Kleine dieren als huisdieren: info over hamsters, konijnen en hamsters

Donkere oogballetjes, snuivende neusjes, een zachte vacht – kleine dieren zoals konijnen, cavia’s en hamsters zijn erg schattig. Echter moeten ook deze kleine dieren op de juiste manier worden gehouden en niet als knuffeldier worden gezien. Om deze dieren geheel naar hun behoeften te houden, is het belangrijk om van tevoren informatie over het houden van kleine dieren in te winnen. Hier vind je alle informatie die je nodig hebt om goed voorbereid te beginnen aan het avontuur met jouw nieuwe huisdier.

Kleine dieren als huisdieren: past een knaagdier bij mij?

Kleine dieren worden vaak als erg kindvriendelijke dieren gezien, vanwege hun knuffelige voorkomen en hun terughoudende karakter. Bovendien denken mensen vaak doordat deze dieren klein zijn, ze in vergelijking met honden of katten minder tijd aan de verzorging kwijt zijn. Echter moet je er ook bij de kleine dieren op letten je deze dieren op de juiste manier houdt. Hiervoor heb je genoeg ruimte, en geduld nodig bij de toenadering en verzorging van jouw kleine huisgenootje.

Om fouten bij het houden van kleine dieren te vermijden en het welzijn van de kleine dieren te waarborgen, is het belangrijk om te weten, dat hamsters, cavia’s en konijnen geen makkelijk te verzorgen knuffeldieren zijn. Daarom moet je voor de aanschaf enkele belangrijke vragen ophelderen:

• Welke verwachtingen stel je aan een huisdier? Kleine dieren zijn relatief schuw en vinden het vaak niet leuk om te worden geaaid of opgetild. Zoek je naar een aanhankelijk dier, kun je beter voor een hond of kat gaan.

• Hoeveel tijd heb je voor de verzorging van jouw huisdier? Plan tijd in om langzaam het vertrouwen van jouw kleine huisgenoot te winnen. Ongeveer 10 tot 15 minuten per dag moet je voor het voeren en schoonmaken van het hok plannen – de regelmatige, grondige reiniging van het verblijf neemt natuurlijk nog eens meer tijd in.

• Hoeveel ruimte heb je om een huisdier te huisvesten? Vanwege hun kleine lichaamsgrootte wordt vaak onderschat hoeveel ruimte kleine dieren nodig hebben. Zo hebben knaagdieren en konijnen genoeg ruimte nodig, om hun natuurlijke bewegingsdrang te kunnen nagaan. Terugtrek-, verstop- en eventueel klimmogelijkheden moeten genoeg aanwezig zijn. Bovendien wordt aanbevolen om cavia’s en konijnen de mogelijkheid te bieden, om vrij rond te kunnen lopen, bijvoorbeeld in de tuin.

• Wil je meer dan een huisdier houden? Terwijl hamsters graag op zichzelf zijn, hebben cavia’s en konijntjes soortgenoten nodig om zich goed en op hun gemak te voelen. Dit belangrijke sociale contact kan ook het spelen met mensen niet vervangen.

Om de beslissing wat gemakkelijker te maken, vat onze overzichts-pdf over het houden van kleine dieren de belangrijkste informatie voor je samen. De korte beschrijvingen over hamsters, cavia’s en konijnen bevatten belangrijke informatie over het dier en over aanschafkosten, eerste uitrusting, voorwaarden voor het houden en bijzondere aanwijzingen.

Benodigde ruimte en voorwaarden voor het houden van kleine dieren

Cavia’s, konijnen en hamsters mogen dan wel klein zijn, ze hebben wel genoeg ruimte nodig, om aan hun natuurlijke bewegingsdrang te kunnen voldoen. Win daarom van tevoren informatie in over hoeveel vierkante meter plek jouw kleine dier minimaal nodig heeft. Over het algemeen geldt: Hoe meer ruimte de dieren hebben, hoe beter. Daarnaast moet je in jouw huis een geschikt plekje vinden, waar de kooi kan staan, zodat jouw dieren zo weinig mogelijk worden gestoord.

Het wordt daarom niet aanbevolen om een kooi voor kleine dieren in de kinderkamer neer te zetten: Spelende kinderen of tieners die soms harde muziek willen luisteren, kunnen de gevoelige dieren storen en zelfs uit hun rustfases wakker maken. Omgekeerd kan ook een hamster die ’s nachts actief is, door het bewegen in de kooi, de kinderen uit hun slaap houden.

Kleine dieren als huisdier voor kinderen: hier moet je op letten

Je kunt kinderen heel gemakkelijk voor de pluizige kleine dieren warm laten lopen. Als huisdier voor kinderen zijn knaagdieren en konijnen echter pas vanaf een leeftijd van ongeveer 8 tot 10 jaar geschikt: Ze hebben veel verantwoordingsgevoel en geduld nodig, om het vertrouwen van het diertje te winnen.

