Nauka fotografii: podstawy, ustawienia aparatu i wskazówki na temat kompozycji zdjęcia

By zrobić ładne zdjęcie warto jest poznać wszystkie możliwości jakie oferuje nam nasz aparat czy nawet telefon. Dlatego dogłębne poznanie ustawień aparatu (także w telefonie) pozwoli ci robić lepsze i bardziej kreatywne zdjęcia. Tutaj znajdziesz podstawy fotografii dla początkujących. Przedstawiamy kilka wskazówek na temat kompozycji i najważniejsze pojęcia z żargonu. To z pewnością pomoże ci w rozpoczęciu przygody z fotografią.

Podstawy fotografii: najważniejsze pojęcia i ustawienia aparatu w pigułce

Każdy, kto rzuci okiem na współczesny aparat, na pewno będzie pod wrażeniem jego funkcji i ustawień. Roi się w nim od tajemniczych pojęć, jak czas np. naświetlania, przesłona aparatu, czy ISO, za pomocą których nauczysz się robić ładne zdjęcia. Oto garść porad, które pomogą ci odnaleźć się w gąszczu ustawień aparatu, tak aby kadry zrobione pierwszym sprzętem były dobrze naświetlone i ostre. Poniżej przybliżamy podstawy fotografii, które umożliwią ci wykonywanie znacznie lepszych zdjęć.

Balans bieli – dba o naturalnie wyglądające światło

Zaczynamy od mniej skomplikowanych ustawień aparatu: balansu bieli, który reguluje temperaturę światła. W zależności od tego, gdzie robisz zdjęcia: na dworze czy w pomieszczeniu, w dzień słoneczny czy pochmurny, latem czy zimą – w każdym z tych przypadków światło będzie inne. Z reguły trudno jest nam dostrzec te zmiany gołym okiem, jednak czuła soczewka aparatu za każdym razem w nieco inny sposób odzwierciedla kolory.

Dlatego też pamiętaj, by odpowiednio dobrać balans bieli po to, aby kolory na zdjęciu zawsze wyglądały naturalnie. Wiele współczesnych aparatów fotograficznych posiada w tym celu automatyczne funkcje, które możesz wypróbować. Trochę więcej swobody w tym zakresie ma półautomatyczny sprzęt (np. niektóre telefony). Posługując się nim możesz wybierać pomiędzy różnymi wariantami oświetlenia – światło dzienne, dzień pochmurny, światło sztuczne, zima itp. Jeśli jednak nie masz czasu dobrze ustawić balansu bieli, możesz później delikatnie poprawić jakość kadru z pomocą programu do obróbki zdjęć.

Ogniskowa w aparacie – dba o odpowiedni kąt widzenia twoich zdjęć

Ogniskowa twojego aparatu jest mierzona w mm i odzwierciedla jak szerokie (bądź wąskie) będą kadry twoich zdjęć. Oto różne warianty ogniskowych:

• Naturalny kąt (35 – 70 mm) – taka ogniskowa pozwala uchwycić kąt widzenia możliwy do rozpoznania również gołym okiem.

• Szeroki kąt (11 – 28 mm) – obiektywy szerokokątne są w stanie odtworzyć obrazy, dla których człowiek musiałby poruszyć głową, by wszystko dobrze zobaczyć. Dzięki nim powstają wspaniałe zdjęcia panoramiczne.

• Teleobiektyw (80 – 500 mm) – teleobiektyw umożliwia precyzyjne i ostre uwiecznienie widoków i przedmiotów znajdujących się bardzo daleko od nas.

Użycie właściwego obiektywu pozwoli ci uzyskać pożądany efekt. Do fotografii krajobrazowej najlepsze są obiektywy szerokokątne, uchwycenie ptaków w ruch umożliwi ci teleobiektyw, a do portretów najlepiej sprawdzą się obiektywy średnioogniskowe.

ISO w aparacie – dobierz właściwą czułość na światło

Wartość ISO w aparacie pokazuje czułość na światło jego sensorów. Jeśli ISO ustawione jest nisko, to czujniki wyłapią mniej światła, wyższe ustawienia zaś spowodują zwiększenie czułości. Dzięki temu możesz przygotować swój aparat na różne rodzaje oświetlenia, które również będą miały swoje odzwierciedlenie w wartościach przesłony i czasu naświetlania.

Złe ustawienia ISO prowadza do zakłóceń w zdjęciach nazywanych w żargonie ziarnem. Jeśli chcesz ustrzec się przed ziarnistymi fotografiami, używaj możliwych najniższych wartości ISO. Oto ustawienia aparatu, które pomogą ci nieco lepiej zorientować się w scenerii:

• Zdjęcia w słońcu: 100 – 200 ISO

• Dzień pochmurny i zdjęcia we wnętrzach bez flesza: 400 – 800 ISO

• Zdjęcia nocne i w ciemnych pomieszczeniach: co najmniej 800 ISO.

