Turystyka alternatywna: mama z kilkuletnim synem podziwia panoramę Lublany.

Jak być eko na wakacjach? Turystyka alternatywna od A do Z

Stronisz od tłumów i hałasu, a przy tym serce ściska ci się na widok spustoszenia, jakie turystyka masowa sieje w najpiękniejszych zakątkach globu? Chcesz podróżować w bardziej zrównoważony sposób? Ale co to właściwie znaczy? Turystyka alternatywna, nazywana też „miękką“, polega na takim planowaniu wypoczynku, by twoja obecność w minimalny sposób oddziaływała na życie mieszkańców i środowisko naturalne odwiedzanych miejsc. Wbrew pozorom ekologiczne wakacje nie wymagają dużych starań i nakładów finansowych. Już drobne zmiany nawyków podróżniczych pomogą chronić naturalne zasoby naszej planety. W artykule podpowiadamy, jak zrobić krok w stronę bardziej świadomej turystyki: od zmniejszenia swojego śladu węglowego po odpowiedzialne kupowanie pamiątek.

Turystyka miękka: przemieszczanie się i aktywności na świeżym powietrzu

Przyjeżdżając w nieznane sobie miejsce, rozpiera cię ciekawość świata – pragniesz w krótkim czasie jak najwięcej zobaczyć i doświadczyć. Tym razem postaw na jakość, a nie ilość! Zamiast odhaczać kolejne atrakcje, zobacz destynację oczami jej mieszkańców. Z pomocą przyjdą ci ekologiczne środki transportu, dzięki którym będziesz chłonąć mijane widoki dużo bardziej beztrosko niż zza kierownicy samochodu:

  • Do pokonywania dużych odległości w miejscu wypoczynku, korzystaj z komunikacji zbiorowej, np. autobusów, tramwajów, metra i pociągów.
  • Jeśli cenisz sobie elastyczność i odrobinę aktywności fizycznej, rozważ wynajem roweru. W ten sposób ograniczysz emisję spalin do zera.
  • Planujesz przemieszczanie się na większych dystansach lub po pagórkowatym terenie? W tej sytuacji wynajem roweru elektrycznego okaże się świetnym kompromisem.
Jak być eko na wakacjach? Przyjaciółki zmniejszają swój ślad węglowy, zwiedzając Rzym na rowerach.

Również wszelkiego rodzaju aktywności na świeżym powietrzu pozwolą ci lepiej poznać zwiedzaną okolicę, a do tego przyjrzeć się z bliska jej ekosystemom. Sposobów na kontakt z naturą podczas wakacji jest bez liku: od niespiesznej przechadzki po wielogodzinny trekking. Planując outdoorowe atrakcje, weź pod uwagę następujące wskazówki:

  • Wybieraj aktywności sportowe przyjazne dla środowiska. Przykładowo: spędzając dzień nad jeziorem, zaplanuj spływ kajakiem, a nie jazdę na nartach wodnych, skuterze czy motorówce.
  • Warto wybrać się na wędrówkę z lokalnym przewodnikiem. W ten sposób nie tylko nie zgubisz się w trudnym terenie, ale także poznasz przyrodnicze ciekawostki z pierwszej ręki i lepiej zrozumiesz zależności odwiedzanego ekosystemu.
  • Pozostaw przyrodę w nienaruszonym stanie: nie zabieraj ze sobą muszli, kamieni i piasku, nie zrywaj roślin i pod żadnym pozorem nie śmieć.

UwagaStaraj się unikać atrakcji turystycznych z udziałem zwierząt. W większości przypadków chęć zysku ich właścicieli spycha dobro podopiecznych na drugi plan, a ich warunki życia pozostawiają wiele do życzenia. Jeśli chcesz zrobić coś dobrego dla dzikiej fauny regionu, wesprzyj darowizną lokalny rezerwat przyrody lub park narodowy.

UwagaStaraj się unikać atrakcji turystycznych z udziałem zwierząt. W większości przypadków chęć zysku ich właścicieli spycha dobro podopiecznych na drugi plan, a ich warunki życia pozostawiają wiele do życzenia. Jeśli chcesz zrobić coś dobrego dla dzikiej fauny regionu, wesprzyj darowizną lokalny rezerwat przyrody lub park narodowy.

