Koningsdag – Eén groot feest
Op Koningsdag wordt de verjaardag van de koning gevierd. Het is een nationale feestdag in Nederland. Normaliter valt Koningsdag op de verjaardag van koning Willem-Alexander. Maar dit jaar wordt het op zaterdag 26 april gevierd. Sinds 1980 wordt Koningsdag nooit op zondag gevierd. Dat is een koninklijk besluit geweest vaqn de toenmalige koningin Juliana. Dit betekent dat de verjaardag van koning Willem-Alexander in 2025 per uitzondering gevierd wordt op zaterdag 26 april en niet op zondag 27 april.
Koning Willem-Alexander en zijn familie bezoeken op deze dag een stad in Nederland. Dit jaar is dat Doetinchem. De stad heeft hierbij de mogelijkheid om zichzelf te presenteren. Dat kan met een parade, muzikale optredens en met bijdrages van verenigingen en organisaties uit die stad. Tijdens de route die ze lopen staan er altijd veel mensen te kijken. Meestal neemt de koninklijke familie dan ook de tijd voor foto’s en een kort praatje met de mensen. Vroeger gingen mensen bij het Koninklijk Huis langs met bloemen en cadeaus. Maar Beatrix besloot dat zij zelf naar de mensen toe wou gaan. En voor wie er niet live bij aanwezig kan of wil zijn, wordt het live op televisie uitgezonden. In dit artikel lees je alles over de geschiedenis en tradities van het feest. En bovendien worden er tips gegeven wat je kunt doen op Koningsdag 2025.
Geschiedenis – Waarom Koningsdag zo gevierd wordt
Koningsdag, of eigenlijk Prinsessedag, werd voor het eerst gevierd op 31 augustus 1885. Dit was ter ere van de verjaardag van Prinses Wilhelmina. De politiek had bedacht dat Nederland een feestdag nodig had, waarbij de monarchie in het middelpunt stond. Het werd belangrijk dat ongeacht welke religie men had, of uit welk deel van het land men kwam, de mensen zich Nederlands voelden. Daarom werd vanaf nu Prinsessedag gevierd. Toen prinses Wilhelmina tot koningin gekroond werd, werd de Prinsessedag in Koninginnedag veranderd.
De dag zag er toen nog wel anders uit, want de koningin liet zich niet zien op deze dag. Dat veranderde echter toen Juliana in 1948 koningin werd. Zij vierde haar verjaardag op 30 april samen met haar familie en de bevolking. Daardoor werd het defilé op paleis Soestdijk beroemd en sloegen de mensen massaal uit om samen de verjaardag van de koningin te vieren. Toen Beatrix in 1980 de plek van haar moeder innam, besloot ze dat Koninginnedag op de verjaardag van haar moeder bleef, omdat haar eigen verjaardag, 31 januari, te koud was voor de activiteiten. Wel werd het defilé op paleis Soestdijk afgeschaft en trok ze in plaats daarvan het land in. Dat was het begin van hoe Koningsdag vandaag de dag gevierd wordt. In 2013 werd Koninginnedag Koningsdag, omdat Willem Alexander het stokje van zijn moeder overnam en koning werd. Ook verplaatste hij de dag naar zijn eigen verjaardag, namelijk op 27 april.
Tradities – Hoe ziet de dag eruit?
Op deze dag zijn de meeste mensen vrij en in het hele land zijn verschillende activiteiten te vinden. In de meeste dorpen en steden zijn vrijmarkten en feesten te vinden. Meestal organiseert de plaatselijke Oranjevereniging ook verschillende activiteiten. De dag begint met het hijsen van de vlag door de burgermeester. Ook vele openbare gebouwen en huizen hangen de vlag uit. Mensen kopen oranjetompoezen en drinken oranjebitter. Terwijl ze daarvan genieten, kijken vele mensen op de televisie hoe de koninklijke familie een stad bezoekt.
Met Koningsdag worden er 600% meer tompoezen verkocht
Nederlandse vlag uithangen – mét oranje wimpel
Het is tevens traditie om de Nederlandse vlag uit te hangen op Koningsdag. Voor overheidsgebouwen is het zelfs verplicht. Het is een van de weinige dagen waar ook de oranje wimpel gewenst is. Dat is alleen het geval op Koningsdag en de verjaardagen van Koningin Máxima, Prinses Beatrix en de Prinsessen van Oranje. Volgens de regels mag de vlag de grond niet raken, dus zorg ervoor dat de stok lang genoeg is.
Natuurlijk kun je ook zelf naar die stad afreizen, om het allemaal met eigen ogen te zien. Dit jaar zal de familie naar Doetinchem komen. Ze zullen een route door de stad afleggen en daarbij laat Doetinchem zich van haar beste kant zien. Daarbij wordt een beeld gegeven van het leven in Doetinchem, een bruisende stad met vele tradities en bovendien met een eigen cultuur.
Wat is er te doen?
Omdat Koningsdag een officiële feestdag is in Nederland, zijn de meeste mensen vrij. Daardoor heeft iedereen de tijd om van de feestelijke activiteiten op deze dag te genieten. We geven je een aantal tips voor als je niet naar Doetinchem gaat.
