Zonbeschermingsmethoden met elkaar in vergelijking
De juiste bescherming bij veelvuldige blootstelling aan de zon is niet alleen tijdens het zonnebaden belangrijk. Ook wanneer je langere tijd in de zon verblijft, moet je hierop letten. Vooral in de zomer, wanneer de zon op haar sterkst is, kunnen de gevaarlijke UV-stralen snel een verbranding veroorzaken. Om dit te verhinderen laten we je verschillende middelen en wegen zien, zodat je de schadelijke effecten van de UV-straling zoveel mogelijk kunt inperken.
Wanneer je in de zomer graag sport, moet je op een uitgebreide zonbescherming letten. Het wordt aanbevolen om een watervaste zonnebrandcrème te gebruiken en om een hoofdbedekking te dragen. Waarop sporters verder nog moeten letten, kun je hier nalezen.
Wanneer je in de zomer graag sport, moet je op een uitgebreide zonbescherming letten. Het wordt aanbevolen om een watervaste zonnebrandcrème te gebruiken en om een hoofdbedekking te dragen. Waarop sporters verder nog moeten letten, kun je hier nalezen.
Werking van UV-stralen op de huid
Het zonlicht voelt allereerst warm en prettig aan op de huid. Echter kan het de huid bij te lang contact pijnlijk verbranden. De voor ons onzichtbare ultraviolette straling (UV) van het zonlicht is voor dit effect en voor het ontstaan van andere ziektes, die door overmatig zonnebaden kunnen ontstaan, verantwoordelijk. Vooral de UV-B-stralen zijn voor ons erg gevaarlijk, omdat ze korte golven hebben en daardoor zeer energierijk zijn en een sterke warmtewerking bereiken. De meeste huidschade wordt daardoor door de UV-B-stralen veroorzaakt.[1]
Onze huid bezit twee eigen beschermmechanismen tegen de straling van de zon, die bij het contact met UVA en UVB stralen actief worden. Aan de ene kant wordt de hoornlaag wat verdikt, zodat de UV-stralen moeilijker kunnen indringen. Aan de andere kant wordt de vorming van Melanine gestimuleerd, waardoor de gewenste bruine kleur van de huid ontstaat.[2] Beide mechanismen verhogen de zelfbescherming van de huid tegen de zon, maar bieden geen langdurige en uitgebreide bescherming.
Vooral baby’s en kinderen zijn erg gevoelig voor de gevaarlijke zonnestraling en neigen door hun dunne huid snel te verbranden. Maar ook bij volwassenen zijn er risicogroepen, die snel de onprettige gevolgen van te lang zonnen ondervinden. Hierbij horen de mensen met een lichte huid, volwassenen met veel moedervlekjes en personen die grotere littekens bezitten en jonger dan zes maand zijn. Deze groepen moeten erg goed op de juiste zonbescherming letten en vaker de schaduw opzoeken. Ook een regelmatige controle bij een dermatoloog is voor deze risicogroepen geen slecht idee.

Een overzicht van de zonbeschermingsmiddelen
Om een zonnebrand te vermijden en op deze manier het ontstaan van enkele ziektes te voorkomen, kun je uit vele verschillende zonbeschermingsmogelijkheden kiezen. Zo moet je er bijvoorbeeld op letten, dat je de juiste kledij draagt, je je in de zon op de juiste manier gedraagt en je een geschikte zonbeschermer op je huid draagt. Wij stellen je hier enkele mogelijkheden voor, om je voor de zon te beschermen en laten je geschikte schaduwgevers voor het strand, de tuin of voor onderweg zien.
