Buitenschools leren en stimulering van positieve wetenschappen
Ondersteuning en stimulatie van positieve wetenschappen is onmisbaar in een toekomstgerichte samenleving: wetenschappelijke en technologische vooruitgang kan alleen denkbaar blijven als zoveel mogelijk jongeren enthousiast zijn over onderzoek en ontwikkeling. Om dit te bereiken moeten de natuurwetenschappen tastbaar, en begrijpelijk worden gemaakt voor kinderen en jongeren. Deelnemende musea, studentenlaboratoria en werkgroepen, evenals vele andere buitenschoolse aanbiedingen, stellen studenten in staat praktische ervaring op te doen in verschillende bèta-vakken en bevorderen een creatieve benadering van de natuurwetenschappen. In dit artikel laten we zien welke soorten buitenschoolse leerruimtes er zijn en leggen we uit welk belang ze hebben voor de promotie van exacte vakken. Ook geven we tips over hoe leerkrachten en ouders aanbiedingen in hun regio en nationale projecten kunnen vinden.
Musea, planetaria, laboratoria en meer: wat zijn buitenschoolse leerruimtes?
Buitenschoolse leerplekken zijn onderwijsinstellingen die leerlingen de mogelijkheid bieden om buiten de reguliere schoollessen op een praktische manier met verschillende onderwerpen om te gaan. Schoolklassen kunnen deze onderwijsinstellingen samen met hun docenten bezoeken in het kader van excursies of schoolreisjes. Als alternatief zijn deze leerruimtes vaak ook beschikbaar voor buitenschoolse groepen of voor privébezoek (bijvoorbeeld musea en wetenschapscentra). Buitenschoolse leerlocaties vormen een alternatieve of aanvullende leeromgeving voor lessen en zijn vaak gericht op het verdiepen en consolideren van theoretische kennis door praktische ervaring.
In het kader van de stimulatie van bèta-vakken zijn populaire en veelgebruikte buitenschoolse leerlocaties onder meer:
(Doe-het-zelf) musea en science centra: Vooral musea met op de leeftijd afgestemde of interactieve tentoonstellingen maken het mogelijk om wetenschappelijke en technische onderwerpen op een speelse manier over te brengen.
Studentenlaboratoria: Deze onderwijsfaciliteiten bieden toegang tot apparatuur, technieken en onderzoeksmethoden die niet op school kunnen worden aangeboden. Onder begeleiding van specialisten kunnen studenten eigen onderzoek doen naar specifieke onderwerpen en zo ‘met eigen ogen zien’ wat ze anders alleen theoretisch zouden leren. Studentenlaboratoria worden meestal opgezet in universiteiten, musea en onderzoekscentra.
(Buitenschoolse) groepen: In deze groepen, die school- of clubgebaseerd zijn, kunnen leerlingen na de les intensiever met bepaalde onderwerpen omgaan en praktisch werk doen (bijvoorbeeld programmeren).
Er zijn uiteraard nog meer buitenschoolse leerlocaties die bezocht kunnen worden om positieve wetenschappen te promoten: een bezoek aan zoölogische en botanische tuinen, leerboerderijen of zelfs een wandeling langs thematische educatieve routes maken het mogelijk om meer te leren over biologie, ecologie, duurzaamheid of dierenbescherming.
Voor getalenteerde leerlingen die geïnteresseerd zijn in een carrière in de exacte wetenschappen kan een studenten- of juniorcursus ook een waardevolle kans zijn. In deze context kunnen studenten deelnemen aan individuele cursussen of gespecialiseerde lezingen of zelfs hele studiemodules voltooien. Dit geeft hen een indrukwekkend inzicht in het dagelijkse leven op de universiteit en mogelijke studierichtingen - onder bepaalde voorwaarden kunnen ze zelfs studiepunten verwerven die kunnen worden bijgeschreven op hun latere studie.
Stimulatie positieve wetenschappen: wat is de potentie van buitenschools leren voor toekomstig succes?
Regelmatige lessen in exacte vakken zijn uiteraard een belangrijk onderdeel van de bèta-promotie - in het dagelijkse onderwijs kan immers nieuwsgierigheid worden aangewakkerd en enthousiasme voor de natuurwetenschappen worden gewekt. Omdat het echter in een schoolcontext niet altijd mogelijk is om gedetailleerd aan elk onderwerp te werken of rekening te houden met de interesses van leerlingen, vormen buitenschoolse leerlocaties een waardevolle aanvulling. Buitenschoolse ondersteuning biedt onder meer de volgende voordelen:
Op leeftijd afgestemde aanbiedingen kunnen helpen om in een vroeg stadium interesse voor bèta-vakken te wekken en talent te bevorderen.
