Seizoenen in het bos: moeder en kind bestuderen een herfstblad.

Seizoenen in het bos: jaargetijden ontdekken met spelletjes & activiteiten

De wisseling van seizoenen is een heel bijzonder natuurspektakel voor jong en oud: als de eerste groene scheuten in het voorjaar ontkiemen, bloeit en groeit alles in de zomer, veranderen de bladeren van kleur in de herfst en rust alles onder een witte deken van sneeuw in de winter. Vooral in het bos kunnen kinderen met leuke spelletjes en activiteiten de seizoenen van dichtbij beleven en zelf de veranderingen ontdekken. Zo breng je niet alleen waardevolle gezinstijd door in de natuur, maar begrijpt je kind ook de processen in het bos en in de omgeving beter. We zetten daarom leuke, spannende en leerzame spelletjes voor in het bos op een rij, die je zonder veel voorbereiding tijdens je bos-avontuur kan doen.

Vroegbloeiers in het bos - kinderen ontdekken sneeuwklokjes in het bos.

Inhoudsopgave

Bos in de lente: buitenspelen in de lente
Bos in de zomer: zomerspelen voor kinderen in het bos
Bos in de herfst: leerzame spelletjes in de herfst
Bos in de winter

Bos in de lente: spelletjes voor buiten in het voorjaar

Zodra de sneeuw smelt en de eerste vroegbloeiers in het bos te ontdekken zijn, is de lente niet ver weg. Dit ontwaken in de natuur kun je samen met je kind beleven: ontdek samen welke planten er nu ontkiemen. Let op de frisgroene knoppen op de kale takken van de bomen en struiken. Luister goed hoe de vogels hun liedjes zingen en kijk hoe de zwermen vogels vanuit het zuiden terugkeren naar onze bossen. Ook begint het over de grond te kruipen als de mieren, kevers, wormen en rupsen weer wakker worden.

Naast al deze spannende natuurobservaties kun je ook deze lentespellen proberen die je kind dichter bij de natuur en de lente kunnen brengen:

Samen de vroegbloeiers van de natuur ontdekken

De eerste voorbode van de lente zijn de vroegbloeiers in het bos. Ze bloeien als de sneeuw nog op de grond ligt, maar de dagen al een beetje warmer en lichter worden. Samen met je kind ga je op ontdekkingstocht in het bos en ga je op zoek naar de kleurrijke bloemen in het bos. Als je niet zeker weet welke planten vroegbloeiers zijn in het bos en hoe ze eruit zien, hebben we hieronder de belangrijkste op een rijtje gezet. Een natuurgids kan je ook helpen bij het herkennen van de planten in het bos.

Belangrijke vroege bloeiers in het bos zijn naast sneeuwklokjes en krokussen bijv.:

Winterlings: Winterlings hebben een felgele bloem en net daaronder meerdere langwerpige, groene bladeren die in een cirkel rond de stengel groeien.
Lenteklokje: Lenteklojes lijken erg op sneeuwklokjes. De bloem van springcups is echter wat breder en heeft 6 bloemblaadjes, die aan de bovenkant een groengele stip hebben.
Holwortel: Deze vroegbloeier in het bos herken je aan zijn tere lila bloesem, die qua vorm bijna doet denken aan een orchidee.
Bosanemoon: Een bosanemoon heeft een bloem bestaande uit vijf bloemblaadjes en een gele stamper. De achterkant van de bloembladen kan een lichtpaarse tint hebben.
Stinkende gouwe: Stinkende gouwe bloemen hebben tot 12 gele bloemblaadjes. De bladeren van deze vroege bloeier zijn driehoekig van vorm.

Als je vroegbloeiers zoekt in het bos, moet je er rekening mee houden dat vroegbloeiers giftig zijn. Praat met je kind over het niet zonder toestemming eten van planten en bessen in het bos.

In ons artikel “Gedrag in het bos” vind je meer regels die je samen met je kind kunt opstellen voor je bezoek aan het bos.

Bos in het voorjaar - vader en zoon bekijken de omgeving van een boom met een vergrootglas.

Natuurtelevisie: wie leeft er op en in een boom?

Neem een picknickkleed mee, kies een boom en observeer deze een tijdje. Wie klimt langs de boomschors? Welke vogels landen op de boom? Wie kruipt er rond de boom? Je kind kan natuurlijk ook op ontdekkingsreis gaan en de boom voelen blaffen, de takken van dichtbij bekijken of een klein gaatje graven. De ontdekkingen die je thuis hebt gedaan, kun je vastleggen op een zelf geschilderd schilderij.