Zrównoważone wakacje: oszczędzaj energię i wodę

Ważnym filarem ekoturystyki jest rozważne korzystanie z zasobów naturalnych. Wiele osób, przebywając w hotelu lub pensjonacie ma wrażenie, że już zapłaciło za media, więc nie ma znaczenia, ile ich zużyje. Takie podejście jest jednak raczej krótkowzroczne i nie uwzględnia dobra planety. Nie traktuj urlopu jako okazji do poluzowania swoich zasad, a wręcz przeciwnie – będąc gościem w nowym miejscu zachowuj się tak samo odpowiedzialnie, jak u siebie w domu. Dlatego:  

  • Bierz prysznic zamiast codziennej kąpieli w wannie. Postaraj się przy tym ograniczyć do kilku minut, a w razie możliwości zakręcaj dopływ wody podczas namydlania.
  • Nie pozostawiaj odkręconej wody w kranie bez potrzeby (np. w trakcie mycia zębów).
  • Używaj ręcznika dłużej niż jeden dzień, zanim go wypierzesz lub oddasz do prania.
  • Postaraj się rozsądnie korzystać z klimatyzacji i wentylatorów. Przed każdym włączeniem tego typu urządzeń, zastanów się, czy jest to naprawdę konieczne. W przypadku systemów klimatyzacji pomieszczeń – przed każdym wyjściem z pokoju sprawdź, czy zostały wyłączone.

Jeszcze przed udaniem się w podróż, sprawdź, czy wybrana przez ciebie destynacja znajduje się na liście krajów zagrożonych deficytem wody (np. Barbados, Cypr czy Arabia Saudyjska). Intensywny rozwój turystyki masowej w takich miejscach może mieć katastrofalne skutki, gdyż wiele elementów infrastruktury, takich jak hotele all-inclusive, aquaparki i pola golfowe, zużywa nieproporcjonalnie wiele zasobów. Jeśli chcesz korzystać z podobnych atrakcji, zdecydowanie wybierz inną destynację.

SprawdźChcesz podróżować w bardziej zrównoważony sposób? Rozważ wypoczynek we własnym kraju lub regionie. Odkrywanie swojego podwórka z nowej perspektywy oraz planowanie ekscytujących mikroprzygód w najbliższej okolicy pozwolą ci nie tylko oszczędzić zasoby naturalne, ale również czas potrzebny na dojazdy w bardziej egzotyczne destynacje. 

SprawdźChcesz podróżować w bardziej zrównoważony sposób? Rozważ wypoczynek we własnym kraju lub regionie. Odkrywanie swojego podwórka z nowej perspektywy oraz planowanie ekscytujących mikroprzygód w najbliższej okolicy pozwolą ci nie tylko oszczędzić zasoby naturalne, ale również czas potrzebny na dojazdy w bardziej egzotyczne destynacje. 

Eko na wakacjach: unikaj śmieci w podróży

Małe butelki z wodą, pakowane przekąski, ulotki i broszury, plastikowe woreczki na pamiątki – ani się obejrzysz, a po dniu urlopu masz na swoim koncie cały worek śmieci. Czy musi tak być? Wypróbuj kilka poniższych wskazówek, by zastąpić jednorazowe opakowania i produkty bardziej ekologicznymi odpowiednikami:

Unikanie śmieci na wakacjach: dziewczyna pije wodę z wielorazowej metalowej butelki.
  • Spakuj do walizki wielorazowe butelki do picia, np. ze szkła lub stali nierdzewnej. W większości krajów europejskich możesz bez obaw pić wodę z kranu. Na wszelki wypadek dowiedz się przed wyjazdem, czy dotyczy to też wybranej przez ciebie destynacji.
  • Jeśli w odwiedzanym kraju kranówka nie nadaje się do picia, zaopatrz się w wodę pakowaną w jak największej butli lub kanistrze, którą możesz następnie przelewać do swojego podręcznego bidonu. Dzięki temu zredukujesz ilość plastikowych śmieci, pochodzących z wielu małych butelek.
  • Miej zawsze pod ręką materiałową torbę i kilka mniejszych woreczków. Szczególnie w małych sklepikach z pamiątkami zakupy często są rutynowo pakowane w cienkie foliowe torebki. W takim przypadku możesz grzecznie odmówić i schować drobiazgi do płóciennego worka.
  • Często bez zastanowienia bierzemy tuziny darmowych ulotek, broszur i map, które następnie wyrzucamy, prawie z nich nie skorzystawszy. Dla środowisko lepiej będzie, gdy nauczysz się korzystać z wirtualnych map, aplikacji i przewodników. Przy tym zajmują one mniej miejsca w bagażu.

