Kinderen in het verkeer: Verkeersgedrag van kinderen
Jonge kinderen nemen het verkeer anders waar dan volwassenen. Bij deze zwakkere verkeersdeelnemers zijn bepaalde vaardigheden, zoals het vermogen om bewust en veilig te handelen, nog niet goed ontwikkeld. Hierdoor kunnen ze bijvoorbeeld de snelheid van andere verkeersdeelnemers slecht inschatten. Daardoor kunnen ze snel in situaties verzeild raken, waarin het even te veel wordt en kunnen ze de verkeersituatie verkeerd inschatten. De kans op een ongeval neemt toe. Daarom moeten verkeersdeelnemers goed opletten als zij in de buurt zijn van kinderen. Het is belangrijk dat zij weten hoe jonge verkeersdeelnemers het verkeer waarnemen.
Inhoudsopgave:
Gedrag van kinderen in het verkeer
Hoe kinderen het verkeer waarnemen en in het verkeer handelen
Ontwikkeling van vaardigheden op verschillende leeftijden
Hoe kinderen zich gedragen in het verkeer
Kinderen wordt al vroeg bijgebracht, hoe zij zich in het verkeer moeten gedragen. Toch kunnen zij deze regels vaak niet toepassen. Tot 6-jarige leeftijd denken kinderen nog te abstract en hebben hierdoor nog geen goed ontwikkeld voorstellingsvermogen. Dit betekent, dat je jonge kinderen wel kunt aanleren hoe ze zich moeten gedragen in het verkeer, maar dat ze het lastig vinden, om deze kennis toe te passen in nieuwe situaties. Hierdoor kunnen ze aangeleerd gedrag in het verkeer vaak niet toepassen.
Daarnaast hebben jonge kinderen een beperkt concentratievermogen waardoor de aandacht voor het verkeer niet altijd voldoende aanwezig is. Ze zijn minder alert, waardoor de kans op een ongeval toeneemt. Jonge kinderen raken heel snel in de war als zij te veel prikkels binnenkrijgen, hierdoor kunnen zij geen juiste beslissingen nemen. Daarbij komt nog eens dat zij een lagere reactiesnelheid hebben dan volwassenen. Daarom moeten ouders en andere verkeersdeelnemers zorgen voor kindvriendelijke wegen.
Hoe kinderen het verkeer waarnemen en in het verkeer handelen
Jonge kinderen worden veel blootgesteld aan gevaren in het verkeer. Door hun lengte zien zij de wereld vanuit een ander perspectief, waardoor ze te weinig overzicht hebben over de omgeving. Daardoor kunnen kinderen slecht inschatten welke gevaren er spelen in het verkeer. Om een voorbeeld te geven: een geparkeerde auto ontneemt het zicht van een tegemoetkomende autobestuurder. Kinderen kunnen vanachter een geparkeerde auto zo de weg op stappen en autobestuurders kunnen door de lengte van het kind niets doorhebben, waardoor een ongeval moeilijk te voorkomen is. Om deze reden is de zichtbaarheid van kinderen in het verkeer, bijvoorbeeld door felle kleuren te dragen, enorm belangrijk.
Het perspectief van kinderen op het verkeer
Kinderen hebben vaak een beperkter gezichtsveld dan volwassenen. Wat zich aan de randen van hun blikveld afspeelt wordt minder goed waargenomen waardoor er sneller een gevaar ontstaat. Een voertuig dat van de zijkant nadert, wordt door kinderen pas laat opgemerkt, waardoor de kans op een ongeval snel toeneemt. Daarbij kunnen kinderen het gedrag van andere verkeersdeelnemers slecht inschatten. Ze kunnen niet beoordelen of ze wel of niet zijn gezien door een rijdende autobestuurder. Als autobestuurders de aandacht er niet bij hebben en in een noodsituatie niet op tijd remmen, kan dat zwaarwegende gevolgen hebben. Over deze mogelijke gevaren zijn kinderen zich vaak niet bewust.
Ook de geluidswaarneming ontwikkelt zich pas op latere leeftijd en is daarom beperkt aanwezig bij kinderen. Vandaar dat jonge kinderen de vele geluiden in het verkeer niet kunnen lokaliseren. Naast dat zij slecht kunnen bepalen uit welke richting een geluid komt, is ook het vermogen om afstand, snelheid en remweg in te schatten nog niet volledig ontwikkelt. Dit begint pas echt vanaf jeugdige leeftijd vorm te krijgen. Zo kan het dus voorkomen, dat jonge kinderen de snelheid van een naderende auto onderschatten en proberen de weg over te steken. Een foute inschatting als deze kan zoals elke ouder weet zware gevolgen hebben.