Het is voor de dieren erg stressvol wanneer ze tegen hun wil in worden opgetild of vastgehouden. Daarom moet dit worden vermeden. Je laat de kleine dieren al gauw schrikken. Bovendien zijn ze erg broos gebouwd. Daardoor kan een grove beweging of val, ook al gaat dit per ongeluk, voor zware verwondingen zorgen. Natuurlijk moet je jouw kleine dier af en toe optillen, bijvoorbeeld voor een bezoek aan de dierenarts of om een beeld te krijgen van zijn gezondheid. Kom voorzichtig dichterbij en lok het dier eventueel met iets lekkers. Pak het dier het beste met beide handen voorzichtig op en let op een stevige grip, zodat het dier niet kan ontsnappen en zich kan verwonden.

Kleine dieren als huisdieren: De juiste omgang met kleine dieren

Een toenadering met hamsters, cavia’s en konijnen kan met veel voorzichtigheid en geduld worden bereikt. Met de tijd wennen ze aan de mensen. In het beste geval worden ze tam en laten ze het toe om direct uit de hand te worden gevoerd. Ook dan moet je ze nog niet vaker dan nodig optillen of op schoot zetten, want je wilt ten slotte niet, dat het moeizaam opgebouwde vertrouwen wordt geschaad.

Sommige dieren laten zich in hun vertrouwde omgeving aaien, wanneer ze genoeg plek hebben om weg te lopen en ze zich niet opgesloten voelen. Andere dieren blijven hun leven lang erg schuw. Knaagdieren en konijnen zijn vluchtdieren en vaak kun je ze alleen maar bekijken – daarover moeten jullie je al voor de aanschaf bewust zijn.

• Indien mogelijk een verblijf met een vloeroppervlak van minimaal 6 m² voor twee konijnen (+ dagelijkse vrije uitloop), voor elk extra konijn moet je 20% extra ruimte berekenen.

• Minstens een huisje per konijn.

• Een dichte en tochtvrije slaapplek.

• Stevige drinkflessen en voerbakjes.

• Stro, bijv. klein-dierstro of droogvoer.

• Veilig hooiruifje, het best van boven gesloten.

• Verstop- en vermaak-mogelijkheden.

Het maakt niet uit of je het konijntje in huis, op het balkon of in de tuin houdt – het royale hok moet ook nog met een uitloop verbonden zijn, zodat jouw konijntje ongestoord kan huppen. Andere huisdieren zoals honden of katten moeten natuurlijk geen toegang tot het konijnenverblijf hebben. Kabels, schoonmaakmiddelen of giftige planten moeten buiten bereik liggen. Wanneer je de dieren buiten houdt, is het belangrijk dat het hok veilig is en er niets in en uit kan. Daarnaast moeten er in het hok warme plekjes zijn, zodat de konijnen het ook in de winter niet koud hebben. Let erop dat je een konijn nooit zomaar los laat in de tuin en je er altijd bij blijft, want hoewel ze dan de ruimte hebben, zijn ze sneller ontsnapt dan je denkt.

In het hok moeten ook genoeg verstop- en speelmogelijkheden aanwezig zijn. Takken, tunnels uit gras of kurk en voerspeeltjes zorgen voor genoeg afwisseling. De nieuwsgierige dieren worden blij van verhogingen en veilige platformen als uitzicht. Daarnaast kun je een speelkist aanschaffen, waar veel konijnen blij van worden.

Als je konijnen wilt houden, dien je je naast de houdvoorwaarden ook te informeren over de mogelijke kosten. Een overzicht hiervan vind je in ons artikel: Welk huisdier past bij mij?

• Leefruimte van minimaal 2 m² voor maximaal vier dieren (+ dagelijkse vrije uitloop), voor elk extra dier moet de leefruimte met 0,5 m² worden vergroot

• Minstens één schuilplaats per dier

• Water- en voederbak

• Veilig hooiruifje

• Stro, bijv. klein-dierstro en hooi

• Verstop- en vermaak-mogelijkheden

Een groot genoeg hok, met voldoende mogelijkheid om vrij rond te lopen is net als bij de konijnen, een must have voor cavia’s. De kleine dieren houden ervan om rond te rennen en hun omgeving te verkennen. Met grastunnels, grote balen hooi en veilige etages maak je het hok interessanter en biedt je de cavia’s afwisseling en vermaak.

Je kunt cavia’s zowel binnen als buiten houden. Bij beide varianten moet je erop letten dat de hokken goed afsloten zijn en typische gevarenbronnen (kabels, giftige stoffen etc.) van tevoren worden verwijderd. Let er bovendien op dat cavia’s niet zo goed tegen hitte kunnen. Het hok moet dan ook niet dicht naast de verwarming of in de volle zon worden gezet. Wanneer je de dieren buiten houdt, let er dan vooral op dat er geen indringers in het bereik van de cavia’s kunnen komen. Ook jij moet niet onverwachts vanaf boven dichterbij de cavia’s komen, zodat ze niet schrikken.