Turystyka alternatywna: kupuj pamiątki odpowiedzialnie i świadomie

Szukając idealnej pamiątki dla siebie lub prezentów z podróży dla bliskich osób, prędzej czy później trafisz do kramiku pełnego plastikowych bibelotów, który mógłby znajdować się w dowolnym turystycznym kurorcie na świecie. Omiń go szerokim łukiem – większość ze sprzedawanych przedmiotów została wyprodukowana po drugiej stronie globu z wątpliwej jakości materiałów, a nierzadko też przy złamaniu zasad sprawiedliwego handlu. By uniknąć tego typu pułapek, przy wyborze pamiątek kieruj się poniższymi zasadami:

  • Kupuj miejscowe produkty wytwarzane ręcznie. W ten sposób wesprzesz lokalne manufaktury i ich pracowników. W razie wątpliwości nie wahaj się pytać sprzedawców o proces produkcji i wykorzystane w nim materiały.
  • Przedmioty codziennego użytku to zazwyczaj lepsze pamiątki niż dekoracyjne bibeloty. Ręcznie malowana ceramiczna filiżanka lub drewniana miska z certyfikatem FSC będzie towarzyszyć ci na co dzień i często przypominać o beztroskiej atmosferze wakacji.
  • Jadalne pamiątki, np. mieszanki przypraw, suszone owoce, marynowane warzywa, słodycze, wina i oliwy pozwolą ci zabrać ze sobą typowe smaki i aromaty regionu.
  • Naturalne kosmetyki ze składnikami aktywnymi pozyskiwanymi z lokalnych źródeł lub produkowane na miejscu to też dobra opcja. W miarę możliwości sięgaj po te zawierające składniki z certyfikowanych organicznych upraw.

Ekonomiczne i społeczne aspekty zrównoważonych podróży

Cele turystyki alternatywnej nie skupiają się jedynie na ochronie środowiska i klimatu. Osoby podróżujące w ten sposób chcą też świadomie przeciwdziałać niesprawiedliwości ekonomicznej i społecznej. W praktyce oznacza to, dokonywanie takich wyborów, by turystyka wspierała rozwój danego regionu i przynosiła korzyści jego mieszkańcom, zamiast pogłębiać istniejące podziały. Jednocześnie alternatywny turysta dba o to, by jego obecność w jak najmniejszym stopniu ingerowała w zastaną kulturę i stara się dostosować do realiów kraju, w którym jest gościem. Jeśli i ty chcesz dołożyć swoją cegiełkę do bardziej zrównoważonego podróżowania, wypróbuj jeden z poniższych sposobów:

  • Nocuj w małych hotelach i pensjonatach prowadzonych przez właścicieli. Mniejsze obiekty noclegowe, w przeciwieństwie np. do sieci hotelowych, są mocniej zakorzenione w gospodarce regionu. Zaopatrują się w produkty u innych miejscowych przedsiębiorców, polecają lokalnych usługodawców i zatrudniają mieszkańców okolicy.
  • Wspieraj lokalny handel i gastronomię. W ten sposób pobudzasz gospodarkę regionu, a przy okazji zbierasz autentyczne doświadczenia. Dotyczy to zarówno kupna pamiątek, kosmetyków i bibelotów, jak i zaopatrywania się w jedzenie. Poznając nowe smaki w lokalnych tawernach, zamiast zdawać się na globalnych restauracyjnych gigantów, nie raz pozytywnie się zaskoczysz. Kto wie, być może kulinarne przygody staną się gwoździem programu twoich zrównoważonych wakacji!
  • Szanuj regionalną kulturę i jej przedstawicieli. Jeszcze przed wyjazdem dowiedz się, jakie zwyczaje panują w odwiedzanym miejscu i jakie są najczęstsze gafy popełniane przez turystów. Wrażliwość kulturowa i spora doza wyczucia są szczególnie ważne podczas odwiedzania miejsc kultu, takich jak: kościoły, katedry, meczety, sanktuaria, klasztory, meczety i inne świątynie.
Turystyka miękka i twarda: kobieta szuka ręcznie wykonanych pamiątek na bazarze w Maroko.
  • Nie rób zdjęć miejscowym bez zapytania o pozwolenie. Ludzie, którzy wykonują zwyczajne codzienne czynności lub pracują, często nie chcą być fotografowani przez nieznajomych. Dlatego zawsze zapytaj uprzejmie o pozwolenie i w razie odmowy zaakceptuj ją.
  • Opanuj podstawowe zwroty w lokalnym języku lub dialekcie. Choć w wielu turystycznych miejscowościach można dogadać się po angielsku, miejscowi na pewno docenią twoje starania i będzie im miło, że szanujesz ich odrębność kulturową.