Koningsnacht en festivals op Koningsdag
Koningsnacht, of vroeger nog Koninginnenacht, is oorspronkelijk ontstaan door de vrijmarkten. Want de mensen wilden er zeker van zijn dat ze een plekje konden bemachtigen. Daarom gingen ze vaak al de avond van tevoren naar de stad toe, zodat ze een goed plekje hadden. Dit groeide in Den Haag uit tot een soort pre-party en verspreide zich al snel in andere steden.
Ook dit jaar worden er weer verschillende festivals georganiseerd, zowel Koningsnacht als ook op Koningsdag zelf. Daar wordt ook wel over Kingsnight en Kingsday gesproken. We zullen hier een aantal festivals voorstellen. Voor meer informatie en festivals kun je bijvoorbeeld op festivalfans.nl/events/koningsdag/
25 april - Koningsnacht
We Are Royals, Doetinchem
THE LIFE I LIVE, Den Haag
De Helden van Oranje, Groningen
Oranjekoorts, Delft
Deventer Koningsfestival, Deventer
26 april - Koningsdag
Kralingse Bos Festival, Rotterdam
Oranje Zoet, Breda
Code Oranje, Nijmegen
Nachtbloesem, Amsterdam
Kingsland Festival, Groningen
Verkleden
Op Koningsdag gaan de Nederlanders graag verkleed in oranje of rood-wit-blauwe kleding. Soms worden zelfs de huizen versierd. Je kunt natuurlijk oranje kleding dragen, zoals broeken, shirtjes, jurkjes en rokken. Maar je kunt ook een oranje pruik dragen, een koninklijke kroon, een oranje zonnebril of stropdas. En ook hawaikransen doen het altijd goed. Natuurlijk kun je rood-wit-blauwe streepjes op je wangen maken of oranje lippenstift dragen.
Na Kerst is Koningsdag de populairste feestdag in Nederland
Vrijmarkten op Koningsdag
Op Koningsdag zijn er door het hele land vrijmarkten te vinden. Dit is oorspronkelijk in Amsterdam ontstaan, omdat er op dat moment veel relschoppers waren vanwege het huwelijk van Beatrix en Claus, en om die in de toom te houden en het feest voor iedereen leuk te houden, bedacht de gemeente Amsterdam de vrijmarkt. Doordat dit een groot succes was, namen ook andere steden en dorpen dit over. Daardoor kun je dus vandaag de dag bijna overal wel een vrijmarkt of kleedjesmarkt vinden, waar mensen, jong en oud, hun tweedehands spulletjes verkopen.
Ook zijn er vaak spelletjes te doen op de vrijmarkten. Het typische van een Koningsdagspelletje is dat je er maar weinig voor betaald en het veel plezier brengt. Typische spelletjes zijn vaak spijkerpoepen, koekhappen, naar flessen hengelen en hamertje tik.
Koningsspelen
In het kader van de inhuldiging van koning Willem Alexander werden in 2013 voor het eerst de Koningsspelen op basisscholen georganiseerd. Het doel is om kinderen in het basisonderwijs te laten zien hoe belangrijk een goed ontbijt en goede beweging zijn, maar vooral hoeveel plezier je hieraan kunt beleven. Meestal vinden de Koningsspelen op de laatste vrijdag voor Koningsdag plaats, dit jaar is het echter op donderdag 17 april gepland in verband met de meivakantie en Goede Vrijdag. De koning bezoekt op deze dag een school waar hij de Koningsspelen officieel opent.
Conclusie: Koningsdag is een groot feest met prachtige tradities
Koningsdag is dus een typisch Nederlandse feestdag waarop het hele land feest viert. Of je nu naar de stad gaat die de koninklijke familie bezoekt, het op de televisie volgt of een festival of vrijmarkt wilt bezoeken, op Koningsdag is er voor iedereen wel iets te doen. Dankzij het besluit van de regering in 1885 vieren we vandaag de dag Koningsdag. Hoewel het concept zich door de jaren heen heeft veranderd, is het sinds Beatrix koningin is geworden ongeveer hetzelfde opgebouwd. De koninklijke familie bezoekt een stad in Nederland, die zich vervolgens zo goed mogelijk probeert weer te geven en een leuk programma voor de familie organiseert. In de rest van het land worden bovendien verschillende leuke activiteiten georganiseerd, zodat er voor iedereen wel iets leuks te doen is.
______________________________________________
Bronnen
https://www.koninklijkhuis.nl/onderwerpen/koningsdag/geschiedenis-koningsdag
(geraadpleegd op 02-04-2025)
https://festivalfans.nl/events/koningsdag/
(geraadpleegd op 02-04-2025)
https://www.koningsspelen.nl/informatie/nieuws/koningsspelen-2025-op-donderdag-17-april/
(geraadpleegd op 02-04-2025)
https://www.hollandvlaggen.nl/berichten/tips/de-vlag-uithangen-met-koningsdag-en-4-5-mei-hoe-zit-het-ook-alweer/
(geraadpleegd op 02-04-2025)
https://historiek.net/de-geschiedenis-van-koninginnedag/15911/
(geraadpleegd op 21-03-2025)
https://isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-de-vrijmarkt-op-koningsdag
(geraadpleegd op 21-03-2025)
https://www.squla.nl/10-wist-datjes-koningsdag
(geraadpleegd op 21-03-2025)
Bronnen van de afbeeldingen
istock.com/CreativeNature_nl
iStock.com/middelveld
istock.com/sara_winter
istock.com/FamVeld
iStock.com/nicolamargaret
