Rodzinne wędrówki to wyjątkowa okazja, aby miło spędzić czas w gronie najbliższych. W polskich lasach nie tylko możesz spacerować, ale również poznawać go i brać udział w zajęciach edukacji przyrodniczej. Dzięki nim spędzisz dzień pełen wrażeń na łonie natury, a także nauczysz się czegoś nowego i lepiej poznasz pobliski las. Jeśli więc zadajesz sobie pytanie „Co można robić w lesie?”, w naszym poradniku znajdziesz wiele propozycji z zakresu edukacji leśnej z udziałem dzieci, które zapewne uda się zrealizować także w twojej okolicy.

Czym jest edukacja leśna?

To rodzaj kształcenia, w którym las staje się salą klasową lub przedszkolną. W ten sposób dzieci mogą doświadczać przyrody wszystkimi zmysłami i lepiej zrozumieć funkcjonowanie środowiska przyrodniczego i jego ekosystemu. Dzięki różnorodnym zabawom, quizom i ciekawym wykładom dzieci samodzielnie poznają obszar zamieszkały przez różne gatunki roślin i zwierząt. Wykorzystując elementy zabawy w ramach pedagogiki lasu pociechy mogą namacalnie doświadczyć występującej bioróżnorodności oraz poznać naturalne procesy zachodzące na obszarach leśnych.

Edukacja przyrodnicza ma za zadanie zachęcić dzieci do wykorzystania zdobytej wiedzy w swoim otoczeniu, szerzenia świadomości ekologicznej i budowania własnego systemu wartości. Podczas zajęć maluchy dowiadują się, jakie konsekwencje dla lasu i jego mieszkańców mogą mieć określone zachowania (np. pozostawianie śmieci, wypalanie traw).

W Polsce edukacją leśną zajmują się nadleśnictwa 17 regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych. Wykorzystują one wiele form edukacji przyrodniczej, takich jak: zajęcia terenowe, wycieczki z przewodnikiem, zajęcia w izbie leśnej nadleśnictwa, lekcje w szkole, spotkania edukacyjne poza szkołą, konkursy lub specjalne akcje. Wszystkie te aktywności mają na celu przybliżenie dzieciom piękna okolicznych lasów, wyjaśnienie procesów tam zachodzących oraz doświadczenie bliskiego kontaktu z naturą.

Edukacja przyrodnicza w lesie jest ważnym elementem kształtowania u dzieci postawy ekologicznej. Jest ona także jednym z priorytetów opisanym dokładnie w rozporządzeniu Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych o prowadzeniu edukacji leśnej społeczeństwa.

Co można robić w lesie? – całoroczna oferta edukacyjna

Jeśli chcesz wybrać się z dziećmi na spontaniczną wycieczkę do lasu, możesz skorzystać z różnych ofert edukacyjnych dostępnych przez cały rok, które nie wymagają rezerwacji. Oto niektóre z nich:

• Leśne ścieżki edukacyjne: te dobrze oznakowane trasy mają różne punkty przystankowe (np. wiaty edukacyjne), gdzie można dowiedzieć się więcej o lesie i jego mieszkańcach. Dzięki czytelnym planszom z ilustracjami, stanowiskom do zabawy lub nawet eksperymentom, dzieci mogą w namacalny sposób nabywać wiedzę przyrodniczą.

• Leśne labirynty: w niektórych lasach możesz znaleźć labirynty zbudowane z kamieni lub drewna. Zadanie polega na tym, aby przedostać się do wnętrza labiryntu i nie zbłądzić w ślepym zaułku. W niektórych obiektach tego typu znajdują się również treści edukacyjne.

• Leśny plac zabaw: tutaj każde dziecko może bawić się do woli w naturalnym otoczeniu. Na niektórych placach zabaw znajdują się dodatkowo stacje z informacjami o leśnej przyrodzie.

• Wspinaczka po drzewach i niskie parki linowe: naturalne tory przeszkód zachęcają dzieci do ruchu i pozwalają zaobserwować, np. jak ptaki poruszają się po lesie.

• Leśne ścieżki sensoryczne: na nich można poczuć las pod stopami. To ciekawe doświadczenie rozwija koordynację ruchu, stymuluje receptory oraz pozwala spojrzeć na las w zupełnie nowy sposób. Spacerując po ścieżkach sensorycznych można odczuć bliskość natury za pomocą wszystkich zmysłów.