Chcesz, by twoja zrównoważona podróż była naprawdę niezapomniana? Odważ się zagadać do miejscowych na ulicy i poproś ich o osobiste rekomendacje atrakcji lub urokliwych knajpek. Być może ich opinie nie będą pokrywać się z informacjami z przewodnika, ale na pewno odkryjesz miejsca z dala od udeptanego szlaku.

WskazówkaCoraz łatwiej jest trafić na hotele i pensjonaty spełniające ekologiczne standardy. Takie miejsca aktywnie troszczą się o kwestie ochrony klimatu i sprawiedliwości społecznej. Jeśli w trakcie swoich wojaży odkryjesz prawdziwą perełkę, nie zapomnij się tym podzielić! Napisz pozytywną recenzję zrównoważonego miejsca zakwaterowania, by zachęcić innych urlopowiczów do wakacji bardziej przyjaznych środowisku.

WskazówkaCoraz łatwiej jest trafić na hotele i pensjonaty spełniające ekologiczne standardy. Takie miejsca aktywnie troszczą się o kwestie ochrony klimatu i sprawiedliwości społecznej. Jeśli w trakcie swoich wojaży odkryjesz prawdziwą perełkę, nie zapomnij się tym podzielić! Napisz pozytywną recenzję zrównoważonego miejsca zakwaterowania, by zachęcić innych urlopowiczów do wakacji bardziej przyjaznych środowisku.

Podsumowanie: alternatywna turystyka to klucz do czystszego środowiska i sumienia

Poznawanie odmiennych kultur, krajów i ekosystemów to niezwykle wzbogacające doświadczenie. Dzięki stosowaniu zasad zrównoważonej turystyki ograniczysz do minimum negatywny wpływ podróżowania na środowisko naturalne. Wybierając bardziej ekologiczne wakacje nie musisz wcale rezygnować z przyjemności. Wręcz przeciwnie, stosując wspomniane wyżej wskazówki, na nowo odkryjesz radość podróży, uwolnisz się od przymusu zaliczania kolejnych atrakcji i przeżyjesz więcej autentycznych doświadczeń.

Źródła:

http://www.e-turystyczne.pl/turystyka-alternatywna/
(dostęp 06.05.2022)

https://fundacjafaktu.pl/artykul/na-wakacjach-zuzywamy-kilka-razy-wiecej-wody-niz-zwykle
(dostęp 06.05.2022)

https://inzynieria.com/wodkan/analizy_i_komentarze/51374,kraje-najbardziej-zagrozone-deficytem-wody
(dostęp 06.05.2022)

https://www.travelmagazine.pl/gdzie-mozesz-pic-wode-z-kranu/
(dostęp 06.05.2022)

https://www.e-horyzont.pl/blog/turystyka-zrownowazona
(dostęp 06.05.2022)

https://www.wwf.pl/aktualnosci/10-eko-logicznych-porad-wakacyjnych
(dostęp 06.05.2022)

Źródła zdjęć:

iStock.com/NataliaDeriabina

iStock.com/SolStock

iStock.com/piola666

iStock.com/ilona titova

iStock.com/Oleh_Slobodeniuk