Lente in het bos: DIY-idee vogelnestje bouwen

In het voorjaar bouwen de vogels ijverig hun nesten en beginnen ze te broeden. Samen kun je zelf een vogelnest maken en begrijpen hoe vogels hun nest bouwen.

Voor je eigen vogelnest kun je wat aarde (bij voorkeur met een kleiachtige consistentie) in het bos zoeken en nestmateriaal zoals gras, kleine takjes, bladeren en bloemblaadjes verzamelen.

Als je alles hebt, kan je je kind de grond laten mengen met wat water om het plakkerig te maken. Vervolgens zet je een schaal neer met gras, bladeren en kleine takjes. Neem nu wat modder en druk het langs de kom. Laat je nest een dag drogen in de zon. Daarna kun je het versieren met de rest van de materialen.

Tip: Als alternatief, als je alleen zandgrond vindt, kun je je nest maken van zoutdeeg.

Bos in de zomer: zomerspelletjes voor kinderen in het bos

Hoewel het in de stad in de zomer erg heet kan worden, is het in het bos vaak wat koeler door het dichte bladerdak. Het bos is dan ook de perfecte plek voor een uitstapje met het gezin. Samen kun je zien hoe hoog het gras sinds het voorjaar is gegroeid, hoe groen de bomen en struiken zijn geworden en misschien ontdek je zelfs wel fruit aan de takken.

Om de tijd in het bos in de zomer door te brengen, kun je deze zomerspelletjes voor kinderen proberen:

Kleurenwandeling: vind je alle kleuren?

Verzamel je tien favoriete kleuren en schrijf ze op een vel papier. Terwijl je door het bos loopt, kun je nu dingen zoeken die overeenkomen met een kleur op je lijst. Kun je voor elke kleur iets vinden?

Maak in de zomer vlak voor het slapen gaan een boswandeling. In de schemering kun je dan bijvoorbeeld luisteren naar een kikkerconcert aan het meer, herten door het bos zien rennen en egels zien die zoeken naar voedsel. Misschien zie je ook wel een vleermuis vliegen. Op dit moment moet je wel heel stil zijn en afstand houden om de dieren niet te laten schrikken of storen.

Uitnodiging in het boscafé: fantasiespel met materialen uit de natuur

Kinderen vinden het heerlijk om alledaagse situaties uit te beelden. Dus doe alsof je gaat eten bij het nieuwe boscafé van je kind. Je kind kan dan van natuurlijke materialen 'heerlijke gerechten' toveren, van water 'heerlijke drankjes' maken of van modder een cake bakken. In dit spel leert je kind natuurlijke materialen goed kennen, wordt het creatief en kan het ook een beetje vies worden. Dit alles maakt deel uit van het boscafé.

Bos in de zomer: materialen voor zelfgemaakt en fictief voedsel.

Kleine kunstenaars: zelf verfkwasten maken van materialen uit de natuur

Zoek in het bos naar veel verschillende materialen die als penseelpunt kunnen dienen (bijvoorbeeld meerdere dunne blaadjes, gras, bloemen, een gerafelde stok, enz.) en kleine stokjes die een functie hebben als penseelhandvaten. Bevestig je penseelpunten thuis met tape aan de stokjes. Je kind kan aan de slag en zijn nieuwe penselen uitproberen met water, acryl of vingerverf.

Tip: Je kunt ook zelf kleuren maken van materialen uit de natuur.

Bos in de herfst: herfstspelletjes voor kinderen

De herfst in het bos is kleurrijk. De bladeren veranderen van kleur, paddenstoelen schieten uit de grond en de bomen laten hun vruchten vallen. Op de grond kun je samen eikels, beukennootjes, dennenappels, kastanjes en nog veel meer ontdekken. Ook bereiden de dieren zich voor op de winter door een voorraad aan te leggen, wintervet te eten of naar het zuiden te trekken.

Hoewel het weer in de herfst winderiger en koeler wordt, zijn er enkele herfstspelletjes voor kinderen die je zullen helpen meer te weten te komen over de schoonheid van deze tijd van het jaar:

Boomkenner: herken je alle boomsoorten in het bos?