Zo bepaal je de juiste beschermingsfactor
Om een geschikte en uitgebreide zonbescherming voor jou te bepalen, moet je enerzijds weten welke lichtbeschermingsfactor je in een bepaalde regio moet gebruiken en anderzijds hoe lang je in de zon mag blijven:
De zelfbeschermingstijd van de huid is per huidtype verschillend. Jouw huidtype en daarmee jouw zelfbeschermingstijd kun je hier bepalen. De volgende huidtypen zijn in Noord- en Midden-Europa te vinden[3]:
- Huidtype 1: zeer lichte huid, lichte ogen, rood tot lichtblond haar, zomersproeten, erg gevoelige huid = zelfbeschermingstijd: 5-10 minuten
- Huidtype 2: lichte huid, blond tot lichtbruin haar, zomersproeten mogelijk, wordt bijna niet bruin = zelfbeschermingstijd: 10-20 minuten
- Huidtype 3: lichte tot lichtbruine huid, donkere oogkleur, donkerblonde tot bruine haren, bruint sneller = zelfbeschermingstijd: 20-30 minuten
- Huidtype 4: lichtbruine tot olijfkleurige huid, donkere oogkleur, donker haar, bruint snel = zelfbeschermingstijd meer dan 30 minuten
Om de juiste lichtbeschermingsfactor voor het werken in de tuin of voor de volgende strandvakantie te bepalen, zul je je moeten laten informeren, welke UV-Index (UVI) de regio heeft. Op een scala van 1 tot 10 wordt zo de intensiteit van de zon gemeten.[4] In België kan over het algemeen maximaal een waarde van 8 worden bereikt. In de tropische landen, dichter bij de evenaar, kan de zonkracht zelfs wel 15 zijn of hoger.[5] De UVI wordt door de weerdienst van de desbetreffende regio bepaald. Hieronder zullen we je laten zien, hoe je kunt uitrekenen welke beschermingsfactor jij nodig hebt[6].
- Huidtype 1 heeft zonkrachtgetal 60
- Huidtype 2 heeft zonkrachtgetal 100
- Huidtype 3 heeft zonkrachtgetal 200
- Huidtype 4 heeft zonkrachtgetal 300
De zonkrachtgetallen zijn gebaseerd op de periode tussen 12:00 en 15:00, buiten deze periode kun je ongeveer 2 keer zo lang in de zon zitten. Vervolgens moet je bepalen welk huidtype je hebt. Bovendien moet je weten welke zonkrachtwaarde voorspeld is. Je deelt dan het zonkrachtgetal dat bij jouw huidtype hoort door de voorspelde zonkrachtwaarde. Het getal wat daaruit komt is het aantal minuten dat je onbeschermd in de zon kunt.
Wanneer je de beschermingsfactor (SPF) met het aantal minuten dat je in de zon kunt zitten vermenigvuldigd, weet je hoelang je maximaal in de zon kunt zitten met de zonnebrandcrème.
Rekenvoorbeeld:
Max wil vandaag langere tijd in de tuin doorbrengen. Hij heeft rode haren, lichte ogen en zomersproetjes en ook een heel erg lichte huid. Hij behoort daarom tot huidtype 1. Hij heeft in het weerbericht gelezen dat er vandaag een UVI van 8 voor zijn regio wordt verwacht. Om nu de juiste beschermingsfactor uit te kiezen, deelt hij het zonkrachtgetal 60 door 8. Dit is 7,5. Dat betekend dus dat hij onbeschermd maximaal 7,5 minuten in de zon door kan brengen. Wanneer hij vervolgens een lichtbeschermingsfactor 30 uitkiest en deze met de 7,5 minuten eigenbeschermingstijd vermenigvuldigd, kan Max hiermee 225 minuten in de zon blijven.
Op deze manier heeft hij alle relevante informatie voor de juiste zonbescherming voor zijn regio en voor zijn plan en kan hij zo de tijd die hij in de zon doorbrengt goed indelen.
De resultaten van zulke berekeningen zijn altijd alleen maar een richtwaarde. Let daarom altijd goed zelf op dat je niet verbrand, doordat je toch te lang in de zon bent gebleven.
De resultaten van zulke berekeningen zijn altijd alleen maar een richtwaarde. Let daarom altijd goed zelf op dat je niet verbrand, doordat je toch te lang in de zon bent gebleven.