Voordat je besluit cavia’s als huisdier te nemen, moet je je een beeld vormen van de kosten van het houden van cavia’s. Informatie hierover vind je hier: Welk huisdier past bij mij?

Tips voor hamsters als huisdier – Hokken, uitrusting, vermaak

Hamsters zijn in tegenstelling tot cavia’s en konijnen eerder schemerings- en nachtdieren en zijn bovendien graag alleen. Ze verdedigen hun territorium en voeraanbod consequent, waardoor ze behalve tijdens de paringstijd niet met andere soortgenoten overweg kunnen. Daarom moet je hamsters als huisdier alleen houden, om ruzies te vermijden. Om de hamsters op een soortgeschikte manier te houden en ze een afwisselingsrijk leven te bieden, heb je de volgende basisuitrusting nodig:

• Leefruimte van minimaal 1 m², een minimale hoogte van 70 cm, meerdere met elkaar verbonden verdiepingen en een strooisellaag van minimaal 30 cm hoog

• Huis met meerdere kamers van hout of klei

• Stro, bijv. klein-dierstro en hooi, om het bouwen van tunnels mogelijk te maken

• Zandbad met Chinchillazand voor de verzorging van de huid

• Waterfles en eventueel voederbak

• Wilgentakken of noten voor het slijten van de tanden

• Zoutliksteen voor de mineralen

Aan de ene kant heeft jouw hamster verstopmogelijkheden nodig, zoals buizen en stammen. Deze kunnen bijvoorbeeld ook de door je hamster gebouwde tunnels stabiliseren. Aan de andere kant moet altijd genoeg veilig materiaal om aan te knagen en nestjes als speelmogelijkheid beschikbaar zijn (bijv. papier, onbedrukt karton of takken).

Hamsters hebben bovendien een sterke bewegingsdrang. Daarom is een loopwiel in het hok erg geschikt voor de hamsters om zich even uit te kunnen leven. Kies een hamsterwiel, dat groot genoeg is, zodat jouw kleine knaagdier met rechte rug kan lopen. Om blessures te vermijden, moeten het loopvlak en de achterwand van het hamsterwiel gesloten zijn.[ii] Wanneer de hamster vrij rond mag lopen, moet je er voor zorgen dat dit bereik goed afgezet is en jouw hamster niet zomaar overal heen kan. Daardoor verhinder je namelijk dat jouw kleine knaagdier onder de meubels kruipt en je hem niet meer zomaar terug kunt vinden.

Als je je afvraagt hoeveel je kunt verwachten te betalen voor het houden van een hamster, vindt je een overzicht in ons artikel: Welk huisdier is geschikt voor mij?

Conclusie: Kleine dieren als huisdieren: interessant om te zien, maar niet om te knuffelen

Van de vele diersoorten worden kleine dieren als “gemakkelijke” dieren om mee te beginnen gezien, die vooral voor kinderen erg geschikt zijn. Niets is minder waar, want knaagdieren en konijnen zijn erg gevoelige dieren, die veel geduld en fijngevoeligheid nodig hebben. Vooral kinderen moeten de omgang met kleine dieren heel precies observeren en geïnstrueerd worden, zodat het dier niet onnodig gestrest raakt en het kind niet teleur wordt gesteld. Als je een klein dier wilt huisvesten, moet je allereerst informatie inwinnen over het houden en de verzorging. Zo zorg je ervoor dat jouw dier op een goede manier wordt gehouden en je zijn welzijn op de lange termijn ondersteunt.

______________________________________________

Bronnen en meer informatie

https://www.licg.nl/konijnen-en-knaagdieren/de-aanschaf-van-een-knaagdier/#tijd-voor-verzorging
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.dierenbescherming.nl/dierenasiel/knaagspoor/konijn
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.dierendokters.com/konijnen/verzorging/huisvesting-van-konijnen
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.licg.nl/konijnen-en-knaagdieren/de-aanschaf-van-een-konijn/#eenmalige-en-vaste-kosten
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.dierenbescherming.nl/dierenasiel/knaagspoor/cavia
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.dierendokters.com/cavia/verzorging/huisvesting-van-de-cavia
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.licg.nl/konijnen-en-knaagdieren/de-aanschaf-van-een-knaagdier/#een-dier-of-meer
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.dierenbescherming.nl/dierenasiel/knaagspoor/hamster
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

https://www.pets-expert.nl/knaagdieren/kleine-dieren-kooi-accessoires/loopwiel
(laatst opgeroepen op 29-03-2024)

Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde

Omslagfoto: iStock.com/Galyna0404
Foto 1 in de tekst: iStock.com/Anyarnia
Foto 2 in de tekst: iStock.com/Patrick Daxenbichler
Foto 3 in de tekst: iStock.com/DevMarya