Doświadczenia przyrodnicze w lesie dla dzieci: odkryjcie razem co w sobie kryje

W lesie można nie tylko bawić się z całą rodziną, ale także grać w gry edukacyjne i stać się prawdziwymi badaczami. Dzięki eksperymentom przyrodniczym dla dzieci lepiej poznacie okoliczne lasy. Możecie odpowiedzieć na pytania typu: "Jak wysokie jest drzewo w lesie?" lub "Jak oddychają rośliny?". Pokazujemy różne leśne eksperymenty i doświadczenia z naturalnymi materiałami, które można przeprowadzić z dzieckiem w lesie bez większego przygotowania. Z pewnością przybliżą one twoim maluchom świat fauny i flory i sprawią, że niektóre zjawiska przyrodnicze staną się dla twojej pociechy bardziej namacalne.

Doświadczenie przyrodnicze nr. 1 – jak oddychają rośliny?

Drzewa w lesie oczyszczają nasze powietrze i pełnią tym samym bardzo ważną funkcję w ekosystemie. Pochłaniają one dwutlenek węgla (CO2) z atmosfery i przekształcają go w tlen, co sprawia, że powietrze nadaje się lepiej do oddychania. Ponadto pochłonięty CO2 jest magazynowany w drewnie, aby nie trafił z powrotem do atmosfery. Jeśli chcesz poznać odpowiedź na pytanie "Jak oddychają rośliny?” polecamy przeprowadzenie tego małego eksperymentu przyrodniczego.

Materiały potrzebne do wykonania tego doświadczenia przyrodniczego:

• mała miseczka lub umyty słoik

• trochę wody

• kamień

• światło słoneczne.

Oto jak sprawdzić, jak oddychają rośliny:

• Nalej do pojemnika nieco wody.

• Zerwij świeży liść z drzewa – w ramach wyjątku – a następnie połóż go w wodzie tak, by jego spodnia część skierowana była ku górze.

• Użyj kamienia, aby dociążyć liść, tak by pozostawał on na dnie naczynia.

• Wystaw całość na słońce na około 30 minut.

W tym czasie na spodzie liścia powinny utworzyć się małe pęcherzyki z powietrzem. Tak właśnie działają aparaty szparkowe znajdujące się w nich, to właśnie przez nie rośliny oddają tlen do atmosfery.

Materiały niezbędne do przeprowadzenia tego doświadczenia przyrodniczego:

• czysty słój z zakrętką

• trochę ziemi z lasu

• małe kamyki

• kawałek leśnego mchu

• opcjonalnie: mała roślinka.

Oto jak możecie zaobserwować krążenie wody w przyrodzie:

• Przesyp ziemię do słoika, a następnie połóż na nią kamyki.

• Teraz przykryj to wszystko mchem, jeśli chcesz możesz również posadzić małą roślinkę w ziemi.

• Zwilż mech, a następnie zamknij słój pokrywką.

• Postaw go w dobrze nasłonecznionym i ciepłym miejscu.

Teraz możecie przez tydzień lub dwa obserwować, jak woda najpierw zbiera się na ściankach słoika, a następnie spływa po nich na dno. Później mech ją absorbuje i tworzy rosę. Taki obieg wody w lesie przyczynia się do tego, że zazwyczaj jest w nim latem chłodniej niż w mieście. Delikatna rosa i mgiełka chłodzą nie tylko drzewa, ale także całe powietrze w lesie.

Materiały niezbędne do przeprowadzenia tego prostego doświadczenia przyrodniczego:

• 2 długie gałęzie i 5 krótszych, ale w miarę równych gałązek

• mała łopatka lub saperka.

Oto jak to działa:

• Ułóż na ziemi prostokąt z dwóch dłuższych gałęzi i dwóch krótszych. Najlepiej by poszycie leśne było w tym miejscu pokryte liśćmi, gałązkami i igłami.

• Podziel prostokąt pozostałymi trzema gałązkami na cztery w miarę równe pola.

• Na pierwszym polu nic nie zmieniajcie – to jest wasz obraz wyjściowy.

• Z drugiego pola zdejmijcie rzeczy, które się jeszcze nie rozkładają (np. całe liście, gałązki, nienaruszone szyszki).

