Materiały ekologiczne – solidny fundament zrównoważonej mody

Naturalne tkaniny – ekologiczna odzież z włókien roślinnych i wełny organicznej

Naturalne materiały, wykonane z włókien roślinnych lub zwierzęcych, cieszą się wśród konsumentów coraz większą popularnością. Ogromną zaletą tych surowców jest to, że są one odnawialne i przy uwzględnieniu szeregu czynników, mogą być produkowane w zrównoważony sposób. Poniżej znajdziesz charakterystykę ekologicznych tkanin z włókien pochodzenia naturalnego oraz dowiesz się, dlaczego organiczne odpowiedniki są bardziej przyjazne dla środowiska niż np. konwencjonalna wełna czy bawełna.

Bawełna organiczna

Bawełna to włókno naturalne, uzyskiwane z włosia nasiennego rośliny o tej samej nazwie. Tekstylia wykonane z tego surowca są miękkie w dotyku, trwałe i wytrzymałe. Niestety konwencjonalne uprawy bawełny stwarzają duże zagrożenie dla zdrowia i środowiska naturalnego. Do uzyskania plonów potrzeba ogromnych ilości wody, a żeby zmaksymalizować zyski stosuje się szkodliwe chemiczne nawozy i pestycydy.

Len ekologiczny z europejskich upraw

Wśród naturalnych tkanin len wyróżnia kilka cech, które sprawiają, że jest wyjątkowo przyjazny dla środowiska. Wytwarza się go z przędzy lnianej, uzyskiwanej z łodyg roślin lnowatych. Powstała w ten sposób tkanina jest bardzo wytrzymała, oddychająca i ma właściwości chłodzące, przez co świetnie nadaje się na przewiewne letnie kreacje^[3].

Tekstylia z lnu ekologicznego mają podobne zalety, co te z organicznej bawełny. Składają się z włókien naturalnych, które ulegają biodegradacji, o ile nie zostały zbyt mocno przetworzone. Uprawy lnu łatwo dostosować do kryteriów ekologicznego rolnictwa. Świetnie sprawdza się w nich tradycyjny płodozmian (z międzyplonami gorczycy, koniczyny lub podobnych), który utrzymuje odpowiedni poziom składników mineralnych w glebie^[4]. Lnowate z reguły potrzebują mało wody, a nierzadko wystarczy im nawadnianie samymi opadami. Dobrze radzą sobie też bez pestycydów i sztucznych nawozów. Dodatkową zaletą lnu jest jego niewielki ślad węglowy – od pokoleń z powodzeniem uprawia się go w Europie. Podczas produkcji certyfikowanego lnu organicznego pomija się etap prażenia w gorącej wodzie, dzięki czemu w znacznej mierze ogranicza się ilość powstałych ścieków^[5].

Wełna organiczna

Wełna składa się z naturalnych włókien proteinowych pozyskiwanych z futer owiec, kóz lub alpak. Włókna zwierzęce zapewniają doskonałą izolację, regulują temperaturę, a przy tym są miękkie i przyjazne dla skóry^[6]. Doskonale sprawdzają się zrobione z nich czapki, swetry i płaszcze na jesienną i zimową pluchę. Co kryje się więc pod pojęciem wełny organicznej? Tą nazwą może posłużyć się każdy producent, którego hodowla spełnia wymagane ekologiczne i etyczne standardy w kwestii dobrostanu zwierząt. Wśród nich znajdują się m.in.: zapewnienie im odpowiedniego wybiegu, zdrowej żywności oraz unikanie leków hormonalnych i antybiotyków^[7].

Tak jak w przypadku innych naturalnych materiałów, wełna organiczna jest surowcem odnawialnym, biodegradowalnym i nadającym się do recyklingu. Decydując się na nią, dokładasz więc swoją cegiełkę do zmniejszenia ilości śmieci. Jeśli los środowiska leży ci na sercu, poszukaj wełnianych ubrań i dodatków w pobliskim second-handzie. Dzięki temu także surowce wyprodukowane w mniej odpowiedzialny sposób mogą stać się częścią zrównoważonej mody.

Tkaniny z konopi

Włókno konopne, pozyskiwane z łodyg roślin o tej samej nazwie, należy do najbardziej wytrzymałych na świecie. Ten surowiec doskonale nadaje się do produkcji zrównoważonych tekstyliów, ponieważ jego uprawy dają obfity plon przy stosunkowo niewielkim zużyciu zasobów naturalnych^[8]. Konopie włókniste rosną na niemal każdym podłożu, potrzebują mało wody i wiążą składniki mineralne w glebie. Wykonane z nich ubrania są przewiewne, oddychające i niezwykle wytrzymałe. Rosnącym powodzeniem cieszą się zwłaszcza koszulki i odzież sportowa z tkanin konopnych^[9]. Tak jak inne naturalne materiały po zakończeniu cyklu użytkowania, ulegają one biodegradacji.

Zrównoważone tkaniny z recyklingu surowców wtórnych

Poliester to syntetyczne włókno szeroko rozpowszechnione we wszystkich gałęziach przemysłu tekstylnego. Do jego ogromnych zalet należy fakt, że stosunkowo łatwo poddaje się recyklingowi, przez co surowiec może zyskać drugie życie.

Włókna regenerowane – syntetyczne przędze z naturalnych materiałów

Tkaniny regenerowane powstają, gdy naturalne włókna poddaje się procesowi syntetycznej obróbki. Prawdopodobnie najbardziej znanym przykładem takiego materiału jest wiskoza. Do jej produkcji wykorzystuje się celulozę z oczyszczonej masy drzewnej, która w wyniku skomplikowanych procesów chemicznych zmienia się w lekką i przewiewną tkaninę. Ekologiczny aspekt włókien regenerowanych polega na tym, że pochodzą one z naturalnie występujących, odnawialnych surowców.

• Szlachetną odmianą wiskozy jest modal. Składa się on z celulozy, uzyskiwanej przeważnie z drzew bukowych, powszechnie występujących w naszym klimacie. Europejskie marki mogą zatem korzystać z lokalnego surowca ze zrównoważonej gospodarki leśnej, tym samym zmniejszając ślad węglowy produkowanej odzieży. Tekstylia z modalu są trwałe, przyjazne dla skóry, oddychające i mają jedwabisty połysk, dlatego często szyje się z niego piżamy lub bieliznę^[13].
• Lyocell, określany też czasami zastrzeżoną nazwą Tencel™, to rodzaj wiskozy pozyskiwany m.in. z drzewa eukaliptusowego, które rośnie niesłychanie szybko i potrzebuje niewielkich ilości wody. Mimo syntetycznej obróbki lyocell pozostaje biodegradowalny. Uzyskana w ten sposób tkanina jest miękka, jedwabista, a zarazem wytrzymała i przewiewna. Dzięki swoim właściwościom sprawdza się przede wszystkim w kolekcjach ubrań letnich lub sportowych^[14].

Certyfikaty i symbole na tkaninach ekologicznych: co oznaczają?

Dzięki normom, certyfikatom i specjalnym symbolom na metkach odzieżowych w mig zorientujesz się, czy dane tekstylia zostały wyprodukowane w sposób przyjazny dla środowiska. Poniżej wyjaśniamy kilka wybranych oznaczeń, z którymi zetkniesz się kupując ubrania^[15]. Rzecz jasna, istnieje więcej instytucji badających jakość tkanin i przyznających podobne wyróżnienia – na początek radzimy jednak, by zapoznać się z tymi najbardziej renomowanymi.