Uitgebreide bescherming door zonnebrandcrèmes
Een volledige bescherming tegen overmatige zonnewerking bieden zonnebrandcrèmes of zonnemelk. Wanneer je op de beschermingsfactor en jouw verblijfsduur in de zon let, kun je een verbranding door de zon vermijden. Omdat er heel veel verschillende zonbeschermingsproducten te koop zijn, laten we je hier zien, waarop je moet letten bij de aanschaf:

- Passende beschermingsfactor
- Bescherming tegen zowel UVA als ook UVB stralen
- Watervast
- Goede hechting aan de huid
- Goede huidverdraagzaamheid
Welk zonbeschermingsmiddel voor jou geschikt is, hangt van jouw voorkeuren en jouw huidtype af. Mensen met een drogere huid moeten zonnebrandcrèmes gebruiken, omdat hier meer vetten en olie in verwerkt zijn, hierdoor wordt de huid beter tegen uitdroging beschermd. Voor een gemixte huid is zonnemelk beter geschikt omdat hier meer water in zit. Zonnespray is eenvoudig en snel aan te brengen, maar moet nog wel goed worden ingesmeerd en gelijkmatig worden verdeeld.
Denk eraan, dat je je regelmatig opnieuw insmeert, om de bescherming tegen de zon de gehele tijd te garanderen. Let er echter op dat de maximale duur die je in de zon kunt doorbrengen niet wordt verhoogd door jezelf meermaals in te smeren. Verdere tips voor de juiste omgang met zonnebrandcrèmes vind je hier.
Zonbescherming door de juiste kleding
De basis van passende zonbescherming moet zowel in het dagelijkse leven als ook op vakantie altijd geschikte kledij zijn. Alleen door de combinatie uit langere kledij en zonbeschermingsmiddelen kun je een volledige bescherming bereiken. Hierbij moet je erop letten dat je jouw huid zo veel mogelijk met lange, luchtige kledingstukken tegen de zon beschermt. Bovendien zou je in de zon altijd een hoofdbedekking moeten dragen, om een zonnesteek of een verbranding te vermijden.
Speciale UV-werende kledij met een ingewerkte beschermingsfactor kan jou voor een verbranding beschermen. De bescherming van de kledij wordt door een specifieke weeftechniek gegarandeerd.[7] Let bij het kopen op een beschermingsfactor van minstens 30 (beter is echter 40 of hoger), op de kwaliteit en op de juiste UV-standaard van 801. UV-kledij wordt aanbevolen voor kleine kinderen, volwassenen die langere tijd in de zon zijn, of voor sporters.
Experts raden aan om niet alleen het lichaam maar ook de ogen voor de straling te beschermen. Ontstekingen aan de hoornhuid en het bindvlies vermijd je door een zonnebril en door een hoofdbedekking met klep. Ook in hogere gebieden en in de sneeuw wordt dit aanbevolen. De bril moet in ieder geval een CE-markering hebben – aanbevolen wordt CE3 of CE4 – en tekens als “UV 400” en “100 % UV” moeten terug te vinden zijn[8] Let ook op de kleur van de glazen. Voor de juiste keus kun je het best een medewerker om hulp vragen.
Schaduwgevers voor onderweg
De juiste zonbescherming en de juiste kledij kunnen je voor een verbranding behoeden. Echter moet je het desondanks vermijden om veel tijd in de zon door te brengen. Want de zon warmt niet alleen de huid op, maar zorgt er ook voor dat je lichaamstemperatuur stijgt. Een zonnesteek kan snel het gevolg zijn van een te lange blootstelling aan de zon. Let er daarom steeds op dat je regelmatig de schaduw en koele ruimtes opzoekt, om jouw lichaamstemperatuur te reguleren. Vaak is dit niet zo makkelijk. Bij het werken in de tuin of een bezoek aan het strand ontbreken vaak schaduw gevende bomen. Om je hierbij te helpen, stellen we hier enkele schaduwgevers voor.
De parasol is waarschijnlijk de klassieker wanneer het om bescherming voor de zon gaat. Je kunt hem in alle kleuren, vormen en groottes kopen, waardoor die niet alleen perfect is op het balkon of terras, maar ook handig is om onderweg mee te nemen.
- Voordelen: eenvoudig mee te nemen, makkelijke installatie
- Nadelen: geen bescherming tegen de wind, is lastig aan de stand van de zon aan te passen
Wanneer je voor een parasol kiest, moet je erop letten of deze een UV-bescherming heeft. Dit is in de beschrijving van de parasol aangegeven. Een SPF van meer dan 50 biedt daarbij de grootste bescherming. [9] Een parasol moet bovendien een voet hebben die zwaar genoeg is, zodat die bij windvlagen blijft staan. Op veel stranden kun je ook parasols huren en op deze manier het meeslepen vermijden.

