Jak być eko na wakacjach? Turystyka alternatywna od A do Z

Stronisz od tłumów i hałasu, a przy tym serce ściska ci się na widok spustoszenia, jakie turystyka masowa sieje w najpiękniejszych zakątkach globu? Chcesz podróżować w bardziej zrównoważony sposób? Ale co to właściwie znaczy? Turystyka alternatywna, nazywana też „miękką“, polega na takim planowaniu wypoczynku, by twoja obecność w minimalny sposób oddziaływała na życie mieszkańców i środowisko naturalne odwiedzanych miejsc. Wbrew pozorom ekologiczne wakacje nie wymagają dużych starań i nakładów finansowych. Już drobne zmiany nawyków podróżniczych pomogą chronić naturalne zasoby naszej planety. W artykule podpowiadamy, jak zrobić krok w stronę bardziej świadomej turystyki: od zmniejszenia swojego śladu węglowego po odpowiedzialne kupowanie pamiątek.

• Do pokonywania dużych odległości w miejscu wypoczynku, korzystaj z komunikacji zbiorowej, np. autobusów, tramwajów, metra i pociągów.

• Jeśli cenisz sobie elastyczność i odrobinę aktywności fizycznej, rozważ wynajem roweru. W ten sposób ograniczysz emisję spalin do zera.

• Planujesz przemieszczanie się na większych dystansach lub po pagórkowatym terenie? W tej sytuacji wynajem roweru elektrycznego okaże się świetnym kompromisem.

Również wszelkiego rodzaju aktywności na świeżym powietrzu pozwolą ci lepiej poznać zwiedzaną okolicę, a do tego przyjrzeć się z bliska jej ekosystemom. Sposobów na kontakt z naturą podczas wakacji jest bez liku: od niespiesznej przechadzki po wielogodzinny trekking. Planując outdoorowe atrakcje, weź pod uwagę następujące wskazówki:

• Wybieraj aktywności sportowe przyjazne dla środowiska. Przykładowo: spędzając dzień nad jeziorem, zaplanuj spływ kajakiem, a nie jazdę na nartach wodnych, skuterze czy motorówce.

• Warto wybrać się na wędrówkę z lokalnym przewodnikiem. W ten sposób nie tylko nie zgubisz się w trudnym terenie, ale także poznasz przyrodnicze ciekawostki z pierwszej ręki i lepiej zrozumiesz zależności odwiedzanego ekosystemu.

• Pozostaw przyrodę w nienaruszonym stanie: nie zabieraj ze sobą muszli, kamieni i piasku, nie zrywaj roślin i pod żadnym pozorem nie śmieć.

Zrównoważone wakacje: oszczędzaj energię i wodę

Ważnym filarem ekoturystyki jest rozważne korzystanie z zasobów naturalnych. Wiele osób, przebywając w hotelu lub pensjonacie ma wrażenie, że już zapłaciło za media, więc nie ma znaczenia, ile ich zużyje. Takie podejście jest jednak raczej krótkowzroczne i nie uwzględnia dobra planety. Nie traktuj urlopu jako okazji do poluzowania swoich zasad, a wręcz przeciwnie – będąc gościem w nowym miejscu zachowuj się tak samo odpowiedzialnie, jak u siebie w domu. Dlatego:  

• Bierz prysznic zamiast codziennej kąpieli w wannie. Postaraj się przy tym ograniczyć do kilku minut, a w razie możliwości zakręcaj dopływ wody podczas namydlania.

• Nie pozostawiaj odkręconej wody w kranie bez potrzeby (np. w trakcie mycia zębów).

• Używaj ręcznika dłużej niż jeden dzień, zanim go wypierzesz lub oddasz do prania.

• Postaraj się rozsądnie korzystać z klimatyzacji i wentylatorów. Przed każdym włączeniem tego typu urządzeń, zastanów się, czy jest to naprawdę konieczne. W przypadku systemów klimatyzacji pomieszczeń – przed każdym wyjściem z pokoju sprawdź, czy zostały wyłączone.

