Naamrecht in Nederland: Richtlijnen, verboden namen en naamwijziging van je kind

Bij het kiezen van een naam hebben ouders over het algemeen veel vrijheid: Of je nu kiest voor een enkele voornaam of een dubbele naam, een klassieke of zeldzame voornaam of zelfs een genderneutrale voornaam voor je kind, het is helemaal aan jou. Niettemin zijn er een paar algemene richtlijnen voor de naamgeving, waaraan ouders zich moeten houden. Om ervoor te zorgen dat de naam ook door de ambtenaar van de burgerlijke stand wordt aanvaard, moet je van tevoren op de hoogte zijn van het naamrecht. In dit artikel verzamelen wij informatie over geldige voorschriften, verboden namen en aspecten waarmee je rekening moet houden wanneer je jouw kind een naam geeft of verandert.

In Nederland bestaat niet een heldere en duidelijke wet met lijst aan namen die verboden zijn.

Er is wel een lijst met eerder geweigerde voornamen door de ambtenaar van de burgerlijke stand. Op vernoeming.nl/geweigerde-voornamen vind je een lijst met voornamen die zijn geweigerd door het kantongerecht. Tot 1970 waren ze strenger, waardoor sommige van die namen vandaag de dag wellicht wel geaccepteerd worden. De weigering van deze voornamen beroept zich op artikel 4 in het eerste burgerlijk wetboek, waar omschreven wordt dat dat iedereen bij de geboorte het recht heeft op een naam en dat deze geweigerd kan worden door de ambtenaar als het ongepast of schadelijk is voor het welzijn van het kind. In het volgende artikel geven wij hierover meer helderheid.

__________

Wist je dat…

Als er meer dan één voornaam is, wordt één naam meestal als "roepnaam" beschouwd. Deze naam wordt gewoonlijk gebruikt om de persoon aan te spreken. De roepnaam hoeft niet noodzakelijk de eerste voornaam te zijn, aangezien de volgorde van de namen geen rangorde aangeeft. In plaats daarvan kan de naamdrager zijn roepnaam kiezen uit de geregistreerde voornamen.

__________

De namenwet bevat geen expliciete regels waaraan ouders zich moeten houden bij het kiezen van een naam. Over het algemeen staat het de ouders vrij een naam te kiezen, zolang het belang van het kind niet in gevaar wordt gebracht door de gekozen voornaam. In de praktijk zijn er echter enkele bewezen richtlijnen die de ambtenaren van de burgerlijke stand en plaatselijke rechtbanken bij hun beslissingen volgen.Hoofdzakelijk geldt het volgende:

• De gekozen voornaam moet herkenbaar zijn als voornaam.

• De voornaam mag het welzijn van het kind niet in gevaar brengen.

Sommige van de bijbehorende verordeningen zijn flexibel en kunnen ook steeds weer worden gewijzigd. Zo hoeft een voornaam tegenwoordig niet meer duidelijk vrouwelijk of mannelijk te zijn, maar het mag ook neutraal zijn. Een unieke meisjes- of jongensnaam als middelste naam is niet langer verplicht. Dergelijke beslissingen worden echter vaak afhankelijk van de situatie genomen.

Aangezien de keuze van de naam niet nadelig mag zijn voor het welzijn van het kind, mogen voornamen niet opzettelijk belachelijk of beledigend zijn. Bovendien geldt:

• Namen die typische associaties oproepen met het kwaad, worden niet erkend. Namen uit de Bijbel zoals Judas, Kaïn of Satan behoren dan ook tot de bekendste "verboden voornamen".

• Evenzo mogen religieuze gevoelens niet worden gekrenkt door de voornaam (b.v. Christus of God).

• Veelgebruikte merk- of plaatsnamen zijn ook niet toegestaan als voornaam. Zoals Maastricht.

• Adellijke titels zoals Lord, Lady, Majesty of Princess worden niet aanvaard als voornamen.

• Familienamen worden gewoonlijk niet als voornamen aanvaard. Uitzonderingen worden gemaakt voor familienamen die hoofdzakelijk als voornaam bekend zijn (b.v. Paul, Laurens, enz.).

Tot de populairste "verboden voornamen", die vaker in de media aan bod komen, behoren namen die niet als voornaam erkenbaar zijn (bijv. Nutella, Facebook of Terminator), fantasienamen of vernederende voornamen (bijv. Akuma of Tsjakkalotte).Namen zoals Fleur de Mariage of Geisha zijn echter in Nederland als voornaam aanvaard, nadat zij eerst waren verworpen.

__________

Wist je dat…

Er is geen wettelijke beperking op het aantal voornamen. Het kantongerecht kan echter in het belang van het kind het mogelijke aantal beperken. In een bekend geval mocht een moeder slechts vijf voornamen geven in plaats van twaalf. Tussen haakjes: een dubbele naam met een koppelteken wordt beschouwd als een enkele voornaam.

__________

Voor veel ouders gaan de gedachten bij het kiezen van een naam natuurlijk vooral uit naar de perfecte voornaam. In veel gevallen moet echter ook worden nagegaan welke achternaam het kind zal of kan dragen. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden:

• De geboortenaam van de moeder is De Vries. Sinds het huwelijk wordt ze van Dijk-De Vries genoemd.