• Z trzeciego pola usuńcie wszystkie elementy co z drugiego, ale dodatkowo także wszystko, co da się rozpoznać jako liść, igła czy gałązka.

• Z czwartego pola za pomocą łopatki lub saperki usuńcie wszystko, tak by widoczna była tylko leśna ziemia.

Poprzez takie stopniowanie możecie zilustrować, w jaki sposób rozkładacze w lesie (np. owady, robaki i bakterie) redukują materiały naturalne z powrotem do próchnicy. Ten eksperyment sprawi, że ostatnia i pierwsza część łańcucha pokarmowego w lesie będzie dla dziecka zrozumiała.

Materiały potrzebne do przeprowadzenia tego eksperymentu przyrodniczego dla dzieci:

• jedna w miarę prosta gałąź o długości odpowiadającej ramieniu twojej pociechy

• opcjonalnie: miarka.

Jak ustalić wysokość drzewa? Zastosuj kilka prostych kroków:

• Najpierw znajdź gałąź, która spełnia wyżej wymienione wymogi.

• Teraz wybierzcie drzewo, które chcecie zmierzyć.

• Twoje dziecko powinno stanąć w pewnej odległości od drzewa i wziąć patyk za jeden koniec.

• Następnie niech twoja pociecha uniesie ramię tak, by gałąź skierowana była ku górze. Dłoń twojej pociechy powinna znajdować się na wysokości jej oczu. Najlepiej pomóż maluchowi przyjąć odpowiednią pozycję.

• Po chwili niech dziecko cofnie się o tyle kroków, by gałąź w jego ręce była tak samo długa, jak drzewo, które chcecie zmierzyć.

• Teraz stawiając długie (około metrowe) kroki odmierzcie odległość do drzewa ( jeśli zależy wam na dokładności to po prostu zmierzcie miarką odległość).

• Zmierzona odległość odpowiada mniej więcej wysokości drzewa, czyli jeśli zrobiliście około 10 metrowych kroków, to drzewo jest wysokie na 10 metrów.

Ten sposób pomiaru działa zgodnie z twierdzeniem o promieniach. Umożliwia ono obliczanie odległości i długości. To doświadczenie przyrodnicze pozwala dziecku na lepszą orientację, jak duże są drzewa i zrozumienie proporcji.

Materiały niezbędne do przeprowadzenia tego doświadczenia przyrodniczego dla dzieci:

• powalony pień drzewa.

Poznajcie, jak dzięcioł znajduje pokarm:

• Usiądź na jednym końcu pnia, a twoje dziecko na drugim.

• Teraz niech twoja pociecha przysłuchuje się jak ty skrobiesz lub stukasz w drzewo.

Drewno dobrze przewodzi dźwięki, więc dziecko znakomicie słyszy je na drugim końcu. Dzięcioł wykorzystuje również tą metodę do wyszukiwania owadów pod korą. Za pomocą postukiwania wsłuchuje się w to, gdzie mogą znajdować się robaki stanowiące pokarm. Następnie zbadajcie martwe drzewo. Czy pod korą można znaleźć owady i grzyby, które rozkładają drewno?

Podsumowanie: eksperymenty przyrodnicze w lesie dla dzieci sprawiają im ogromną frajdę

Za pomocą doświadczeń przyrodniczych można przybliżyć dziecku niewidzialne procesy zachodzące w lesie i uczynić je namacalnymi. W ten sposób twoja pociecha lepiej pozna krążenie wody w przyrodzie czy łańcuch pokarmowy i rozwinie silniejszą świadomość ekologiczną. Jeśli szukasz innych ciekawych zabaw i gier w lesie, więcej pomysłów znajdziesz w naszych artykułach "Zajęcia w lesie" i "Gry i zabawy leśne".

______________________________________________

Źródła

https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/dla-nauczycieli/lesne-obserwacje-i-eksperymenty-1/zywioly/lesne_obserwacje_ekosystem.pdf

(dostęp 16.03.2023)

https://tpn.pl/filebrowser/files/09_Wodochronne_funkcje_lasu.pdf

(dostęp 16.03.2023)

Źdródła zdjęć

iStock.com/evgenyatamanenko

iStock.com/LittleBee80

iStock.com/Evelien Doosje

iStock.com/SrdjanPav

iStock.com/coscaron

iStock.com/damircudic