Jeszcze przed udaniem się w podróż, sprawdź, czy wybrana przez ciebie destynacja znajduje się na liście krajów zagrożonych deficytem wody (np. Barbados, Cypr czy Arabia Saudyjska). Intensywny rozwój turystyki masowej w takich miejscach może mieć katastrofalne skutki, gdyż wiele elementów infrastruktury, takich jak hotele all-inclusive, aquaparki i pola golfowe, zużywa nieproporcjonalnie wiele zasobów. Jeśli chcesz korzystać z podobnych atrakcji, zdecydowanie wybierz inną destynację.

• Spakuj do walizki wielorazowe butelki do picia, np. ze szkła lub stali nierdzewnej. W większości krajów europejskich możesz bez obaw pić wodę z kranu. Na wszelki wypadek dowiedz się przed wyjazdem, czy dotyczy to też wybranej przez ciebie destynacji.

• Jeśli w odwiedzanym kraju kranówka nie nadaje się do picia, zaopatrz się w wodę pakowaną w jak największej butli lub kanistrze, którą możesz następnie przelewać do swojego podręcznego bidonu. Dzięki temu zredukujesz ilość plastikowych śmieci, pochodzących z wielu małych butelek.

• Miej zawsze pod ręką materiałową torbęi kilka mniejszych woreczków. Szczególnie w małych sklepikach z pamiątkami zakupy często są rutynowo pakowane w cienkie foliowe torebki. W takim przypadku możesz grzecznie odmówić i schować drobiazgi do płóciennego worka.

• Często bez zastanowienia bierzemy tuziny darmowych ulotek, broszur i map, które następnie wyrzucamy, prawie z nich nie skorzystawszy. Dla środowisko lepiej będzie, gdy nauczysz się korzystać z wirtualnych map, aplikacji i przewodników. Przy tym zajmują one mniej miejsca w bagażu.

Turystyka alternatywna: kupuj pamiątki odpowiedzialnie i świadomie

Szukając idealnej pamiątki dla siebie lub prezentów z podróży dla bliskich osób, prędzej czy później trafisz do kramiku pełnego plastikowych bibelotów, który mógłby znajdować się w dowolnym turystycznym kurorcie na świecie. Omiń go szerokim łukiem – większość ze sprzedawanych przedmiotów została wyprodukowana po drugiej stronie globu z wątpliwej jakości materiałów, a nierzadko też przy złamaniu zasad sprawiedliwego handlu. By uniknąć tego typu pułapek, przy wyborze pamiątek kieruj się poniższymi zasadami:

• Kupuj miejscowe produkty wytwarzane ręcznie. W ten sposób wesprzesz lokalne manufaktury i ich pracowników. W razie wątpliwości nie wahaj się pytać sprzedawców o proces produkcji i wykorzystane w nim materiały.

• Przedmioty codziennego użytku to zazwyczaj lepsze pamiątki niż dekoracyjne bibeloty. Ręcznie malowana ceramiczna filiżanka lub drewniana miska z certyfikatem FSC będzie towarzyszyć ci na co dzień i często przypominać o beztroskiej atmosferze wakacji.

• Jadalne pamiątki, np. mieszanki przypraw, suszone owoce, marynowane warzywa, słodycze, wina i oliwy pozwolą ci zabrać ze sobą typowe smaki i aromaty regionu.

• Naturalne kosmetyki ze składnikami aktywnymi pozyskiwanymi z lokalnych źródeł lub produkowane na miejscu to też dobra opcja. W miarę możliwości sięgaj po te zawierające składniki z certyfikowanych organicznych upraw.

Ekonomiczne i społeczne aspekty zrównoważonych podróży

Cele turystyki alternatywnej nie skupiają się jedynie na ochronie środowiska i klimatu. Osoby podróżujące w ten sposób chcą też świadomie przeciwdziałać niesprawiedliwości ekonomicznej i społecznej. W praktyce oznacza to, dokonywanie takich wyborów, by turystyka wspierała rozwój danego regionu i przynosiła korzyści jego mieszkańcom, zamiast pogłębiać istniejące podziały. Jednocześnie alternatywny turysta dba o to, by jego obecność w jak najmniejszym stopniu ingerowała w zastaną kulturę i stara się dostosować do realiów kraju, w którym jest gościem. Jeśli i ty chcesz dołożyć swoją cegiełkę do bardziej zrównoważonego podróżowania, wypróbuj jeden z poniższych sposobów:

• Nocuj w małych hotelach i pensjonatach prowadzonych przez właścicieli. Mniejsze obiekty noclegowe, w przeciwieństwie np. do sieci hotelowych, są mocniej zakorzenione w gospodarce regionu. Zaopatrują się w produkty u innych miejscowych przedsiębiorców, polecają lokalnych usługodawców i zatrudniają mieszkańców okolicy.

• Wspieraj lokalny handel i gastronomię. W ten sposób pobudzasz gospodarkę regionu, a przy okazji zbierasz autentyczne doświadczenia. Dotyczy to zarówno kupna pamiątek, kosmetyków i bibelotów, jak i zaopatrywania się w jedzenie. Poznając nowe smaki w lokalnych tawernach, zamiast zdawać się na globalnych restauracyjnych gigantów, nie raz pozytywnie się zaskoczysz. Kto wie, być może kulinarne przygody staną się gwoździem programu twoich zrównoważonych wakacji!

• Szanuj regionalną kulturę i jej przedstawicieli. Jeszcze przed wyjazdem dowiedz się, jakie zwyczaje panują w odwiedzanym miejscu i jakie są najczęstsze gafy popełniane przez turystów. Wrażliwość kulturowa i spora doza wyczucia są szczególnie ważne podczas odwiedzania miejsc kultu, takich jak: kościoły, katedry, meczety, sanktuaria, klasztory, meczety i inne świątynie.

• Nie rób zdjęć miejscowym bez zapytania o pozwolenie. Ludzie, którzy wykonują zwyczajne codzienne czynności lub pracują, często nie chcą być fotografowani przez nieznajomych. Dlatego zawsze zapytaj uprzejmie o pozwolenie i w razie odmowy zaakceptuj ją.

• Opanuj podstawowe zwroty w lokalnym języku lub dialekcie. Choć w wielu turystycznych miejscowościach można dogadać się po angielsku, miejscowi na pewno docenią twoje starania i będzie im miło, że szanujesz ich odrębność kulturową.

Podsumowanie: alternatywna turystyka to klucz do czystszego środowiska i sumienia

Poznawanie odmiennych kultur, krajów i ekosystemów to niezwykle wzbogacające doświadczenie. Dzięki stosowaniu zasad zrównoważonej turystyki ograniczysz do minimum negatywny wpływ podróżowania na środowisko naturalne. Wybierając bardziej ekologiczne wakacje nie musisz wcale rezygnować z przyjemności. Wręcz przeciwnie, stosując wspomniane wyżej wskazówki, na nowo odkryjesz radość podróży, uwolnisz się od przymusu zaliczania kolejnych atrakcji i przeżyjesz więcej autentycznych doświadczeń.

______________________________________________

Źródła:

http://www.e-turystyczne.pl/turystyka-alternatywna/

(dostęp 06.05.2022)

https://fundacjafaktu.pl/artykul/na-wakacjach-zuzywamy-kilka-razy-wiecej-wody-niz-zwykle

(dostęp 06.05.2022)

https://inzynieria.com/wodkan/analizy_i_komentarze/51374,kraje-najbardziej-zagrozone-deficytem-wody

(dostęp 06.05.2022)

https://www.travelmagazine.pl/gdzie-mozesz-pic-wode-z-kranu/

(dostęp 06.05.2022)

https://www.e-horyzont.pl/blog/turystyka-zrownowazona

(dostęp 06.05.2022)

https://www.wwf.pl/aktualnosci/10-eko-logicznych-porad-wakacyjnych

(dostęp 06.05.2022)

Źródła zdjęć:

iStock.com/NataliaDeriabina

iStock.com/SolStock

iStock.com/piola666

iStock.com/ilona titova

iStock.com/Oleh_Slobodeniuk