• Zagrody dla dzikich zwierząt: można w nich obserwować mieszkańców lasu z niewielkiej odległości. To okazja, aby poznać płochliwe zwierzęta leśne, takie jak jelenie, sarny czy borsuki.

• Zorganizowane wycieczki po tzw. ścieżkach edukacyjnych: podczas nich leśniczy lub edukator przyrody oprowadza po lesie opowiadając o interesujących faktach i ciekawostkach. W trakcie takiego spaceru możesz uczyć się od eksperta, zadawać pytania, a nawet wcześniej zarezerwować wycieczkę z przewodnikiem na określony temat. Wiele leśnych eskapad dla dzieci obejmuje również gry i eksperymenty, gdzie wykorzystany jest element zabawy do edukacji przyrodniczej.

• Wycieczki z przewodnikiem: często mają określony temat, np. „Szlakiem roślin” lub „Leśne zwierzęta”. Podczas takiego spaceru możesz dowiedzieć się więcej na dany temat od eksperta i zastosować nową zdobytą wiedzę bezpośrednio podczas wędrówki.

• Wizyty w izbach edukacji leśnej, czyli poznawanie eksponatów związanych z lasem i jego fauną i florą. Izby edukacyjne to mniejsze lub większe punkty w nadleśnictwach, których funkcją jest szerzenie wiedzy o lesie. Dzieci i młodzież ze szkół i przedszkoli oraz osoby indywidualne mogą pozyskać tu cenne informacje na temat gospodarki leśnej, lasu i jego ochrony.

• Wycieczki o zmroku: nocna wędrówka po lesie to ekscytujące przeżycie dla całej rodziny. W świetle księżyca odkryjesz inne oblicze lasu niż za dnia. Dzięki towarzyszącemu ekspertowi możesz czuć się bezpiecznie i w każdym momencie skorzystać z jego wiedzy, aby zapytać o ciekawiące ciebie kwestie.

• Spacery sensoryczne: podczas nich nauczysz się wszystkimi zmysłami świadomie odbierać otaczającą cię przyrodę. W ten sposób wprowadzisz więcej uważności do swojego życia codziennego.

• kreatywne kursy w lesie (malarstwo, rękodzieło, rzeźbiarstwo lub teatr),

• zajęcia bushcraftu/survivalu dotyczące np. budowy schronienia, noclegu w lesie, szukania pożywienia, umiejętności bezpiecznego rozpalania ogniska,

• kursy budowy łuków i strzał,

• nauka tropienia zwierząt.

Gdzie szukać oferty zajęć w ramach edukacji leśnej?

Jeżeli chcesz wraz z dzieckiem uczestniczyć w zajęcia edukacji przyrodniczej, ważnymi punktami kontaktowymi dla ciebie są np.:

• nadleśnictwo w twojej okolicy,

• Leśne Kompleksy Promocyjne (LKP),

• Liga Ochrony Przyrody (LOK),

• Związek Harcerstwa Polskiego,

• edukatorzy przyrody,

• instytucje młodzieżowe i kulturalne,

• stowarzyszenia i fundacje działające na rzecz ochrony przyrody.

Podsumowanie: Co można robić w lesie? Bardzo dużo ciekawych rzeczy!

W ramach edukacji leśnej wielu organizatorów postawiło sobie za zadanie stworzenie ciekawych projektów dla dzieci i całych rodzin. Z pewnością znajdziesz w swojej okolicy warsztaty lub możesz wziąć udział w specjalnych akcjach, których celem jest edukacja, ochrona i poszanowanie lasu. Szczególnie warto razem z dziećmi uczestniczyć w zajęciach edukacji przyrodniczej, ponieważ niebawem to one będą decydowały o stanie środowiska i jego ochronie dla przyszłych pokoleń.

______________________________________________

Źródła:

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-resortowe/wytyczne-prowadzenia-edukacji-lesnej-spoleczenstwa-w-lasach-34105355

(dostęp 3.03.2023)

https://www.lasy.gov.pl/pl/edukacja/edukacja-w-lp

(dostęp 3.03.2023)

https://www.lop.org.pl/Edukacja

(dostęp 3.03.2023)

https://www.lasy.gov.pl/pl/nasze-lasy/lesne-kompleksy-promocyjne

(dostęp 3.03.2023)

https://www.cilp.lasy.gov.pl/

(dostęp 3.03.2023)

Źródła zdjęć

iStock.com/evgenyatamanenko

iStock.com/Hero Images

iStock.com/kokouu

iStock.com/piola666

iStock.com/Zaikina