• Krótki czas naświetlania: gdy wybrany obiekt znajduje się w ruchu, jego uchwycenie wymaga dużej szybkości. Jeśli pragniesz go wyraźnie sfotografować, twój czas naświetlania musi być odpowiednio krótki. Uchwycenie kolibra w locie to z reguły otwarcie migawki na 1/4000s, natomiast biegacz to 1/120s.

• Długi czas naświetlania: ruch tutaj jest mniej ważny, koncentrujesz się na bardziej statycznych tematach zdjęć. Przykładowo, żeby idealnie uchwycić ruch wody na wodospadzie potrzebujesz około 10 s czasu naświetlania, gwieździste niebo wymaga ponad 30 sekund, żeby wyglądało imponująco na fotografii.

Dodatkowo warto jest wybrać dłuższy czas naświetlania, kiedy nie masz dostępu do jasnego światła (np. zdjęcia we wnętrzach, wieczorem lub w nocy). Pamiętaj jednak o tym, że im dłuższy czas naświetlania, tym większą stabilność musisz zapewnić swojemu aparatowi. Ujęcia „z ręki“ będą wtedy zbyt rozmyte, dlatego też zawsze używaj statywu przy długim czasie naświetlania.

Przesłona aparatu: zdjęcia ostre, jak papryczka chilli

Przesłona aparatu reguluje, ile światła wpada przez obiektyw na matrycę. Jeśli wartość przesłony jest niska, to jest ona szeroko otwarta i wpada do niego dużo światła. Im większa wartość przesłony, tym bardziej zasłania ona obiektyw.

Ile światła pada na matrycę decyduje o tym, jak ostre będzie tło fotografowanych przez ciebie obiektów. To jest jeden z ważniejszych elementów kompozycji zdjęcia. Jeśli wartość przesłony jest ustawiona nisko, to twój temat będzie dobrze doświetlony, a jego tło bardziej się rozmyje (efekt bookeh). W odwrotnym przypadku, im większa jej wartość, tym więcej światła pada na matrycę i tło jest bardziej wyraźne.

Oto jakie efekty osiągniesz z następującymi ustawieniami przesłony aparatu:

• f/2,0 – głębia ostrości jest bardzo wąska. Ostry będzie jedynie fotografowany obiekty a reszta bardzo rozmyta (takie rozmycie nazywamy bookeh)

• f/3,5 – przydatne w fotografii portretowej, kiedy zależy ci by osoba oraz jej najbliższe otoczenie odcinały się na tle rozmytego krajobrazu.

• f/8 – średnio połowa zasięgu ostrości zdjęcia będzie lekko rozmyta tworząc poczucie głębi na fotografii.

• f/20 – Przy pełnym otwarciu przysłony wszystkie obiekty na zdjęciu, bez różnicy czy znajdują się blisko czy bardzo daleko od fotografującego będą znajdować się w polu ostrości. Przydatne do fotografii krajobrazowej.

Nauka fotografii: jak ustawić trójkąt ekspozycji

Aby twoje zdjęcia zawsze dobrze wychodziły, najważniejsze są ustawienia przesłony, czasu ekspozycji i ISO, zawsze występują one w zależności od siebie i mają znaczny wpływ na to jak będzie wyglądać twoje ujęcie.

Wyobraź sobie, że chcesz zrobić zdjęcie, na którym tło będzie rozmyte, a główny temat ostry. Żeby uzyskać taki efekt musisz więc szerzej otworzyć przysłonę. W konsekwencji wpada przez nią więcej światła niż wtedy, gdy jest przymknięta, co ma wpływ na czas ekspozycji. Dlatego też musisz odpowiednio skrócić czas naświetlania, by dopasować go do otwartej przysłony. Modyfikując wartość ISO masz wpływ na to, jak ciemne bądź jasne będzie twoje zdjęcie. Wysoko ustawione ISO powoduje zakłócenia w zdjęciach, dlatego też radzimy ustawiać je możliwie nisko i starać się regulować doświetlanie zdjęć za pomocą przysłony i czasu naświetlania.

Przykład: jeśli chcesz zrobić zdjęcie biegaczowi musisz ustawić krótki czas naświetlania, by dobrze uchwycić ruch. Fotografujesz w pochmurny dzień, więc ustawiasz wartość ISO na 400. Teraz musisz szeroko otworzyć przesłonę, żeby w tym krótkim czasie naświetlania zdążyło przez nią paść wystarczająca ilość światła na matrycę. Jeśli zostawisz przesłonę bardziej zamkniętą, by lepiej oddać tło, to należałoby podwyższyć wartość ISO – to może jednak prowadzić do zakłóceń na zdjęciu (ang. Image noise) i efektu ziarna.