In het gemengde bos vind je veel verschillende loof- en naaldbomen. Om echte boomexperts te worden en de bomen van het bos beter te leren kennen, kun je samen op pad door het bos en de bomen daar identificeren. Gebruik onze PDF waarin de kenmerken van de verschillende bomen worden uitgelegd.

PDF „Bomen herkennen voor kinderen“ downloaden

Bos in de herfst: kind knutselt dieren van kleurrijke blaadjes.

Herfstspel „Dierenparade“: dieren maken van kleurrijke blaadjes

Verzamel samen zoveel mogelijk verschillende kleurrijke bladeren en natuurlijke materialen die je in het bos kunt vinden. Afhankelijk van het weer kun je dan kleine dierfiguren van de bladeren en vruchten in het bos of thuis maken. Welke dieren kun jij samenstellen uit de bladeren? Kun je misschien zelfs een heel landschap nabootsen of een verhaal vertellen aan de hand van verschillende foto's?

Schatzoeken in het bos: welke verborgen schat kun je vinden in het bos?

Stuur je kind op zoek naar bijzondere schatten in het bos. Maak vooraf een kleine lijst van de schatten die jullie samen willen vinden. Mogelijkheden zijn:

Vruchten zoals kastanjes, eikels, noten, esdoornneuzen, beukennootjes etc.
Bladeren, bijv. in bepaalde kleuren of boomsoorten
Boomschors (niet uit de boom halen, alleen schors gebruiken die eraf gevallen is)
Dierensporen
Lege slakkenhuisjes of veren

Dit herfstspel voor kinderen kan je ook makkelijk doen tijdens een ontspannen boswandeling en maakt overigens de vele kleine eigenaardigheden zichtbaar die onze natuur uniek en beschermingswaardig maken.

Bos in de winter: kinderen vinden het spoor van een dier in het bos.

Bos in de winter: spelletjes in de winter voor kinderen in het bos

In de winter wordt het stil in het bos. Veel dieren en insecten verschuilen zich, de loofbomen zijn kaal en de eerste sneeuwvlokken bedekken de grond. Ook al lijkt het in het begin somber en bewolkt, in de winter is het bos niet saai.

Met deze spelletjes in het bos voor de winter beleef je ook in deze tijd van het jaar veel plezier in het bos:

Dieren opsporen: dierensporen vinden met kinderen

Als je goed oplet, zie je in de sneeuw en modder veel dierensporen die de bosbewoners achter hebben gelaten toen ze op zoek waren naar voedsel. In onze PDF hebben we verschillende dierensporen voor kinderen uitgelegd, zodat je gemakkelijk het juiste dier aan elk spoor kunt toewijzen.

PDF „Dierensporen voor kinderen“ downloaden

Het eekhoorntjesspel: als een eekhoorntje in de winter

Eekhoorns verstoppen hun voorraden in het bos en zoeken ze op als ze tijdens hun winterslaap honger krijgen. Je kunt van dit gedrag een spelletje maken. Iedereen krijgt 5 tot 10 nootjes en moet deze in de buurt verstoppen. Daarna vervolg je je wandeling in het bos en kom je op de terugweg weer terug. Nu moet iedereen zijn noten vinden. Kun jij je alle verstopplekken herinneren? Of vergeet je iets, net zoals het eekhoorntje?

Bos detective: verken de bosbodem

In dit spel markeer je een klein gebied in het bos (baken het bijvoorbeeld af met stenen of stokken). Geef je kind dan een minuut de tijd om de bosbodem in het gemarkeerde gebied te onthouden. Nu draait je kind zich om en verander je iets op de grond (vuurkegels toevoegen, takken verwijderen etc.). Merkt je kind wat je hebt verandert?

Dieren thuis observeren

Hang zelfgemaakte voederbakjes op in de tuin of op het balkon. Het duurt niet lang totdat de eerste vogel je tuin bezoekt en je samen de vogel van dichtbij kunt bekijken.

Conclusie: met leuke spelletjes & activiteiten de seizoenen in het bos ontdekken

Of het nu gaat om een boswandeling of een langere tocht door het bos - kleine spelletjes helpen je om je kind dichter bij de natuur te brengen en de seizoenen in het bos te ontdekken en te begrijpen. Naast deze keuze aan spelletjes vind je nog veel meer activiteiten, spellen en knutselideeën in ons artikel „Bosspelletjes voor kinderen“ en in de gids “Natuur ontdekken met kinderen”.

Ontdek meer artikelen: