Betekenis Pasen – Waar komen onze paastradities vandaan?

Pasen is een kleurrijk feest, dat overal ter wereld wordt gevierd. Een vrolijke speurtocht naar paaseieren die verstopt worden door een schattige paashaas. Dit zijn twee voorbeelden van bekende paastradities, maar het is niet altijd voor iedereen duidelijk wat eieren en hazen te maken hebben met het klassieke paasverhaal.Daarom leggen we je uit waarom we in Pasen vieren en waar de belangrijkste Nederlandse gebruiken vandaan komen.

Zelfs prehistorische volkeren vierden heel vroeger jaarlijkse festivals aan het begin van de lente. De lente begon met dansen, liederen en offers aan de goden.

Het bekendste verhaal voor de paasgebruiken van westerse culturen wordt echter geleverd door het christendom. Hier wordt de opstanding van Jezus Christus gevierd. De feestdagen en gebruiken komen voort uit de tradities van de Bijbel en zijn nog steeds bepalend voor hoe we vandaag Pasen vieren.

De geschiedenis van de Paasfeestdagen

• Witte donderdag: Het paasfeest begint traditioneel met witte donderdag, de dag van het laatste avondmaal. Nog diezelfde avond werd Jezus Christus door zijn discipel Judas Iskariot verraden en gevangengenomen door de romeinen. De naam „groene donderdag“ komt niet van de kleur groen, maar komt vermoedelijk van het Germaanse woord „gronan“, dat „huilen“ betekend. Aan de ene kant wordt het sacrament van het laatste avondmaal herdacht en aan de andere kant wordt de arrestatie van Jezus bedroefd. Ook is op deze avond ‘The Passion’ te zien, een live paasverhaal, dat elk jaar in een andere stad in Nederland gehouden wordt.

• Goede Vrijdag: De vrijdag voor Pasen is een treurige dag in de christelijke traditie. Op goede vrijdag wordt de kruisiging en dood van Jezus Christus herdacht.

• Stille zaterdag: Net als Goede Vrijdag wordt op deze dag de dood van Jezus herdacht. ’S Avonds eindigt de 40 dagen vastentijd en begint de vrolijke paastijd omdat de volgende morgen paasmorgen is.

• Eerste Paasdag: Eerste Paasdag is de belangrijkste dag van de paasvakantie want op die dag wordt de opstanding van Jezus Christus herdacht. Het nieuwe begin en de daarmee verbonden hoop worden gevierd. Ook spreekt de paus om 12 uur de paasgroet uit. en bedankt hij op zijn beste Nederlands ons land voor de mooie bloemen die dan het St. Pietersplein versieren.

• Tweede Paasdag: Volgens de Bijbel worden de Emmaüsgangers herdacht op Tweede Paasdag. Twee discipelen gingen terug van Jeruzalem naar Emmaüs toen een onbekende man zich bij hen voegde en met hen ging praten. Pas toen ze in Emmaüs aankwamen, beseften ze dat het de opgestane Jezus was die met hen meereisde. Nadat Jezus hen weer verlaten had haastten ze zich terug naar Jeruzalem en vertelden ze iedereen over de opstanding van Jezus.

In de bijbel staat beschreven dat Jezus Christus in de Joodse paasweek gekruisigd werd, en dat herdenkt men met de Pasen. Daarom is Pasen altijd in de week na de eerste volle maan van de lente. Pasen zal daarom het vroegst op 22 maart en uiterlijk op 25 april vallen. Pasen begint op de avond van stille zaterdag en duurt 50 dagen tot Pinksteren.

Waar komen onze Paastradities vandaan?

Bij Pasen denken we al snel aan geverfde paaseieren en de paashaas die de eieren en kleine cadeautjes verstopt. Kinderen zoeken op Eerste Paasdag naar geverfde eieren en verzamelen die in hun paasmandje. Maar waar komen deze gebruiken vandaan en welke betekenis hebben ze voor Pasen? We hebben een paar gebruiken op een rijtje gezet en de belangrijkste vragen over het ontstaan en de betekenis van Pasen beantwoord.

De paashaas

De paashaas is een relatief moderne traditie. Hij werd voor het eerst genoemd in Duitsland aan het einde van de 17e eeuw door de medische professor Georg Franck. De paashaas werd pas populair in de 19e eeuw met de opkomst van de chocolade-industrie, die de haas als symbool voor Pasen gebruikte en begon met het produceren van chocoladepaashazen. De haas werd altijd al gezien als symbool voor vruchtbaarheid en past bij de betekenis van Pasen als feest van het (nieuwe) leven.

Vandaag de dag is de paashaas een populair fabeltje, dat leeft in de gedachten van kinderen en de paasgebruiken tot een mooie traditie samenvoegt.

Het gekleurde paasei

Grappig geverfde en versierde eieren horen in Nederland bij Pasen. In veel religies is het ei een teken van het nieuwe leven en de opstanding. Daarom past het perfect bij de betekenis van Pasen.

Historisch gezien wordt er in de 40 dagen vastentijd tussen Aswoensdag en Pasen geen vlees en eieren gegeten. Om ervoor te zorgen dat de eieren die in die tijd gelegd worden ook langer houdbaar blijven, worden ze hard gekookt. De paaseieren die in de week vóór Pasen worden gelegd, worden gezien als bijzonder heilig en geluksbrengers. Om te weten hoe oud de gekookte eieren zijn, worden ze in verschillende kleuren geschilderd.

Het Paaslam

Deze traditie komt van het Joodse Pessachfeest, waarbij elk jaar een schaap geslacht wordt. Schapen worden sinds de oudheid geofferd aan de goden. De witte wol van het lam staat voor de zuiverheid van het dier. En het lam is een symbool van het leven, omdat een lam vlees, melk en wol voor kleding geeft.

Om deze traditie voort te zetten, wordt er tegenwoordig een cake gemaakt in de vorm van een paaslam. Die wordt vaak kunstig versierd en als ontbijt op Eerste Paasdag gegeten.

Het paasvuur

Op stille zaterdag worden in de avond op verschillende plekken paasvuren aangestoken, waar elk jaar veel mensen naar komen kijken. Vooral in het oosten en noorden van Nederland is dit erg populair. De oorsprong van dit paasgebruik komt uit het heidense geloof. Het lentevuur luidt het nieuwe seizoen in en zou de zon aantrekken voor een rijke oogst in de zomer. Nu zijn de vuren een symbool van licht en hoop en bedoeld om de winter te verdrijven.

De paaswandeling

Een paaswandeling op Tweede Paasdag is een actief onderdeel van de paasgebruiken van veel gezinnen. Het hele gezin komt bij elkaar om samen de natuur in de lente te ontdekken en te genieten van de frisse lucht. Het gebruik ontwikkelde zich als een herdenking aan de Emmaüsgangers en werd later een algemeen gebruik.

Naast al deze algemene gebruiken en tradities hebben vele mensen nog andere leuke en unieke tradities. Veel gezinnen gaan met Pasen samen knutselen en versieren het huis met zelfgemaakte kunstwerken. Hier vind je een overzicht met paasideeën en knutselwerkjes om alleen of samen te maken.

______________________________________________

Bronnen

https://www.quest.nl/maatschappij/cultuur/a25570787/pasen-hoe-zit-het-ook-alweer/

(opgeroepen op 30-01-2020)

https://www.scientias.nl/waar-komt-die-paashaas-toch-vandaan/

(opgeroepen op 30-01-2023)