Nagrywanie i edycja wideo: jak zrobić swój pierwszy film?

Wielu kinomanów skrycie marzy o nakręceniu własnego filmu. Jednak każdy, kto choć raz spróbował przelać swe pomysły na ekran, wie, że naciśnięcie przycisku „nagrywaj“ w menu kamery to zaledwie początek wielkiej przygody… i ciężkiej pracy! Jak zatem stworzyć pierwszy film? O czym warto pamiętać już na etapie planowania, by cała produkcja przebiegła sprawniej i przyniosła wymarzony rezultat? W naszym artykule odpowiadamy na te pytania, a także radzimy, w jaki sprzęt powinien się zaopatrzyć każdy twórca amator oraz od czego rozpocząć naukę obróbki wideo. Dzięki poniższym wskazówkom początkujący w mig zorientują się w głównych zagadnieniach wideografii.

Nagrywanie filmów: jaki sprzęt wybrać na początek?

By stworzyć swój pierwszy film, nie potrzebujesz wcale sprzętu z najwyższej półki. Z taką inwestycją warto poczekać przynajmniej do momentu, kiedy poczujesz, że praca z kamerą to hobby, które chcesz rozwijać i pielęgnować. Do tego czasu śmiało korzystaj z urządzeń, które masz pod ręką – aparatu fotograficznego z funkcją wideo czy nawet smartfona. Z roku na rok ich możliwości są coraz lepsze, o czym można się przekonać, śledząc twórczość wielu zdolnych amatorów.

Ogólnie przyjmuje się, że do pierwszych filmowych wprawek nadadzą się zarówno lustrzanki, jak i bezlusterkowce. Dużo większe znaczenie ma odpowiednia jakość ujęć wideo (najlepiej Full HD, czyli rozdzielczość 1920 x 1080 pikseli) oraz liczba klatek na sekundę (50 -100 kl./s). Więcej szczegółowych porad na ten temat, znajdziesz w naszym poradniku o tym, czym kierować się przy zakupie pierwszego aparatu. Z czasem rozważ zaopatrzenie się w kamerę cyfrową, której właściwości sprawdzą się przy kręceniu dłuższych ujęć. Jej przewaga nad aparatem polega m.in. na ergonomii, dłuższym czasie pracy oraz lepszej ostrości ruchomych kadrów.

Oprócz odpowiedniego sprzętu do nagrywania, przydadzą ci się następujące akcesoria:

• Mikrofon: jeśli zależy ci na dobrej jakości dźwięku, mikrofon zewnętrzny będzie twoim wiernym sprzymierzeńcem. Do rejestrowania głosu lub dialogów znakomicie nada się niewielkich rozmiarów sprzęt doczepiany do ubrania, czyli tzw. pchełka lub mikrofon krawatowy. Twórcy wideo, którzy planują nagrania w plenerze, powinni też zaopatrzyć się w osłonę przeciwwiatrową, która pomoże zredukować szumy otoczenia.

• Karty pamięci: zadbaj o odpowiednią ilość nośników danych, by w razie potrzeby nagrać kilka wersji każdego kadru. Miej zawsze pod ręką dodatkowe karty pamięci, najlepiej o pojemności 128 lub 256 GB.

• Zapasowa bateria: zabierz ją ze sobą w plener, by nie martwić się, że pusty akumulator pokrzyżuje twoje plany.

• Oświetlenie: odpowiednia iluminacja poprawi jakość każdego kadru. Szczególnie, jeśli chcesz kręcić klip w pomieszczeniu, zatroszcz się o strategicznie rozmieszczone lampy LED imitujące białe światło dzienne.

• Filtr szary: nazywany też filtrem ND (neutral density) przyjdzie ci z pomocą podczas kręcenia filmu w słoneczny dzień. Pozwala on ograniczyć ilość światła wpadającego przez obiektyw, dzięki czemu twoje nagrania nie będą prześwietlone.

• Taśma malarska: dzięki niej zaznaczysz pozycję lub kierunek przemieszczania się aktorów np. na podłodze. Znając te parametry, łatwiej ustawisz ostrość kamery.

• Program do obróbki wideo: Na początku wypróbuj ogólnodostępne, bezpłatne edytory filmowe. Gdy nabierzesz wprawy, rozważ zakup bardziej profesjonalnego oprogramowania.

Gdy tylko zapadnie klamka w najbardziej kluczowych sprawach, możesz zająć się planowaniem kolejnych etapów produkcji. Poświęć trochę czasu na przemyślenie poniższych kwestii:

• Scenopis, czyli tzw. storyboard: rozpisanie projektu na poszczególne sceny to technika, która sprawdzi się nie tylko u wzrokowców. W zależności od potrzeb możesz ograniczyć się do pisemnych notatek lub naszkicować poszczególne kadry. Pomoże ci to uporządkować pomysły, rozważyć możliwe perspektywy oraz wzbogacić pierwotną koncepcję o dodatkowe detale.