Buitenschoolse leerlocaties maken vaak zeer gespecialiseerde en praktische ervaringen mogelijk die de theoretische kennis uit de lessen oppakken, verdiepen en verder ontwikkelen.
De mogelijkheid om uw eigen praktijkprojecten te ontwikkelen of experimenten uit te voeren bevordert de motivatie voor bèta-onderwerpen en stimuleert uw enthousiasme buiten de schoolcontext.
Participatieaanbiedingen in musea en interactieve tentoonstellingen in science centra bieden een laagdrempelige kennismaking met diverse wetenschappelijke onderzoeksgebieden en stimuleren een creatieve en informele benadering van diverse vakgebieden.
Naast het aanleren van methodologische vaardigheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, aangepast aan de leeftijd, kunnen buitenschoolse leerplekken ook sociale vaardigheden bevorderen, zoals communicatieve vaardigheden, het vermogen om in teamverband te werken en onafhankelijkheid.
Door samen te werken met andere leeftijdsgenoten die enthousiast zijn over technologie en wetenschap kunnen studenten hun interesses ontdekken, ideeën uitwisselen met gelijkgestemden en met specialisten en worden zo versterkt in hun enthousiasme voor bèta-onderwerpen.
Hoewel er vaak weinig tijd is voor gedetailleerde praktische ervaring in het dagelijkse leven op school, kan deze op uw gemak worden opgedaan in buitenschoolse groepen en workshops, studentenlaboratoria of praktijktentoonstellingen. Dit kan kinderen niet alleen helpen de schoolinhoud te consolideren en praktisch toe te passen, maar ook bepaalde remmingen over exacte vakken verminderen.
Buitenschoolse ondersteuning helpt ook om talenten te ontdekken en studenten aan te moedigen later te besluiten een opleiding of studie te volgen in een wetenschappelijk en technisch vakgebied. Dit is niet alleen gunstig voor de persoonlijke ontwikkeling, maar kan ook op de lange termijn positieve effecten hebben op de arbeidsmarkt, aangezien geschoolde werknemers in bèta-beroepen momenteel dringend nodig zijn en blijven.
Buitenschools leren in een schooldag integreren
Buitenschoolse leerlocaties in het bèta-gebied bieden variatie in wat vaak een zeer theoretische klassikale routine is en laten studenten ook zien dat leren een levenslang proces is dat niet eindigt buiten school. Veel bèta-afdelingen bieden excursies, projectdagen of studiereizen aan om studenten spannende en levendige leerervaringen te bieden. Veel buitenschoolse leerlocaties bieden ook goede aanknopingspunten voor interdisciplinair onderwijs op het gebied van positieve wetenschappen.
Tegelijkertijd vormt het organiseren en uitvoeren van leereenheden buiten het gebruikelijke klaslokaal ook een uitdaging voor leraren. De volgende omstandigheden kunnen echter het leersucces in een buitenschoolse omgeving bevorderen:
Excursies en leereenheden die de schoolcontext overstijgen, moeten nauw aansluiten bij het huidige curriculum. Dit maakt het voor studenten mogelijk om theoretische kennis te internaliseren met behulp van nieuwe leerervaringen.
Een reis naar een buitenschoolse leerlocatie moet zo interactief mogelijk zijn en de studenten de kans geven om samen te werken en betrokken te raken. Op deze manier kan kennis beter worden overgedragen en geïnternaliseerd dan bij cursussen die alleen passief worden waargenomen.
Idealiter heeft de buitenschoolse leerlocatie een onderwijsconcept dat past bij de leeftijd van de doelgroep en specifieke leerdoelen nastreeft.
Het beste is om zorgverleners ter plaatse te hebben met diepgaande specialistische kennis en indien nodig ervaringsgerichte onderwijskennis. U kunt optimaal inspelen op kinderen en jongeren en een bij de leeftijd passende en stimulerende leersfeer creëren.
Excursies en buitenschools projectwerk moeten grondig worden voorbereid en opgevolgd. De leseenheden vóór de excursie moeten de leergroepen voorbereiden op het onderwerp en, indien nodig, leerdoelen stellen. Het einde van de excursie- of projectdag of de volgende les moet ruimte bieden voor reflectie op het geleerde.
