Geschiedenis & tradities van sinterklaas
Sinterklaas, wie kent het niet? Hoewel het niet door iedereen wordt gevierd, is en blijft het een populair feest. Niet alleen kinderen beleven er veel plezier aan, maar ook voor volwassenen is dit een leuke tijd. Veel mensen met jonge kinderen verheugen zich erop om hun kinderen te verrassen en deze traditie te leren kennen, terwijl ook volwassenen zonder kinderen erg kunnen genieten van sinterklaas. Want dit betekent voor velen ook gezelligheid met vrienden en familie.
Waar komt deze traditie eigenlijk vandaan? En hoe wordt sinterklaas door de meesten gevierd? Wij stellen je de geschiedenis en populaire tradities in België voor.
Geschiedenis van het sinterklaasfeest
Sinterklaas komt uit Spanje – toch? Veel kinderen denken dit en ook in de liedjes, zoals “zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan” lijken hierop te duiden. Echter ligt het iets ingewikkelder. Want sinterklaas komt niet uit Spanje, maar uit Turkije. Op wie sinterklaas dan echt gebaseerd is, is niet helemaal duidelijk. Het lijkt erop dat het op de bisschop Sint-Nicolaas uit Turkije is gebaseerd. Dit was een bisschop die veel goede daden zou hebben verricht en daarom na zijn dood als heilige is verklaard. Waarom denkt dan iedereen dat Sinterklaas uit Spanje komt? Dit heeft er waarschijnlijk mee te maken dat zijn relieken naar Bari werden gebracht. Hoewel dit in Italië ligt, werd Bari overheerst door Spanjaarden. Daardoor of doorat het met de zeelieden is overgewaaid, denken mensen dat Sinterklaas uit Spanje komt.
De andere tradities kunnen volgens bepaalde legendes ook van deze heilige persoon worden afgeleid: zo komen het snoepgoed en de chocolademunten waarmee wordt gestrooid van het geven van geld aan de armere mensen. Lees hieronder meer over de tradities, die bij ons populair zijn rond het sinterklaasfeest.
Tip: Voor veel mensen gaat het sinterklaasfeest vooral om de leuke tijd voor de kinderen en de gezelligheid met vrienden en familie. Het krijgen en geven van cadeaus speelt daarbij een minder belangrijke rol.
Tradities van sinterklaas – hoe wordt sinterklaas gevierd?
Er zijn verschillende tradities in de sinterklaasperiode die erg populair zijn. Van de intrede tot het sinterklaasfeest zelf. Vooral voor de kinderen is dit een leuke tijd. Op school zal er aandacht aan worden besteed, maar ook thuis kunnen jullie leuke dingen doen om de sinterklaastijd tot een bijzondere herinnering te maken. Zo kan je samen een verlanglijstje opstellen, lekkere dingen bakken of sinterklaas en knechten knutselen.
De intrede
De intrede van sinterklaas ergens midden november is waar het allemaal mee begint. Er is een landelijke intrede die meestal in Antwerpen plaatsvindt, en die op televisie wordt uitgezonden. Veel ouders en kinderen gaan hiernaar kijken, voordat ze bij een plaatselijke intrede in hun eigen dorp of stad aanwezig zijn. Sinds 1992 wordt jaarlijks rond deze periode het TV-programma Dag Sinterklaas uitgezonden. Sinds 2019 zijn er 20 nieuwe afleveringen van de reeks opgenomen, met Wim Opbrouck als Sinterklaas, die elk jaar herhaald worden.
Tijdens de landelijke intrede gebruiken sinterklaas en de zwarte pieten een stoomschip. Hiermee leggen ze aan en vervolgens maken ze een rondje door de stad. Hier hebben de kinderen de gelegenheid om de sint een hand te geven en bijvoorbeeld een tekening cadeau te geven. De vele pieten die mee zijn gekomen, zullen met strooigoed – pepernoten en schuimpjes – gooien.
Traditioneel komt sinterklaas met de stoomboot aan. De kinderen komen hier met hun ouders heen. Vaak zijn de kinderen verkleed. Eenmaal op de plek aangekomen begint het spannende wachten, totdat de sint aankomt. Hierbij worden vaak liedjes gezongen.
Tip: Zorg dat jij en je kind de populaire sinterklaasliedjes kennen, want deze worden veel gezongen in de sinterklaastijd: bij de intrede, het zetten van de schoen en op school. Zie ginds komt de stoomboot, sinterklaas kapoentje, hoort wie klopt daar kind’ren, daar wordt aan de deur geklopt, sinterklaasje kom maar binnen zijn een paar van de populaire liedjes.
Sinterklaas op school
Naast dat sinterklaas thuis in veel gezinnen wordt gevierd, is het ook een thema op school. Zo zullen de kinderen tijdens de lessen verschillende sinterklaasdingen knutselen – zoals een sinterklaas of zwarte piet van een wc-rol, mijters of het boek van sinterklaas – maar zal er vaak ook een sinterklaasviering zijn. In de lagere klassen komt sinterklaas langs met een aantal pieten. Ze zullen bijvoorbeeld uit het grote boek voorlezen en de kinderen een klein cadeautje geven. Ook organiseren veel scholen leuke spelletjes om de kinderen te vermaken. In de hogere klassen geloven de kinderen vaak niet meer in sinterklaas, dus voor hen wordt vaak een andere activiteit gepland.