Hoe kinderen handelen in het verkeer
Kinderen zijn impulsief en deze eigenschap zal zich weerspiegelen in het verkeer. Hun gedrag is slecht in te schatten, waardoor er bij jonge kinderen altijd rekening moet worden gehouden met onverwachte handelingen. Door prikkels van buitenaf worden kinderen vaak afgeleid van de weg en het verkeer. Ze laten hun blik continue in de omgeving ronddwalen en blijven bij interessante dingen hangen. Zolang het interessant genoeg is kan er heel spontaan gereageerd worden en stappen kinderen er zonder na te denken op af. Ook bij dreigende geluiden zullen kinderen instinctief reageren door te vluchten, waardoor ze zomaar de weg op kunnen lopen. Bovendien zijn de motorische vaardigheden nog in ontwikkeling bij jonge kinderen, waardoor ze snel kunnen vallen. Dit zijn allemaal gevaren waarmee bestuurders rekening moeten houden.
Ontwikkelingsvaardigheden in de verschillende leeftijdscategorieën
De snelheid om bepaalde vaardigheden te ontwikkelen zijn bij elk kind weer verschillend. Onderstaande leeftijdsfases kunnen als oriëntatie gebruikt worden om een inschatting te maken van het gedrag in het verkeer.
Tot 5 jaar: Tot deze leeftijd hebben kinderen nog geen bewustzijn ontwikkeld voor gevaar. Daarbij kunnen ze geen onderscheid maken tussen rijdende of stilstaande voertuigen.
6 jaar: Met 6 jaar is het moeilijk voor kinderen om aandacht te hebben voor veel situaties tegelijk. Ze raken snel afgeleid en kunnen al het verkeer moeilijk in de gaten houden.
7 jaar: Vanaf deze leeftijd kunnen kinderen links en rechts van elkaar onderscheiden. Dit helpt hen, de richtingen van bestuurders te herkennen.
8 jaar: De geluidswaarneming heeft zich goed ontwikkeld, waardoor kinderen geluiden kunnen lokaliseren. Ook kunnen zij snelheid en afstand beter inschatten en is het gezichtsveld breder, waardoor gevaren sneller herkend worden.
9 jaar: Kinderen kunnen zich beter oriënteren in het verkeer en gevaren goed inschatten, waardoor ze op deze leeftijd minder snel betrokken raken bij een ongeval.
11 jaar: Vanaf deze leeftijd zien kinderen meer wat er achter hen gebeurt, hierdoor hebben ze de volledige situatie in de gaten.
14 jaar: Met 14 jaar is de veiligheid in het verkeer duidelijk toegenomen. Toch is hun reactiesnelheid en inschattingsvermogen wat betreft de snelheid van een voertuig nog altijd minder dan een volwassen persoon.
Conclusie
Kinderen zijn erg kwetsbaar in het verkeer. Door hun lichaamslengte, beperkte waarnemingsvermogen en impulsieve handelen herkennen zij gevaar erg laat of schatten situaties verkeerd in. Ouders zullen rekening moeten houden met deze beperkingen, zodat kinderen veilig deel kunnen nemen aan het verkeer. Naarmate de kinderen ouder worden, ontwikkelt zich ook het waarnemingsvermogen, zodat ze zich veel bewuster gaan gedragen in het verkeer.
Hier vindt je de belangrijkste informatie over kinderen in het verkeer in een overzichtelijke PDF.
______________________________________________
Bronnen:
https://radio2.be/de-madammen/kinderen-in-het-verkeer-waar-moet-je-op-letten (laatst opgeroepen op 02-06-2020)
http://www.steunpuntverkeersveiligheid.be/ (laatst opgeroepen op 02-06-2020)
https://www.crow.nl/mobiliteit-en-gedrag/ (laatst opgeroepen op 02-06-2020)
https://www.bondmoyson.be/ovl/gezond-actief/opvoeding/kind/ (laatst opgeroepen op 02-06-2020)
Bronnen van de afbeeldingen:
iStock.com/romrodinka
iStock.com/Imgorthand
iStock.com/romrodinka
iStock.com/romrodinka
Wist je al? Nieuwe members krijgen een 10% welkomstbonus*
Word nu member voor speciale voordelen en aanbiedingen!
*Onze welkomstbonus is 30 dagen geldig en kan eenmalig worden gebruikt in een van onze winkels in België, ofwel in online C&A-shop, ofwel in onze app. Het kan niet worden gecombineerd met andere C&A for you aanbiedingen en kortingen. Ga voor informatie over de voorwaarden van ons klantprogramma naar www.c-and-a.com/be/nl/shop/foryou#termsconditions