Jak robić ładne zdjęcia – wskazówki na temat kompozycji

Poza takimi podstawami, jak dobre doświetlanie, warto poznać również kilka zasad rządzących kompozycją zdjęć. Szczególnie początkujący skorzystają z tych wskazówek, dzięki którym zdjęcia będą wyglądały bardziej harmonicznie:

• Zasada trójpodziału: w ustawieniach aparatu wyszukaj siatkę, która dzieli ekran na 6 prostokątów. Stosowanie trójpodziału ułatwi ci komponowanie zdjęć. Jeśli chcesz, by twój temat główny przykuwał uwagę, to ustaw go w jednym z 4 miejsc przecięcia się pionowych i poziomych linii. Horyzont zawsze powinien znajdować się na linii poziomej. Siatka jest także pomocna w robieniu bardziej symetrycznych zdjęć.

• Ustal pierwszy plan: dobrze zapełniony pierwszy plan nadaje zdjęciu więcej głębi i sprawia, że jest bardziej interesujące. Dlatego też staraj się zawsze wybrać jakiś obiekt, który będzie w centrum kadru.

• Obramowanie: szczególnie harmonijnie wyglądają motywy, które są naturalnie obramowane. W naturze za ramy mogą służyć skały, żywopłoty czy drzewa, natomiast w mieście będą to bramy, łuki w drzwiach czy nawet grupy ludzi.

• Zwróć uwagę na kierunek: zdjęcia robione w ruchu wyglądają bardziej naturalnie, jeśli nasze oko przez pewien moment może „podążać” za fotografowanym elementem i gdy zostawisz w kadrze nieco miejsca na dokończenie akcji. Przykładowo robiąc zdjęcia samochodowi poruszającemu się z lewej do prawej strony, należy umieścić go po lewej stronie kadru, zostawiając nieco miejsca w kierunku jazdy. Tym samym sugerujesz, że ma on zapewnioną przestrzeń na ten ruch i sprawiasz, że całość wygląda bardziej dynamicznie.

• Symetria i linie wiodące: zwracaj uwagę na symetrię na twoich zdjęciach. Możesz wykorzystać w tym celu odbijające powierzchnie, poszukiwać symetrii w budynkach lub pomieszczeniach. Dodatkowo zwróć także uwagę na linie wiodące, mogą być nimi filary, poręcze czy słupy, które będą wyznaczały kolejne elementy zdjęcia.

Oczywiście nie są to sztywne zasady, bardziej doświadczeni fotografowie często je łamią i tworzą własną perspektywę. Nasze wskazówki pomogą, jeśli zupełnie nie wiesz od czego masz zacząć i chcesz poznać pewne podstawy.

Podsumowanie: nauka fotografii jest łatwa, gdy poznasz jej podstawy

Oczywiście nowoczesne aparaty są w pełni zautomatyzowane i znacznie ułatwiają proces robienia zdjęć. Jeśli jednak chcesz wyjść nieco poza utarte schematy, to musisz także zgłębić zaawansowane ustawienia aparatu. Poznając swój sprzęt i jego możliwości zaczniesz robić coraz lepsze zdjęcia, a wtedy na dobre rozpocznie się twoja przygoda z fotografią.

______________________________________________

Żródła

https://fotoblogia.pl/trojkat-ekspozycji-jak-go-rozumiec-poradnik,6794326263027841a
(03.10.2022)

https://waskiel.pl/trojkat-ekspozycji-w-fotografii/
(03.10.2022)

https://www.banita.travel.pl/robic-dobre-zdjecia-iso-balans-bieli-przyslona-czas-naswietlania/
(03.10.2022)

https://www.adobe.com/pl/creativecloud/photography/discover/iso.html
(03.10.2022)

https://poprostufotografuj.pl/tryby-p-a-s-m-w-aparacie-jak-korzystac-poradnik/
(03.10.2022)

https://fotoblogia.pl/balans-bieli-wszystko-co-musisz-o-nim-wiedziec-poradnik,6794326325635201a
(03.10.2022)

https://fotoblogia.pl/poradnik-dla-poczatkujacych-korzystanie-z-przeslony-i-glebi-ostrosci,6794326287050881a
(03.10.2022)

Źródła zdjęć

iStock.com/miodrag ignjatovic

iStock.com/AleksandarNakic

iStock.com/nickalbi

iStock.com/petrroudny