• De naam van de vader is van Dijk.

• Het kind draagt niet de begeleidende naam De Vries, maar de achternaam Van Dijk.

Dit is om steeds langere ketens van namen die van generatie op generatie worden doorgegeven te vermijden. De dubbele achternaam kan slechts uit twee achternamen bestaan en hoeft niet voorzien te zijn van een koppelteken

__________

Onthoud dat...

Ouders hoeven niet onmiddellijk na de geboorte over de naam van hun kind te beslissen. Een naamerkenning kan tijdens de zwangerschap of zelfs in sommige gemeenten in Nederland pas als het kind meerderjarig is. De aangifte van geboorte dient binnen drie dagen gedaan te worden.

__________

In het dagelijks leven zijn naamwijzigingen vaak aan de orde van de dag: bij een huwelijk of na een echtscheiding is het bijvoorbeeld niet ongewoon dat echtgenoten hun achternaam veranderen. Met de verandering van de voornaam, ziet het er een beetje anders uit. Hoewel de naamsverandering niet onmogelijk is, is zij veel moeilijker te verwezenlijken.

Een wijziging van de voornaam is gerechtvaardigd om belangrijke redenen - het feit dat een persoon zijn of haar eigen voornaam niet mooi vindt, is meestal niet voldoende als reden voor wijziging. In plaats daarvan moet worden uitgesloten dat een persoon zich in het dagelijks leven benadeeld voelt vanwege zijn naam. In de meeste gevallen wordt de mogelijkheid van een naamswijziging gegeven indien:

• Een persoon wenst dat de buitenlandse voornaam na inburgering ondubbelzinnig wordt vertaald (of als alternatief een volledig nieuwe voornaam kiest).

• De naam in het dagelijks leven complicaties oplevert die een normaal niveau te boven gaan, bijv. een zeer moeilijke spelling/uitspraak of een zeer ongebruikelijke voornaam.

• Een persoon wil zijn voornaam afstemmen op zijn waargenomen geslacht.

De autoriteit die bevoegd is voor naamswijzigingen neemt daarom altijd per geval een besluit over de wijziging van voornamen. Over de wijziging van je achternaam gaat de screeningsautoriteit Justis. Wil je je voornaam wijzigen, dan dien je een aanvraag bij de rechtbank in te dienen.

Met name op het gebied van familienamen is er ruimte voor verandering in het Nederlandse naamrecht. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de ouders van een kind trouwen, scheiden of als een van de ouders met een nieuwe partner trouwt. Een wijziging van de familienaam van het kind is dan mogelijk of onder bepaalde omstandigheden zelfs noodzakelijk. De volgende gevallen zijn denkbaar:

• Het kind is minderjarig.

• Het kind is van jouw en je partner die je trouwt. In dit geval is de eerste naamsverandering gratis.

• De wil van het kind is doorslaggevend als hij of zij ouder is dan 12 jaar.

Het is mogelijk voor echtgenoten om hun eigen meisjesnaam terug te nemen. Kinderen behouden echter de naam die zij als meisjesnaam droegen.

• Een kind kan de nieuwe gehuwde naam (van de stiefouder) aannemen. In dat geval moet echter ook de andere biologische ouder ermee instemmen dat hij of zij recht heeft op het gezag of dat het kind zijn of haar naam draagt.

• Kinderen ouder dan 12 jaar moeten instemmen met de naamsverandering.

• Dit proces wordt "naamswijziging" genoemd en kan niet worden teruggedraaid. Indien het huwelijk met de stiefouder stukloopt, behoudt het kind de familienaam die op het moment van de naamgeving werd bepaald.

• In het geval van een enkele naam kan een dubbele naam worden gevormd, die kan worden gescheiden door een koppelteken.

Een geadopteerd kind krijgt de familienaam van zijn adoptieouder of de gemeenschappelijke gehuwde naam van de adoptieouders. Indien er geen gemeenschappelijke huwelijksnaam is, is de naamgeving dezelfde als voor een biologisch kind met ongehuwde ouders.

______________________________________________

https://www.cosmopolitan.com/nl/lifestyle/a156832/hilarisch-dit-zijn-de-meest-bizarre-verboden-babynamen/

(geraadpleegd op 18-02-2021)

https://www.viva.nl/mama/voornamen-kind-in-nederland-niet-geven/

(geraadpleegd op 18-02-2021)

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/erkenning-kind/vraag-en-antwoord/kind-erkennen-waneer-waar

(geraadpleegd op 18-02-2021)

https://www.naamswijziging.nl/een-fout-gemaakt-bij-de-geboorteaangifte

(geraadpleegd op 18-02-2021)

https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2021/02/08/wetsvoorstel-dubbele-achternaam-in-consultatie

(geraadpleegd op 18-02-2021)

https://oprechtscheiden.nl/kan-ik-mijn-oorspronkelijke-achternaam-terugkrijgen-na-mijn-scheiding

(geraadpleegd op 18-02-2021)

iStock.com/Antonio_Diaz

iStock.com/vgajic

iStock.com/Liudmila_Fadzeyeva