Buitenschoolse leerlocaties in uw vrije tijd bezoeken
Veel buitenschoolse leerlocaties kunnen niet alleen worden bezocht als onderdeel van schoolexcursies of klasgerelateerd projectwerk. Ook in de vrije tijd zijn er tal van aanbiedingen. Denk hierbij vooral aan (interactieve) musea en tentoonstellingen die kinderen en jongeren samen met hun ouders kunnen bezoeken. Er zijn ook werkgroepen, studentenateliers of studentenlaboratoria waaraan kinderen en jongeren kunnen deelnemen als vrijetijdsbesteding of als onderdeel van een vakantie-activiteit. Onderstaande tips kunnen behulpzaam zijn bij het kiezen van het passende aanbod:
Proefaanbiedingen die meerdere werkvelden bestrijken, kunnen scholieren helpen hun enthousiasme voor een bepaald vakgebied te wekken en talenten te ontdekken.
Buitenschoolse leermogelijkheden moeten worden gekozen in overeenstemming met de individuele interesses en affiniteiten van de kinderen en mogen niet worden 'geforceerd'.
Zoals bij alle hobby's en buitenschoolse activiteiten hebben kinderen en jongeren nog steeds tijd nodig voor andere verplichtingen (bijvoorbeeld huiswerk) en ook voldoende tijd voor rust en ontspanning.
Studenten die problemen hebben met bepaalde exacte vakken kunnen via buitenschoolse activiteiten nieuwe toegang krijgen tot bepaalde vakgebieden en negatieve gevoelens verminderen. Om concrete leerachterstanden te overwinnen of leerzwakheden te compenseren, zijn individuele en gerichte ondersteuningsaanbiedingen echter zinvoller.
Buitenschools leren: hoe vind ik aanbod?
Informatie over buitenschoolse leermogelijkheden en programma’s specifiek voor scholieren vindt u direct op de websites van leerlocaties zoals universiteiten, onderzoeksinstituten en musea. Om echter eerst een overzicht te krijgen van het aanbod dat regionaal en landelijk beschikbaar is, kunnen verschillende onderwijsportals en pagina's van speciale initiatieven worden gebruikt. Voorbeelden van buitenschools leren vindt u hier:
Technopolis
Interactief wetenschapsmuseum
Speels experimenteren en ontdekken.
Hodrodoe
Een waterdoecentrum voor kinderen
Leer spelenderwijs alles over water en waterkracht.
Link: https://www.hidrodoe.be/
SparkOH!
Wetenschappelijk avonturenpark met interactieve tentoonstellingen.
Experimenteren met energie, technologie en natuurkunde.
Link: https://sparkoh.be/nl/
Conclusie: Mogelijkheden voor stimulatie bèta-vakken tijdens buitenschools leren
Buitenschoolse leerlocaties zoals studentenlaboratoria en workshops, vakantie-activiteiten van universiteiten, interactieve musea, onderwijscentra of buitenschoolse werkgroepen vormen een belangrijke aanvulling op de bèta-ondersteuning op school. Ze leveren een beslissende bijdrage aan het wekken en vergroten van de interesse in bèta-onderwerpen onder leerlingen en enthousiasme bevorderen buiten de schoolcontext. Het is daarom zeer de moeite waard om de verschillende aanbiedingen voor buitenschoolse bèta-ondersteuning te ontdekken en actief te gebruiken, als onderdeel van excursies of na schooltijd.
______________________________________________
Bronnen en meer informatie
https://sparkoh.be/nl/
(geraadpleegd op 13-09-2024)
https://www.hidrodoe.be/
(geraadpleegd op 13-09-2024)
https://www.technopolis.be/nl/bezoekers/
(geraadpleegd op 13-09-2024)
https://wij-leren.nl/exacte-vakkena
(geraadpleegd op 10-09-2024)
https://betadecanen.nl/outreach/
(geraadpleegd op 10-09-2024)
https://www.onderwijskennis.nl/kennisbank/binnen-en-buitenschools-leren-verbinden
(geraadpleegd op 10-09-2024)
https://wij-leren.nl/stimuleren-buitenschools-leren-verbinding.php
(geraadpleegd op 10-09-2024)
Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde
Omslagfoto: Svitlana – stock.adobe.com
Foto 1 in de tekst: Monkey Business – stock.adobe.com
Foto 2 in de tekst: KOTO – stock.adobe.com
Foto 3 in de tekst: rh2010 – stock.adobe.com