Lekkernijen tijdens sinterklaas – van strooigoed tot banket
Tijdens de sinterklaastijd is er veel snoep te koop, wat typisch voor deze periode is. Kinderen zijn dol op al die zoetigheid, maar ook volwassenen eten graag pepernoten en andere zoete lekkernijen. De bekendste voor de sinterklaastijd zijn:
Pepernoten
Schuimpjes
Chocoladeletters
Kruidnoten
Chocolademunten
Chocolademuizen, chocoladekikkers
Speculaas, bijv. in de vorm van de Sint
Chocoladelolly
Marsepein in allerlei vormpjes
Chocoladeletters zijn naast pepernoten een van de populairste lekkernijen in de sinterklaastijd. Als je een chocoladeletter cadeau geeft, is de S of de P van sint en piet altijd goed, maar de eerste letter van de voornaam is ook altijd een leuk idee – de A voor Anna of de J voor Jan. Wil je jouw bakkunsten op de proef stellen en zelf een lekkernij bereiden? Bak dan eens je eigen pepernoten met het volgende receptje.
Pepernoten bakken – recept pepernoten
Al vanaf september zul je ze in steeds meer winkels zien liggen, de pepernoten. Terwijl sommige mensen niet kunnen wachten om ze te kopen, zullen anderen meteen naar de winkel vliegen om weer een voorraadje aan te leggen. Maar het is ook erg lekker om de pepernoten eens zelf te bakken. Bovendien is het een leuke bezigheid met de kinderen en is het geen moeilijk recept om te maken.
Ingrediënten kruidnoten voor 70 stuks
250 gr. zelfrijzend bakmeel
125 gr. bruine basterdsuiker
2 et. speculaaskruiden
125 gr. boter op kamertemperatuur
¼ tl. zout
2-4 el. melk
Bereidingswijze:
Verwarm de oven voor op 175 °C en bedek de bakplaat met bakpapier.
Doe alle ingrediënten behalve de melk in een beslagkom en kneed dit met de hand door elkaar. Voeg de melk lepel voor lepel toe om er een mooi deeg van te maken, zodat je er een bal van kunt vormen.
Vervolgens kun je beginnen met het draaien van ongeveer even grote balletjes. Je kunt hiervoor steeds een stukje deeg van de bol halen of eerst stroken rollen en hier vierkantjes vanaf snijden en deze dan tot bolletjes rollen.
Leg de bolletjes op de bakplaat en laat hier steeds wat ruimte tussen, zodat ze in de oven niet aan elkaar groeien.
Zet de bakplaat ongeveer 25 minuten in de oven.
Als de pepernoten net uit de oven komen zijn ze nog zacht, maar met het afkoelen zullen ze harder worden.
Lekker smullen maar!
Het schoentje zetten – “sinterklaas kapoentje, gooi wat in mijn schoentje”
In veel huishoudens zetten de kinderen vanaf de intrede tot 6 december hun schoentjes aan de schoorsteen. Dit gebeurt al zeker vanaf de 15e eeuw. Vroeger werd het vooral gedaan om de armen te helpen. De kinderen uit arme gezinnen zetten op 6 december hun schoen in de kerk en deze werd dan door de rijken gevuld. Een dag later werd de opbrengst verdeeld onder de armen. Sinds de 16e eeuw zetten de kinderen hun schoenen ook thuis en vulden de ouders het, net als vandaag de dag nog wel gebeurt, met snoep en speelgoed.
Lees voor verdere tradities rondom het schoen zetten en leuke inspiratie voor de cadeautjes ook het artikel over sinterklaascadeautjes. Je vindt hier namelijk tips, wat voor soort cadeautjes geschikt zijn en hoe je ook met een klein budget een origineel cadeau kunt geven.
6 december – sinterklaas wordt gevierd
Zoals beschreven is sinterklaas waarschijnlijk op Sint-Nicolaas, een bisschop uit Turkije gebaseerd. Dit was een goedheilige, die op 6 december is gestorven. Om zijn sterfdag te eren, zetten de kinderen vroeger hun schoen op 5 december – zoals in veel landen nog altijd gebruikelijk is – en lag er de volgende morgen, dus op 6 december, een cadeautje in.
Conclusie
Hoewel het niet helemaal zeker is waar de traditie vandaan komt, is het in ieder geval wel zeker dat het een ongekend populaire traditie is, waar ieder jaar weer naar uitgekeken wordt. Gezellig met de kinderen naar de intrede gaan, de kinderen hun schoen laten zetten en er een leuke verrassing instoppen, samen met de kinderen naar het sinterklaasjournaal kijken of een gezellige pakjesavond met lekkernijen, leuke cadeaus en eventueel grappige gedichten en originele surprises – het behoort allemaal tot deze tijd.
______________________________________________
Bronnen:
https://www.propop.be/assets/uploads/82/downloadbestanden/Geschiedenis_van_Sinterklaas.pdf
(geraadpleegd op 21-09-2021)
https://www.evenses.be/waarom-vieren-wij-sinterklaas
(geraadpleegd op 21-09-2021)
https://rutgerbakt.nl/sinterklaas-recepten/pepernoten-bakken-recept/
(geraadpleegd op 21-09-2021)
Bronnen van de afbeeldingen:
iStock.com/wavipicture
iStock.com/ArjanL
iStock.com/Natalia Bodrova
iStock.com/Merinka
iStock.com/sara_winter
iStock.com/hansslegers