• Logistyka: nie ma nic gorszego niż przerwa w kręceniu filmu spowodowana zapominalstwem. By do niej nie dopuścić, sporządź staranną rozpiskę tego, co będzie ci potrzebne w każdym dniu zdjęć. Uwzględnij poszczególne miejsca i godziny nagrywania, oświetlenie, rekwizyty, kostiumy i charakteryzację, a także obecność aktorów. Dopilnuj, by wszyscy zaangażowani w powstanie filmu mieli dostęp do ważnych informacji. Jeśli kręcisz klip wspólnie ze znajomymi, podzielcie się obowiązkami.

• Notatki: w trakcie zdjęć miej zawsze pod ręką coś do pisania. Odhaczaj ukończone zadania i notuj wszelkie ważne informacje: np. szczególnie udane ujęcia lub ciekawe pomysły na montaż. Takie zapiski znacznie ułatwią późniejszą obróbkę wideo.

• Czas: podczas produkcji twojego pierwszego filmu, postaraj się nie spieszyć. Nakręcenie kilku dodatkowych ujęć każdej sceny z pewnością ci się opłaci. W ten sposób wypróbujesz różnorodne perspektywy i techniki, a w efekcie będziesz mieć większy wybór na etapie montażu. Zadbaj przy tym o to, by każdy kadr miał na początku i na końcu kilka sekund „zapasu”, co ułatwi późniejszą edycję.

• Ciągłość: drobne niespójności między poszczególnymi ujęciami to częsty błąd początkujących twórców. Zwróć uwagę na takie potencjalne wpadki, jak przesunięte meble lub znikające rekwizyty.

• Tło: poświęć chwilę na analizę drugiego planu. Czy spełnia twoje wymagania? A może jest zbyt monotonny lub przeciwnie – skupia na sobie zbyt wiele uwagi i rozprasza widza?

• Światło: najlepsze warunki do nagrywania filmów panują rano i po południu. Możesz wtedy skorzystać z uroków miękkiego, łagodnego światła dziennego. Jeśli możesz, unikaj kręcenia scen w południe oraz w pełnym słońcu.

• Dźwięk: dobry dźwięk ma ogromny wpływ na jakość całego filmu. Dlatego dobrze jest przetestować poziom hałasu na potencjalnym planie zdjęciowym. Szum ulicy lub nagły turkot przejeżdżającego pociągu mogą zepsuć nawet najbardziej udany kadr. Jeśli w żaden sposób nie da się uniknąć nagrywania w głośnym miejscu, wyposaż swoich aktorów w mikrofony. W trakcie kręcenia filmu co jakiś czas sprawdzaj, czy jakość dźwięku wciąż jest dobra, a sprzęt na swoim miejscu. Późniejsza obróbka pomoże nieco stłumić hałasy, ale nic nie zastąpi solidnych materiałów z planu.

• Szybkość nagrywania: w miarę możliwości już na planie zastosuj taką ilość klatek na sekundę, jaką chcesz uzyskać w zmontowanym filmie. Do standardowych ujęć oraz dialogów wystarczająca będzie prędkość 24 kl./s. Jeśli kręcisz emocjonującą scenę akcji, wybierz parametry 50-60 kl./s, co pozwoli ci nieco spowolnić obraz, by widz mógł nadążyć za szybko zmieniającymi się okolicznościami. Z kolei interesujące kadry w zwolnionym tempie uzyskasz, stosując 100, a nawet 120 kl./s.

• Rozdzielczość: do amatorskiego tworzenia filmów świetnie sprawdzi się jakość Full HD, czyli tryb wideo 1080p. Literka „p” oznacza tu obraz progresywny, w którym zdjęcia robione są jednocześnie, co eliminuje efekt migotania.

• Szybkość migawki: większość nagrań wideo powstaje przy ustawieniach migawki 1/50s. Uzyskasz dzięki nim delikatne rozmycie ruchu, co dostosuje obraz do naszych nawyków oglądania i sprawi, że zyska na naturalności.

• Przysłona: dopasuj jej wartość w zależności od pożądanego efektu: otwarta sprawi, że tło będzie rozmyte, a zamknięta je wyostrzy. Pamiętaj przy tym, że praca z otwartą przysłoną może spowodować prześwietlenie filmu, nawet gdy skorzystasz z ustawień ISO 100. Najbezpieczniej będzie w tym przypadku zastosować filtr ND.

• Ostrość: najlepszy efekt osiągniesz, regulując parametry ostrości manualnie. Wymaga to jednak nieco wprawy. By ułatwić sobie to zadanie, zaplanuj z wyprzedzeniem pozycje wszystkich aktorów i trajektorie ich ruchu. Dobrym pomysłem będzie też praca z zamkniętą przysłoną (od ok. f4 do f5,6), która zapewni ci większą swobodę podczas regulacji ostrości.