Een vaak gebruikte zonbeschermingsvariant voor onderweg is het strandtentje. Hier kun je tussen Pop-Upmodellen kiezen, die zich automatisch uitklappen of voor een klassieke variant, die je zelf nog in elkaar moet zetten.
- Voordelen: bescherming tegen de wind, ondoorzichtig
- Nadelen: niet alle modellen zijn geschikt bij sterkere windvlagen
Ook bij strandtentjes moet je checken of het model UV-stralen afkaatst en of de huid dus voldoende beschermd wordt. Bovendien moet je een stabiele strandtent kiezen, die tegen de wind kan. Let hiervoor op een brede strandvlakte en let er bovendien op dat er haringen bij de tent zitten, zodat je hem beter aan de grond kunt vastmaken. Op het strand kun je eventueel ook een variant kiezen, die je met zand zwaarder kunt maken.
Een andere mogelijke variant is een schaduwdoek. Deze kun je individueel opbouwen en geeft schaduw in zowel de tuin als ook tijdens een uitstapje.
- Voordelen: ondoorzichtig, windbescherming
- Nadelen: gevoelig voor windvlagen, moet op de zonnestand worden aangepast
Een schaduwdoek moet een bepaalde stabiliteit hebben. Wanneer je een schaduwdoek vast in de tuin wilt bevestigen, moet je goed op de kwaliteit van de stof letten en je in een speciale winkel laten adviseren. Een goed schaduwdoek moet versterkende palen bezitten en je moet er bij het bevestigen op letten dat die niet scheurt.[10] Ook hier moet je op de juiste UV-bescherming letten.
Hier vind je een kort overzicht over de belangrijkste zonbeschermingsmaatregelen:

Door veelvuldig gebruik worden de stoffen van parasols, strandtentjes en schaduwdoeken niet alleen poreus, maar wordt ook hun beschermingsfactor verlaagd. Vervang deze schaduwgevers daarom regelmatig, om een goede zonbescherming te garanderen.
Door veelvuldig gebruik worden de stoffen van parasols, strandtentjes en schaduwdoeken niet alleen poreus, maar wordt ook hun beschermingsfactor verlaagd. Vervang deze schaduwgevers daarom regelmatig, om een goede zonbescherming te garanderen.
Conclusie
Om een zonnebrand of zonnesteek effectief te kunnen vermijden, moet je een uitgebreide bescherming tegen de UV-stralen van de zon zowel op vakantie als ook in het alledaagse leven in acht nemen. Kies voor lange en luchtige kledij, om zoveel mogelijk huid voor de zon te bedekken. Bijkomend moet je altijd een zonnebrandcrème op de huid aanbrengen. Dit verhindert voor een bepaalde tijd, dat jouw huid door de zon wordt verbrand. Let erop, dat je ook regelmatig tijd in de schaduw doorbrengt, zodat je niet oververhit raakt. Geschikte en makkelijk mee te nemen schaduwgevers zijn bijvoorbeeld een parasol, strandtentje of schaduwdoek. Alle belangrijke informatie en vele verdere tips met het thema zonbescherming vind je ook in onze praktische pdf, die je hier kunt downloaden.
Bronnen
[1] https://www.nl.eucerin.be/informatie-over-de-huid/
[2] https://www.extragezond.nl/gezondheid/
[3] https://nl.metrotime.be/2018/04/25/partners/
[4] https://www.meteo.be/nl/weer/verwachtingen/
[5] https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/
[6] https://nl.metrotime.be/2018/04/25/partners/
[7] https://www.gezondheid.be/
[8] https://www.hansanders.be/nl/
[9] https://projectxxl.nl/tips-advies-juiste-parasol/
[10]https://www.zonz.nl/keuzehulp-schaduwdoeken/
Bronnen en beeld
iStock.com/Imgorthand
iStock.com/PeopleImages
iStock.com/pixdeluxe
iStock.com/SonjaBK