deze bakfietsen lasten tot 100 kg worden vervoerd. Dit type fiets is ook geschikt voor gezinnen, aangezien er tot 3 kinderen (afhankelijk van het model) mee kunnen rijden. Bakfietsen met twee wielen zijn iets sneller en wendbaarder in het stadsverkeer.

• Bakfietsen met 3 wielen: dit type fiets is geschikt voor iedereen die meer dan 100 kg lading of tot 4 kinderen wil vervoeren. Tevens heeft de fiets een veilige standaard dankzij het tweesporige ontwerp. Dit kan een voordeel zijn in de stad wanneer er vaak gestopt en gereden wordt.

Wat zijn de voor- en nadelen van bakfietsen?

Met een bakfiets kan je sneller en gemakkelijker op je bestemming geraken in het stadsverkeer en zware lasten dragen. Andere voor- en nadelen van bakfietsen zijn:

Voordelen

• goed alternatief voor de auto voor (jonge) gezinnen en starters

• ook geschikt voor uitstapjes met het gezin

• geen files of lang zoeken naar een parkeerplaats

• verkrijgbaar in verschillende maten en met verschillende laadvermogens

• beschikbaar als elektrisch voor meer comfort

• geen rijbewijs nodig

• goedkoper en milieuvriendelijker dan een auto

• mogelijk om subsidie voor aan te vragen

Nadelen

• rijgedrag verschilt van gewone fietsen

• zwaar

• starten zonder motorondersteuning kan traag zijn

• regelmatig onderhoud noodzakelijk voor hoge veiligheid

Regelgeving en veiligheidstips voor bakfietsers

Dagelijks woon-werkverkeer met een bakfiets kan het dagelijks leven veel gemakkelijker maken en je sneller op je bestemming brengen. Om ervoor te zorgen dat alles goed verloopt tijdens je tochten met de bakfiets, kun je de volgende tips volgen:

• Bakfietsen zonder trapondersteuning of met een ondersteuning tot 25 km/u worden wettelijk als gewone fietsen beschouwd. Daarom zijn je rechten en plichten in het wegverkeer dezelfde als die van andere fietsers.

• Bakfietsers moeten het fietspad gebruiken als het is aangegeven, tenzij het onredelijk is (bijv. te smal voor de bakfiets).

• Bakfietsen hebben betrouwbare remmen nodig die ontworpen zijn voor de maximale belasting. Laat ook de remmen van je bakfiets regelmatig nakijken, zodat je zeker bent dat ze in elke situatie goed werken.

• Ladingen, kinderen en dieren moeten altijd goed worden vastgezet. Verdeel de lading in de transportbox zo gelijkmatig mogelijk, zodat de fiets goed in balans blijft.

• Zet je lading vast in de bak met riemen en/of een net. Zorg er ook voor dat de lading het zicht niet blokkeert.

• Als je kinderen mee wilt nemen op je bakfiets, moet je transportbox voorzien zijn van zitjes en riempjes. Voor meer informatie over hoe men kinderen veilig op een bakfiets kan vervoeren, zie ons artikel "Kinderen meenemen op de fiets".

• Als je bakfiets een motor heeft, gelden ook de regels en voorschriften voor e-bikes.

• Een betrouwbare antidiefstalbeveiliging is een goede aanvulling op je bakfiets als je hem regelmatig in de stad parkeert.

Conclusie: ga sportief en milieubewust op pad met een e-bike of bakfiets

E-bikes en bakfietsen zijn het overwegen waard vanwege hun vele voordelen en hun milieuvriendelijkheid. Als je een e-bike of bakfiets wilt kopen, is het de moeite waard advies in te winnen bij een speciaalzaak. Op die manier vind je het model dat het best bij jou en je ideeën past.

______________________________________________

Bronnen

https://www.test-aankoop.be/mobiliteit/fietsen/koopgids/koopgids-elektrische-fiets

(geraadpleegd op 22-03-2023)

https://magazine.vab.be/op-weg/mobiliteit/de-regels-voor-elektrische-fietsen/

(geraadpleegd op 22-03-2023)

https://www.fietsersbond.be/fietshelm

(geraadpleegd op 22-03-2023)

Bronnen van de afbeeldingen in chronologische volgorde in de tekst weergeven

Omslagfoto: iStock.com/SimonSkafar

1e afbeelding in de tekst: iStock.com/nazar_ab

2e afbeelding in de tekst: iStock.com/SimonSkafar

3e afbeelding in de tekst: iStock.com/AleksandarNakic