Powyższe ustawienia aparatu czy kamery stanowią jedynie orientacyjne wskazówki. Nie bój się eksperymentować z różnymi parametrami i odkrywać inne ciekawe techniki oraz zaskakujące efekty.

Tworzenie filmików – przydatna lista kontrolna

Rzuć okiem na naszą krótką listę pytań kontrolnych, by upewnić się, że nic ważnego nie uszło twojej uwagi:

1. Czy masz pod ręką scenopis?

2. Czy aktorzy znają szczegóły planu zdjęć?

3. Czy rekwizyty i kostiumy zostały przygotowane?

4. Czy tło do ujęć jest odpowiednie i nierozpraszające?

5. Jakie warunki świetlne panują na planie? Czy nagrania będą wystarczająco jasne?

6. Czy ostrość została dobrze ustawiona?

7. Czy szybkość nagrywania jest zgodna z zaplanowaną?

8. Jaka jest jakość dźwięku nagrania?

9. Czy każda scena została nakręcona wielokrotnie?

10. Czy nie doszło do błędów ciągłości?

• Przejścia między kadrami: istnieje wiele sztuczek, które możesz zastosować, by uzyskać efekt płynnych przejść między ujęciami. Dotyczy to zarówno prowadzenia jednej sceny z różnych perspektyw, jak i przeskoków akcji np. do innego czasu lub miejsca. O ile nie chcesz celowo wybić widza z toku opowieści, najlepiej by poszczególne kadry następowały po sobie w naturalny i logiczny sposób.

• Przycinanie ujęć: w zależności od tego, ile cięć zastosujesz w danej scenie, możesz uzyskać inny efekt. Przykładowo: harmonijne, szerokie kadry krajobrazowe prowadzone przez dłuższy czas z jednej perspektywy spowolniają akcję. Z drugiej strony szybkie przejścia w scenie pościgu wzmagają dynamikę wydarzeń. Dodatkowo możesz skorzystać z opcji zmiany prędkości w programie do obróbki wideo, by jeszcze lepiej oddawała charakter ujęcia.

• Korekcja kolorów: tak jak w przypadku fotografii, również edycja filmu pozwala wydobyć z niego to, co najlepsze. Już delikatne zmiany balansu bieli, kontrastu i nasycenia kolorów sprawią, że twoje kadry zyskają na naturalności. Więcej porad na ten temat znajdziesz w naszym artykule o obróbce zdjęć.

• Muzyka i efekty dźwiękowe: Odpowiednio dobrana muzyka i efekty dźwiękowe potrafią podkreślić, a czasami nawet zmienić, przesłanie sceny. Stąd warto poświęcić trochę czasu na dobranie takich utworów, które wprowadzą widza w nastrój filmu i sprawią, że wciągnie się w fabułę.

• Jakość dźwięku: podczas obróbki wideo, możesz poprawić jakość ścieżki dźwiękowej, a nawet zastąpić ją innym nagraniem. Postprodukcja pozwala też naprawić drobne błędy powstałe podczas nagrywania.

Jak zrobić pierwszy film? Od storyboardu do postprodukcji

Tworzenie własnego projektu wideo rozpocznij od koncepcji, scenopisu i starannej rozpiski działań. Z kolei na planie zadbaj o szczegóły: czuwaj nad jakością dźwięku, ustawieniami aparatu i ciągłością kadrów. Wcielaj w życie swoje pomysły i pozwól sobie na kreatywną spontaniczność. Następnie napraw ewentualne niedociągnięcia za pomocą programu do obróbki wideo i opracuj klimatyczną ścieżkę dźwiękową. W ten sposób, zanim się obejrzysz, zaprosisz znajomych na seans twojego pierwszego filmu!

______________________________________________

Źródła

https://wideoninja.pl/nagrywanie-filmow-kamera-czy-aparat/
(dostęp 25.10.2022)

https://kolemsietoczy.pl/filmowanie-montaz-porady-jak-robic-filmy/
(dostęp 25.10.2022)

https://www.ostro-video.pl/storyboard-co-to-jest-i-jak-wykorzystac-go-w-produkcji-video
(dostęp 25.10.2022)

https://www.szerokikadr.pl/poradnik/przejscia-filmowe-czyli-jak-montowac-historie
(dostęp 25.10.2022)

https://blog.cyfrowe.pl/podstawy-postprodukcji-filmowej-korekcja-kolorow-2/
(dostęp 25.10.2022)

https://www.rafalmuskalafilm.pl/b-roll-co-to-jest-i-dlaczego-nie-mozna-lekcewazyc-jego-sily/
(dostęp 25.10.2022)

Źródła zdjęć

iStock.com/undefined undefined

iStock.com/anyaberkut

iStock.com/pomphotomine

iStock.com/izusek

iStock.com/nd3000